Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İspanyol Devrimi, 1936'da İspanya İç Savaşı'nın patlak vermesiyle başlayan ve iki ila üç yıl boyunca başta Katalonya, Aragon, Endülüs ve Valensiya'nın bazı bölgeleri olmak üzere ülkenin çeşitli kesimlerinde anarşist ve daha geniş anlamda özgürlükçü sosyalist örgütlenme ilkelerinin yaygın bir şekilde uygulanmasıyla sonuçlanan bir işçi toplumsal devrimiydi. İspanya ekonomisinin büyük bir kısmı işçi kontrolü altına alındı; Katalonya gibi anarşistlerin kalelerinde bu oran %75'e kadar çıkıyordu. Fabrikalar işçi komiteleri aracılığıyla yönetildi ve tarım alanları kolektifleştirilerek özgürlükçü sosyalist komünler olarak yönetilmeye başlandı. Oteller, berber dükkanları ve restoranlar gibi birçok küçük işletme de kolektifleştirildi ve çalışanları tarafından yönetildi.
| 1936 İspanyol Devrimi | |
|---|---|
 | |
| Tarih | 19 Temmuz 1936 |
| Konum | İspanya'nın çeşitli bölgeleri (Madrid , Katalonya , Aragon, Endülüs ve Levante, İspanya'nın bazı kısımları.) |
| Amaç | Devlet iktidarının tüm kurumlarının ortadan kaldırılması; endüstriyel üretimde işçi kontrolü; özgürlükçü sosyalist ekonominin uygulanması; Katolik Kilisesi'nin sosyal etkisinin ortadan kaldırılması; devrimin komşu bölgelere uluslararası yayılması |
| Sonuç | Bastırıldı |
Kolektifleştirme çabası esas olarak Ulusal Emek Konfederasyonu ve İberya Anarşist Federasyonu taban üyeleri tarafından örgütlendi. Genel İşçi Birliği(UGT)'de kolektifleştirme uygulamasına katıldı.
Komünler, "Herkesten yeteneğine göre, herkese ihtiyacına göre" temel ilkesine göre işletiliyordu. Bazı yerlerde para tamamen ortadan kaldırıldı ve yerine kuponlar kullanıldı. Bu sistem altında, malların maliyeti genellikle önceki maliyetin dörtte birinden biraz daha fazlaydı. Devrim sırasında Katalonya'da kırsal alanların %70'i, Doğu Aragon'da yaklaşık %70'i, Extremadura cumhuriyetçi sektöründe %91'i, Castilla-La Mancha'da %58'i, Endülüs cumhuriyetinde %53'ü, Madrid'de %25'i, Murcia'da %24'ü ve Valensiya Topluluğunda %13'ü kamulaştırıldı. IRA verilerine göre, cumhuriyetçi İspanya'da kamulaştırılan alanın %54'ü kolektifleştirildi. Kırsal komünlerin en önemli hale geldiği iller, 1938'de 1.002.615 hektarın (ekili alanların %98,9'u) kolektifleştirildiği Ciudad Real ve 685.000 hektarın (ekili alanların %76,3'ü) kolektifleştirildiği Jaén'di ve cumhuriyetçi illerin geri kalanınından daha fazlaydı. Birçok komün savaşın sonuna kadar direndi. Anarşist komünler kolektifleştirilmeden öncekinden daha verimli bir oranda üretim yaptı,verimlilik %20 arttı. Yeni kurtarılmış bölgeler tamamen özgürlükçü ilkelere göre çalıştı; kararlar herhangi bir bürokrasi olmaksızın sıradan vatandaşlardan oluşan konseyler aracılığıyla alındı.
Özgürlükçü milislerin özgürlükçü komünizmi ilan edildiği Aragon'da, yaklaşık 450 kırsal komün kuruldu, bunların neredeyse tamamı CNT'nin elindeydi ve yaklaşık 20'si UGT tarafından yönetiliyordu .
Valensiya bölgesinde, 264'ü CNT, 69'u UGT ve 20'si CNT-UGT karma liderliğinde olmak üzere 353 komün kuruldu. Ana gelişmelerinden biri Birleşik Levanten Tarımsal İhracat Konseyi (Katalanca: Consell Llevantí Unificat d'Exportació Agrícola, CLUEA) ve Alcoy şehrinin sanayi ve hizmetlerinin tamamen kamulaştırılmasıydı.
Katalan endüstrisinde CNT işçi sendikaları çok sayıda tekstil fabrikasını devraldı, Barselona'daki tramvay ve otobüsleri örgütledi, balıkçılıkta, ayakkabı endüstrisinde ve hatta küçük perakende mağazalarında ve halk gösterilerinde kolektif işletmeler kurdu. Birkaç gün içinde, İspanya sanayisinin üçte ikisinin yoğunlaştığı Katalonya'daki sanayi ve ticaret şirketlerinin %70'i işçilerin mülkiyetine geçmişti.
Ekonomik devrimin yanı sıra kültürel ve ahlaki bir devrim ruhu da vardı. Özgürlükçüler, okuma yazma dersleri, sağlık üzerine konuşmalar, kırsal bölgelere geziler, halka açık kütüphaneler, tiyatro gösterileri, siyasi toplantılar, dikiş atölyeleri vb. düzenlenen buluşma yerleri ve teorik eğitimin otantik kültür merkezleri haline geldi. Mevcut sendika merkezlerini genişleten ve Francisco Ferrer, , Lev Tolstoy ve Maria Montessori'nin eğitim önermelerinin uygulandığı çok sayıda rasyonalist okul kuruldu. Benzer şekilde, toplumsal alanda da bazı gelenekler baskı türleri olarak görülmüş ve burjuva ahlakı da insanlıktan çıkarıcı ve bireyci olarak değerlendirilmiştir. Anarşist ilkeler, bireyin bilinçli özgürlüğünü ve toplumların ilerlemesi için doğuştan gelen bir araç olarak insanlar arasındaki doğal dayanışma görevini savundu. Böylece, örneğin devrim sırasında Katalonya'da kadınlar kürtaj hakkını elde etti, rızaya dayalı özgür aşk fikri popüler hale geldi ve nudizmde bir artış oldu.
Bununla birlikte, devrimin sosyal etkileri ekonomik etkilerinden daha az şiddetli olmuştur; büyük kentsel alanlarda bazı sosyal değişiklikler olsa da (Barselona "proleter tarzı" vurgulamış ve Katalonya ucuz kürtaj tesisleri kurmuştur), alt sınıfların tutumları oldukça muhafazakar kalmış ve Rus tarzı "devrimci ahlak "a nispeten daha az öykünülmüştür.
Kamu düzeni de önemli ölçüde değişti; klasik kamu düzeni güçleri (polis, sivil muhafızlar, mahkemeler ve ordu) olmadan da idare edilebildi. Bunların yerini gönüllülerden oluşan Kontrol Devriyeleri, halk milisleri ve ortaya çıkan sorunları çözmeyi amaçlayan mahalle meclisleri aldı. Birçok cezaevinin kapıları açılarak aralarında çok sayıda siyasetçinin yanı sıra adi suçluların da bulunduğu mahkûmlar serbest bırakıldı, bazı cezaevleri yıkıldı.
Kaynakça
- ^ González Martínez 1999, s. 93.
- ^ Payne 1970, ss. 241–267.
- ^ Garrido González 2006, s. 6.
- ^ Sewell 2007, s. 141.
- ^ Kelsey 1991.
- ^ Quilis Tauriz 1992, ss. 83–85.
- ^ Payne 1973, Vol. 2 Ch. 26.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ispanyol Devrimi 1936 da Ispanya Ic Savasi nin patlak vermesiyle baslayan ve iki ila uc yil boyunca basta Katalonya Aragon Endulus ve Valensiya nin bazi bolgeleri olmak uzere ulkenin cesitli kesimlerinde anarsist ve daha genis anlamda ozgurlukcu sosyalist orgutlenme ilkelerinin yaygin bir sekilde uygulanmasiyla sonuclanan bir isci toplumsal devrimiydi Ispanya ekonomisinin buyuk bir kismi isci kontrolu altina alindi Katalonya gibi anarsistlerin kalelerinde bu oran 75 e kadar cikiyordu Fabrikalar isci komiteleri araciligiyla yonetildi ve tarim alanlari kolektiflestirilerek ozgurlukcu sosyalist komunler olarak yonetilmeye baslandi Oteller berber dukkanlari ve restoranlar gibi bircok kucuk isletme de kolektiflestirildi ve calisanlari tarafindan yonetildi 1936 Ispanyol DevrimiTarih19 Temmuz 1936KonumIspanya nin cesitli bolgeleri Madrid Katalonya Aragon Endulus ve Levante Ispanya nin bazi kisimlari AmacDevlet iktidarinin tum kurumlarinin ortadan kaldirilmasi endustriyel uretimde isci kontrolu ozgurlukcu sosyalist ekonominin uygulanmasi Katolik Kilisesi nin sosyal etkisinin ortadan kaldirilmasi devrimin komsu bolgelere uluslararasi yayilmasiSonucBastirildi Kolektiflestirme cabasi esas olarak Ulusal Emek Konfederasyonu ve Iberya Anarsist Federasyonu taban uyeleri tarafindan orgutlendi Genel Isci Birligi UGT de kolektiflestirme uygulamasina katildi Komunler Herkesten yetenegine gore herkese ihtiyacina gore temel ilkesine gore isletiliyordu Bazi yerlerde para tamamen ortadan kaldirildi ve yerine kuponlar kullanildi Bu sistem altinda mallarin maliyeti genellikle onceki maliyetin dortte birinden biraz daha fazlaydi Devrim sirasinda Katalonya da kirsal alanlarin 70 i Dogu Aragon da yaklasik 70 i Extremadura cumhuriyetci sektorunde 91 i Castilla La Mancha da 58 i Endulus cumhuriyetinde 53 u Madrid de 25 i Murcia da 24 u ve Valensiya Toplulugunda 13 u kamulastirildi IRA verilerine gore cumhuriyetci Ispanya da kamulastirilan alanin 54 u kolektiflestirildi Kirsal komunlerin en onemli hale geldigi iller 1938 de 1 002 615 hektarin ekili alanlarin 98 9 u kolektiflestirildigi Ciudad Real ve 685 000 hektarin ekili alanlarin 76 3 u kolektiflestirildigi Jaen di ve cumhuriyetci illerin geri kalaninindan daha fazlaydi Bircok komun savasin sonuna kadar direndi Anarsist komunler kolektiflestirilmeden oncekinden daha verimli bir oranda uretim yapti verimlilik 20 artti Yeni kurtarilmis bolgeler tamamen ozgurlukcu ilkelere gore calisti kararlar herhangi bir burokrasi olmaksizin siradan vatandaslardan olusan konseyler araciligiyla alindi Ozgurlukcu milislerin ozgurlukcu komunizmi ilan edildigi Aragon da yaklasik 450 kirsal komun kuruldu bunlarin neredeyse tamami CNT nin elindeydi ve yaklasik 20 si UGT tarafindan yonetiliyordu Valensiya bolgesinde 264 u CNT 69 u UGT ve 20 si CNT UGT karma liderliginde olmak uzere 353 komun kuruldu Ana gelismelerinden biri Birlesik Levanten Tarimsal Ihracat Konseyi Katalanca Consell Llevanti Unificat d Exportacio Agricola CLUEA ve Alcoy sehrinin sanayi ve hizmetlerinin tamamen kamulastirilmasiydi Kadinlar Barselona disinda milis egitimi aliyor Agustos 1936 Katalan endustrisinde CNT isci sendikalari cok sayida tekstil fabrikasini devraldi Barselona daki tramvay ve otobusleri orgutledi balikcilikta ayakkabi endustrisinde ve hatta kucuk perakende magazalarinda ve halk gosterilerinde kolektif isletmeler kurdu Birkac gun icinde Ispanya sanayisinin ucte ikisinin yogunlastigi Katalonya daki sanayi ve ticaret sirketlerinin 70 i iscilerin mulkiyetine gecmisti Ekonomik devrimin yani sira kulturel ve ahlaki bir devrim ruhu da vardi Ozgurlukculer okuma yazma dersleri saglik uzerine konusmalar kirsal bolgelere geziler halka acik kutuphaneler tiyatro gosterileri siyasi toplantilar dikis atolyeleri vb duzenlenen bulusma yerleri ve teorik egitimin otantik kultur merkezleri haline geldi Mevcut sendika merkezlerini genisleten ve Francisco Ferrer Lev Tolstoy ve Maria Montessori nin egitim onermelerinin uygulandigi cok sayida rasyonalist okul kuruldu Benzer sekilde toplumsal alanda da bazi gelenekler baski turleri olarak gorulmus ve burjuva ahlaki da insanliktan cikarici ve bireyci olarak degerlendirilmistir Anarsist ilkeler bireyin bilincli ozgurlugunu ve toplumlarin ilerlemesi icin dogustan gelen bir arac olarak insanlar arasindaki dogal dayanisma gorevini savundu Boylece ornegin devrim sirasinda Katalonya da kadinlar kurtaj hakkini elde etti rizaya dayali ozgur ask fikri populer hale geldi ve nudizmde bir artis oldu Bununla birlikte devrimin sosyal etkileri ekonomik etkilerinden daha az siddetli olmustur buyuk kentsel alanlarda bazi sosyal degisiklikler olsa da Barselona proleter tarzi vurgulamis ve Katalonya ucuz kurtaj tesisleri kurmustur alt siniflarin tutumlari oldukca muhafazakar kalmis ve Rus tarzi devrimci ahlak a nispeten daha az oykunulmustur Kamu duzeni de onemli olcude degisti klasik kamu duzeni gucleri polis sivil muhafizlar mahkemeler ve ordu olmadan da idare edilebildi Bunlarin yerini gonullulerden olusan Kontrol Devriyeleri halk milisleri ve ortaya cikan sorunlari cozmeyi amaclayan mahalle meclisleri aldi Bircok cezaevinin kapilari acilarak aralarinda cok sayida siyasetcinin yani sira adi suclularin da bulundugu mahkumlar serbest birakildi bazi cezaevleri yikildi Kaynakca Gonzalez Martinez 1999 s 93 Payne 1970 ss 241 267 Garrido Gonzalez 2006 s 6 Sewell 2007 s 141 Kelsey 1991 Quilis Tauriz 1992 ss 83 85 Payne 1973 Vol 2 Ch 26