Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listeleri, bir halkın gerçekleştirdiği fiziksel olmayan gelenek ve uygulamalardır. Bir ülkenin kültürel mirasının bir parçası olarak kutlamalar, festivaller, gösteriler, sözlü gelenekler, müzik ve el sanatları yapımını içerir. "Somut olmayan kültürel miras", 2003 yılında hazırlanan Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi'nde tanımlanmaktadır. Yeni miras unsurlarının UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listelerine kaydedilmesi, sözleşmeyle kurulan uluslararası Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Komitesi tarafından belirlenmektedir. Özbekistan anlaşmayı 18 Ocak 2006 yılında imzalamıştır.
Somut Olmayan Kültürel Miras Unsurları
| İsim | Kayıt tarihi | no. | Açıklama |
|---|---|---|---|
| Nevruz[1] | 2016 | 01161 | Nevruz Bayramı ya da kısaca Nevruz dünya çapında çeşitli halklar tarafından kutlanan geleneksel yeni yıl ya da doğanın uyanışı ve bahar bayramı. |
| İpek böcekçiliği ve dokuma amaçlı geleneksel ipek üretimi[2] | 2022 | 01890 | İpekböcekçiliği veya ipekçilik, ipek üretmek için ipek böceklerinin yetiştirilmesidir. Birkaç ticari ipek böceği türü olmasına rağmen, evcil ipek böceğinin tırtılı en yaygın kullanılan ve üzerinde en yoğun şekilde çalışılan ipek böceğidir. |
| Tezhip sanatı[3] | 2023 | 01981 | Tezhip (Osmanlıca: Tezhib) kelimesi, Arapça zeheb (altın) kökünden türemiş olup, ‘altınlamak’ anlamına gelir. Çoğulu olan “tezhibat” “altınlama süslemeler” demektir. Tezhip günümüzde daha çok İslam kökenli kitap bezeme sanatlarına verilen addır. Tezhip sanatını icra eden erkeklere müzehhip kadınlara müzehhibe adı verilir. |
| Minyatür sanatı[4] | 2020 | 01598 | Minyatür, kendine has bir biçimi olan resim çeşididir. Yaygın olarak, el yazması kitaplardaki metni görselleştiren, metinde yer alan bilgileri daha açık hale getiren kitap resimleri minyatür olarak bilinir. İşlenen temanın barındırdığı olayları görselleştirmek için olayı resme figürler halinde aktarmak ve figürler birbirini kapamayacak şekilde yerleştirme esastır. |
| İftar ve iftarın sosyo-kültürel gelenekleri[5] | 2017 | 01984 | İftar Ramazan ayında Müslümanların oruçlu geçirdikleri günün sonunda akşam ezanı okunduktan sonra (güneşin batmasında) yenilen yemektir. |
| Nasreddin Hoca[6] | 2022 | 01705 | Nasreddin Hoca (Osmanlıca: نصر الدین خوجه; 1208, Hortu - 1284, Akşehir), Anadolu Selçuklu Devleti döneminde, Hortu ile Akşehir çevresinde yaşamış olan efsanevi kişi ve mizah kahramanıdır. |
| Özbekistan'da seramik sanatları | 2023 | 01989 | Özbekistan'da çanak çömlek kili bulunan bölgelerde seramik sanatı, uygulamalı sanatın en eski biçimlerinden biridir. Bu sanat, özellikle kırsal nüfusun günlük yaşamında kullanılan büyükçe ev eşyalarının yapımında kullanılır. |
| Baksı sanatı | 2021 | 01706 | Baksılar (Farsça: بخشی,) geleneksel Türkmen müzisyenleridir. Tarih boyunca gezici şarkıcı ve şaman olarak görev yapmışlar, aynı zamanda düğün, doğum gibi önemli yaşam olaylarının kutlamalarında müzik sağlamışlar ve şifacı ve manevi figürler olarak hareket etmişlerdir. |
| Harezm dansı, Lazgi | 2019 | 01364 | Lazgi Özbekistan'ın Harezm bölgesine özgü, hızlı ve hareketli bir danstır. |
| geleneksel atlas ve adras yapım tekniklerini koruma altına almaya odaklanan Margilan El Sanatları Geliştirme Merkezi | 2017 | 01254 | Bugünkü Özbekistan topraklarında ikat atlas ve adras yapım tekniklerinin tarihi Geç Antik Çağ'a kadar uzanmaktadır. Tarihsel olarak Margilan, canlı ve ince işçilikli geleneksel kumaşlar olan atlas ve adrasın yapım merkezi olmuştur. |
| Pilav kültürü ve geleneği | 2016 | 01166 | Özbekistan'da bir atasözü vardır: "Misafir ev sahibinin sofrasında pilav yemeden gidemez." Özbek pilavı Özbekistan'ın kırsal ve kentsel kesimleri boyunca yapılan ve paylaşılan geleneksel bir yemektir. |
| , nüktedanlık sanatı | 2014 | 00971 | Askiya, Özbekistan'ın sözlü halk sanatının bir parçası olan ve zeka gösterisi olarak tanımlanabilecek bir geleneksel sanat türüdür. İki veya daha fazla kişinin katılımıyla gerçekleşen bir tür atışma şeklinde ilerler. Katılımcılar, belirli bir tema etrafında nüktedanlıklarını ve nükte dolu konuşmalarıyla birbirlerini alt etmeye çalışırlar. Askiya'da hızlı düşünme, kelime oyunu, nükte ve nüktedanlık önemli bir yere sahiptir. |
| 2014 | 00971 | Katta aşula, Özbekistan'ın Fergana Vadisi'nde yaşayan Tacik, Uygur ve Türk halklarına özgü, Kırgızistan, Tacikistan ve Kazakistan'ın bazı bölgelerinde de söylenen bir geleneksel şarkı türüdür. Uzun nağmeli şarkı anlamına gelen Katta aşula, aşka, evrene ve doğaya ilişkin felsefi ve teolojik kavramlar üzerine kurulu, doğaçlama da içeren bir şarkı söyleme türüdür. | |
| Baysun İlçesi'nin kültürel ortamı | 2008 | 00019 | Baysun İlçesi, Özbekistan'ın Surhandarya Bölgesi'nde yer alan bir ilçedir. Bölge, zengin kültürü ve gelenekleriyle bilinir. Baysun'un kültürel ortamı, Tacik, Özbek ve diğer Türk halklarının kültürlerinin bir karışımıdır. |
| Şeşmakam müziği[7] | 2008 | 00089 | Şaşmakom, Tacikistan ve Özbekistan'ın önde gelen klasik müzik türüdür. "Altı makam" anlamına gelen Shashmaqom, Buhara şehrinde gelişmiş olabilecek karmaşık ve mükemmel bir enstrümantal ve vokal kompozisyonları döngüsüdür. |
Notlar
- ^ Kazakistan, Tacikistan, Azerbaycan, Kırgızistan, İran, Irak, Türkiye, Türkmenistan, Pakistan, Afganistan ve Hindistan ile beraber.
- ^Afganistan, Azerbaycan, İran, Tacikistan, Türkmenistan ve Türkiye ile beraber.
- ^Azerbaycan, İran, Tacikistan ve Türkiye ile beraber.
- ^Azerbaycan, İran ve Türkiye ile beraber.
- ^Azerbaycan, İran ve Türkiye ile beraber.
- ^Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Türkiye ile beraber.
- ^Tacikistan ile beraber
Kaynakça
- ^ Aslan, Sıracettin (31 Aralık 2019). "Uluslararası Islâm Bilim Tarihi ve Fuat Sezgin Sempozyumu 15-17 Şubat 2019 Diyarbakır". darulfunun ilahiyat. doi:10.26650/di.2019.30.2.0000.
- ^ "Text of the Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage". 4 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2024.
- ^ "Functions of the Intergovernmental Committee for the Safeguarding of Intangible Cultural Heritage". 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2024.
- ^ "eramic arts in Uzbekistan". 8 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2024.
- ^ Olayiwola, Johnson; Yusuf, Anthony Olukayode; Akanmu, Abiola Abosede; Murzi, Homero; Gao, Xinghua; Afsari, Kereshmeh (2 Mayıs 2023). "Construction practice knowledge for complementing classroom teaching during site visits". Smart and Sustainable Built Environment. doi:10.1108/sasbe-07-2022-0144. ISSN 2046-6099.
- ^ "Margilan Crafts Development Centre, safeguarding of the atlas and adras making traditional technologies". 10 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
UNESCO Somut Olmayan Kulturel Miras Listeleri bir halkin gerceklestirdigi fiziksel olmayan gelenek ve uygulamalardir Bir ulkenin kulturel mirasinin bir parcasi olarak kutlamalar festivaller gosteriler sozlu gelenekler muzik ve el sanatlari yapimini icerir Somut olmayan kulturel miras 2003 yilinda hazirlanan Somut Olmayan Kulturel Mirasin Korunmasi Sozlesmesi nde tanimlanmaktadir Yeni miras unsurlarinin UNESCO Somut Olmayan Kulturel Miras Listelerine kaydedilmesi sozlesmeyle kurulan uluslararasi Somut Olmayan Kulturel Mirasin Korunmasi Komitesi tarafindan belirlenmektedir Ozbekistan anlasmayi 18 Ocak 2006 yilinda imzalamistir Somut Olmayan Kulturel Miras UnsurlariIsim Kayit tarihi no AciklamaNevruz 1 2016 01161 Nevruz Bayrami ya da kisaca Nevruz dunya capinda cesitli halklar tarafindan kutlanan geleneksel yeni yil ya da doganin uyanisi ve bahar bayrami Ipek bocekciligi ve dokuma amacli geleneksel ipek uretimi 2 2022 01890 Ipekbocekciligi veya ipekcilik ipek uretmek icin ipek boceklerinin yetistirilmesidir Birkac ticari ipek bocegi turu olmasina ragmen evcil ipek boceginin tirtili en yaygin kullanilan ve uzerinde en yogun sekilde calisilan ipek bocegidir Tezhip sanati 3 2023 01981 Tezhip Osmanlica Tezhib kelimesi Arapca zeheb altin kokunden turemis olup altinlamak anlamina gelir Cogulu olan tezhibat altinlama suslemeler demektir Tezhip gunumuzde daha cok Islam kokenli kitap bezeme sanatlarina verilen addir Tezhip sanatini icra eden erkeklere muzehhip kadinlara muzehhibe adi verilir Minyatur sanati 4 2020 01598 Minyatur kendine has bir bicimi olan resim cesididir Yaygin olarak el yazmasi kitaplardaki metni gorsellestiren metinde yer alan bilgileri daha acik hale getiren kitap resimleri minyatur olarak bilinir Islenen temanin barindirdigi olaylari gorsellestirmek icin olayi resme figurler halinde aktarmak ve figurler birbirini kapamayacak sekilde yerlestirme esastir Iftar ve iftarin sosyo kulturel gelenekleri 5 2017 01984 Iftar Ramazan ayinda Muslumanlarin oruclu gecirdikleri gunun sonunda aksam ezani okunduktan sonra gunesin batmasinda yenilen yemektir Nasreddin Hoca 6 2022 01705 Nasreddin Hoca Osmanlica نصر الدین خوجه 1208 Hortu 1284 Aksehir Anadolu Selcuklu Devleti doneminde Hortu ile Aksehir cevresinde yasamis olan efsanevi kisi ve mizah kahramanidir Ozbekistan da seramik sanatlari 2023 01989 Ozbekistan da canak comlek kili bulunan bolgelerde seramik sanati uygulamali sanatin en eski bicimlerinden biridir Bu sanat ozellikle kirsal nufusun gunluk yasaminda kullanilan buyukce ev esyalarinin yapiminda kullanilir Baksi sanati 2021 01706 Baksilar Farsca بخشی geleneksel Turkmen muzisyenleridir Tarih boyunca gezici sarkici ve saman olarak gorev yapmislar ayni zamanda dugun dogum gibi onemli yasam olaylarinin kutlamalarinda muzik saglamislar ve sifaci ve manevi figurler olarak hareket etmislerdir Harezm dansi Lazgi 2019 01364 Lazgi Ozbekistan in Harezm bolgesine ozgu hizli ve hareketli bir danstir geleneksel atlas ve adras yapim tekniklerini koruma altina almaya odaklanan Margilan El Sanatlari Gelistirme Merkezi 2017 01254 Bugunku Ozbekistan topraklarinda ikat atlas ve adras yapim tekniklerinin tarihi Gec Antik Cag a kadar uzanmaktadir Tarihsel olarak Margilan canli ve ince iscilikli geleneksel kumaslar olan atlas ve adrasin yapim merkezi olmustur Pilav kulturu ve gelenegi 2016 01166 Ozbekistan da bir atasozu vardir Misafir ev sahibinin sofrasinda pilav yemeden gidemez Ozbek pilavi Ozbekistan in kirsal ve kentsel kesimleri boyunca yapilan ve paylasilan geleneksel bir yemektir nuktedanlik sanati 2014 00971 Askiya Ozbekistan in sozlu halk sanatinin bir parcasi olan ve zeka gosterisi olarak tanimlanabilecek bir geleneksel sanat turudur Iki veya daha fazla kisinin katilimiyla gerceklesen bir tur atisma seklinde ilerler Katilimcilar belirli bir tema etrafinda nuktedanliklarini ve nukte dolu konusmalariyla birbirlerini alt etmeye calisirlar Askiya da hizli dusunme kelime oyunu nukte ve nuktedanlik onemli bir yere sahiptir 2014 00971 Katta asula Ozbekistan in Fergana Vadisi nde yasayan Tacik Uygur ve Turk halklarina ozgu Kirgizistan Tacikistan ve Kazakistan in bazi bolgelerinde de soylenen bir geleneksel sarki turudur Uzun nagmeli sarki anlamina gelen Katta asula aska evrene ve dogaya iliskin felsefi ve teolojik kavramlar uzerine kurulu dogaclama da iceren bir sarki soyleme turudur Baysun Ilcesi nin kulturel ortami 2008 00019 Baysun Ilcesi Ozbekistan in Surhandarya Bolgesi nde yer alan bir ilcedir Bolge zengin kulturu ve gelenekleriyle bilinir Baysun un kulturel ortami Tacik Ozbek ve diger Turk halklarinin kulturlerinin bir karisimidir Sesmakam muzigi 7 2008 00089 Sasmakom Tacikistan ve Ozbekistan in onde gelen klasik muzik turudur Alti makam anlamina gelen Shashmaqom Buhara sehrinde gelismis olabilecek karmasik ve mukemmel bir enstrumantal ve vokal kompozisyonlari dongusudur Notlar Kazakistan Tacikistan Azerbaycan Kirgizistan Iran Irak Turkiye Turkmenistan Pakistan Afganistan ve Hindistan ile beraber Afganistan Azerbaycan Iran Tacikistan Turkmenistan ve Turkiye ile beraber Azerbaycan Iran Tacikistan ve Turkiye ile beraber Azerbaycan Iran ve Turkiye ile beraber Azerbaycan Iran ve Turkiye ile beraber Azerbaycan Kazakistan Kirgizistan Tacikistan Turkmenistan ve Turkiye ile beraber Tacikistan ile beraberKaynakca Aslan Siracettin 31 Aralik 2019 Uluslararasi Islam Bilim Tarihi ve Fuat Sezgin Sempozyumu 15 17 Subat 2019 Diyarbakir darulfunun ilahiyat doi 10 26650 di 2019 30 2 0000 Text of the Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage 4 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mart 2024 Functions of the Intergovernmental Committee for the Safeguarding of Intangible Cultural Heritage 15 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mart 2024 eramic arts in Uzbekistan 8 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mart 2024 Olayiwola Johnson Yusuf Anthony Olukayode Akanmu Abiola Abosede Murzi Homero Gao Xinghua Afsari Kereshmeh 2 Mayis 2023 Construction practice knowledge for complementing classroom teaching during site visits Smart and Sustainable Built Environment doi 10 1108 sasbe 07 2022 0144 ISSN 2046 6099 Margilan Crafts Development Centre safeguarding of the atlas and adras making traditional technologies 10 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi