Elyos (ya da eski adıyla Malkaya), Diyarbakır'ın Çüngüş ilçesine bağlı bir mahalledir.
Elyos | |
---|---|
Diyarbakır'ın Türkiye'deki konumu. | |
Elyos Elyos'un Diyarbakır'daki konumu. | |
Ülke | Türkiye |
İl | Diyarbakır |
İlçe | Çüngüş |
Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
Nüfus (2019) | 156 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 412 |
İl plaka kodu | 21 |
Posta kodu | 21870 |
Tarihçe
Eski adı Elyos olan ve Cumhuriyetin kuruluşu ile birlikte Malkaya olarak değiştirilen (Bu adı köyün üst kısmında bulunan bir yayladan almıştır.) Malkaya Köyü’nün geçmişine ilişkin ilk yazılı bilgiler Yavuz Sultan Selim Devri’ne kadar gider. Köyün hukuki konumu Çüngüş Sancağı Kanunnamesi’nde yazılı olarak yer almıştır. Osmanlı arşivlerinde bulunan ve Ahmet Akgündüz tarafından çevirisi yapılan bu kanunnamede köy şöyle tanımlanmaktadır: Köyün Osmanlı dönemindeki ismi Eylos`dur. ve civardaki 6 Türk-Müslüman köyden biridir. Diğer köyler de sırasıyla Arguna (halk dilinde Arduva), Herahmine, Ermene, Agud (halk dilinde Avut), Karaca Kaya (halk dilinde Karakaya). Kanunnamenin 10. maddesinde bu özelliklerinden dolayı köy vergi açısından diğer Türk-Müslüman köyler gibi hususi bir hükme tabii tutulmuştur.
Türklerin köye ilk gelişlerine ve yerleşmelerine ilişkin yazılı belge bulunmamasına karşılık köylüler tarafından zaman içerisinde kuşaktan kuşağa aktarılan söylentiler mevcuttur. Söylentilere göre Malkaya Köyü'ne (Elyos) Türkler sonradan yerleşmiştir (takriben 400 yıl önce). Köyün önceki yerleşim yeri şimdi “Peğler” olarak bilinen yer olup şimdiki yerleşim yerine sonradan yerleşilmiştir.
Adı uzun yıllar Malkaya olan yerleşim, 2017'de İlyas, 2021'de ise Elyos adını aldı.
Coğrafya
Malkaya Köyü, Doğu Anadolu Bölgesi'nin güneydoğu sınırında, Güneydoğu Torosları'nın Maden Dağları üzerinde 1260 metre rakımlı bir dağ köyüdür. İdari olarak Diyarbakır ilinin Çüngüş ilçesine bağlıdır. Diyarbakır il merkezine 125 km, Çüngüş ilçesine 5 km uzaklıktadır.
Jeolojik yapı
Çüngüş-Malkaya dolayı, Pötürge Masifi üst birlik kayaları, renkli melanj ve tortul kayaların tektonik ilişkili birlikteliği ile temsil edilmektedir. Paleozoik yaşlı metamorfik kayalar, tabanda hornblend-pnays, üste doğru mikaşist-kalkşist-mermer olarak yer alır. Kuzeyden güneye doğru Eosen-miyosen çökelleri ile ofiyolit karmaşığının üzerine itilmiş olan metamorfik kayalarda bu nedenle deformasyonlar etkin bir biçimde kendisini gösterir. Şariyaj hattına yakın zonlarda çökel kayalarla ofiyolitler de konum bozunumuna uğramıştır.
Ulaşım
Köy, Karakaya Barajı'na çok yakındır ve köyün yolu baraj yolunun Çüngüş ilçesinden sonraki 3. km'sinden ayrılır. Bu yol ayrımından yaklaşık 3 km sonra köy merkezine ulaşılır. Köye ulaşan bu yol iyi durumda olmamasına rağmen köyden sonra da daha da kötüleşerek devam edip daha yukarılardaki diğer köylere kadar gitmektedir. Bu yolun bir uzantısı da Karakaya Barajı'nın ilk fizibilitesinin yapıldığı 1960'lı yıllarda yapılmıştır ve Karakaya baraj gölüne çıkmaktadır.
Nüfus
Yıllara göre mahalle nüfus verileri | ||
---|---|---|
2019 | 156 | |
2018 | 176 | |
2017 | 167 | |
2016 | 166 | |
2015 | 158 | |
2014 | 153 | |
2013 | 143 | |
2012 | None | |
2011 | None | |
2010 | 101 | |
2009 | None | |
2008 | None | |
2007 | None | |
2000 | 182 |
Galeri
- Köyün popüler yemeklerinden sacda pişen bir gözleme.
- Su kaynağı; Malkaya, Çüngüş.
- Mollagilin Çeşmesi, Malkaya Köyü.
- Köyün yolundan gün batımı.
- Köyün camisinin minaresi.
- Karadut ağacı.
Notlar
Kaynakça
Dış bağlantılar
- http://www.malkayakoyu.org22 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Türkiye'deki bir mahalle ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Elyos ya da eski adiyla Malkaya Diyarbakir in Cungus ilcesine bagli bir mahalledir ElyosMahalleMahallenin haritadaki yeriDiyarbakir in Turkiye deki konumu ElyosElyos un Diyarbakir daki konumu Ulke TurkiyeIlDiyarbakirIlceCungusCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiNufus 2019 156Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu412Il plaka kodu21Posta kodu21870TarihceHayrat cesme Eski adi Elyos olan ve Cumhuriyetin kurulusu ile birlikte Malkaya olarak degistirilen Bu adi koyun ust kisminda bulunan bir yayladan almistir Malkaya Koyu nun gecmisine iliskin ilk yazili bilgiler Yavuz Sultan Selim Devri ne kadar gider Koyun hukuki konumu Cungus Sancagi Kanunnamesi nde yazili olarak yer almistir Osmanli arsivlerinde bulunan ve Ahmet Akgunduz tarafindan cevirisi yapilan bu kanunnamede koy soyle tanimlanmaktadir Koyun Osmanli donemindeki ismi Eylos dur ve civardaki 6 Turk Musluman koyden biridir Diger koyler de sirasiyla Arguna halk dilinde Arduva Herahmine Ermene Agud halk dilinde Avut Karaca Kaya halk dilinde Karakaya Kanunnamenin 10 maddesinde bu ozelliklerinden dolayi koy vergi acisindan diger Turk Musluman koyler gibi hususi bir hukme tabii tutulmustur Turklerin koye ilk gelislerine ve yerlesmelerine iliskin yazili belge bulunmamasina karsilik koyluler tarafindan zaman icerisinde kusaktan kusaga aktarilan soylentiler mevcuttur Soylentilere gore Malkaya Koyu ne Elyos Turkler sonradan yerlesmistir takriben 400 yil once Koyun onceki yerlesim yeri simdi Pegler olarak bilinen yer olup simdiki yerlesim yerine sonradan yerlesilmistir Adi uzun yillar Malkaya olan yerlesim 2017 de Ilyas 2021 de ise Elyos adini aldi CografyaMalkaya Koyu yolundan gorunen daglar Malkaya Koyu Dogu Anadolu Bolgesi nin guneydogu sinirinda Guneydogu Toroslari nin Maden Daglari uzerinde 1260 metre rakimli bir dag koyudur Idari olarak Diyarbakir ilinin Cungus ilcesine baglidir Diyarbakir il merkezine 125 km Cungus ilcesine 5 km uzakliktadir Jeolojik yapiCungus Malkaya dolayi Poturge Masifi ust birlik kayalari renkli melanj ve tortul kayalarin tektonik iliskili birlikteligi ile temsil edilmektedir Paleozoik yasli metamorfik kayalar tabanda hornblend pnays uste dogru mikasist kalksist mermer olarak yer alir Kuzeyden guneye dogru Eosen miyosen cokelleri ile ofiyolit karmasiginin uzerine itilmis olan metamorfik kayalarda bu nedenle deformasyonlar etkin bir bicimde kendisini gosterir Sariyaj hattina yakin zonlarda cokel kayalarla ofiyolitler de konum bozunumuna ugramistir UlasimKoyun uzaktan gorunumu Koy Karakaya Baraji na cok yakindir ve koyun yolu baraj yolunun Cungus ilcesinden sonraki 3 km sinden ayrilir Bu yol ayrimindan yaklasik 3 km sonra koy merkezine ulasilir Koye ulasan bu yol iyi durumda olmamasina ragmen koyden sonra da daha da kotuleserek devam edip daha yukarilardaki diger koylere kadar gitmektedir Bu yolun bir uzantisi da Karakaya Baraji nin ilk fizibilitesinin yapildigi 1960 li yillarda yapilmistir ve Karakaya baraj golune cikmaktadir NufusYillara gore mahalle nufus verileri2019 1562018 1762017 1672016 1662015 1582014 1532013 1432012 None2011 None2010 1012009 None2008 None2007 None2000 182GaleriKoyun populer yemeklerinden sacda pisen bir gozleme Su kaynagi Malkaya Cungus Mollagilin Cesmesi Malkaya Koyu Koyun yolundan gun batimi Koyun camisinin minaresi Karadut agaci Notlar Kimi rivayetlere gore de koye tepeden bakan bir dagdan almistir Bu zamanla koy dilinde Elyos olmustur Kaynakca a b c d e f g h i j k l m n o Turkiye Istatistik Kurumu 17 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Malkaya Koyu nun Tarihcesi www malkayakoyu org 2 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Eylul 2020 Dis baglantilarhttp www malkayakoyu org22 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkiye deki bir mahalle ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz