Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çam kese böceği (Thaumetopea pityocampa), familyasından pul kanatlı zararlı böcek türü.
| Çam keseböceği | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Thaumetopea pityocampa & , 1775 |
Üreme
Çam keseböceği yumurtalarını 2 veya daha fazla ibreyi birleştirmek suretiyle, genellikle ağacın alt dallarına bir mısır koçanını andırır şekilde dizeler halinde bırakır. Koçanlarda enine 10, boyuna ise 20-30 adet yumurta olmak üzere toplam 150-300 adet yumurta bulunur. Yumurtaların üzerleri dış etkenlere karşı korumak için pullarla kaplanır. 25-40 gün süren yumurta dönemi sonunda yumurtadan çıkan tırtıllar gövdesine nazaran büyük başlı, 6 sı torosid olmak üzere 16 ayaklıdır. Olgun tırtılların boyu 35–40 mm ye ulaşır. Karnının alt tarafı sarı renkli olan tırtılların üzerinde bol miktarda yanlarda beyaza yakın sarı, sırtta ise açık kahverengi kıl mevcuttur.
Tırtılın iki dönemi vardır. Birincisi yumurtadan çıkışı ile ilk soğukların başladığı ve kışlık keselerini örmeye başladıkları, üçüncü deri değiştirmesine kadar geçen Ekim-Şubat dönemdir. Bundan sonra ikinci dönem başlar. Bu da üçüncü deri değişiminden, için toprağa inmeye başladıkları zamana kadar geçen dönemdir. Bu dönemde keseleri ağızlarından salgıladıkları ipeğimsi bir madde ile devamlı takviye ederler. Bu madde ilk zamanlar parlak bir görünümde olup sonra matlaşırlar.
Tırtıllar genellikle geceleri beslenirler. Kapalı havalarda gündüz de beslendikleri görülmüştür. Isı 6 °C nin altına düştüğü zaman yuvalarından çıkmazlar.
Pupa evresi için mutlaka toprağa inen tırtıllar, kendilerine kestane renginde oval birer koza örerler. 4 ay devam eden krizalit dönemi sonunda, yani Eylül ayında ergin.hale geçerek topraktan çıkarlar. Ancak bu krizalitlerin tamamı aynı senede ergin hale gelmez, diyapoz halinde 4 yıl toprak altında kalabilir. Bu yüzden çamkese böceği ile mücadele projeleri dört yıllık periyotlara göre yapılır.
Ağustos sonu ve Eylül başlarında kelebekler kozayı delerek topraktan çıkar. Bu zamanda dişi kelebeğin abdomeni yumurta ile dolu vaziyettedir. Çiftleştikten sonra erkek ölür. Dişi kelebek ise çiftleşmeden sonra bir gün içerisinde yumurtalarını koyarak yumurta koçanını meydana getirir. Kısa bir müddet sonra o da ölür.
Habitat
Çam keseböceği Anadolu’nun güney, batı ve kuzey kısımları, batı ve orta Karadeniz bölgesinin güney kesimlerinde yayılış gösterir. Yoğunluk genellikle rakım yükseldikçe ve bakı kuzeye kaydıkça azalmaktadır.
Zararları
Çam ağaçları üzerindeki beyaz pamuksu tırtıl keseleriyle kendini belli eden çam keseböcekleri, aslında bir kelebek türüdür ve bu kelebeklerin tırtılları ülkemizdeki orman zararlısı böcekler açısından önemli bir yer işgal etmektedirler. Üst üste birkaç yıl bu zararlının tahribatına uğrayan ağaçlarda boy büyümesi gerilemekte ve hacim kaybı olmaktadır... Çam kese böceğinin tahribatı kış aylarında, yani ağacın gelişme dönemi dışında olduğu için herhangi bir ölüm söz konusu değildir. Ancak yoğun ve arka arkaya birkaç sene devam eden tahribat ağacı zayıf düşürerek kabuk böcekleri ve diğer sekonder zararlıların gelmesine zemin hazırlamış olur.
Bu böcekler başta Kızılçam (Pinus brutia) olmak üzere Karaçam (Pinus nigra), Sarıçam (Pinus silvestris), , , Fıstık Çamı (Pinus pinea), Lübnan Sediri (Cedrus libani) bazen de 'larda tahribat yapmaktadır. Böcek yoğunluğu az olduğu zaman genellikle orman açıklıklarının kenar şeridinde veya münferit ağaçlarda görülür. Fakat yoğunluk arttıkça arız olduğu ağaç adedi çoğaldığı gibi her ağaçta görülen kese adedi de çoğalır. Çam kese böceği kitle üremesi yaptığında ibrelerin tamamını yok ederek ağacı çıplak hale getirir. Tırtıllar keselerini genellikle tepe sürgünlerine yakın dallara veya tepe sürgününün bulunduğu dal çatallarına yapar. İlk 3 gömlek değişimine kadar devamlı sürgün değiştiren zararlı kışlık kesesini ördükten sonra bir daha kese değiştirmez ve onu barınak olarak sonuna kadar kullanır. Zararını bu keseden çıkıp dolaşarak yapar ve aynı keseye döner.
Parazit ve yırtıcıları
1- Yumurta parazitleri: Bu parazitler yumurtalar içerisinde gelişip onunla beslenen böceklerdir. Bunlar: , ,
2- Tırtıl parazitleri: Bu parazitler çamkese böceğinin tırtılının üzerine yumurtalarını koyup tırtılın iç organlarım yemek suretiyle gelişip, onların ölümünü sağlayan parazitlerdir. Önemlileri; , ‘dır
3- Krizalit parazitleri: Bu parazitler ise gelişimlerini krizalitler üzerinde yapan ve onun içerisini yiyerek beslenen faydalı böceklerdir. Önemli olanlar : , , 'dır.
4- Yırtıcıları: Çamkese böceğinin 8 adet yırtıcısı vardır. Bunlardan; ve Calosoma sycophanta en önemlisidir. Calosoma sycophanta ‘nın kurtları Çam keseböceğinin krizalitlerini ve tırtıllarını parçalamak suretiyle yerler.
Mücadelesi
Çamkese böceği ile mücadele yöntemleri kısaca mekaniksel, kimyasal ve bu ikisinin birlikte ele alındığı entegre mücadele ve ayrıca biyolojik mücadele olmak üzere gruplandırılablir.
1- Mekaniksel savaş: Keseleri ağaç üzerinden kesip toplayarak yakma, yumurta koçanlarını toplamak suretiyle yok etmek, krizalitlerini topraktan çıkarıp toplayarak yok etmek ve nihayet keseler içerisine petrol dökmek suretiyle öldürmek şeklinde uygulanır.
2- Kimyasal savaş: Çam keseböceği ile mücadelede en uygun zaman tırtılların l. ve 2. evrelerde, çok küçük ve korumasız olduğu, parazit ve yırtıcıların ise henüz doğada bulunmadığı evrede yapılan ilâçlama kesin netice vermektedir. İlaçlama, yağışsız,açık mümkünse çok hafif meltemli bir havada yapılmalıdır. Bunun için yerel meteorolojik durum iyi takip edilmelidir. Fakat kimyasal mücadelenin en büyük sakıncası çoğu zaman faydalı böceklerin de yok olmasıdır.
3- Biyolojik savaş: Bu yöntem, gerek yapay olarak üretilen gerekse doğada mevcut organizmaların korunması şekliyle çoğaltılan canlılardan yararlanarak, zararlı böceklerin populasyonunu azaltmak ve onları zararsız halde baskı altında tutabilmek yöntemidir. Biyolojik mücadelede, virüslerden başlamak suretiyle bakteriler, mantarlar, protozoalar, nematodlar, akar ve örümcekler, binlerce yırtıcı ve parazit böcekler, böcekçil kuşlar da çok özel ve önemli bir yer işgal eder.
Dış bağlantılar
- http://web.cortland.edu/fitzgerald/PineProcessionary.html 3 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- http://www.agaclar.net/?id=showthread&t=13915 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Ağaçlar.net)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cam kese bocegi Thaumetopea pityocampa familyasindan pul kanatli zararli bocek turu Cam kesebocegiBiyolojik siniflandirmaUst alem EukaryotaAlem AnimaliaAlt alem EumetazoaSube ArthropodaAlt sube HexapodaSinif InsectaTakim LepidopteraFamilya Cins Tur T pityocampaIkili adlandirmaThaumetopea pityocampa amp 1775UremeCam kesebocegi yumurtalarini 2 veya daha fazla ibreyi birlestirmek suretiyle genellikle agacin alt dallarina bir misir kocanini andirir sekilde dizeler halinde birakir Kocanlarda enine 10 boyuna ise 20 30 adet yumurta olmak uzere toplam 150 300 adet yumurta bulunur Yumurtalarin uzerleri dis etkenlere karsi korumak icin pullarla kaplanir 25 40 gun suren yumurta donemi sonunda yumurtadan cikan tirtillar govdesine nazaran buyuk basli 6 si torosid olmak uzere 16 ayaklidir Olgun tirtillarin boyu 35 40 mm ye ulasir Karninin alt tarafi sari renkli olan tirtillarin uzerinde bol miktarda yanlarda beyaza yakin sari sirtta ise acik kahverengi kil mevcuttur Tirtilin iki donemi vardir Birincisi yumurtadan cikisi ile ilk soguklarin basladigi ve kislik keselerini ormeye basladiklari ucuncu deri degistirmesine kadar gecen Ekim Subat donemdir Bundan sonra ikinci donem baslar Bu da ucuncu deri degisiminden icin topraga inmeye basladiklari zamana kadar gecen donemdir Bu donem de keseleri agizlarindan salgiladiklari ipegimsi bir madde ile devamli takviye ederler Bu madde ilk zamanlar parlak bir gorunumde olup sonra matlasirlar Tirtillar genellikle geceleri beslenirler Kapali havalarda gunduz de beslendikleri gorulmustur Isi 6 C nin altina dustugu zaman yuvalarindan cikmazlar Pupa evresi icin mutlaka topraga inen tirtillar kendilerine kestane renginde oval birer koza orerler 4 ay devam eden krizalit donemi sonunda yani Eylul ayinda ergin hale gecerek topraktan cikarlar Ancak bu krizalitlerin tamami ayni senede ergin hale gelmez diyapoz halinde 4 yil toprak altinda kalabilir Bu yuzden camkese bocegi ile mucadele projeleri dort yillik periyotlara gore yapilir Agustos sonu ve Eylul baslarinda kelebekler kozayi delerek topraktan cikar Bu zamanda disi kelebegin abdomeni yumurta ile dolu vaziyettedir Ciftlestikten sonra erkek olur Disi kelebek ise ciftlesmeden sonra bir gun icerisinde yumurtalarini koyarak yumurta kocanini meydana getirir Kisa bir muddet sonra o da olur HabitatCam kesebocegi Anadolu nun guney bati ve kuzey kisimlari bati ve orta Karadeniz bolgesinin guney kesimlerinde yayilis gosterir Yogunluk genellikle rakim yukseldikce ve baki kuzeye kaydikca azalmaktadir ZararlariCam agaclari uzerindeki beyaz pamuksu tirtil keseleriyle kendini belli eden cam kesebocekleri aslinda bir kelebek turudur ve bu kelebeklerin tirtillari ulkemizdeki orman zararlisi bocekler acisindan onemli bir yer isgal etmektedirler Ust uste birkac yil bu zararlinin tahribatina ugrayan agaclarda boy buyumesi gerilemekte ve hacim kaybi olmaktadir Cam kese boceginin tahribati kis aylarinda yani agacin gelisme donemi disinda oldugu icin herhangi bir olum soz konusu degildir Ancak yogun ve arka arkaya birkac sene devam eden tahribat agaci zayif dusurerek kabuk bocekleri ve diger sekonder zararlilarin gelmesine zemin hazirlamis olur Bu bocekler basta Kizilcam Pinus brutia olmak uzere Karacam Pinus nigra Saricam Pinus silvestris Fistik Cami Pinus pinea Lubnan Sediri Cedrus libani bazen de larda tahribat yapmaktadir Bocek yogunlugu az oldugu zaman genellikle orman acikliklarinin kenar seridinde veya munferit agaclarda gorulur Fakat yogunluk arttikca ariz oldugu agac adedi cogaldigi gibi her agacta gorulen kese adedi de cogalir Cam kese bocegi kitle uremesi yaptiginda ibrelerin tamamini yok ederek agaci ciplak hale getirir Tirtillar keselerini genellikle tepe surgunlerine yakin dallara veya tepe surgununun bulundugu dal catallarina yapar Ilk 3 gomlek degisimine kadar devamli surgun degistiren zararli kislik kesesini ordukten sonra bir daha kese degistirmez ve onu barinak olarak sonuna kadar kullanir Zararini bu keseden cikip dolasarak yapar ve ayni keseye doner Parazit ve yirticilari1 Yumurta parazitleri Bu parazitler yumurtalar icerisinde gelisip onunla beslenen bo ceklerdir Bunlar 2 Tirtil parazitleri Bu parazitler camkese boceginin tirtilinin uzerine yumurta larini koyup tirtilin ic organlarim yemek suretiyle gelisip onlarin olumunu saglayan parazitlerdir Onemlileri dir 3 Krizalit parazitleri Bu parazitler ise gelisimlerini krizalitler uzerinde yapan ve onun icerisini yiyerek beslenen faydali boceklerdir Onemli olanlar dir 4 Yirticilari Camkese boceginin 8 adet yirticisi vardir Bunlardan ve Calosoma sycophanta en onemlisidir Calosoma sycophanta nin kurtlari Cam keseboceginin krizalitlerini ve tirtillarini parcalamak suretiyle yerler MucadelesiCamkese bocegi ile mucadele yontemleri kisaca mekaniksel kimyasal ve bu ikisinin birlikte ele alindigi entegre mucadele ve ayrica biyolojik mucadele olmak uzere gruplandirilablir 1 Mekaniksel savas Keseleri agac uzerinden kesip toplayarak yakma yumurta kocanlarini toplamak suretiyle yok etmek krizalitlerini topraktan cikarip toplayarak yok etmek ve nihayet keseler icerisine petrol dokmek suretiyle oldurmek seklinde uygulanir 2 Kimyasal savas Cam kesebocegi ile mucadelede en uygun zaman tirtillarin l ve 2 evrelerde cok kucuk ve korumasiz oldugu parazit ve yirticilarin ise henuz dogada bulunmadigi evrede yapilan ilaclama kesin netice vermektedir Ilaclama yagissiz acik mumkunse cok hafif meltemli bir havada yapilmalidir Bunun icin yerel meteorolojik durum iyi takip edilmelidir Fakat kimyasal mucadelenin en buyuk sakincasi cogu zaman faydali boceklerin de yok olmasidir 3 Biyolojik savas Bu yontem gerek yapay olarak uretilen gerekse dogada mevcut organizmalarin korunmasi sekliyle cogaltilan canlilardan yararlanarak zararli boceklerin populasyonunu azalt mak ve onlari zararsiz halde baski altinda tutabilmek yontemidir Biyolojik mucadelede viruslerden baslamak suretiyle bakteriler mantarlar protozoalar nematodlar akar ve orumcekler binlerce yirtici ve parazit bocekler bocekcil kuslar da cok ozel ve onemli bir yer isgal eder Dis baglantilarhttp web cortland edu fitzgerald PineProcessionary html 3 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce http www agaclar net id showthread amp t 13915 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Agaclar net