1835 Şili Depremi, 20 Şubat 1835'te yerel saatle öğleden önce 11.30'da Şili'nin Concepcion kentini vuran ve 8.5 büyüklüğünde olduğu düşünülen büyük bir depremdir.
Yerel tarih | 20 Şubat 1835 |
---|---|
Büyüklük | ~8.5 (Mw) |
Tür | Tektonik |
Tsunami | 3 Tsunami |
Etkilenen ülkeler/bölgeler | Şili |
Kayıplar | >50 ölü, 500 yaralı, |
Tektonik
Güney Amerika'nın batı sahilleri üzerinde Patagonya'nın kuzeyinden Peru'nun güneyine dek uzanan deprem açısından aktif bir bölge vardır ve tektonik olarak basitçe birbirine yaklaşan iki levha sınırındadır. Bu bölgede Nazca levhası, Güney Amerika levhasına doğru 7 cm/yıl bir hızla hareket eder, bu hareket biraz obliktir, ama denizdeki tek bir fayla tamamen absorbe edilmektedir. Bu fay hattı boyunca Nazca levhası, Güney Amerika levhasına altına dalar ve mantoya ilerler. Böylece jeolojik bir terim olan dalma-batma bölgesi adı verilen oluşum meydana gelir.
Tanıklıklar
20 Şubat 1835'te Concepcion'u vuran bu deprem yaklaşık olarak 2 dakika sürmüştür ve ilk 6 saniyesinde Concepcion'u yerle bir etmiştir. Depremin büyüklüğünün 8.5 değerinde olduğu tahmin edilmektedir. Bu depremle ilgili önemli tarihi tanıklıklar vardır, bunlardan en önemlisi Charles Darwin'in HMS Beagle adlı gemiyle olan bilimsel gezisi sırasında kaydettiği tanıklıklardır. Darwin deprem sırasındaysa Concepcion'un 200 mil güneyinde Valdivia kentindeydi ve depremin etkilerini şu şekilde anlatmıştır: "Sahildeydim ve dinlenmek için ormanda uzanıyordum. Aniden ortaya çıktı ve iki dakika sürdü (ama çok daha uzun göründü). Sallanmak en mantıklısıydı; dalgalanma hem bana hem de hizmetçime doğudan gelmiş göründü. Dik durmakta zorluk yoktu; ama hareket beni sersemletti. Bunu çok ince bir buz üzerinde kaymaya veya küçük bir çapraz dalgada bir geminin hareketine benzetebilirim. Böyle bir deprem en eski yapıları hemen yok eder; katı olan her şeyin simgesi olan dünya, bir sıvının üzerindeki kabuk gibi ayaklarımızın altında hareket eder; bir saniye, zihne, saatlerce düşünmenin asla yaratmayacağı garip bir güvensizlik fikrini iletir." 4 Mart tarihinde Beagle yerle bir olmuş Concepcion'a gelince Darwin: " Hayatımda gördüğüm en korkunç manzara, ama yine de ilgi çekici bir görüntü." demiştir. Concepcion'un geçici Belediye başkanı Albay Ramon Boza da depremle ilgili önemli gözlemlere sahiptir. Belediye başkanı Boza: "Çok büyük bir deprem bütün nüfusu yok etti, tek bir ibadethane, kamu binası ve özel mülk kalmadı, her yer enkaz halinde, halkın sığınabileceği güvenli tek bir yer yok. Aileler başı boş ve anlık dolaşıyorlar, yüzyılımız böylesine büyük ve komple bir felaket görmemiştir." demiştir.
Etkileri
Depremin büyüklüğünün 8.2 veya 8.5 olduğu düşünülmektedir, yaklaşık 2 dakika süren bu depremin ardından haftalarca artçılar meydana gelmiş ve her biri bir öncekinden daha büyük 3 tsunami olayı gözlemlenmiştir. Kent tamamen harabeye dönmüş, katedral tarumar olmuştu ve bina enkazları sahile yığılmıştır. Bölgede sonraki günlerde bilimsel gözlemler yapan Darwin inanılmaz veriler elde etmiştir. Güncel deniz kabuklarıyla kaplı kayalar depremin etkisiyle yaklaşık 3 metre kadar yükselmişti. Depremden ötürü 50, tsunamiden ötürü de 53 kişinin öldüğü kaydedilmiştir. Depremin tahmini zararının 25 milyon dolar civarında olduğu hesaplanmıştır.
Kaynakça
- ^ Vigny, Christophe. (PDF). geologie. geologie.ens.fr. 7 Mart 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ van Wyhe, John. "What 1835 Chile quake taught Darwin". www.cnn.com. CNN. 27 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Eylül 2021.
- ^ Stefoff, Rebecca (2008). Charles Darwin Evrim Devrimi. Ankara: Tübitak. s. 56. ISBN .
- ^ Editors, Editors. . Angelfire. angelfire.com. 21 Ağustos 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Editors, Editors. . ArcGis. arcgis.com. 27 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1835 Sili Depremi 20 Subat 1835 te yerel saatle ogleden once 11 30 da Sili nin Concepcion kentini vuran ve 8 5 buyuklugunde oldugu dusunulen buyuk bir depremdir 1835 Sili DepremiYerel tarih20 Subat 1835Buyukluk 8 5 MwTurTektonikTsunami3 TsunamiEtkilenen ulkeler bolgelerSiliKayiplar gt 50 olu 500 yarali TektonikGuney Amerika nin bati sahilleri uzerinde Patagonya nin kuzeyinden Peru nun guneyine dek uzanan deprem acisindan aktif bir bolge vardir ve tektonik olarak basitce birbirine yaklasan iki levha sinirindadir Bu bolgede Nazca levhasi Guney Amerika levhasina dogru 7 cm yil bir hizla hareket eder bu hareket biraz obliktir ama denizdeki tek bir fayla tamamen absorbe edilmektedir Bu fay hatti boyunca Nazca levhasi Guney Amerika levhasina altina dalar ve mantoya ilerler Boylece jeolojik bir terim olan dalma batma bolgesi adi verilen olusum meydana gelir Concepcion daki katedralin yikintisinin cizimiTanikliklar20 Subat 1835 te Concepcion u vuran bu deprem yaklasik olarak 2 dakika surmustur ve ilk 6 saniyesinde Concepcion u yerle bir etmistir Depremin buyuklugunun 8 5 degerinde oldugu tahmin edilmektedir Bu depremle ilgili onemli tarihi tanikliklar vardir bunlardan en onemlisi Charles Darwin in HMS Beagle adli gemiyle olan bilimsel gezisi sirasinda kaydettigi tanikliklardir Darwin deprem sirasindaysa Concepcion un 200 mil guneyinde Valdivia kentindeydi ve depremin etkilerini su sekilde anlatmistir Sahildeydim ve dinlenmek icin ormanda uzaniyordum Aniden ortaya cikti ve iki dakika surdu ama cok daha uzun gorundu Sallanmak en mantiklisiydi dalgalanma hem bana hem de hizmetcime dogudan gelmis gorundu Dik durmakta zorluk yoktu ama hareket beni sersemletti Bunu cok ince bir buz uzerinde kaymaya veya kucuk bir capraz dalgada bir geminin hareketine benzetebilirim Boyle bir deprem en eski yapilari hemen yok eder kati olan her seyin simgesi olan dunya bir sivinin uzerindeki kabuk gibi ayaklarimizin altinda hareket eder bir saniye zihne saatlerce dusunmenin asla yaratmayacagi garip bir guvensizlik fikrini iletir 4 Mart tarihinde Beagle yerle bir olmus Concepcion a gelince Darwin Hayatimda gordugum en korkunc manzara ama yine de ilgi cekici bir goruntu demistir Concepcion un gecici Belediye baskani Albay Ramon Boza da depremle ilgili onemli gozlemlere sahiptir Belediye baskani Boza Cok buyuk bir deprem butun nufusu yok etti tek bir ibadethane kamu binasi ve ozel mulk kalmadi her yer enkaz halinde halkin siginabilecegi guvenli tek bir yer yok Aileler basi bos ve anlik dolasiyorlar yuzyilimiz boylesine buyuk ve komple bir felaket gormemistir demistir EtkileriDepremin buyuklugunun 8 2 veya 8 5 oldugu dusunulmektedir yaklasik 2 dakika suren bu depremin ardindan haftalarca artcilar meydana gelmis ve her biri bir oncekinden daha buyuk 3 tsunami olayi gozlemlenmistir Kent tamamen harabeye donmus katedral tarumar olmustu ve bina enkazlari sahile yigilmistir Bolgede sonraki gunlerde bilimsel gozlemler yapan Darwin inanilmaz veriler elde etmistir Guncel deniz kabuklariyla kapli kayalar depremin etkisiyle yaklasik 3 metre kadar yukselmisti Depremden oturu 50 tsunamiden oturu de 53 kisinin oldugu kaydedilmistir Depremin tahmini zararinin 25 milyon dolar civarinda oldugu hesaplanmistir Kaynakca Vigny Christophe PDF geologie geologie ens fr 7 Mart 2010 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi van Wyhe John What 1835 Chile quake taught Darwin www cnn com CNN 27 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Eylul 2021 Stefoff Rebecca 2008 Charles Darwin Evrim Devrimi Ankara Tubitak s 56 ISBN 978 975 403 341 0 Editors Editors Angelfire angelfire com 21 Agustos 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Editors Editors ArcGis arcgis com 27 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi