1921 Moğol Devrimi, Moğolistan'da gerçekleşmiş komünist devrimdir. Devrim sonucunda Moğolistan Çin'den bağımsızlığını kazanarak Moğolistan Halk Cumhuriyeti ilan edildi.
1921 Moğol Devrimi | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Moğol devrimciler | ||||||||
| ||||||||
Taraflar | ||||||||
Moğol Halk Partisi Kızıl Ordu | Beyaz Ordu | Çin Cumhuriyeti Japon İmparatorluğu | ||||||
Komutanlar ve liderler | ||||||||
Damdin Sühbatur | Roman Ungern von Sternberg |
Arka plan
Moğolistan, 1691'den 1911'e kadar, Çin'i yöneten Qing (Mançu) Hanedanı'nın yönetiminde kaldı. Asya'nın iki büyük gücünü karşı karşıya getiren Rus-Japon Savaşı'nda (1904-05) hem Ruslar, hem de Japonlar Moğol paralı askerlerini kullandı. Japonlar özellikle Rusya ve Çin'e karşı Moğol milliyetçiliğini geliştirmeye çalıştılar. Savaştan sonra imzalanan gizli bir antlaşmayla Ruslar, Moğol topraklarının büyük bölümünü Japon nüfuz alanının bir parçası olarak tanıdılar.
Çin'deki 1911 Devrimi'nin ardından 'nun önderliğinde birleşen Moğollar, Rus Çarlığı'nın desteğine güvenerek bağımsızlıklarını ilan ettiler. Ama Japonya ve Britanya ile ilişkilerini bozmak istemeyen Rusya, ağırlığını "özerklik"ten yana koyarak Moğolların ve Çinlilerin de katıldığı çetin görüşmelerden sonra bu statünün onaylanmasını sağladı. İç ve Dış Moğolistan'ın birliği ise gerçekleşmedi.
Devrim
Bu belirsiz siyasi durum, artan ekonomik ve toplumsal sorunlarla birlikte 1917 Devrimi'ne kadar sürdü. Rusya'daki gelişmeler üzerine Moğolistan'a giren bir Çin ordusu ülke yöneticilerini Çin Cumhuriyeti'ne katılmaya zorladı. Ardından Bolşeviklerden kaçarak Moğolistan'a giren Roman Ungern von Sternberg (Deli Baron) komutasındaki Beyaz kuvvetler Çin işgaline son verirken Moğollara karşı da acımasız baskılara giriştiler. Bu karışıklık ortamında eski bir asker olan 'ın sol eğilimli bir aydın olan Khorloghiyin Çoybalsan'ın önderlik ettiği grupların birleşmesiyle, Moğolistan'ın bağımsızlığını hedef alan güçlü bir hareket ortaya çıktı. Geleneksel önderlerin dış müdahalelere karşı koymamasına duyulan tepki, geniş Moğol kitlelerinin bu radikal harekete katılmasını sağladı.
Kızıl Ordu'dan yardım alan devrimci Moğol kuvvetleri, işgalci birlikleri yenilgiye uğratarak Temmuz 1921'de başkent Urga'yı (bugün Ulan Bator) aldı. Sembolik bir hükûmet olarak başta tutulan Cebtsundamba Hutuhtu'nun ölümünden sonra 26 Kasım 1924'te halk cumhuriyeti ilan edildi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Spence, The Search for Modern China, page 329
- ^ John S. Major (1990). The land and people of Mongolia. Harper and Row. s. 119. ISBN .
in 1919, a Japanese influenced faction in the Chinese government mounted an invasion of Outer Mongolia and forced its leaders to sign a "request" to be taken over by the government of China. Japan's aim was to protect its own economic, political, and military interests in North China be keeping the Russian Revolution from influencing Mongolia.
- ^ . Türkiye Cumhuriyeti Ulanbator Büyükelçiliği. 12 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1921 Mogol Devrimi Mogolistan da gerceklesmis komunist devrimdir Devrim sonucunda Mogolistan Cin den bagimsizligini kazanarak Mogolistan Halk Cumhuriyeti ilan edildi 1921 Mogol DevrimiMogol devrimcilerTarih1921BolgeMogolistanSonucDevrimcilerin zaferiTaraflarMogol Halk Partisi Kizil OrduBeyaz OrduCin Cumhuriyeti Japon ImparatorluguKomutanlar ve liderlerDamdin SuhbaturRoman Ungern von SternbergArka planMogolistan 1691 den 1911 e kadar Cin i yoneten Qing Mancu Hanedani nin yonetiminde kaldi Asya nin iki buyuk gucunu karsi karsiya getiren Rus Japon Savasi nda 1904 05 hem Ruslar hem de Japonlar Mogol parali askerlerini kullandi Japonlar ozellikle Rusya ve Cin e karsi Mogol milliyetciligini gelistirmeye calistilar Savastan sonra imzalanan gizli bir antlasmayla Ruslar Mogol topraklarinin buyuk bolumunu Japon nufuz alaninin bir parcasi olarak tanidilar Cin deki 1911 Devrimi nin ardindan nun onderliginde birlesen Mogollar Rus Carligi nin destegine guvenerek bagimsizliklarini ilan ettiler Ama Japonya ve Britanya ile iliskilerini bozmak istemeyen Rusya agirligini ozerklik ten yana koyarak Mogollarin ve Cinlilerin de katildigi cetin gorusmelerden sonra bu statunun onaylanmasini sagladi Ic ve Dis Mogolistan in birligi ise gerceklesmedi DevrimBu belirsiz siyasi durum artan ekonomik ve toplumsal sorunlarla birlikte 1917 Devrimi ne kadar surdu Rusya daki gelismeler uzerine Mogolistan a giren bir Cin ordusu ulke yoneticilerini Cin Cumhuriyeti ne katilmaya zorladi Ardindan Bolseviklerden kacarak Mogolistan a giren Roman Ungern von Sternberg Deli Baron komutasindaki Beyaz kuvvetler Cin isgaline son verirken Mogollara karsi da acimasiz baskilara giristiler Bu karisiklik ortaminda eski bir asker olan in sol egilimli bir aydin olan Khorloghiyin Coybalsan in onderlik ettigi gruplarin birlesmesiyle Mogolistan in bagimsizligini hedef alan guclu bir hareket ortaya cikti Geleneksel onderlerin dis mudahalelere karsi koymamasina duyulan tepki genis Mogol kitlelerinin bu radikal harekete katilmasini sagladi Kizil Ordu dan yardim alan devrimci Mogol kuvvetleri isgalci birlikleri yenilgiye ugratarak Temmuz 1921 de baskent Urga yi bugun Ulan Bator aldi Sembolik bir hukumet olarak basta tutulan Cebtsundamba Hutuhtu nun olumunden sonra 26 Kasim 1924 te halk cumhuriyeti ilan edildi Ayrica bakinizOnun Adi SukhbaatarKaynakca Spence The Search for Modern China page 329 John S Major 1990 The land and people of Mongolia Harper and Row s 119 ISBN 0 397 32386 7 in 1919 a Japanese influenced faction in the Chinese government mounted an invasion of Outer Mongolia and forced its leaders to sign a request to be taken over by the government of China Japan s aim was to protect its own economic political and military interests in North China be keeping the Russian Revolution from influencing Mongolia Turkiye Cumhuriyeti Ulanbator Buyukelciligi 12 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Eylul 2015