Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1757 Hac kervanı baskını, Hac kervanının Mekke'den Şam'a dönerken Bedevi aşiret mensupları tarafından yağmalanması ve katledilmesidir. Kervan, Şam valisi ve yardımcısı Musa Paşa tarafından yönetilen bir Osmanlı kuvvetinin koruması altındayken, Bedeviler kabilesinden Ka'dan el-Faiz tarafından yönetiliyordu. Baskın sonucunda tahminen 20.000 hacı ya öldürüldü ya da açlık ve susuzluktan öldü.
| 1757 Hac kervanı baskını | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı İmparatorluğu | Bedevi kabileler:
| ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Musa Paşa (ölü) | Ka'dan el-Faiz | ||||||
| Güçler | |||||||
| Bilinmiyor | Bilinmiyor | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Bilinmiyor | Bilinmiyor | ||||||
| ~20.000 hacı öldürüldü ya da açlıktan/susuzluktan öldü | |||||||
Hac kervanlarına yönelik Bedevi baskınları oldukça yaygın olsa da, 1757 baskını bu tür saldırıların zirvesini temsil ediyordu. Tarihçi Aref Abu-Rabia bu baskını bir Hac kervanına karşı düzenlenen "en ünlü" baskın olarak nitelendirmektedir. Saldırı Osmanlı hükümetinde bir krize neden oldu. Hüseyin Paşa görevden alındı ve Şam'ın eski valisi Azmzade Esad Paşa gibi üst düzey yetkililer sırasıyla ihmalleri veya olayla ilgileri olduğu iddiasıyla idam edildi.
Arkaplan
Hac ibadetini yerine getirmek İslam'da kutsal bir görevdir. Osmanlı döneminde (1517-1917), önceki dönemlerde olduğu gibi, Levant ve Anadolu'dan gelen Müslüman hacılar Şam'da toplanırdı. Hep beraber mal ve gıda maddeleriyle dolu bir kervanla, emirü'l-hac (Hac kervanı komutanı) tarafından yönetilen silahlı bir muhafız birliği altında Mekke'ye giderlerdi. Silahlı muhafızlar kervanı çöldeki çeşitli Bedevi kabilelerinin bölgelerinden geçerken Bedevi saldırılarından korumakla görevliydi.
Kervana yönelik büyük yağma baskınları daha çok kabileler ekonomik zorluklar yaşadığında meydana gelirdi. Bedevilere genellikle topraklarından güvenli geçiş karşılığında emirü'l-hac tarafından surre (haraç) ödenirdi. Surre parası, emirü'l-hac tarafından Şam Eyaleti sakinlerinden toplanan ve özellikle Hac kervanının korunması ve ikmali için tahsis edilen vergi gelirlerinden gelirdi. Genellikle bir emirü'l-hac, Mekke'ye giderken en güçlü Bedevi kabilelerine surrenin yarısını öder, şartlar gerektiriyorsa diğer yarısını da dönüşte öderdi. Bedevi kabileler dönüş yolunda kervanı tehdit etmezse, emirü'l-hac surre ödemesinin geri kalanını kendisine saklardı. Çoğu zaman, surrenin ödenmesine rağmen Bedevi kabileler, az ölçüde de olsa kervanı yağmalarlardı. Kabileler ayrıca hacılara nakliye devesi satarak da gelir elde ederlerdi. Ayrıca Bedevi aşiret mensupları, bölgeye aşinalıkları ve Mekke'ye giden güzergâh üzerindeki bölgelerde ağırlıklı olarak Bedevi nüfusun yaşaması nedeniyle kervanın yardımcı birlikleri olarak görevlendirilirdi. Böylece Hac kervanı kabileler için kazançlı bir gelir kaynağı olmuştur.
1757'deki baskından önceki on yıllarda, Şam ile kuzey Hicaz arasındaki bölgede etkin Bedevi kabileleri Beni Sahr ve daha küçük kabileler olan Beni Akil, Beni Kuleyb ve Sariye idi. Ancak 18. yüzyılın başlarından itibaren Necid'den gelen çok daha büyük kabilesi Suriye Çölü'nü ele geçirerek diğer kabileleri yerinden etti. Böylece Hac'a liderlik eden Osmanlı komutanları, normalde Beni Sahr ve müttefiklerine verilen geleneksel görevleri yavaş yavaş Aneze'ye devretti. Bu durum Beni Sahr'ı önemli bir gelir kaynağından ve Müslüman hacıları koruma gibi dini açıdan prestijli bir rolden mahrum bıraktı. Beni Sahr ve Aneze 1700 ve 1703 yıllarında Hac kervanına karşı ortak baskınlar düzenlemiştir. Beni Sahr ve daha küçük kabilelerin mali sıkıntıları 1756 ve 1757 yıllarındaki şiddetli kuraklıkla daha da artmıştır.
Baskın
Şam emiri ve valisi Mekkizade Hüseyin Paşa, Nisan 1757'de vergi toplama turunu tamamladıktan sonra Temmuz ayında hacı kafilesiyle birlikte yola çıktı ve kafile birkaç hafta sonra Mekke'ye sağ salim ulaştı. Kervan Suriye'ye dönmek üzere yola çıktığında, Musa Paşa komutasındaki kervanın küçük öncü birliği, günümüz Ürdün'ünün orta kesimlerindeki Katrane'de Ka'dan el-Faiz komutasındaki Beni Sahr aşiretinin saldırısına uğradı. Muhafızlar yağmalanıp dağıtıldı ve askerler güneyde Ma'an'a, güneybatıda Gazze'ye, batıda Kudüs'e ve kuzeyde Havran ovasına kaçtı. Tarihçi Abbud al-Sabbagh'a göre Musa Paşa bizzat saldırıya uğradı ve "çıplak ve yalınayak" olarak Havran'ın Dera kasabasına kaçmayı başardı. Musa daha sonra yaralarından dolayı öldü.
Öncü birlikten sağ kalan askerler Şam'a ulaşarak yetkilileri uyardı. Yetkililer de eylül ayı sonunda Hicaz'ın kuzeyindeki Tebük kasabasına ulaşan ana kafileyi desteklemek üzere bir yardım birliği gönderdi. Yardımcı kuvvetler de Katrane ile Ma'an arasındaki bir bölgede aşiret mensuplarının saldırısına uğradı ve Balka ovasından daha fazla ilerleyemedi. Hüseyin Paşa da öncü birliğin yağmalanmasından ve yardım birliğinin dağılmasından haberdar olmuş ve Şeyh Ka'dan'a ulaşmaya çalışmıştı. Hüseyin Paşa'nın temsilcileri Şeyh Ka'dan'a Şam'a güvenli geçiş karşılığında rüşvet teklif ettiler, ancak bu teklif reddedildi.
Kervanın erzağı azalmaktaydı, ve Hüseyin Paşa, Beni Sahr ve daha küçük olan Sariye, Beni Akil ve Beni Kuleyb de dahil olmak üzere müttefik kabilelerin yolda kendilerini beklediğini bilerek ekim ayı sonlarında kervanla birlikte Tebük'ten yola çıktı. Hüseyin Paşa'nın hareketinin üçüncü gününde, Bedevi aşiret mensupları Tebük ile arasında kervana saldırıya geçtiler. Tarihçi 'a göre saldırının yapıldığı yer, günümüz Ürdün'ü ile Suudi Arabistan arasındaki sınırda, Tebük-Ma'an yolu üzerindeki Hallat Ammar'dı.
Baskının hemen başında çok sayıda hacı öldürüldü. Bedevi aşiret mensupları kervanda kalan erzak ve eşyaları yağmalayıp geri çekildi. Yağmalanan eşyalar arasında dönemin Osmanlı padişahı III. Osman'ın egemenliğini temsil eden son derece süslü bir mahmil de vardı. Yaklaşık 20.000 hacı ya saldırganlar tarafından öldürüldü, ya yaralarından öldü ya da Şam'a dönerken yolda açlık ve susuzluktan öldü. Ölen hacılar arasında Sultan Osman'ın kız kardeşlerinden biri de vardı. Baskında Mekkizade Hüseyin Paşa hayatta kaldı, ancak güvenliğinden endişe ettiği için Şam'a dönmedi. 18. yüzyılda Şam'da yaşayan vakanüvis Ahmed el-Budeyri, kadın ve erkek hacıların Bedevi akıncılar tarafından elbiselerinin çıkarıldığını ve çölde çırılçıplak bırakıldıklarını kaydetmiştir.
Sonrası
Baskın haberi Osmanlı İmparatorluğu'nun dört bir yanındaki insanları, Şam ve başkent İstanbul'daki yetkilileri şok etti. Bedevilerin Hac kervanına baskınları oldukça yaygın olmasına rağmen, 1757 baskını bu tür saldırıların zirvesini temsil ediyordu. Tarihçi Aref Abu-Rabia bunu bir Hac kervanına yönelik "en ünlü" Bedevi baskını olarak adlandırdı.
Baskının gerçekleştilmesinden birkaç hafta sonra Sultan III. Osman 30 Ekim 1757'de öldü ve yerine III. Mustafa geçti. Sultan Mustafa, kervanın güvenliğinin sağlanamamasından sorumlu tuttuğu bir dizi imparatorluk ve vilayet görevlisini cezalandırdı. Mekkizade Hüseyin Paşa derhal emirü'l-hac ve Şam valiliğinden azledildi. Birkaç yıl sonra 1762'de Gazze Sancağı'na sancak beyi (kaymakam) olarak yeniden atandı. Hüseyin Paşa imparatorluk makamlarına bir şikâyette bulunarak Celile'nin nüfuzlu Arap şeyhi Zâhir el-Ömer'in Bedevi kabileleri baskına teşvik ettiğini iddia etti. Ancak Zâhir bunu reddetti. Zâhir konuyla ilgili bir soruşturma talep etti ve nihayetinde yetkililer Zâhir'in baskına karışmadığı sonucuna vardı. Dahası, Zâhir yağmalanan malları Beni Sahr'dan satın alarak ve mahmili Sultan Mustafa'ya iade ederek yetkililerin gözüne girdi.
Hüseyin Paşa'nın imparatorluk hamisi ve hac kervanıyla ilgili bazı sorumlulukları olan kızlar ağası Aboukouf tutuklandı, Rodos'a sürüldü ve idam edildi. Aboukouf'un kesik başı İstanbul'daki imparatorluk sarayının dışına yerleştirildi. Ölümünün resmi gerekçesi, Hüseyin Paşa'yı ataması ve 14 yıllık saltanatı boyunca hac seferlerini başarıyla yöneten eski Şam valisi ve emirü'l-hac Azmzade Esad Paşa'yı görevden almasıydı. Ancak Esad Paşa da, halefi Hüseyin Paşa'nın itibarını sarsmak ve imparatorluk yetkililerini kendisini yeniden göreve getirmeye ikna etmek için kervana saldıran Bedevi akıncılarla işbirliği yaptığına dair şüpheler nedeniyle cezalandırıldı. Ahmed Hasan Cude'ye göre Esad Paşa Girit'e sürüldü. Ancak Girit'e götürülürken Mart 1758'de idam edildi. Kesik başı da İstanbul'a gönderilerek sarayın önünde sergilenmiştir.
Kaynakça
- ^ Sato 2014, p. 134.
- ^ Damurdashi 1991, p. 20.
- ^ a b c d Joudah 1987, pp. 40–41.
- ^ Peters 1994, p. 160.
- ^ a b c d Peters 1994, p. 161.
- ^ Van der Steen 2014, p. 177.
- ^ Hathaway and Barbir 2014, p. 89.
- ^ Joudah 1987, p. 39.
- ^ a b c d e f g Joudah 1987, p. 40.
- ^ a b Joudah 1987, pp. 41–42.
- ^ Dumper, p. 122.
- ^ Masters, ed. Agoston, p. 248.
- ^ a b Burns 2005, p. 245.
- ^ a b c d e Joudah 1987, p. 42.
- ^ Cohen 1973, p. 20.
- ^ Abu Rabia 2001, pp. 2–3.
- ^ Joudah 1987, p. 41.
- ^ Peters 1994, p. 162.
Ek okumalar
- Güler, Mustafa (30 Kasım 2023). 1757 Yılında Şam Hac Kafilesi ve Hicaz: Tedbirler ve Olaylar. İçtimaiyat.
- Abu-Rabia, Aref (2001). A Bedouin Century: Education and Development Among the Negev Tribes in the 20th Century. Berghahn Books. ISBN .
- Burns, Ross (2005). Damascus: A History. Routledge. ISBN .
- Cohen, Amnon (1973). Palestine in the 18th century: Patterns of Government and Administration. Magnes Press. ISBN .
- Al-Damurdashi, Ahmad D. (1991). Abd al-Wahhāb Bakr Muḥammad (Ed.). Al-Damurdashi's Chronicle of Egypt, 1688–1755. BRILL. ISBN .
- Joudah, Ahmad Hasan (1987). Revolt in Palestine in the Eighteenth Century: The Era of Shaykh Zahir Al-ʻUmar. Kingston Press. ISBN .
- Hathaway, Jane; Barbir, Karl (2014). The Arab Lands Under Ottoman Rule: 1516–1800. Routledge. ISBN .
- Özyüksel, Murat (2014). The Hejaz Railway and the Ottoman Empire: Modernity, Industrialisation and Ottoman Decline. I.B.Tauris. ISBN .
- Peters, F. E. (1994). The Hajj: The Muslim Pilgrimage to Mecca and the Holy Places. Princeton University Press. ISBN .
- Sato, Tsugitaka (2014). Sugar in the Social Life of Medieval Islam. BRILL. ISBN .
- Van der Steen, Eveline (2014). Near Eastern Tribal Societies During the Nineteenth Century: Economy, Society and Politics Between Tent and Town. Routledge. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1757 Hac kervani baskini Hac kervaninin Mekke den Sam a donerken Bedevi asiret mensuplari tarafindan yagmalanmasi ve katledilmesidir Kervan Sam valisi ve yardimcisi Musa Pasa tarafindan yonetilen bir Osmanli kuvvetinin korumasi altindayken Bedeviler kabilesinden Ka dan el Faiz tarafindan yonetiliyordu Baskin sonucunda tahminen 20 000 haci ya olduruldu ya da aclik ve susuzluktan oldu 1757 Hac kervani baskiniTarihEylul Ekim 1757BolgeKatrane Sam Eyaleti ve Hallat AmmarSonucHac kervani yagmalandi ve hacilar oldurulduTaraflarOsmanli ImparatorluguBedevi kabileler Sariye Beni Akil Beni KuleybKomutanlar ve liderlerMusa Pasa olu Ka dan el FaizGuclerBilinmiyorBilinmiyorKayiplarBilinmiyorBilinmiyor 20 000 haci olduruldu ya da acliktan susuzluktan oldu Hac kervanlarina yonelik Bedevi baskinlari oldukca yaygin olsa da 1757 baskini bu tur saldirilarin zirvesini temsil ediyordu Tarihci Aref Abu Rabia bu baskini bir Hac kervanina karsi duzenlenen en unlu baskin olarak nitelendirmektedir Saldiri Osmanli hukumetinde bir krize neden oldu Huseyin Pasa gorevden alindi ve Sam in eski valisi Azmzade Esad Pasa gibi ust duzey yetkililer sirasiyla ihmalleri veya olayla ilgileri oldugu iddiasiyla idam edildi ArkaplanHac ibadetini yerine getirmek Islam da kutsal bir gorevdir Osmanli doneminde 1517 1917 onceki donemlerde oldugu gibi Levant ve Anadolu dan gelen Musluman hacilar Sam da toplanirdi Hep beraber mal ve gida maddeleriyle dolu bir kervanla emiru l hac Hac kervani komutani tarafindan yonetilen silahli bir muhafiz birligi altinda Mekke ye giderlerdi Silahli muhafizlar kervani coldeki cesitli Bedevi kabilelerinin bolgelerinden gecerken Bedevi saldirilarindan korumakla gorevliydi Kervana yonelik buyuk yagma baskinlari daha cok kabileler ekonomik zorluklar yasadiginda meydana gelirdi Bedevilere genellikle topraklarindan guvenli gecis karsiliginda emiru l hac tarafindan surre harac odenirdi Surre parasi emiru l hac tarafindan Sam Eyaleti sakinlerinden toplanan ve ozellikle Hac kervaninin korunmasi ve ikmali icin tahsis edilen vergi gelirlerinden gelirdi Genellikle bir emiru l hac Mekke ye giderken en guclu Bedevi kabilelerine surrenin yarisini oder sartlar gerektiriyorsa diger yarisini da donuste oderdi Bedevi kabileler donus yolunda kervani tehdit etmezse emiru l hac surre odemesinin geri kalanini kendisine saklardi Cogu zaman surrenin odenmesine ragmen Bedevi kabileler az olcude de olsa kervani yagmalarlardi Kabileler ayrica hacilara nakliye devesi satarak da gelir elde ederlerdi Ayrica Bedevi asiret mensuplari bolgeye asinaliklari ve Mekke ye giden guzergah uzerindeki bolgelerde agirlikli olarak Bedevi nufusun yasamasi nedeniyle kervanin yardimci birlikleri olarak gorevlendirilirdi Boylece Hac kervani kabileler icin kazancli bir gelir kaynagi olmustur 1757 deki baskindan onceki on yillarda Sam ile kuzey Hicaz arasindaki bolgede etkin Bedevi kabileleri Beni Sahr ve daha kucuk kabileler olan Beni Akil Beni Kuleyb ve Sariye idi Ancak 18 yuzyilin baslarindan itibaren Necid den gelen cok daha buyuk kabilesi Suriye Colu nu ele gecirerek diger kabileleri yerinden etti Boylece Hac a liderlik eden Osmanli komutanlari normalde Beni Sahr ve muttefiklerine verilen geleneksel gorevleri yavas yavas Aneze ye devretti Bu durum Beni Sahr i onemli bir gelir kaynagindan ve Musluman hacilari koruma gibi dini acidan prestijli bir rolden mahrum birakti Beni Sahr ve Aneze 1700 ve 1703 yillarinda Hac kervanina karsi ortak baskinlar duzenlemistir Beni Sahr ve daha kucuk kabilelerin mali sikintilari 1756 ve 1757 yillarindaki siddetli kuraklikla daha da artmistir BaskinSam emiri ve valisi Mekkizade Huseyin Pasa Nisan 1757 de vergi toplama turunu tamamladiktan sonra Temmuz ayinda haci kafilesiyle birlikte yola cikti ve kafile birkac hafta sonra Mekke ye sag salim ulasti Kervan Suriye ye donmek uzere yola ciktiginda Musa Pasa komutasindaki kervanin kucuk oncu birligi gunumuz Urdun unun orta kesimlerindeki Katrane de Ka dan el Faiz komutasindaki Beni Sahr asiretinin saldirisina ugradi Muhafizlar yagmalanip dagitildi ve askerler guneyde Ma an a guneybatida Gazze ye batida Kudus e ve kuzeyde Havran ovasina kacti Tarihci Abbud al Sabbagh a gore Musa Pasa bizzat saldiriya ugradi ve ciplak ve yalinayak olarak Havran in Dera kasabasina kacmayi basardi Musa daha sonra yaralarindan dolayi oldu Oncu birlikten sag kalan askerler Sam a ulasarak yetkilileri uyardi Yetkililer de eylul ayi sonunda Hicaz in kuzeyindeki Tebuk kasabasina ulasan ana kafileyi desteklemek uzere bir yardim birligi gonderdi Yardimci kuvvetler de Katrane ile Ma an arasindaki bir bolgede asiret mensuplarinin saldirisina ugradi ve Balka ovasindan daha fazla ilerleyemedi Huseyin Pasa da oncu birligin yagmalanmasindan ve yardim birliginin dagilmasindan haberdar olmus ve Seyh Ka dan a ulasmaya calismisti Huseyin Pasa nin temsilcileri Seyh Ka dan a Sam a guvenli gecis karsiliginda rusvet teklif ettiler ancak bu teklif reddedildi Kervanin erzagi azalmaktaydi ve Huseyin Pasa Beni Sahr ve daha kucuk olan Sariye Beni Akil ve Beni Kuleyb de dahil olmak uzere muttefik kabilelerin yolda kendilerini bekledigini bilerek ekim ayi sonlarinda kervanla birlikte Tebuk ten yola cikti Huseyin Pasa nin hareketinin ucuncu gununde Bedevi asiret mensuplari Tebuk ile arasinda kervana saldiriya gectiler Tarihci a gore saldirinin yapildigi yer gunumuz Urdun u ile Suudi Arabistan arasindaki sinirda Tebuk Ma an yolu uzerindeki Hallat Ammar di Baskinin hemen basinda cok sayida haci olduruldu Bedevi asiret mensuplari kervanda kalan erzak ve esyalari yagmalayip geri cekildi Yagmalanan esyalar arasinda donemin Osmanli padisahi III Osman in egemenligini temsil eden son derece suslu bir mahmil de vardi Yaklasik 20 000 haci ya saldirganlar tarafindan olduruldu ya yaralarindan oldu ya da Sam a donerken yolda aclik ve susuzluktan oldu Olen hacilar arasinda Sultan Osman in kiz kardeslerinden biri de vardi Baskinda Mekkizade Huseyin Pasa hayatta kaldi ancak guvenliginden endise ettigi icin Sam a donmedi 18 yuzyilda Sam da yasayan vakanuvis Ahmed el Budeyri kadin ve erkek hacilarin Bedevi akincilar tarafindan elbiselerinin cikarildigini ve colde cirilciplak birakildiklarini kaydetmistir SonrasiBaskin haberi Osmanli Imparatorlugu nun dort bir yanindaki insanlari Sam ve baskent Istanbul daki yetkilileri sok etti Bedevilerin Hac kervanina baskinlari oldukca yaygin olmasina ragmen 1757 baskini bu tur saldirilarin zirvesini temsil ediyordu Tarihci Aref Abu Rabia bunu bir Hac kervanina yonelik en unlu Bedevi baskini olarak adlandirdi Baskinin gerceklestilmesinden birkac hafta sonra Sultan III Osman 30 Ekim 1757 de oldu ve yerine III Mustafa gecti Sultan Mustafa kervanin guvenliginin saglanamamasindan sorumlu tuttugu bir dizi imparatorluk ve vilayet gorevlisini cezalandirdi Mekkizade Huseyin Pasa derhal emiru l hac ve Sam valiliginden azledildi Birkac yil sonra 1762 de Gazze Sancagi na sancak beyi kaymakam olarak yeniden atandi Huseyin Pasa imparatorluk makamlarina bir sikayette bulunarak Celile nin nufuzlu Arap seyhi Zahir el Omer in Bedevi kabileleri baskina tesvik ettigini iddia etti Ancak Zahir bunu reddetti Zahir konuyla ilgili bir sorusturma talep etti ve nihayetinde yetkililer Zahir in baskina karismadigi sonucuna vardi Dahasi Zahir yagmalanan mallari Beni Sahr dan satin alarak ve mahmili Sultan Mustafa ya iade ederek yetkililerin gozune girdi Huseyin Pasa nin imparatorluk hamisi ve hac kervaniyla ilgili bazi sorumluluklari olan kizlar agasi Aboukouf tutuklandi Rodos a suruldu ve idam edildi Aboukouf un kesik basi Istanbul daki imparatorluk sarayinin disina yerlestirildi Olumunun resmi gerekcesi Huseyin Pasa yi atamasi ve 14 yillik saltanati boyunca hac seferlerini basariyla yoneten eski Sam valisi ve emiru l hac Azmzade Esad Pasa yi gorevden almasiydi Ancak Esad Pasa da halefi Huseyin Pasa nin itibarini sarsmak ve imparatorluk yetkililerini kendisini yeniden goreve getirmeye ikna etmek icin kervana saldiran Bedevi akincilarla isbirligi yaptigina dair supheler nedeniyle cezalandirildi Ahmed Hasan Cude ye gore Esad Pasa Girit e suruldu Ancak Girit e goturulurken Mart 1758 de idam edildi Kesik basi da Istanbul a gonderilerek sarayin onunde sergilenmistir Kaynakca Sato 2014 p 134 Damurdashi 1991 p 20 a b c d Joudah 1987 pp 40 41 Peters 1994 p 160 a b c d Peters 1994 p 161 Van der Steen 2014 p 177 Hathaway and Barbir 2014 p 89 Joudah 1987 p 39 a b c d e f g Joudah 1987 p 40 a b Joudah 1987 pp 41 42 Dumper p 122 Masters ed Agoston p 248 a b Burns 2005 p 245 a b c d e Joudah 1987 p 42 Cohen 1973 p 20 Abu Rabia 2001 pp 2 3 Joudah 1987 p 41 Peters 1994 p 162 Ek okumalarGuler Mustafa 30 Kasim 2023 1757 Yilinda Sam Hac Kafilesi ve Hicaz Tedbirler ve Olaylar Ictimaiyat Abu Rabia Aref 2001 A Bedouin Century Education and Development Among the Negev Tribes in the 20th Century Berghahn Books ISBN 9781571818324 Burns Ross 2005 Damascus A History Routledge ISBN 0 415 27105 3 Cohen Amnon 1973 Palestine in the 18th century Patterns of Government and Administration Magnes Press ISBN 9789652234834 Al Damurdashi Ahmad D 1991 Abd al Wahhab Bakr Muḥammad Ed Al Damurdashi s Chronicle of Egypt 1688 1755 BRILL ISBN 9789004094086 Joudah Ahmad Hasan 1987 Revolt in Palestine in the Eighteenth Century The Era of Shaykh Zahir Al ʻUmar Kingston Press ISBN 9780940670112 Hathaway Jane Barbir Karl 2014 The Arab Lands Under Ottoman Rule 1516 1800 Routledge ISBN 9781317875635 Ozyuksel Murat 2014 The Hejaz Railway and the Ottoman Empire Modernity Industrialisation and Ottoman Decline I B Tauris ISBN 9780857737434 Peters F E 1994 The Hajj The Muslim Pilgrimage to Mecca and the Holy Places Princeton University Press ISBN 9780691026190 Sato Tsugitaka 2014 Sugar in the Social Life of Medieval Islam BRILL ISBN 9789004281561 Van der Steen Eveline 2014 Near Eastern Tribal Societies During the Nineteenth Century Economy Society and Politics Between Tent and Town Routledge ISBN 9781317543480