Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin çok kısa olup uygun olmadığı düşünülmektedir. |
Üst anlatı, meta öykü veya meta anlatı (meta-narrative) bir toplumu veya tarihi özselci, ve çerçevesinde açıklamaya çalışan, , ve .
Postmodern Düşünürler 2 Jean-François Lyotard ve Üst Anlatı
- Radikal Postmodern diye anılan Jean-François Lyotard (1924-1998), istikrar sağlama çabalarını totaliter sistemle bir tutmaktadır. Lyotard’ın iddiasına göre, bütüncüllük, istikrar ve düzen, modern toplumlarda büyük anlatılar aracılığıyla ayakta tutulur. Bir disiplini ya da pratiği açıklayan ve meşrulaştıran evrensel düzeyde kabul görmüş dine, tarihe, bilgiye, özgürleşmeye dair Aydınlanma‘dan beri devam eden ve kendi kendini meşrulaştıran anlatımlara üst anlatı, üst kuram, üst ideoloji veya büyük anlatı adını verir. 1979’da Postmodern durumu, bütün büyük anlatılara karşı kuşkuculuk olarak tanımlar. Bu anlatılar, evrensel olduğu düşünülen, politik ve bilimsel birçok projenin meşrulaştırılmasında kullanılmış, mutlak veya nihai gerçekler olarak sunulmuştur. Büyük anlatı, bir kültürün kendi davranışları ve inançları hakkında kendi kendisine anlattığı öyküdür. Bir ideolojiyi açıklayan ideolojidir. Modern toplumların tüm cepheleri, bilim de dahil olmak üzere, bu büyük anlatılara dayanırlar. Postmodernizm, bu anlatıların çelişkileri ve istikrarsızlıkları maskelemeye yaradığının farkında olmak demektir.
- Lyotard’a göre, artık ne büyük anlatılara ne de bir tek kuramın her şeyi açıklayabileceği düşüncesine inanabiliriz. Nesnellik rahatlatıcı bir mittir ama gerçeklik “verili” değildir.
- Lyotard gerçekliğin sadece üç çeşit tanım bir araya geldiğinde kurulduğunu söyler: isim, bağlam ve anlam. Gerçeklik anlamlandırılabildiğinde yani anlamlı olacağı bir bağlama yerleştirildiğinde, gösterilebildiğinde ve adlandırılabildiğinde kurulur.
- Lyotard’a göre, Postmodern toplumlarda önemli sorulardan biri, neyin bilgi/gürültü olduğuna kimin karar vereceği; ayrıca bu sorunun ne zaman sorulacağına da kimin karar vereceğidir.
- Lyotard, Derrida’ya paralel olarak, bilginin disiplinler ve kurumlar tarafından sınırlandırıldığını savundu. Bilginin üst formu olarak kabul edilen bilimin de kullandığı dil ve yöntemler, yanıtlamaya karar verdiği sorular, üstlendiği role duyulan inanç tarafından kısıtlandığını savunur.
- İşçi sınıfının özgürleşmesi yoluyla insanlığın özgürleşmesi (Marx), zenginliğin yaratılması (Adam Smith), yaşamın evrimi (Darwin), bilinçdışı zihnin egemenliği (Freud) gibi bilimin objektiflik, doğruluk ve ilerleme iddialarını da bir üst anlatı örneği olarak tanımlar. Marxist ve liberal kuramları büyük anlatılar diye adlandırır ve bunların totalitler nitelikli olduğunu söyler. Bu öyküler yerine öznelerin kendi çevrelerini tanımlamalarında yardımcı olacak “küçük öykülerle” yetinmelerini tavsiye eder. “Büyük anlatıların” ölümünü ve büyük bir şüpheciliğin ortaya çıkışını yeni dünya görüşünün bir parçası olarak tarif eder. Lyotard’a göre bu modernist büyük anlatıların gerileyişi ve çöküşü, bilginin kendisindeki belirleyici bir kayma dolayısıyla kaçınılmazdı. Lyotard, 1992 yılında sanatçıları, bir üst anlatı olarak gördüğü Modernizm’in ilkelerini sorgulamaya çağırmıştı. Modernizm’in içerikten çok biçime önem verdiği yorumu, Lyotard’ın terimleriyle bir üst anlatıdır.
- Lyotard’a göre Postmodernizm gelişmiş ülkelerde gelişir.
- İngiliz Postmodern tarih yazıcı Keith Jenkins (1943) de Lyotard’ın izinden giderek eskiden bütüncül olduğu sanılan düşünce akımlarının aslında sanıldığı kadar sağlam temeller üstüne kurulmadığını göstermeye çalışır ve bunu “Her idolün kaidesi kilden yapılmıştı” şeklinde ifade eder.
- Postmodern, Modernizm’i izleyen bir şey olamaz. Çünkü bu durumda lineer tarihsel ilerleme kabul edilmiş ve büyük anlatı mitolojisine dönülmüş olur.
Kaynakça
- ^ . Meta-anlatı (meta-narrative). makinecim.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2013.
- ^ . Meta Anlatı. wikitürk. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2013.
- ^ Kavrakoğlu, Füsun (14 Nisan 2015). "Çağdaş Sanata Varış 140| Postmodern Düşünürler 2 Jean-François Lyotard". Füsun Kavrakoğlu. Erişim tarihi: 28 Nisan 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin giris bolumu cok kisa olup ozetlemeye uygun olmadigi dusunulmektedir Giris bolumunu gelistirerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Goruslerinizi lutfen tartisma sayfasinda belirtin Ust anlati meta oyku veya meta anlati meta narrative bir toplumu veya tarihi ozselci ve cercevesinde aciklamaya calisan ve Postmodern Dusunurler 2 Jean Francois Lyotard ve Ust AnlatiRadikal Postmodern diye anilan Jean Francois Lyotard 1924 1998 istikrar saglama cabalarini totaliter sistemle bir tutmaktadir Lyotard in iddiasina gore butunculluk istikrar ve duzen modern toplumlarda buyuk anlatilar araciligiyla ayakta tutulur Bir disiplini ya da pratigi aciklayan ve mesrulastiran evrensel duzeyde kabul gormus dine tarihe bilgiye ozgurlesmeye dair Aydinlanma dan beri devam eden ve kendi kendini mesrulastiran anlatimlara ust anlati ust kuram ust ideoloji veya buyuk anlati adini verir 1979 da Postmodern durumu butun buyuk anlatilara karsi kuskuculuk olarak tanimlar Bu anlatilar evrensel oldugu dusunulen politik ve bilimsel bircok projenin mesrulastirilmasinda kullanilmis mutlak veya nihai gercekler olarak sunulmustur Buyuk anlati bir kulturun kendi davranislari ve inanclari hakkinda kendi kendisine anlattigi oykudur Bir ideolojiyi aciklayan ideolojidir Modern toplumlarin tum cepheleri bilim de dahil olmak uzere bu buyuk anlatilara dayanirlar Postmodernizm bu anlatilarin celiskileri ve istikrarsizliklari maskelemeye yaradiginin farkinda olmak demektir Lyotard a gore artik ne buyuk anlatilara ne de bir tek kuramin her seyi aciklayabilecegi dusuncesine inanabiliriz Nesnellik rahatlatici bir mittir ama gerceklik verili degildir Lyotard gercekligin sadece uc cesit tanim bir araya geldiginde kuruldugunu soyler isim baglam ve anlam Gerceklik anlamlandirilabildiginde yani anlamli olacagi bir baglama yerlestirildiginde gosterilebildiginde ve adlandirilabildiginde kurulur Lyotard a gore Postmodern toplumlarda onemli sorulardan biri neyin bilgi gurultu olduguna kimin karar verecegi ayrica bu sorunun ne zaman sorulacagina da kimin karar verecegidir Lyotard Derrida ya paralel olarak bilginin disiplinler ve kurumlar tarafindan sinirlandirildigini savundu Bilginin ust formu olarak kabul edilen bilimin de kullandigi dil ve yontemler yanitlamaya karar verdigi sorular ustlendigi role duyulan inanc tarafindan kisitlandigini savunur Isci sinifinin ozgurlesmesi yoluyla insanligin ozgurlesmesi Marx zenginligin yaratilmasi Adam Smith yasamin evrimi Darwin bilincdisi zihnin egemenligi Freud gibi bilimin objektiflik dogruluk ve ilerleme iddialarini da bir ust anlati ornegi olarak tanimlar Marxist ve liberal kuramlari buyuk anlatilar diye adlandirir ve bunlarin totalitler nitelikli oldugunu soyler Bu oykuler yerine oznelerin kendi cevrelerini tanimlamalarinda yardimci olacak kucuk oykulerle yetinmelerini tavsiye eder Buyuk anlatilarin olumunu ve buyuk bir supheciligin ortaya cikisini yeni dunya gorusunun bir parcasi olarak tarif eder Lyotard a gore bu modernist buyuk anlatilarin gerileyisi ve cokusu bilginin kendisindeki belirleyici bir kayma dolayisiyla kacinilmazdi Lyotard 1992 yilinda sanatcilari bir ust anlati olarak gordugu Modernizm in ilkelerini sorgulamaya cagirmisti Modernizm in icerikten cok bicime onem verdigi yorumu Lyotard in terimleriyle bir ust anlatidir Lyotard a gore Postmodernizm gelismis ulkelerde gelisir Ingiliz Postmodern tarih yazici Keith Jenkins 1943 de Lyotard in izinden giderek eskiden butuncul oldugu sanilan dusunce akimlarinin aslinda sanildigi kadar saglam temeller ustune kurulmadigini gostermeye calisir ve bunu Her idolun kaidesi kilden yapilmisti seklinde ifade eder Postmodern Modernizm i izleyen bir sey olamaz Cunku bu durumda lineer tarihsel ilerleme kabul edilmis ve buyuk anlati mitolojisine donulmus olur Kaynakca Meta anlati meta narrative makinecim com 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2013 Meta Anlati wikiturk 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2013 Kavrakoglu Fusun 14 Nisan 2015 Cagdas Sanata Varis 140 Postmodern Dusunurler 2 Jean Francois Lyotard Fusun Kavrakoglu Erisim tarihi 28 Nisan 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Bu madde bir taslaktir Bu maddeyi gelistirerek veya ozellestirilmis taslak sablonlarindan birini koyarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz