İnternet Tahsisli Sayılar Otoritesi (IANA), küresel IP adresi tahsisi, otonom sistem numarası tahsisi, kök bölgesi yönetimi, Alan Adı Sistemi (DNS), medya türleri ve İnternet protokolü ile ilgili diğer semboller ve İnternet numaralarını denetleyen bir standartlar organizasyonudur.
İnternet Tahsisli Sayılar Otoritesi | |
---|---|
Kısaltma | IANA |
Kuruluş | Aralık 1988 | )
Kurucu | ICANN |
Tür | Uluslararası örgüt |
Merkez | Playa Vista, Los Angeles, ABD |
Önemli kişiler | Kim Davies |
Resmî site | i̇ana.org |
Şu anda ICANN'in bir alt kuruluşu olup esas olarak bu amaç için 1998'de kurulmuş kâr amacı gütmeyen bir kuruluştur. Amerika Birleşik Devletleri Ticaret Bakanlığı ile bir sözleşme altındadır. ICANN, 1998'den 2016'ya kadar IANA'yı doğrudan yönetti, ardından IANA'yı bugün işleten ICANN'in bir iştiraki olan Public Technical Identifiers (PTI) kuruluşuna devredildi. Öncesinde IANA, Güney Kaliforniya Üniversitesi (USC) Bilgi Bilimleri Enstitüsü (ISI) bünyesinde Marina Del Rey (Los Angeles) konumunda bulunan ve Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı ile bir sözleşme kapsamında olan Jon Postel tarafından yönetiliyordu.
Kuruluş; beş bölgesel İnternet kayıt kuruluşuna, müşterilerine, yerel İnternet kayıt kuruluşlarına, İnternet servis sağlayıcılarına ve son kullanıcı organizasyonlarına numara kaynakları tahsis eder. Yerel bir İnternet kayıt kuruluşu, bölgesel bir İnternet kayıt kuruluşundan aldığı tahsisatın bir kısmını diğer müşterilere tahsis eden bir organizasyondur. Çoğu yerel İnternet kayıt kuruluşu aynı zamanda İnternet servis sağlayıcısıdır.
Sorumluluklar
IANA, Yorum Talebi (RFC) belgeleri olarak yayımlanan İnternet protokollerinde kullanılan küresel olarak benzersiz isimlerin ve numaraların tahsisinden genel olarak sorumludur. Bu belgeler; İnternet'in ve İnternet'e bağlı sistemlerin çalışmasına uygulanabilir yöntemleri, davranışları, araştırmaları veya yenilikleri tanımlar. IANA, bu işlevi yerine getirirken İnternet Mühendisliği Görev Gücü (IETF) ve RFC Editör ekibi ile iletişim halindedir.
İki ana İnternet olan IP adresi ve alan adları, bu kaynakların çok katmanlı dağıtılmış kullanımı nedeniyle ek idari politika ve alt yönetimlere delege edilmelidir.
IANA, İnternet kaynağına atanan veya İnternet Protokolü Paketi ağ protokollerinde kullanılan sayısal tanımlayıcılar olan İnternet numaralarının atanmasından sorumludur. Örnekler arasında IP adresleri ve otonom sistem (AS) numaraları bulunur.
IP adresleri
IANA, IP adres bloklarının tahsislerini bölgesel İnternet kayıt kuruluşlarına (RIR) devretmiştir. Her RIR, dünyanın farklı bir bölgesi için adres tahsis eder. Topluca RIR'ler, ortak çıkarlarını temsil etmek ve politika beyanlarının küresel olarak koordine edilmesini sağlamak amacıyla Numara Kaynak Organizasyonunu oluşturmuşlardır.
RIR'ler, tahsis edilen adres havuzunu daha küçük bloklara böler ve kendi faaliyet bölgelerindeki İnternet servis sağlayıcılarına ve diğer kuruluşlara delege eder. CIDR sisteminin tanıtımından bu yana, IANA genellikle IPv4 için /8 önek blokları ve 2000::/3 IPv6 bloğundan talep eden bölgesel kayıt kuruluşlarına /23'ten /12'ye kadar önek blokları tahsis eder. İnternet Protokol Versiyon 4 adres alanının tükenmesi nedeniyle IANA tarafından artık IPv4 adres alanı tahsis edilmemektedir.
Alan adları
IANA, hiyerarşik Alan Adı Sistemi (DNS) ağacının en üstünü oluşturan kök ad sunucusu verilerini yönetir. Bu görev, üst düzey alan "Kayıt Yetkilisi" ile kök ad sunucusu operatörleri ve ICANN'ın politika oluşturma mekanizması ile ilişki kurmayı içerir.
Kök bölgesi 2010 yılında kriptografik olarak imzalandığından beri, IANA, DNSSEC işlemlerinin anahtar yönetiminin önemli kısımlarından da sorumludur. Bu diğer şeylerin yanı sıra, Güvenilir Toplum Temsilcileri (TCR) grubundan üyelerin önceden belirlenmiş bir konumda fiziksel olarak bir araya geldiği ve anahtar materyali ve imzalama anahtarlarını oluşturmak için senaryolu prosedürlerden geçtiği düzenli imzalama törenleri düzenlemeyi içerir. TCR'lar, bu organizasyonların anahtar yönetimindeki operasyonel rolleri nedeniyle ICANN, Public Technical Identifiers (PTI) (bir ICANN iştiraki) veya Verisign ile ilişkili olamazlar; daha geniş bir DNS topluluğundan seçilirler. Geçmişte ve günümüzdeki TCR'lar arasında Vinton Cerf, Dan Kaminsky, Dmitry Burkov, Anne-Marie Eklund Löwinder ve John Curran bulunur.
IANA, uluslararası organizasyonlar için .int kayıtlarını, ters DNS hizmeti de dahil olmak üzere İnternet altyapısı amaçları için .arpa bölgesini ve kök sunucular gibi diğer kritik bölgeleri işletir.
Protokol atamaları
IANA, protokol tablolarında protokol kayıtlarını ve parametrelerini tutar ve protokollerin kaydını koordine eder. 2015 yılı itibarıyla 2,800'den fazla kayıt ve alt kayıt bulunmaktaydı.
Zaman dilimi veritabanı
IANA zaman dilimi veritabanı, dünyanın çeşitli bölgeleri için zaman dilimi farklarını ve kurallarını tutar ve bu bilgilerin aynalanmasına ve bilgisayarlar ve diğer elektronik cihazlar tarafından doğru zaman tutma yapılandırması için kullanılmasına olanak tanır.
IANA, 16 Ekim 2011'de Astrolabe, Inc. v. Olson et al kararının ardından FTP sunucusunun kapatılması nedeniyle veritabanının sorumluluğunu üstlenmiştir.
Dil alt etiket kaydı
IANA Dil Alt Etiket Kaydı, IETF RFC 5646 tarafından tanımlanmış ve IANA tarafından sürdürülmüştür.
Kaynakça
- ^ . Public Technical Identifiers. 24 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2011.
- ^ a b "Memorandum of Understanding Concerning the Technical Work of the Internet Assigned Numbers Authority". Network Working Group. doi:10.17487/RFC2860. 24 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Haziran 2024.
- ^ Elise Gerich (25 Ekim 2016). . RIPE 73 Archives. Madrid, İspanya: RIPE. 3 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2016.
- ^ a b c (PDF). ICANN. Aralık 2015. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2018.
- ^ "ASSIGNED NUMBERS". doi:10.17487/RFC0790. 20 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Haziran 2024.
- ^ "INTERNET NUMBERS". doi:10.17487/RFC1166. 2 Haziran 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Haziran 2024.
- ^ "The Internet Numbers Registry System". doi:10.17487/RFC7020. 11 Haziran 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Haziran 2024.
- ^ . Number Resource Organization. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2018.
- ^ . Number Resource Organization. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2018.
- ^ Wu, Peng; Cui, Yong; Wu, Jianping; Liu, Jiangchuan; Metz, Chris (12 Aralık 2012). . IEEE Communications Surveys & Tutorials. 15 (3). ss. 1407-1424. doi:10.1109/SURV.2012.110112.00200. ISSN 1553-877X. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2022.
- ^ DeNardis, Laura (2014). The Global War for Internet Governance. Yale University Press. s. 49. ISBN .
- ^ Mueller, Milton (2002). Ruling the Root: Internet Governance and the Taming of Cyberspace. MIT Press. ISBN .
- ^ . IANA. 7 Nisan 2020. 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2020.
- ^ . IANA. 12 Mayıs 2017. 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2020.
- ^ . 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2020.
- ^ "IANA - Protocol Registries". Public Technical Identifiers. 13 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Haziran 2018.
- ^ . 6 Ekim 2011. 8 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2011.
- ^ . The Register. 16 Ekim 2011. 18 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2011.
- ^ . 1 Mayıs 2018. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2018.
- ^ . Language Subtag Registry (Ruanda). 29 Aralık 2021. 8 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2022.
- ^ "Tags for Identifying Languages". Network Working Group. doi:10.17487/RFC5646. 16 Haziran 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Haziran 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Internet Tahsisli Sayilar Otoritesi IANA kuresel IP adresi tahsisi otonom sistem numarasi tahsisi kok bolgesi yonetimi Alan Adi Sistemi DNS medya turleri ve Internet protokolu ile ilgili diger semboller ve Internet numaralarini denetleyen bir standartlar organizasyonudur Internet Tahsisli Sayilar OtoritesiKisaltmaIANAKurulusAralik 1988 35 yil once 1988 12 KurucuICANNTurUluslararasi orgutMerkezPlaya Vista Los Angeles ABDOnemli kisilerKim DaviesResmi sitei ana org Su anda ICANN in bir alt kurulusu olup esas olarak bu amac icin 1998 de kurulmus kar amaci gutmeyen bir kurulustur Amerika Birlesik Devletleri Ticaret Bakanligi ile bir sozlesme altindadir ICANN 1998 den 2016 ya kadar IANA yi dogrudan yonetti ardindan IANA yi bugun isleten ICANN in bir istiraki olan Public Technical Identifiers PTI kurulusuna devredildi Oncesinde IANA Guney Kaliforniya Universitesi USC Bilgi Bilimleri Enstitusu ISI bunyesinde Marina Del Rey Los Angeles konumunda bulunan ve Amerika Birlesik Devletleri Savunma Bakanligi ile bir sozlesme kapsaminda olan Jon Postel tarafindan yonetiliyordu Kurulus bes bolgesel Internet kayit kurulusuna musterilerine yerel Internet kayit kuruluslarina Internet servis saglayicilarina ve son kullanici organizasyonlarina numara kaynaklari tahsis eder Yerel bir Internet kayit kurulusu bolgesel bir Internet kayit kurulusundan aldigi tahsisatin bir kismini diger musterilere tahsis eden bir organizasyondur Cogu yerel Internet kayit kurulusu ayni zamanda Internet servis saglayicisidir SorumluluklarIANA Yorum Talebi RFC belgeleri olarak yayimlanan Internet protokollerinde kullanilan kuresel olarak benzersiz isimlerin ve numaralarin tahsisinden genel olarak sorumludur Bu belgeler Internet in ve Internet e bagli sistemlerin calismasina uygulanabilir yontemleri davranislari arastirmalari veya yenilikleri tanimlar IANA bu islevi yerine getirirken Internet Muhendisligi Gorev Gucu IETF ve RFC Editor ekibi ile iletisim halindedir Iki ana Internet olan IP adresi ve alan adlari bu kaynaklarin cok katmanli dagitilmis kullanimi nedeniyle ek idari politika ve alt yonetimlere delege edilmelidir IANA Internet kaynagina atanan veya Internet Protokolu Paketi ag protokollerinde kullanilan sayisal tanimlayicilar olan Internet numaralarinin atanmasindan sorumludur Ornekler arasinda IP adresleri ve otonom sistem AS numaralari bulunur IP adresleri IANA RIR ler ve ISP ler ile ornek IPv6 atama mekanizmasi IANA IP adres bloklarinin tahsislerini bolgesel Internet kayit kuruluslarina RIR devretmistir Her RIR dunyanin farkli bir bolgesi icin adres tahsis eder Topluca RIR ler ortak cikarlarini temsil etmek ve politika beyanlarinin kuresel olarak koordine edilmesini saglamak amaciyla Numara Kaynak Organizasyonunu olusturmuslardir RIR ler tahsis edilen adres havuzunu daha kucuk bloklara boler ve kendi faaliyet bolgelerindeki Internet servis saglayicilarina ve diger kuruluslara delege eder CIDR sisteminin tanitimindan bu yana IANA genellikle IPv4 icin 8 onek bloklari ve 2000 3 IPv6 blogundan talep eden bolgesel kayit kuruluslarina 23 ten 12 ye kadar onek bloklari tahsis eder Internet Protokol Versiyon 4 adres alaninin tukenmesi nedeniyle IANA tarafindan artik IPv4 adres alani tahsis edilmemektedir Alan adlari IANA hiyerarsik Alan Adi Sistemi DNS agacinin en ustunu olusturan kok ad sunucusu verilerini yonetir Bu gorev ust duzey alan Kayit Yetkilisi ile kok ad sunucusu operatorleri ve ICANN in politika olusturma mekanizmasi ile iliski kurmayi icerir Kok bolgesi 2010 yilinda kriptografik olarak imzalandigindan beri IANA DNSSEC islemlerinin anahtar yonetiminin onemli kisimlarindan da sorumludur Bu diger seylerin yani sira Guvenilir Toplum Temsilcileri TCR grubundan uyelerin onceden belirlenmis bir konumda fiziksel olarak bir araya geldigi ve anahtar materyali ve imzalama anahtarlarini olusturmak icin senaryolu prosedurlerden gectigi duzenli imzalama torenleri duzenlemeyi icerir TCR lar bu organizasyonlarin anahtar yonetimindeki operasyonel rolleri nedeniyle ICANN Public Technical Identifiers PTI bir ICANN istiraki veya Verisign ile iliskili olamazlar daha genis bir DNS toplulugundan secilirler Gecmiste ve gunumuzdeki TCR lar arasinda Vinton Cerf Dan Kaminsky Dmitry Burkov Anne Marie Eklund Lowinder ve John Curran bulunur IANA uluslararasi organizasyonlar icin int kayitlarini ters DNS hizmeti de dahil olmak uzere Internet altyapisi amaclari icin arpa bolgesini ve kok sunucular gibi diger kritik bolgeleri isletir Protokol atamalari IANA protokol tablolarinda protokol kayitlarini ve parametrelerini tutar ve protokollerin kaydini koordine eder 2015 yili itibariyla 2 800 den fazla kayit ve alt kayit bulunmaktaydi Zaman dilimi veritabani IANA zaman dilimi veritabani dunyanin cesitli bolgeleri icin zaman dilimi farklarini ve kurallarini tutar ve bu bilgilerin aynalanmasina ve bilgisayarlar ve diger elektronik cihazlar tarafindan dogru zaman tutma yapilandirmasi icin kullanilmasina olanak tanir IANA 16 Ekim 2011 de Astrolabe Inc v Olson et al kararinin ardindan FTP sunucusunun kapatilmasi nedeniyle veritabaninin sorumlulugunu ustlenmistir Dil alt etiket kaydi IANA Dil Alt Etiket Kaydi IETF RFC 5646 tarafindan tanimlanmis ve IANA tarafindan surdurulmustur Kaynakca Public Technical Identifiers 24 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Aralik 2011 a b Memorandum of Understanding Concerning the Technical Work of the Internet Assigned Numbers Authority Network Working Group doi 10 17487 RFC2860 24 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2024 Elise Gerich 25 Ekim 2016 RIPE 73 Archives Madrid Ispanya RIPE 3 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Kasim 2016 a b c PDF ICANN Aralik 2015 7 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 12 Haziran 2018 ASSIGNED NUMBERS doi 10 17487 RFC0790 20 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2024 INTERNET NUMBERS doi 10 17487 RFC1166 2 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2024 The Internet Numbers Registry System doi 10 17487 RFC7020 11 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2024 Number Resource Organization 12 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Haziran 2018 Number Resource Organization 12 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Haziran 2018 Wu Peng Cui Yong Wu Jianping Liu Jiangchuan Metz Chris 12 Aralik 2012 IEEE Communications Surveys amp Tutorials 15 3 ss 1407 1424 doi 10 1109 SURV 2012 110112 00200 ISSN 1553 877X 6 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2022 DeNardis Laura 2014 The Global War for Internet Governance Yale University Press s 49 ISBN 978 0 300 18135 7 Mueller Milton 2002 Ruling the Root Internet Governance and the Taming of Cyberspace MIT Press ISBN 978 0 262 26379 5 IANA 7 Nisan 2020 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Temmuz 2020 IANA 12 Mayis 2017 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Temmuz 2020 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Temmuz 2020 IANA Protocol Registries Public Technical Identifiers 13 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Haziran 2018 6 Ekim 2011 8 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ekim 2011 The Register 16 Ekim 2011 18 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ekim 2011 1 Mayis 2018 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Haziran 2018 Language Subtag Registry Ruanda 29 Aralik 2021 8 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ocak 2022 Tags for Identifying Languages Network Working Group doi 10 17487 RFC5646 16 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2024