Ömer Kaleşi (d. 1932, Srbitsa Kırçova, Makedonya - ö. 17 Nisan 2022, İstanbul, Türkiye), Arnavut ve Makedon kökenli ressam.
Ömer Kaleşi | |
---|---|
Doğum | 1932 Kırçova, Makedonya |
Ölüm | 17 Nisan 2022 (90 yaşında) Paris, Fransa |
Alanı | Resim |
Sanat eğitimi | Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi |
Ödüller | |
2012 Iliria Royal Universitesi ILIRIA Koleji Onursal Yönetim Kurulu Üyesi | |
Eğitimini Türkiye'de tamamladıktan sonra yaşamını Fransa'nın başkenti Paris'te sürdürmüş;II. Dünya Savaşı'na rastlayan çocukluğunun izlerini eserlerine yansıtmıştır. Sanatçı, tüm sanat yaşamında bedensiz başlar çizdi; ağırlıklı olarak üç renk (kırmızı, siyah, beyaz) kullandı; dervişleri ve çobanları resmetti.
Yaşamı
“ | Ressam olduğum yer Türkiye; doğum yerim Makedonya; Paris ise 54 dört senedir ve hâlâ resimlerimi oluşturduğum şehir. | ” |
— 10 Eylül 2020 tarihli röprotajından |
1932 yılında bugün Kuzey Makedonya sınırlarında bulunan Kırçova kasabasının Srbitsa köyünde doğdu. Makedon asıllı Hayriye ile Arnavut asıllı Ahmet Kaleşi'nin on çocuğundan yedincisidir. 1950 yılında Üsküp Teknik Okulu Elektrik Bölümü’nden mezun oldu. Köyünde, Partizanlar olarak anılan komünist gerillalarla köy halkının mücadelesine, köyünün yakılmasına tanıklık etti. Üsküp'te elektrikçilik yapan Kaleş, ressam olma fikrinin 1955 yılında Üsküp’teki tarihi Davut Paşa Hamamı’nda, İngiliz heykeltıraş Henry Moore sergisini gezdikten sonra geliştiğini ifade etmiştir.
1956 yılında ailesi ile birlikte Türkiye’ye yerleşti. 1959 yılında resim öğrenimine başlayana kadar Türkiye'de elektrikçilik mesleğini sürdürdü.
1959-1965 yılları arasında, İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümü’nde öğrenim gördü. Bedri Rahmi Eyüboğlu Atölyesi’nden mezun oldu. Kişiliğini oluşturan dönem, 1962’de çıktığı bir Anadolu gezisinin izlenimlerini resimlerine yansıtması ile başladı.Vücudu olmayan, sadece başlardan oluşan derviş ve çoban figürleri resmeden Kaleşi, Balkan dramını bedensiz başlar ile anlattı; bütün sanat yaşamı boyunca başları resmetmeyi sürdürdü. Eğitimi sırasında Bedri Rahmi'nin bir renk ve bir usta seçerek derinleşmesini istediği çalışmada renk olarak kırmızıyı, usta olarak Goya'yı seçen Kaleşi, iki yüze seksen farklı kırmızı tonunu keşfederek resimlerinde ağırlıklı olarak kırmızıyı kullandı.Mezuniyetinin ardından 1965 yılının sonbaharında Paris’e yerleşti. Aynı yıl Belgrad ve Üsküp’te kişisel sergiler açtı.
1969-1970 yılları arasında Paris’teki "Bağımsızlar Salonu" ve 1973-1974 yılları arasında "Salon de Mai"’nin sergilerine katıldı. Türkiye'de ilk sergisini 1986 yılında İstanbul'daki Tem Sanat Galerisi'nde açtı. Sonraki yıllarda eserlerini Türkiye'de aynı galeride sergilemeyi sürdürdü.
2004 yılında Arnavutluk'ta açtığı ilk serginin ardından Kaleşi için Arnavutluk Büyükelçisi yazar Luan Rama Tiran’da “Ömer” adlı Arnavutça bir kitap yayınladı; Arnavutluk Televizyonu sanatçının hayatı ve eserleri üzerine Arnavutluk ve Paris’te bir belgesel çekti.
Paris'te Arago bulvarında Osmanlı padişahı II. Abdülhamid'in hediyesi olarak göndermiş olduğu kestane ağaçlarının bir kısmının kesilmesi üzerine içleri boşalmış bu ağaç kütüklerine başları yerleştirerek insan vücüduna benzeyen ağaçları eserlerine yansıtması, ilgi gördü.
2012 yılında 50. sanat yılını İstanbul’da TEM Sanat Galerisi'nde açılan sergi ile kutladı. Bu sergi vesilesiyle Makedon yazar Jordan Plevneŝ tarafından yazılan "Ömer Kaleşi – Başlar"adlı kitap yayımlandı. Sanatçı, 2013’de eleştirmen Luan Rama’nın Zamir Mati, Bujar Luca ve Artur Muharremi ile oluşturduğu Fransa’da yaşayan Arnavut ressamlar dörtlüsüne katıldı.
2012'de Kosova İliria Ünivesitesi tarafından onursal üye olarak seçilen Kaleşi, bu üniversiteye 25 eserini; ardından 2019 yılında Bursa Kent Müzesi'ne 21 tablosunu bağışladı.Derviş serisi için Arnavutluk’un başkenti Tiran’da büyük bir Bektaşi dergahında ve kültür merkezinde adına galeri açıldı.
17 Nisan 2022 tarihinde İstanbul'da öldü. Cenazesi İstanbul'da Edirnekapı Mihrimah Sultan Camii'nden kaldırılarak Küçükkköy Mezarlığı'na defnedildi.
Hayatı, Makedon yazar Luan Starova tarafından “Le Paris d’Ömer Kaleşi” (Ömer Kaleşi’nin Paris’i) adıyla kitaplaştırılmıştır.
Sanatı
“ | Gözleri açık da olsa, kapalı da, gördükleri hep aynı. Çoktan gelmiş, başa gelmiş bir olayın izleyicisi onlar. Gece mührünü basmış, ayın ve umudun yansımasıyla ışıyan yüzlerine. “Biz” diyorlar, “bir araya gelip, ayrı düşmeye direnmek için bedenleri ve yürekleri kenetlenmiş bir halkız. Öyle bir halk ki, her birimiz aynı adı taşırız: Masumlar denir bize. | ” |
— Balkan Dramı III tablosu için Jacques Lacarrière'nin yazdığı şiirden |
Fırça yerine spatül kullanan sanatçının kendine özgü bir boyama tarzı vardır. Tuval üzerine yaydığı boyayı, çizgiye gerek görmeden içten dışa genişleterek soyut bir doku ile figürsel öğeleri bütünleştiren bir yöntem uygular.
Ömer Kaleşi için en önemli tema, insan ve özellikle insan başlarıdır. Yugoslavya'da yaşanan katliam sırasında başları vücutlarından ayrılan insanların ölü görüntülerini yüz aracılığı ile yansıtmıştır.
“ | Başlarla başa çıkmam mümkün değil ama bildiğim tek bir şey varsa, o da hayatımın sonuna kadar onları resmedeceğimdir. | ” |
Kaleşi, resimlerinde genellikle üç rengi kullanmıştır. ‘Kırmızı’yı İstanbul’da Güzel Sanatlar’da öğrenciyken kullanmaya başladı. ‘Siyah’a, “Balkan Dramı” temasıyla 1993’te başladı ve Eski-Yugoslavya’daki (Hırvatistan, Bosna-Hersek ve Kosova) savaşı boyunca devam etti. ‘Tuval beyazı’nı ise 1981-82 yıllarında derviş ve çoban figürleriyle kullanmaya başladı.
Ödülleri
- 2012 Iliria Royal Universitesi ILIRIA Koleji Onursal Yönetim Kurulu Üyesi
Kişisel Sergiler
|
|
Kaynakça
- ^ a b . Hodri Meydan. 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2020.
- ^ a b . Arşiv NTV. 6 Mayıs 2005. 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2020.
- ^ a b c d Fesli, Eloise Ebru (22 Ekim 2019). . Alem.com.tr. 17 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2022.
- ^ a b Tansel Mina. . Sanattan Yansımalar. 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2020.
- ^ "Ömer Kaleşi". Turkish Paintings. Erişim tarihi: 26 Haziran 2020.
- ^ Taş, Tevfik (10 Nisan 2014). Görünüş ve Gerçek (İngilizce). Evrensel Basım Yayın. ISBN . 18 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Nisan 2022.
- ^ "Ağaç gövdesindeki başlar!". Turkiyegazetesi.com.tr. 2007. Erişim tarihi: 18 Nisan 2022.[]
- ^ Valtchinova, Galia; Vantses, Martine (2011). "Peindre avec le cœur : Ömer Kale?i et les paysages mémoriels balkaniques". Études Balkaniques-Cahiers Pierre Belon (Fransızca). n° 18 (1): 249. doi:10.3917/balka.018.0249. ISSN 1260-2116. 18 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Nisan 2022.
- ^ Ömer Kaleşi Balkan Dramı. TEM Sanat Galerisi Yayınları. 1999.
- ^ La Carriere, Jacques (2004). Ömer Kaleşi Yörüngeler. İstanbul: TEM Sanat Galerisi Yayınları.
- ^ Kadare, İsmail (2001). Ömer Kaleşi. TEM Sanat Galerisi Yayınları.
- ^ . Kitaptan Sanattan. 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2020.
- ^ "Ömer Kaleşi Tem Sanat'ta". Haberler. 21 Nisan 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Haziran 2020.
- ^ "2- UNESCO Nezdinde Türkiye Daimi Temsilciliği rezidansı Cumhuriyetin 92.yıl kutlama çerçevesinde kültür sanat etkinliğine ve sahipliği yaptı". Mynet Video. 29 Ekim 2015. Erişim tarihi: 18 Nisan 2022.
- ^ "Defterdarlık Binası Restore Edilip, Kent Müzesi'ne Eklendi". Milliyet. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Haziran 2020.
- ^ "RESSAM ÖMER KALEŞİ 90 YAŞINDA İSTANBUL'DA VEFAT ETTİ". Hodrimeydan.net. 17 Nisan 2022. 17 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Nisan 2022.
- ^ "Türk resim sanatında otobiyografi". Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 2019.
- ^ . uiliria.org. 27 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2020.
Dış bağlantılar
- Paris'te Ünlenen Bizim Ressamlardan Ömer Kaleşi 18 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (video)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Omer Kalesi d 1932 Srbitsa Kircova Makedonya o 17 Nisan 2022 Istanbul Turkiye Arnavut ve Makedon kokenli ressam Omer KalesiDogum1932 Kircova MakedonyaOlum17 Nisan 2022 90 yasinda Paris FransaAlaniResimSanat egitimiMimar Sinan Guzel Sanatlar UniversitesiOduller2012 Iliria Royal Universitesi ILIRIA Koleji Onursal Yonetim Kurulu Uyesi Egitimini Turkiye de tamamladiktan sonra yasamini Fransa nin baskenti Paris te surdurmus II Dunya Savasi na rastlayan cocuklugunun izlerini eserlerine yansitmistir Sanatci tum sanat yasaminda bedensiz baslar cizdi agirlikli olarak uc renk kirmizi siyah beyaz kullandi dervisleri ve cobanlari resmetti Yasami Ressam oldugum yer Turkiye dogum yerim Makedonya Paris ise 54 dort senedir ve hala resimlerimi olusturdugum sehir 10 Eylul 2020 tarihli roprotajindan 1932 yilinda bugun Kuzey Makedonya sinirlarinda bulunan Kircova kasabasinin Srbitsa koyunde dogdu Makedon asilli Hayriye ile Arnavut asilli Ahmet Kalesi nin on cocugundan yedincisidir 1950 yilinda Uskup Teknik Okulu Elektrik Bolumu nden mezun oldu Koyunde Partizanlar olarak anilan komunist gerillalarla koy halkinin mucadelesine koyunun yakilmasina taniklik etti Uskup te elektrikcilik yapan Kales ressam olma fikrinin 1955 yilinda Uskup teki tarihi Davut Pasa Hamami nda Ingiliz heykeltiras Henry Moore sergisini gezdikten sonra gelistigini ifade etmistir 1956 yilinda ailesi ile birlikte Turkiye ye yerlesti 1959 yilinda resim ogrenimine baslayana kadar Turkiye de elektrikcilik meslegini surdurdu 1959 1965 yillari arasinda Istanbul Devlet Guzel Sanatlar Akademisi Resim Bolumu nde ogrenim gordu Bedri Rahmi Eyuboglu Atolyesi nden mezun oldu Kisiligini olusturan donem 1962 de ciktigi bir Anadolu gezisinin izlenimlerini resimlerine yansitmasi ile basladi Vucudu olmayan sadece baslardan olusan dervis ve coban figurleri resmeden Kalesi Balkan dramini bedensiz baslar ile anlatti butun sanat yasami boyunca baslari resmetmeyi surdurdu Egitimi sirasinda Bedri Rahmi nin bir renk ve bir usta secerek derinlesmesini istedigi calismada renk olarak kirmiziyi usta olarak Goya yi secen Kalesi iki yuze seksen farkli kirmizi tonunu kesfederek resimlerinde agirlikli olarak kirmiziyi kullandi Mezuniyetinin ardindan 1965 yilinin sonbaharinda Paris e yerlesti Ayni yil Belgrad ve Uskup te kisisel sergiler acti 1969 1970 yillari arasinda Paris teki Bagimsizlar Salonu ve 1973 1974 yillari arasinda Salon de Mai nin sergilerine katildi Turkiye de ilk sergisini 1986 yilinda Istanbul daki Tem Sanat Galerisi nde acti Sonraki yillarda eserlerini Turkiye de ayni galeride sergilemeyi surdurdu 2004 yilinda Arnavutluk ta actigi ilk serginin ardindan Kalesi icin Arnavutluk Buyukelcisi yazar Luan Rama Tiran da Omer adli Arnavutca bir kitap yayinladi Arnavutluk Televizyonu sanatcinin hayati ve eserleri uzerine Arnavutluk ve Paris te bir belgesel cekti Paris te Arago bulvarinda Osmanli padisahi II Abdulhamid in hediyesi olarak gondermis oldugu kestane agaclarinin bir kisminin kesilmesi uzerine icleri bosalmis bu agac kutuklerine baslari yerlestirerek insan vucuduna benzeyen agaclari eserlerine yansitmasi ilgi gordu 2012 yilinda 50 sanat yilini Istanbul da TEM Sanat Galerisi nde acilan sergi ile kutladi Bu sergi vesilesiyle Makedon yazar Jordan Plevneŝ tarafindan yazilan Omer Kalesi Baslar adli kitap yayimlandi Sanatci 2013 de elestirmen Luan Rama nin Zamir Mati Bujar Luca ve Artur Muharremi ile olusturdugu Fransa da yasayan Arnavut ressamlar dortlusune katildi 2012 de Kosova Iliria Univesitesi tarafindan onursal uye olarak secilen Kalesi bu universiteye 25 eserini ardindan 2019 yilinda Bursa Kent Muzesi ne 21 tablosunu bagisladi Dervis serisi icin Arnavutluk un baskenti Tiran da buyuk bir Bektasi dergahinda ve kultur merkezinde adina galeri acildi 17 Nisan 2022 tarihinde Istanbul da oldu Cenazesi Istanbul da Edirnekapi Mihrimah Sultan Camii nden kaldirilarak Kucukkkoy Mezarligi na defnedildi Hayati Makedon yazar Luan Starova tarafindan Le Paris d Omer Kalesi Omer Kalesi nin Paris i adiyla kitaplastirilmistir Sanati Gozleri acik da olsa kapali da gordukleri hep ayni Coktan gelmis basa gelmis bir olayin izleyicisi onlar Gece muhrunu basmis ayin ve umudun yansimasiyla isiyan yuzlerine Biz diyorlar bir araya gelip ayri dusmeye direnmek icin bedenleri ve yurekleri kenetlenmis bir halkiz Oyle bir halk ki her birimiz ayni adi tasiriz Masumlar denir bize Balkan Drami III tablosu icin Jacques Lacarriere nin yazdigi siirden Firca yerine spatul kullanan sanatcinin kendine ozgu bir boyama tarzi vardir Tuval uzerine yaydigi boyayi cizgiye gerek gormeden icten disa genisleterek soyut bir doku ile figursel ogeleri butunlestiren bir yontem uygular Omer Kalesi icin en onemli tema insan ve ozellikle insan baslaridir Yugoslavya da yasanan katliam sirasinda baslari vucutlarindan ayrilan insanlarin olu goruntulerini yuz araciligi ile yansitmistir Baslarla basa cikmam mumkun degil ama bildigim tek bir sey varsa o da hayatimin sonuna kadar onlari resmedecegimdir Kalesi resimlerinde genellikle uc rengi kullanmistir Kirmizi yi Istanbul da Guzel Sanatlar da ogrenciyken kullanmaya basladi Siyah a Balkan Drami temasiyla 1993 te basladi ve Eski Yugoslavya daki Hirvatistan Bosna Hersek ve Kosova savasi boyunca devam etti Tuval beyazi ni ise 1981 82 yillarinda dervis ve coban figurleriyle kullanmaya basladi Odulleri2012 Iliria Royal Universitesi ILIRIA Koleji Onursal Yonetim Kurulu UyesiKisisel Sergiler1963 Robert Kolej Galerisi Istanbul 1964 Sehir Sanat Galerisi Istanbul 1965 Alman Kultur Merkezi Ankara 1965 Galerija Kulturnog Centra Belgrad 1965 Galerija Kulturnog Centra Uskup 1969 Galerija Kulturnog Centra Pristine 1969 Galerija Kulturnog Centra Uskup 1975 Resim ve Heykel Muzesi Istanbul 1975 Fransiz Kultur Merkezi Ankara 1976 Centre Culturel 17 Paris 1984 Galeri Baraz Istanbul 1985 Artizan Galerisi Ankara 1986 Tem Sanat Galerisi Istanbul 1987 Galeri Mi Ge Ankara 1988 Centre Culturel Anatolie Paris 1988 Tem Sanat Galerisi Istanbul 1988 Galeri Mi Ge Ankara 1989 Turkiye Turizm Burosu Paris 1990 Sanat Yapim Galerisi Ankara 1990 Tem Sanat Galerisi Istanbul 1991 Galerie Art 50 Paris 1992 Halkbank Sanat Galerisi Ankara 1993 Tem Sanat Galerisi Istanbul 1993 Galerie Art 50 Paris 1995 Tem Sanat Galerisi Istanbul 1995 Galerie Art 50 Paris 1996 Galeri Mi Ge Ankara 1996 Uskup Sehir Muzesi Uskup 1997 Tem Sanat Galerisi Istanbul 1999 Tem Sanat Galerisi Istanbul 1999 Le Drame Balkanique Nanterre Theatre des Amandiers Paris 1999 Galerie Zafira Paris 2000 Drame Balkanique Elele Paris 2001 Tem Sanat Galerisi Istanbul 2001 Galerie Zafira Paris 2002 2 eme Rencontres autour de la Culture des Balkans l Albanie Biblioteque Municipal Falaise 2002 Omer Kalesi a l UNESCO Paris 2002 Theatre de Montauban Montauban Fransa 2003 Tem Sanat Galerisi Istanbul 2004 Arda Sanat Galerisi Ankara 2004 Uskup Sehir Muzesi Uskup 2004 National Art Gallery Tiran 2004 The Kosova Art Gallery Pristine 2005 Tem Sanat Galerisi Istanbul 2005 Maison du Theatre et de la Danse Epinay sur Seine 2006 Impressions of the Balkan Embassy of the Republic of Albania The Hague 2007 Tem Sanat Galerisi Istanbul 2007 Hommage a Jacques Lacarriere Turk Buyukelciligi Paris 2008 Arda Sanat Galerisi Ankara 2009 Tem Sanat Galerisi Istanbul 2009 Istanbul Fransiz Kultur Merkezi Tem Sanat Galerisi isbirligi Fransiz Kultur Merkezi Istanbul 2010 Mairie du 13e Paris 2010 Tem Sanat Galerisi IstanbulKaynakca a b Hodri Meydan 29 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Haziran 2020 a b Arsiv NTV 6 Mayis 2005 29 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Haziran 2020 a b c d Fesli Eloise Ebru 22 Ekim 2019 Alem com tr 17 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2022 a b Tansel Mina Sanattan Yansimalar 6 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Haziran 2020 Omer Kalesi Turkish Paintings Erisim tarihi 26 Haziran 2020 Tas Tevfik 10 Nisan 2014 Gorunus ve Gercek Ingilizce Evrensel Basim Yayin ISBN 978 605 4834 53 2 18 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Nisan 2022 Agac govdesindeki baslar Turkiyegazetesi com tr 2007 Erisim tarihi 18 Nisan 2022 olu kirik baglanti Valtchinova Galia Vantses Martine 2011 Peindre avec le cœur Omer Kale i et les paysages memoriels balkaniques Etudes Balkaniques Cahiers Pierre Belon Fransizca n 18 1 249 doi 10 3917 balka 018 0249 ISSN 1260 2116 18 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Nisan 2022 Omer Kalesi Balkan Drami TEM Sanat Galerisi Yayinlari 1999 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim La Carriere Jacques 2004 Omer Kalesi Yorungeler Istanbul TEM Sanat Galerisi Yayinlari erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Kadare Ismail 2001 Omer Kalesi TEM Sanat Galerisi Yayinlari erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Kitaptan Sanattan 29 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Haziran 2020 Omer Kalesi Tem Sanat ta Haberler 21 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Haziran 2020 2 UNESCO Nezdinde Turkiye Daimi Temsilciligi rezidansi Cumhuriyetin 92 yil kutlama cercevesinde kultur sanat etkinligine ve sahipligi yapti Mynet Video 29 Ekim 2015 Erisim tarihi 18 Nisan 2022 Defterdarlik Binasi Restore Edilip Kent Muzesi ne Eklendi Milliyet 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Haziran 2020 RESSAM OMER KALESI 90 YASINDA ISTANBUL DA VEFAT ETTI Hodrimeydan net 17 Nisan 2022 17 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Nisan 2022 Turk resim sanatinda otobiyografi Canakkale Onsekiz Mart Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi 2019 uiliria org 27 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Haziran 2020 Dis baglantilarParis te Unlenen Bizim Ressamlardan Omer Kalesi 18 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde video