Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
- Leh-Osmanlı memur İskender Paşa için bakınız
İskender Paşa (Osmanlı Türkçesi: اسکندر پاشا) Osmanlı Kumandanı ve Özi'nin beylerbeyidir. 1620 yılındaki Cecora Savaşı'nda İskender paşa Lehistan-Litvanya Birliği'ne karşı Osmanlı ordusu ile Eflak birliklerini (13,000-22,000) yöneterek galip geldi.
Hayatı
Doğum tarihi tam olarak bilinmemekte ve Rumelili olduğu sanılmaktadır. Kanije savunması'yla ün salan Tiryaki Hasan Paşa tarafından yetiştirilmiştir. Önce Tiryaki Hasan Paşa'nın kethüdası, 1612 de Kanije beylerbeyi olmuştur. 1613 de İstanbul'a gelerek kardeşi Erdel kralı 'u yaptığı zulümler nedeniyle İskender Paşa aracılığıyla vezir-i azam Nasuh Paşa ya şikayet edince, 1613 de İskender Paşa birliklerine ek olarak Kırım ve Eflak askerleriyle beraber Erdel'e girdi. Bathory Gabor kaçtı, İskender Paşa bir beyanname ile Bethlen'i kral atadı ve geri döndü (Bathory bunun üzerine geri dönmeye çalışmış ancak 27 Ekim 1613 de bir pusuya düşürülerek öldürülmüştür). İskender Paşa Bethlen'den 17 Temmuz 1614 tarihli bir ahidname alarak, aşağıdaki koşulları kabul ettirmiştir. Bu koşullar dönemin Osmanlı gücünün Erdel (Macaristan)üzerindeki etkisini göstermektedir.
- Erdel kiralının vefatı veya tebdili halinde krallığa üç milletin ayanının (Senatonun) karariyle Erdel beylerinden birisinin seçilerek kabul edilmesi ve hariçten kimsenin kral olmaması.
- Erdel halkı itaat üzere oldukça hem hudud beyleri ve askerinden hiç kimse Erdel topraklarına taarruz etmeyecek ve alınan esirler İslâmiyeti kabul etmezlerse iade olunacak.
- Erdel kralı kendi hududu haricine taarruz etmeyip başka yerler reayasından Erdel'e gelecek olanlar kabul olunmayacak.
- Taahhüd olunan haraç vakit ve zamaniyle gönderilecek.
- Eflâk ve Boğdan ile dostluk üzerine olup komşuluk şartlarına riayet edilip düşman zuhurunda birbirlerine yardım edilecek.
- Beç (Avusturya) tarafiyle Erdel kratları eskiden beri ne veçhile muahede ve müsaleha yapıyorlarsa ve hududları nasıl tayin ve tahdit olunmuşsa yine o suretle kalıp taarruz olunmayacak.
- Macar beylerinden Erdel kiralına tâbi olanlara hiçbir taraftan mümanaat edilmeyecek.
İskender Paşa 1614'te Eğri beylerbeyi olmuştur. Bir süre için görevden alınarak İstanbul'a çağrılmış, isyan eden bir Kozak ordusu 'yı yenince, Bosna valisi ve Boğdan serdarlığına atanmıştır (1616). Ayaklanmayı bastırması üzerine vezir yapılmıştır (1616). 1617 de Eflak, Boğdan ve Erdel voyvodolarıyla birlikte Lehler'in üzerine yürüyerek Turla (Dniester) civarında Lehler ile karşı karşıya gelmiş, savaş olmasa da Yaruga (Bosa) anlaşmasını imzalamıştır. Bu anlaşma ile Lehliler, Kozakları Özi (Dinyeper) nehrinden Karadeniz'e çıkarmamağı ve Erdel, Boğdan işlerine müdahale etmemeği ve Osmanlılar da tatarlara akın yaptırmamağı taahhüt etmişlerdir. Bu amaçla Leh kralına İskender paşa tarafından gönderilen mektubun aslı aşağıdadır:
"Ben ki sadetlu, azametlu Mekke-i Mükerreme ve Me-dine-i Münevvere ve Kudüs-i şerif ve yedi iklim dört köşenin pâdişâhı ve ulu şehin-şahı hazretlerinin kulu iskender Paşayım. Leh vilâyetinden çıkıp memâlik-i mahrusa-i pâdişahinin bazı yerlerine zarar ve gezend iriştiren Kazak eşkıyasının def ve ref'i hususunda Rumeli ve Büdün [Budin] ve Kanije eyaletlerinden tayin olunan asakiri nusret-karînin üzerlerine berat-ı pâdişahîyle nasbo-lunmuş serdar ve sipehsâlarım. Saadetlu padişahımın emr-i şerifleri Üzerine Bosna'dan bu denlu asker ile kalkıp ve yanımızda Erdel hâkimi olan Betı.en Gabor ve Boğdan hâkimi olan Erdel (Radu=Radol) ve Eflâk hâkimi olan voyvoda ile halen Boğdan vilâyetinde vaki olan furh suyu kenarına..." nüzul olunmuştur " .
Kayıtlarda 1617'de Özi valisi olarak geçmektedir. 1621 de Silistre valiliğine atanmış ve buyruğundaki kuvvetlerle Prut ırmağını geçip Leh başkomutanı Stanisfaw Zolkiewski yönetimindeki düşman ordusunu (Çuçora savaşı)'nda yenmiştir. Bu savaşta Stanisław Koniecpolski dahil birçok Leh soylusu esir edildi, aralarında Stanislaw Zolkiewski [2]26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. da olduğu birçok Leh soylusu öldürüldü.
1621 de II. Osman'ın Hotin Muharebesi sırasında Özi valisi olarak Lehler'e karşı savaşırken ölmüştür.
Kaynakça
- ^ History of the Ottoman Empire and modern Turkey by Ezel Kural Shaw p.191 [1] 13 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Naima tarihinde Koca Betlen deniliyor (C. 3, s. 292)
- ^ Bu ahidnâme sureti Feridun Bey Münşeatında vardır (Bk. 1265 tab'ı, c. 2, 8. 351)
- ^ İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi Cilt III Syf 54-59
- ^ İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi Cilt III Syf 57
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Leh Osmanli memur Iskender Pasa icin bakiniz Iskender Pasa Osmanli Turkcesi اسکندر پاشا Osmanli Kumandani ve Ozi nin beylerbeyidir 1620 yilindaki Cecora Savasi nda Iskender pasa Lehistan Litvanya Birligi ne karsi Osmanli ordusu ile Eflak birliklerini 13 000 22 000 yoneterek galip geldi Iskender Pasa Cecora Savasi nda Osmanli ordusunu Lehler e karsi yonetirkenHayatiDogum tarihi tam olarak bilinmemekte ve Rumelili oldugu sanilmaktadir Kanije savunmasi yla un salan Tiryaki Hasan Pasa tarafindan yetistirilmistir Once Tiryaki Hasan Pasa nin kethudasi 1612 de Kanije beylerbeyi olmustur 1613 de Istanbul a gelerek kardesi Erdel krali u yaptigi zulumler nedeniyle Iskender Pasa araciligiyla vezir i azam Nasuh Pasa ya sikayet edince 1613 de Iskender Pasa birliklerine ek olarak Kirim ve Eflak askerleriyle beraber Erdel e girdi Bathory Gabor kacti Iskender Pasa bir beyanname ile Bethlen i kral atadi ve geri dondu Bathory bunun uzerine geri donmeye calismis ancak 27 Ekim 1613 de bir pusuya dusurulerek oldurulmustur Iskender Pasa Bethlen den 17 Temmuz 1614 tarihli bir ahidname alarak asagidaki kosullari kabul ettirmistir Bu kosullar donemin Osmanli gucunun Erdel Macaristan uzerindeki etkisini gostermektedir Erdel kiralinin vefati veya tebdili halinde kralliga uc milletin ayaninin Senatonun karariyle Erdel beylerinden birisinin secilerek kabul edilmesi ve haricten kimsenin kral olmamasi Erdel halki itaat uzere oldukca hem hudud beyleri ve askerinden hic kimse Erdel topraklarina taarruz etmeyecek ve alinan esirler Islamiyeti kabul etmezlerse iade olunacak Erdel krali kendi hududu haricine taarruz etmeyip baska yerler reayasindan Erdel e gelecek olanlar kabul olunmayacak Taahhud olunan harac vakit ve zamaniyle gonderilecek Eflak ve Bogdan ile dostluk uzerine olup komsuluk sartlarina riayet edilip dusman zuhurunda birbirlerine yardim edilecek Bec Avusturya tarafiyle Erdel kratlari eskiden beri ne vechile muahede ve musaleha yapiyorlarsa ve hududlari nasil tayin ve tahdit olunmussa yine o suretle kalip taarruz olunmayacak Macar beylerinden Erdel kiralina tabi olanlara hicbir taraftan mumanaat edilmeyecek Iskender Pasa 1614 te Egri beylerbeyi olmustur Bir sure icin gorevden alinarak Istanbul a cagrilmis isyan eden bir Kozak ordusu yi yenince Bosna valisi ve Bogdan serdarligina atanmistir 1616 Ayaklanmayi bastirmasi uzerine vezir yapilmistir 1616 1617 de Eflak Bogdan ve Erdel voyvodolariyla birlikte Lehler in uzerine yuruyerek Turla Dniester civarinda Lehler ile karsi karsiya gelmis savas olmasa da Yaruga Bosa anlasmasini imzalamistir Bu anlasma ile Lehliler Kozaklari Ozi Dinyeper nehrinden Karadeniz e cikarmamagi ve Erdel Bogdan islerine mudahale etmemegi ve Osmanlilar da tatarlara akin yaptirmamagi taahhut etmislerdir Bu amacla Leh kralina Iskender pasa tarafindan gonderilen mektubun asli asagidadir Ben ki sadetlu azametlu Mekke i Mukerreme ve Me dine i Munevvere ve Kudus i serif ve yedi iklim dort kosenin padisahi ve ulu sehin sahi hazretlerinin kulu iskender Pasayim Leh vilayetinden cikip memalik i mahrusa i padisahinin bazi yerlerine zarar ve gezend iristiren Kazak eskiyasinin def ve ref i hususunda Rumeli ve Budun Budin ve Kanije eyaletlerinden tayin olunan asakiri nusret karinin uzerlerine berat i padisahiyle nasbo lunmus serdar ve sipehsalarim Saadetlu padisahimin emr i serifleri Uzerine Bosna dan bu denlu asker ile kalkip ve yanimizda Erdel hakimi olan Beti en Gabor ve Bogdan hakimi olan Erdel Radu Radol ve Eflak hakimi olan voyvoda ile halen Bogdan vilayetinde vaki olan furh suyu kenarina nuzul olunmustur Kayitlarda 1617 de Ozi valisi olarak gecmektedir 1621 de Silistre valiligine atanmis ve buyrugundaki kuvvetlerle Prut irmagini gecip Leh baskomutani Stanisfaw Zolkiewski yonetimindeki dusman ordusunu Cucora savasi nda yenmistir Bu savasta Stanislaw Koniecpolski dahil bircok Leh soylusu esir edildi aralarinda Stanislaw Zolkiewski 2 26 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi da oldugu bircok Leh soylusu olduruldu 1621 de II Osman in Hotin Muharebesi sirasinda Ozi valisi olarak Lehler e karsi savasirken olmustur Kaynakca History of the Ottoman Empire and modern Turkey by Ezel Kural Shaw p 191 1 13 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Naima tarihinde Koca Betlen deniliyor C 3 s 292 Bu ahidname sureti Feridun Bey Munseatinda vardir Bk 1265 tab i c 2 8 351 Ismail Hakki Uzuncarsili Osmanli Tarihi Cilt III Syf 54 59 Ismail Hakki Uzuncarsili Osmanli Tarihi Cilt III Syf 57