Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İgor Yevgenyeviç Tamm (Ru. И́горь Евге́ньевич Тамм) (d. 8 Temmuz 1895, Vladivostok, Rus İmparatorluğu - ö. 12 Nisan 1971, Moskova, SSCB), Rus fizikçi.
İgor Tamm | |
|---|---|
 İgor Yevgenyeviç Tamm | |
| Doğum | 8 Temmuz 1895 Vladivostok, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 12 Nisan 1971 Moskova, SSCB |
| Vatandaşlık |  Rus İmparatorluğu SSCB |
| Mezun olduğu okul(lar) | Moskova Devlet Üniversitesi |
| Ödüller |  Nobel Fizik Ödülü (1958)
 Stalin Ödülü (1953) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Fizik |
Hayatı
Alman kökenli mühendis Yevgeni Tamm'ın oğlu olarak doğdu. 3 yaşındayken ailesi Ukrayna'ya taşındı. Liseyi Yelisavetgrad (bugün ) kentinde bitirdi. Üniversite eğitimine 1913 yılında Edinburgh Üniversitesi'nde başladıysa da, daha sonra Moskova Üniversitesi Fizik-Matematik Fakültesi'ne geçti. 1918'de üniversiteden fizik diplomasıyla mezun oldu.
Kısa bir süre politikayla ilgilendi ve Menşevik Partisi'nden 1. Sovyetler Kurultayı delegesi oldu. Daha sonra akademik kariyeri tercih etti. 1919 - 1922 yılları arasında Simferopol ve Odessa'da üniversitelerde ders verdi.
1922'den itibaren (iki kısa arayla beraber) Moskova'da çalıştı. Moskova Devlet Üniversitesi Fizik Fakültesi'nde doçent ve profesör oldu. Üniversitedeki çalışmalarıyla beraber, 1934'ten itibaren SSCB Bilimler Akademisi Fizik Enstitüsünde de çalışmaya başladı.
1939'da kardeşinin hapsedilmesi ve yakın bir arkadaşının tutuklanarak kurşuna dizilmesi üzerine sıkıntılı bir döneme girdi. Fakat savaş yıllarında tekrar hükûmet nezdinde itibar kazandı, öyle ki savaşın ardından 1946'da Stalin Ödülü'ne layık bulundu. 1953'te SSCB Bilimler Akademisi Gerçek Azalığına seçildi ve ikinci kez Stalin Ödülü'nü bizzat Stalin'in elinden aldı.
Tamm 12 Nisan 1971'de öldü ve Novodeviçye Mezarlığı'a defnedildi.
Bilimsel çalışmaları
Tamm'ın ilgilendiği konuların başında kuantum mekaniği, katı hal fiziği, nükleer fizik, parçacık fiziği ve ışıma gelir.
1937'de İlya Frank'la beraber parçacıkların hareketinin Frank-Tamm Formülü'nü tanımladı. Çalışmaları daha önceki bazı deneylerin sonuçlarını (Çerenkov ışıması) açıklar mahiyetteydi. Bu yöndeki çalışmalarıysa 1958 yılında Pavel Çerenkov ve İlya Frank'la beraber Nobel Fizik Ödülü'nü aldı.
Kuantum alanına ilişkin çalışmaları 1945'te Tamm-Dankov Yöntemi'nin geliştirilmesiyle sonuçlandı.
Andrey Saharov'la beraber plazmanın tokamakta hapsedilmesi prensiplerini öğrendi.
Tamm SSCB Bilimler Akademisi dışında bazı yabancı akademilerin de onur üyesiydi:
- İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi (1959)
- Polonya Bilimler Akademisi (1959)
- Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi (1961)
- Leopoldina Alman Doğa Bilimleri Akademisi (1964)
Tamm'ın öğrencileri arasında Vitali Ginzburg, Andrey Saharov gibi ünlü isimler bulunuyor.
Toplumsal çalışmaları
1955'te SSCB'de biyoloji biliminin durumunu sert bir şekilde eleştiren Üçyüzler Mektubu'nu imzalayan bilim insanları arasında yerini aldı. Mektup SSCB çapında büyük yankı uyandırmış ve Ziraat Bilimleri Akademisi Başkanı'nın istifasına neden olmuştu.
Tamm 1960'larda Bilim ve Dünya İlişkileri üzerine Pugwash Konferansı'nın aktif katılımcılarındandı.
1966'da Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Brejnev'e gönderilen ve Stalin'in aklanması çabalarını kınayan Yirmibeşler Mektubu'nu imzalayanlar arasında Tamm da vardır.
Ödülleri
- Stalin Ödülü (1946)
- Stalin Ödülü (1953)
- Sosyalist Emek Kahramanı Nişanı (1953)
- Nobel Fizik Ödülü (1958)
- Lomonosov Altın Madalyası (1967)
Hatırası
Tamm'ın Vladivostok ve kentlerinde heykeli dikilmiş, adı Moskova'da bir meydana verilmiştir.
Kaynakça
- ^ "Dubinina L., Jimulyov İ., "Üçyüzler Mektubu'nun 50. Yılı Dolayısıyla" (Rusça), Genetikçiler ve Seleksiyonerler Cemiyeti Haberleri, 2005, cilt 9, nu. 1, s. 12-33" (PDF). 11 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 29 Nisan 2013.
- ^ "Pugwash Konferansı Tarihi (Rusça), Rusya Bilimler Akademisi Pugwash Komitesi resmi sitesi". 3 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2013.
- ^ "Yirmibeşler Mektubu (Rusça), Rusya Bilimler Akademisi Tarih Enstitüsü resmi sitesi". 18 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Igor Yevgenyevic Tamm Ru I gor Evge nevich Tamm d 8 Temmuz 1895 Vladivostok Rus Imparatorlugu o 12 Nisan 1971 Moskova SSCB Rus fizikci Igor TammIgor Yevgenyevic TammDogum8 Temmuz 1895 Vladivostok Rus ImparatorluguOlum12 Nisan 1971 Moskova SSCBVatandaslikRus Imparatorlugu SSCBMezun oldugu okul lar Moskova Devlet UniversitesiOdullerNobel Fizik Odulu 1958 Lomonosov Altin Madalyasi 1967 Sosyalist Emek Kahramani Nisani 1953 Stalin Odulu 1946 Stalin Odulu 1953 KariyeriDaliFizikHayatiAlman kokenli muhendis Yevgeni Tamm in oglu olarak dogdu 3 yasindayken ailesi Ukrayna ya tasindi Liseyi Yelisavetgrad bugun kentinde bitirdi Universite egitimine 1913 yilinda Edinburgh Universitesi nde basladiysa da daha sonra Moskova Universitesi Fizik Matematik Fakultesi ne gecti 1918 de universiteden fizik diplomasiyla mezun oldu Kisa bir sure politikayla ilgilendi ve Mensevik Partisi nden 1 Sovyetler Kurultayi delegesi oldu Daha sonra akademik kariyeri tercih etti 1919 1922 yillari arasinda Simferopol ve Odessa da universitelerde ders verdi 1922 den itibaren iki kisa arayla beraber Moskova da calisti Moskova Devlet Universitesi Fizik Fakultesi nde docent ve profesor oldu Universitedeki calismalariyla beraber 1934 ten itibaren SSCB Bilimler Akademisi Fizik Enstitusunde de calismaya basladi 1939 da kardesinin hapsedilmesi ve yakin bir arkadasinin tutuklanarak kursuna dizilmesi uzerine sikintili bir doneme girdi Fakat savas yillarinda tekrar hukumet nezdinde itibar kazandi oyle ki savasin ardindan 1946 da Stalin Odulu ne layik bulundu 1953 te SSCB Bilimler Akademisi Gercek Azaligina secildi ve ikinci kez Stalin Odulu nu bizzat Stalin in elinden aldi Tamm 12 Nisan 1971 de oldu ve Novodevicye Mezarligi a defnedildi Bilimsel calismalariTamm in ilgilendigi konularin basinda kuantum mekanigi kati hal fizigi nukleer fizik parcacik fizigi ve isima gelir 1937 de Ilya Frank la beraber parcaciklarin hareketinin Frank Tamm Formulu nu tanimladi Calismalari daha onceki bazi deneylerin sonuclarini Cerenkov isimasi aciklar mahiyetteydi Bu yondeki calismalariysa 1958 yilinda Pavel Cerenkov ve Ilya Frank la beraber Nobel Fizik Odulu nu aldi Kuantum alanina iliskin calismalari 1945 te Tamm Dankov Yontemi nin gelistirilmesiyle sonuclandi Andrey Saharov la beraber plazmanin tokamakta hapsedilmesi prensiplerini ogrendi Tamm SSCB Bilimler Akademisi disinda bazi yabanci akademilerin de onur uyesiydi Isvec Kraliyet Bilimler Akademisi 1959 Polonya Bilimler Akademisi 1959 Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi 1961 Leopoldina Alman Doga Bilimleri Akademisi 1964 Tamm in ogrencileri arasinda Vitali Ginzburg Andrey Saharov gibi unlu isimler bulunuyor Toplumsal calismalari1955 te SSCB de biyoloji biliminin durumunu sert bir sekilde elestiren Ucyuzler Mektubu nu imzalayan bilim insanlari arasinda yerini aldi Mektup SSCB capinda buyuk yanki uyandirmis ve Ziraat Bilimleri Akademisi Baskani nin istifasina neden olmustu Tamm 1960 larda Bilim ve Dunya Iliskileri uzerine Pugwash Konferansi nin aktif katilimcilarindandi 1966 da Sovyetler Birligi Komunist Partisi Genel Sekreteri Brejnev e gonderilen ve Stalin in aklanmasi cabalarini kinayan Yirmibesler Mektubu nu imzalayanlar arasinda Tamm da vardir OdulleriStalin Odulu 1946 Stalin Odulu 1953 Sosyalist Emek Kahramani Nisani 1953 Nobel Fizik Odulu 1958 Lomonosov Altin Madalyasi 1967 HatirasiTamm in Vladivostok ve kentlerinde heykeli dikilmis adi Moskova da bir meydana verilmistir Kaynakca Dubinina L Jimulyov I Ucyuzler Mektubu nun 50 Yili Dolayisiyla Rusca Genetikciler ve Seleksiyonerler Cemiyeti Haberleri 2005 cilt 9 nu 1 s 12 33 PDF 11 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 29 Nisan 2013 Pugwash Konferansi Tarihi Rusca Rusya Bilimler Akademisi Pugwash Komitesi resmi sitesi 3 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2013 Yirmibesler Mektubu Rusca Rusya Bilimler Akademisi Tarih Enstitusu resmi sitesi 18 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2013