İbradı, Antalya ilinin bir ilçesidir.
İbradı | |
---|---|
İlçe sınırları haritası | |
Ülke | Türkiye |
İl | Antalya |
Coğrafi bölge | Akdeniz Bölgesi |
İdare | |
• Kaymakam | İsmail Demirtaş |
• Belediye başkanı | Hatice Sekmen (AK Parti) |
Rakım | 1550 m |
Nüfus (2018) | |
• Toplam | 3,618 |
• Kır | - |
• Şehir | 2.947 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 242 |
İl plaka kodu | 07 |
Tarihçe
Pisidya sınırları içinde yer alan İbradı'nın kuruluş tarihi tam olarak bilinmemektedir. Ancak, İbradı ve çevresinde bulunan kalıntılardan Roma devrine uzandığı tahmin edilmektedir. Örneğin, İbradı'ya 2 km. mesafede kurulu Ormana Belediyesi ile 7 km. mesafedeki Ürünlü Köyü' nün arasında Helenistik Dönem Erymna Antik Kenti'nin kalıntıları mevcuttur. Kentin nekropolü ise Ormana'yı çevreleyen kayalık sırtlardır.
Yine Ormana'ya 11 km uzaklıkta Çukurviran köyü çevresinde Helenistik dönemlere ait kalıntılar görülmektedir. İbradı kervan yolunun Kesikbel mevkiinde bulunan Selçuklu Kervansarayı'ndan geriye sadece temel taşları kalmıştır. Evliya Çelebi, ünlü Seyahatname'sinde ibradı'nın 17. yüzyılda oldukça mamur ve mühim bir belde olduğunu yazar.
Coğrafya
İlçe doğusunda Beratlı, Trabeza, Kurkur, Çuvallı, Aktepe; batısında Melik, Toka, Geçkar ve Çeçkar, Uluçukur, Kesik; kuzeyinde Zimbit, Obet, Gaydan, Uluçukur, Akpınar, Lök, Pınarcık, Enerli; güneyinde Katara, Karadağ, Akıncı, Kurtgediği dağları ile çevrilmiştir. Gembos ve Gemboğazı ovası İbradı'nın kuzeyinde Dereköy ile Göynem ve İbradı arasındadır. Rakamı 1300 metredir. Dağlardan inen sularla dolar göl halini alır. En kuzey ucu Taşköprü, en güney ucun da Başpayam İbradı belidir. Ortası, Ortapayam ve Erilikli adıyla anılır. Kapladığı arazi aynı bir bademi andırır. Bu ovanın genişliği 2 km uzunluğu 15 km'dir. Bir diğer ova olan Eynif Ovası Toka, Karadağ ve Cimriği Dağları arasındadır. Genişliği Gembos'a yakındır. Üzümcü Ovası ise Başlar Köyü yakınında olup, İbradı'nın Çukurviran Mahallesi yanındadır. Ekim ve meraya elverişli bir sahadır. Bu üç ovadan ilçede başka küçük çapta ovalar bulunmaktadır.
Ancak İbradı'nın kendisi bir yayladır. Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat'ın İbradı'yı yazlık konaklama yeri olarak kullandığı söylenir. Denizden yüksekliği 950 metre olan İbradı'da yaz aylarında ortalama sıcaklık gündüz 30 derece gece ise 10 °C'dir. Nem ise yok denecek kadar az olduğu için insan vücudunda terleme olmaz.
Yöre halkından özellikle hayvancılıktan geçimini temin edenler ise de 1200-1500 metre yüksekliğindeki ardıç, sedir ve çam ormanlarıyla kaplı Sütleğen, Söbüce, Sülek, Elmaağacı yaylarına çıkmakta, buraların doğa güzelliğinin yanı sıra serin havası ve soğuk kaynak suları ile insanların ilgisini çekmektedir. Çadırlı olarak kamp yapmak için ideal yerler, İbradı - Beyşehir yolu üzerindeki yaylalardır.
Bademli"den başlayarak Gümüşdamla'da (Zilan) İbradı konağı adındaki yerde çıkan pınarlardan meydana gelen ve Üzümdere önünden geçtikten sonra Unulla (Ürünlü) ile Menerye arasından geçerek, Manavgat'a inen bölgenin en büyük ırmağıdır. Bu ırmak üzerinde Üzümdere köyü civarında Gavuryolu denilen yerde başka bir pınar suyunu alarak İbradı Değirmeni yanında epeyce çoğalmış olur. Irmak kenarında zeytin, incir gibi iklime has bitkiler yetişmektedir ve özellikle turistlerin ilgisini çeken Alabalık bulunmaktadır.
İlçede ayrıca turistik yönden önemli yere sahip olan Altınbeşik - Düdensuyu Mağarası vardır.
Nüfus
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1990 | 17.126 | 4.215 | 12.911 |
2000 | 10.826 | 6.991 | 3.835 |
2007 | 4.693 | 2.782 | 1.911 |
2008 | 3.979 | 2.284 | 1.695 |
2009 | 3.509 | 2.019 | 1.490 |
2010 | 3.346 | 1.944 | 1.402 |
2011 | 3.076 | 1.756 | 1.320 |
2012 | 2.907 | 1.652 | 1.255 |
2013 | 2.865 | 2.865 | veri yok |
2014 | 2.800 | 2.800 | veri yok |
2015 | 2.761 | 2.761 | veri yok |
2016 | 2.678 | 2.678 | veri yok |
2017 | 2.646 | 2.646 | veri yok |
2018 | 3.618 | 3.618 | veri yok |
2019 | 3.032 | 3.032 | veri yok |
2020 | 2.947 | 2.947 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Ekonomi
İlçenin dağlık bir bölgede bulunuşu hayvancılık faaliyetlerini geliştirmiştir. En çok beslenen hayvan kıl keçisidir. Tarımsal faaliyetlerde pazara dönük bir üretim yapılmamaktadır. Tahıl ve meyvecilik başlıca yer tutmaktadır. Yüksek kesimlerdeki ormanlardan kesim ve dikim işçiliği yapılmaktadır.
- Turizm
- İlçede turizm açısından değer taşıyan en önemli varlık 1994 yılında çevresindeki alanla birlikte milli park ilan edilen Altınbeşik Mağarası'dır. Mağara turizme açılmış olup yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmektedir.
İlçede Roma devrini ait olduğu tahmin edilen tarihi kalıntılarda bulunmaktadır. Ormana Beldesi Ürünlü köyü arasında Roma Dönemi Erimna Antik Kenti ile Çukurviran Mahallesi civarındaki kalıntılardan söz edilebilir.
İlçenin dağlık coğrafyası kendisine özgü doğal bir turizm potansiyeli oluşturmakta, özellikle safari turları ve günü birlik geziler için uygun bulunmaktadır. Yine İbradı Merkezi'nde 7 adet tarihi konak koruma altına alınarak turizme kazandırılmıştır.
İbradı Antik Melas Irmağının çıkışına yakın dağlık kısımdadır. Vaktiyle Psidya sınırları buraya kadar uzanırdı. Psidya hudutları içinde olan Erimna şehrin meydana getirdiği Ormana Beldesi ile Unulla (Ürünlü) köyü arasındaki küçük bir tepe üzerinde bazı burç ve sarnıç harabeleri ile çeşitli taşlara rastlanmaktadır. İbradı'nın Çukurviran Soğukoluk ve Kayadibi mevkilerinde Yunan Kadim devrine ait taş ve yapılara rastlanmaktadır. Eynif ve Kesik Beli yolu üzerinde Bahadır Oluğu Pınarı bir Selçuklu eseridir. Yine bu çevrede Tolhan canlılığını korumaktadır. İlçede 7 adet eski konak (ev) bir adet cami, bir mezarlık, korunması gerekli kültür ve tabiat varlıklarındandır. İbradı Mezarlığı Arkeolojik sit alanı kapsamında, Çukurviran Mahallesindeki anıt mezar, İbradı'daki asırlık Arabastı Kestanesi ağacı da korunması gereken kültür ve tabiat varlıklarındandır.
Kaynakça
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "İbradı Nüfusu - Antalya". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Antalya İbradı Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar
Vikikaynak'ta Antalya/İbradi Türküleri ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
- YerelNet18 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- İbradi Belediyesi25 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ibradi Antalya ilinin bir ilcesidir IbradiIlceIlce sinirlari haritasiUlkeTurkiyeIlAntalyaCografi bolgeAkdeniz BolgesiIdare KaymakamIsmail Demirtas Belediye baskaniHatice Sekmen AK Parti Rakim1550 mNufus 2018 Toplam3 618 Kir Sehir2 947Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu242Il plaka kodu07TarihcePisidya sinirlari icinde yer alan Ibradi nin kurulus tarihi tam olarak bilinmemektedir Ancak Ibradi ve cevresinde bulunan kalintilardan Roma devrine uzandigi tahmin edilmektedir Ornegin Ibradi ya 2 km mesafede kurulu Ormana Belediyesi ile 7 km mesafedeki Urunlu Koyu nun arasinda Helenistik Donem Erymna Antik Kenti nin kalintilari mevcuttur Kentin nekropolu ise Ormana yi cevreleyen kayalik sirtlardir Yine Ormana ya 11 km uzaklikta Cukurviran koyu cevresinde Helenistik donemlere ait kalintilar gorulmektedir Ibradi kervan yolunun Kesikbel mevkiinde bulunan Selcuklu Kervansarayi ndan geriye sadece temel taslari kalmistir Evliya Celebi unlu Seyahatname sinde ibradi nin 17 yuzyilda oldukca mamur ve muhim bir belde oldugunu yazar CografyaIlce dogusunda Beratli Trabeza Kurkur Cuvalli Aktepe batisinda Melik Toka Geckar ve Ceckar Ulucukur Kesik kuzeyinde Zimbit Obet Gaydan Ulucukur Akpinar Lok Pinarcik Enerli guneyinde Katara Karadag Akinci Kurtgedigi daglari ile cevrilmistir Gembos ve Gembogazi ovasi Ibradi nin kuzeyinde Derekoy ile Goynem ve Ibradi arasindadir Rakami 1300 metredir Daglardan inen sularla dolar gol halini alir En kuzey ucu Taskopru en guney ucun da Baspayam Ibradi belidir Ortasi Ortapayam ve Erilikli adiyla anilir Kapladigi arazi ayni bir bademi andirir Bu ovanin genisligi 2 km uzunlugu 15 km dir Bir diger ova olan Eynif Ovasi Toka Karadag ve Cimrigi Daglari arasindadir Genisligi Gembos a yakindir Uzumcu Ovasi ise Baslar Koyu yakininda olup Ibradi nin Cukurviran Mahallesi yanindadir Ekim ve meraya elverisli bir sahadir Bu uc ovadan ilcede baska kucuk capta ovalar bulunmaktadir Ancak Ibradi nin kendisi bir yayladir Selcuklu Sultani Alaaddin Keykubat in Ibradi yi yazlik konaklama yeri olarak kullandigi soylenir Denizden yuksekligi 950 metre olan Ibradi da yaz aylarinda ortalama sicaklik gunduz 30 derece gece ise 10 C dir Nem ise yok denecek kadar az oldugu icin insan vucudunda terleme olmaz Yore halkindan ozellikle hayvanciliktan gecimini temin edenler ise de 1200 1500 metre yuksekligindeki ardic sedir ve cam ormanlariyla kapli Sutlegen Sobuce Sulek Elmaagaci yaylarina cikmakta buralarin doga guzelliginin yani sira serin havasi ve soguk kaynak sulari ile insanlarin ilgisini cekmektedir Cadirli olarak kamp yapmak icin ideal yerler Ibradi Beysehir yolu uzerindeki yaylalardir Bademli den baslayarak Gumusdamla da Zilan Ibradi konagi adindaki yerde cikan pinarlardan meydana gelen ve Uzumdere onunden gectikten sonra Unulla Urunlu ile Menerye arasindan gecerek Manavgat a inen bolgenin en buyuk irmagidir Bu irmak uzerinde Uzumdere koyu civarinda Gavuryolu denilen yerde baska bir pinar suyunu alarak Ibradi Degirmeni yaninda epeyce cogalmis olur Irmak kenarinda zeytin incir gibi iklime has bitkiler yetismektedir ve ozellikle turistlerin ilgisini ceken Alabalik bulunmaktadir Ilcede ayrica turistik yonden onemli yere sahip olan Altinbesik Dudensuyu Magarasi vardir NufusYil Toplam Sehir Kir1990 17 126 4 215 12 9112000 10 826 6 991 3 8352007 4 693 2 782 1 9112008 3 979 2 284 1 6952009 3 509 2 019 1 4902010 3 346 1 944 1 4022011 3 076 1 756 1 3202012 2 907 1 652 1 2552013 2 865 2 865 veri yok2014 2 800 2 800 veri yok2015 2 761 2 761 veri yok2016 2 678 2 678 veri yok2017 2 646 2 646 veri yok2018 3 618 3 618 veri yok2019 3 032 3 032 veri yok2020 2 947 2 947 veri yok Not Buyuksehir yasasi nedeniyle koyler mahalle statusune gectiginden 2013 ten itibaren kir nufusu tabloda yer almamistir EkonomiIlcenin daglik bir bolgede bulunusu hayvancilik faaliyetlerini gelistirmistir En cok beslenen hayvan kil kecisidir Tarimsal faaliyetlerde pazara donuk bir uretim yapilmamaktadir Tahil ve meyvecilik baslica yer tutmaktadir Yuksek kesimlerdeki ormanlardan kesim ve dikim isciligi yapilmaktadir Turizm Ilcede turizm acisindan deger tasiyan en onemli varlik 1994 yilinda cevresindeki alanla birlikte milli park ilan edilen Altinbesik Magarasi dir Magara turizme acilmis olup yerli ve yabanci turistlerin ilgisini cekmektedir Ilcede Roma devrini ait oldugu tahmin edilen tarihi kalintilarda bulunmaktadir Ormana Beldesi Urunlu koyu arasinda Roma Donemi Erimna Antik Kenti ile Cukurviran Mahallesi civarindaki kalintilardan soz edilebilir Ilcenin daglik cografyasi kendisine ozgu dogal bir turizm potansiyeli olusturmakta ozellikle safari turlari ve gunu birlik geziler icin uygun bulunmaktadir Yine Ibradi Merkezi nde 7 adet tarihi konak koruma altina alinarak turizme kazandirilmistir Ibradi Antik Melas Irmaginin cikisina yakin daglik kisimdadir Vaktiyle Psidya sinirlari buraya kadar uzanirdi Psidya hudutlari icinde olan Erimna sehrin meydana getirdigi Ormana Beldesi ile Unulla Urunlu koyu arasindaki kucuk bir tepe uzerinde bazi burc ve sarnic harabeleri ile cesitli taslara rastlanmaktadir Ibradi nin Cukurviran Sogukoluk ve Kayadibi mevkilerinde Yunan Kadim devrine ait tas ve yapilara rastlanmaktadir Eynif ve Kesik Beli yolu uzerinde Bahadir Olugu Pinari bir Selcuklu eseridir Yine bu cevrede Tolhan canliligini korumaktadir Ilcede 7 adet eski konak ev bir adet cami bir mezarlik korunmasi gerekli kultur ve tabiat varliklarindandir Ibradi Mezarligi Arkeolojik sit alani kapsaminda Cukurviran Mahallesindeki anit mezar Ibradi daki asirlik Arabasti Kestanesi agaci da korunmasi gereken kultur ve tabiat varliklarindandir Kaynakca 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Ibradi Nufusu Antalya nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Antalya Ibradi Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Dis baglantilarVikikaynak ta Antalya Ibradi Turkuleri ile ilgili metin bulabilirsiniz YerelNet18 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ibradi Belediyesi25 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde