Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
10 Şubat 1971'de, Polonya'nın coğrafik olarak merkezi şehri Łódź'daki ("Polonya'nın Manchester'ı" olarak bilinir) tekstil işçileri, katılımcıların çoğunluğunun kadın olduğu bir grev eylemi başlattı. Bu olaylar büyük ölçüde unutuldu çünkü birkaç hafta önce kuzey Polonya şehirlerinde yaşanmıştı. Bununla birlikte, Łódź'lu kadınlar Baltık Denizi kıyısındaki tersane işçilerinin başaramadığı şeyi başardılar: Aralık 1970'te Komünist Polonya hükûmeti tarafından uygulamaya konulan gıda fiyatlarındaki artışın iptal edilmesi. Sonuç olarak bu, 1980 öncesi Komünist Polonya'da başarıyla sonuçlanan tek endüstriyel eylemdi.
Arka plan
Komünist hükûmet 12 Aralık 1970'te gıda fiyatlarına zam yapılacağını duyurdu. Örneğin et ürünleri fiyatlarına yüzde 100'e varan zamlar yapılacaktı. Baltık'taki Gdańsk, Gdynia, Szczecin ve Elbląg limanlarında grevler ve sokak gösterileri düzenlendi. Güvenlik güçleri, Polonya Ordusu birimleriyle birlikte Aralık ayında en az 42 protestocu işçiyi katletti. 1.000'den fazla kişi yaralandı. Bu olayların haberi, hükûmetin sansürüne ve medya karartmasına rağmen hızla Łódź'a ulaştı. Polonya'nın tekstil endüstrisinin merkezi olan ve işçilerin çoğunluğunun kadın olduğu şehirde gergin bir atmosfer hissediliyordu. Komünist gizli servislerin muhbirlerinin bildirdiği gibi, ana fabrikaların çalışanları kendi aralarında yüksek gıda fiyatları, umutsuz yaşam koşulları ve düşük ücretler hakkında konuşuyorlardı. Bazıları grev olasılığını gündeme getirdi, ancak Aralık 1970'te hiçbir açık protesto gerçekleşmedi. Bunun nedeni iki faktördü: kıyı şehirlerindeki kan gölüne ilişkin son haberler ve 20 Aralık'ta Edward Gierek'in genel sekreter olarak atandığı Polonya Birleşik İşçi Partisi'nin Politbüro'sunda meydana gelen değişiklik. Buna rağmen hükûmet gıda fiyatlarındaki artıştan geri adım atmadı.
Ocak 1971'de Łódź'daki durum daha da gerginleşti. Hükûmet ve Komünist Parti açıkça eleştirildi ve şehrin tekstil fabrikalarındaki işçiler kendi aralarında Polonya Politbürosu'ndaki değişikliklerin yeterli olmadığını ve bunların Aralık 1970 protestolarındaki kanlı olayların gelecekte tekrarlanmayacağını garanti etmediğini konuşuyorlardı. Güvenlik servislerinin ajanları, Łódź işçilerinin sıklıkla grevden bahsettiğini bildirdi; bu terim, resmi propagandaya göre Komünist ülkelerde bile var olmaması gereken bir terimdi. Yerel yetkililer, 70 Milicja Obywatelska memuru, 70 asker ve 50 paramiliter polis ORMO memuru tarafından korunan Komünist Parti genel merkezi de dahil olmak üzere şehrin önemli binalarını güvenlik altına aldı. Łódź sokaklarında 1.400 polis memuru devriye gezdi, birkaç yüz kişi önleyici tedbir olarak tutuklandı ve ana caddelerin abluka altına alınması için özel bir plan hazırlandı. Aralık 1970'in ortasından başlayarak, halk arasında şöyle broşürler dağıtıldı: "İşçiler! Łódź'un kadınları! Łódź'un gençleri! Sizi soğukkanlılığınızı, huzurunuzu ve disiplininizi korumaya çağırıyoruz! Yaşamınızın düzensizliği çıkarlarınıza zarar verir! Sadece çalışın, barış ve düzen mevcut zorlukların üstesinden gelmenize yardımcı olacaktır!".
Şubat 1971 grevleri
Łódź'da ilk grevler 10 Şubat 1971'de başladı ve kapsamlı hazırlıklara rağmen yerel yönetim hazırlıksız yakalandı. Łódź, Polonya'da bir kadın şehri olarak görülüyordu; kadın sakinlerin %77'si tam zamanlı çalışıyordu. Yerel tekstil endüstrisindeki işçilerin çoğunluğu kadındı ve çalışmaları çok zordu; eski makineler vardı (tüm makinelerin %40'ı II. Dünya Savaşı'ndan önce, %20'si ise Birinci Dünya Savaşı'ndan önce yapılmıştı), harap durumdaydı. Ayrıca binalar ve sağlık hizmeti kötüydü, az dinlenme, üç vardiya, yüksek sıcaklık, gürültü ve düşük maaşlarda işçileri bunaltmıştı. Kadınlar ayrımcılığa maruz kalıyordu, terfi şansları çok azdı ve amirlerinin neredeyse tamamı erkeklerden oluşuyordu ve bu da onları sık sık küçük düşürüyordu. 1971'de Łódź'daki maaşlar Polonya'daki ağır sanayideki maaşlardan %20 daha düşüktü, dolayısıyla Aralık 1970'te açıklanan gıda fiyatlarındaki artış yerel işçileri başka yerlerdeki mavi yakalı işçilere göre daha fazla etkiledi.
Grevin ilk gününde iki büyük fabrikada iş kesintileri yaşandı: Julian Marchlewski Cotton (o zamanlar 9.000 kişi çalışıyordu) ve Ayakkabı ve Kauçuk Fabrikası Stomil. Marchlewski'de grev öğle vakti yaklaşık 400 işçi tarafından başlatılırken Stomil'de 180 işçi makineleri durdurdu. Eylemi hızlandıran nedenlerden biri, Baltık kıyısındaki tersane işçilerinin protestoları sonucunda tersane işçilerinin maaşlarına %25 oranında zam yapıldığını söyleyen bir televizyon röportajıydı.
Resmi kitle iletişim araçları protestolardan bahsetmese de, 12 ve 13 Şubat'ta başka pamuk fabrikaları da greve katıldı. Bunlar şunlardı: Barış Savunucuları, 1 Mayıs, Halk Ordusu, General Walter, Kunicki ve Hanki Sawickiej. Toplamda yaklaşık 12.000 işçi, %80'i kadın olmak üzere işlerini bıraktı. Talepleri basitti; ücret artışları ve 12 Aralık 1970 öncesi gıda fiyatlarına geri dönüş. Yerel yetkililer, grevcilere taleplerinin karşılanmasının imkansız olduğunu söyleyerek pazarlık yapmaya çalıştı ancak görüşmelerin sonuçsuz kaldı. 14 Şubat Pazar günü Marchlewski'deki atmosfer çok gergindi. İşçiler Partinin Birinci Sekreteri Edward Gierek'in fabrikalarına gelmesini talep ettiler. Ancak o gün akşam geç saatlerde Polonya'daki bir numaralı kişi yerine, Başbakan Piotr Jaroszewicz başkanlığında Varşova'dan bir heyet Łódź'a geldi. Müzakereler gece geç saatlere kadar sürdü. Jaroszewicz ve ekibi kadınları işe dönmeye ikna etmeye çalıştıklarında dramatik konuşmalarla karşılık verdiler; bazıları ağladı.
Korkuyorum çünkü eve sağ salim dönmek istiyorum ama yapacak çok şey var. 100 zlotiyle kasaplara gidiyorum, yarım kilo et, biraz kan sosisi alıyorum ve param gidiyor. Yorulduğumda fabrika doktorumuza gidiyorum, ancak şef ofisine gitmeden önce onu arayıp eve gitmeme izin vermemesini söylüyor çünkü makineleri çalıştıracak insanlara ihtiyaçları var.
-dedi Marchlewski Works'ten bir kadın.
Kiramı ödedim, anaokulunun parasını ödedim ve çocuğuma şeker alacak kadar param kalmadı. Karınız sandviç yerken, çocuklarımız siyah ekmek yiyor.
-dedi Barış Savunucuları Pamuk Fabrikası'ndan bir kadın işçi.
Marchlewski'den başka bir kadın, resmi sendikalardan Włodzimierz Kruczek'in sözlerine kızarak pantolonunu indirdi ve ona kalçasını gösterdi. Bir noktada Jaroszewicz şunları söyledi: "Size Gierek yoldaşın samimi işçi selamlarını göndermek istiyorum. Bize güvenin, bize yardım edin!" Cevap olarak şunu duydu: "Selamları aldık ama paramız yok".
Grevler 15 Şubat'ta zirveye ulaştı. İşçiler herhangi bir resmi komite oluşturmadan kendiliğinden hareket etmişlerdi. Yetkililerle pazarlık yapan gevşek örgütlü bazı eylemci grupları vardı. Yalnızca Marchlewski fabrikasında 26 üyeli resmi olmayan bir grev konseyi oluşturuldu. Jaroszewicz ile müzakereler bir anlaşmayla sonuçlanmadı, ancak raporlara göre Łódź'a yapılan bir ziyaret ve yaşam koşullarıyla ilgili bir soruşturma, Komünist yetkililer için bir şok yarattı (Jaroszewicz, durumun bu kadar kötü olduğunu bilmediğini kendisi itiraf etti). Bu sırada grev yayıldı. 15 Şubat Pazartesi günü protestoya üç fabrika daha katıldı ve grevcilerin sayısı 55.000'e çıktı. Aralık 1970 olaylarından farklı olarak Łódź işçileri sokağa çıkmadı ve fabrikalarında kalmaya karar verdiler, bu nedenle sokak kavgaları yaşanmadı. Kadın çalışanlar yetkililerle müzakere ederken güçlü bir argüman kullandılar; sık sık çocuklarından ve onları düzgün bir şekilde besleyip giydirememekten bahsettiler. Bir keresinde Marchlewski fabrikasının etrafındaki sokaklara barikat kurma girişiminde bulunuldu. Burada 500-1000 kişi toplandı, trafiği durdurdu, çöp konteynırlarını ve bankları devirdi. Polisle bazı çatışmalar yaşandı ve kısa süre sonra çatışmalar Piotrkowska Caddesi'ne taşındı. Polis, protestoculara tazyikli su, cop ve göz yaşartıcı gazla saldırdı ve 30 kişiyi gözaltına aldı.
Sonrası
Jaroszewicz'in ziyareti ve ardından 15 Şubat 1971'de yapılan Politbüro toplantısının ardından hükûmet, 1 Mart 1971'de yürürlüğe giren gıda fiyatlarındaki artışı iptal etmeye karar verdi. Bu kararın duyulmasının ardından Łódź'daki grevlerin çoğu sona erdi. Yine de işçiler hükûmete güvenmiyorlardı ve kararın yazılı olarak onaylanmasını talep ediyorlardı. Sonunda, tüm grevler, 17 Şubat sabahı son iki tekstil fabrikasının (Barış Savunucuları ve Feliks Dzierżyński) işe dönmesiyle sona erdi. Grevlerin sona ermesinin ardından yetkililer liderleri bulup cezalandırmaya çalıştı. 5 Mart 1971'e gelindiğinde, Marchlewski'den 26 işçinin ve Barış Savunucularından 11'inin kimliği tespit edildi ve işten ayrılmaya zorlandılar. Dahası, Komünist liderler, Marchlewski işçilerinin üzerinde şu yazı bulunan bir hatıra bayrağı için para topladıklarını öğrenince öfkelendiler: 10-15 Şubat 1971'deki korumanız için Kutsal Ana, teşekkür ederiz. Bayrak şu anda Saint Joseph'te (Łódź'daki kilise) tutulmaktadır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
10 Subat 1971 de Polonya nin cografik olarak merkezi sehri Lodz daki Polonya nin Manchester i olarak bilinir tekstil iscileri katilimcilarin cogunlugunun kadin oldugu bir grev eylemi baslatti Bu olaylar buyuk olcude unutuldu cunku birkac hafta once kuzey Polonya sehirlerinde yasanmisti Bununla birlikte Lodz lu kadinlar Baltik Denizi kiyisindaki tersane iscilerinin basaramadigi seyi basardilar Aralik 1970 te Komunist Polonya hukumeti tarafindan uygulamaya konulan gida fiyatlarindaki artisin iptal edilmesi Sonuc olarak bu 1980 oncesi Komunist Polonya da basariyla sonuclanan tek endustriyel eylemdi Marchlewskiego eski I Poznanski fabrikasi 1971 deki Lodz grevlerinin ana alani Arka planKomunist hukumet 12 Aralik 1970 te gida fiyatlarina zam yapilacagini duyurdu Ornegin et urunleri fiyatlarina yuzde 100 e varan zamlar yapilacakti Baltik taki Gdansk Gdynia Szczecin ve Elblag limanlarinda grevler ve sokak gosterileri duzenlendi Guvenlik gucleri Polonya Ordusu birimleriyle birlikte Aralik ayinda en az 42 protestocu isciyi katletti 1 000 den fazla kisi yaralandi Bu olaylarin haberi hukumetin sansurune ve medya karartmasina ragmen hizla Lodz a ulasti Polonya nin tekstil endustrisinin merkezi olan ve iscilerin cogunlugunun kadin oldugu sehirde gergin bir atmosfer hissediliyordu Komunist gizli servislerin muhbirlerinin bildirdigi gibi ana fabrikalarin calisanlari kendi aralarinda yuksek gida fiyatlari umutsuz yasam kosullari ve dusuk ucretler hakkinda konusuyorlardi Bazilari grev olasiligini gundeme getirdi ancak Aralik 1970 te hicbir acik protesto gerceklesmedi Bunun nedeni iki faktordu kiyi sehirlerindeki kan golune iliskin son haberler ve 20 Aralik ta Edward Gierek in genel sekreter olarak atandigi Polonya Birlesik Isci Partisi nin Politburo sunda meydana gelen degisiklik Buna ragmen hukumet gida fiyatlarindaki artistan geri adim atmadi Ocak 1971 de Lodz daki durum daha da gerginlesti Hukumet ve Komunist Parti acikca elestirildi ve sehrin tekstil fabrikalarindaki isciler kendi aralarinda Polonya Politburosu ndaki degisikliklerin yeterli olmadigini ve bunlarin Aralik 1970 protestolarindaki kanli olaylarin gelecekte tekrarlanmayacagini garanti etmedigini konusuyorlardi Guvenlik servislerinin ajanlari Lodz iscilerinin siklikla grevden bahsettigini bildirdi bu terim resmi propagandaya gore Komunist ulkelerde bile var olmamasi gereken bir terimdi Yerel yetkililer 70 Milicja Obywatelska memuru 70 asker ve 50 paramiliter polis ORMO memuru tarafindan korunan Komunist Parti genel merkezi de dahil olmak uzere sehrin onemli binalarini guvenlik altina aldi Lodz sokaklarinda 1 400 polis memuru devriye gezdi birkac yuz kisi onleyici tedbir olarak tutuklandi ve ana caddelerin abluka altina alinmasi icin ozel bir plan hazirlandi Aralik 1970 in ortasindan baslayarak halk arasinda soyle brosurler dagitildi Isciler Lodz un kadinlari Lodz un gencleri Sizi sogukkanliliginizi huzurunuzu ve disiplininizi korumaya cagiriyoruz Yasaminizin duzensizligi cikarlariniza zarar verir Sadece calisin baris ve duzen mevcut zorluklarin ustesinden gelmenize yardimci olacaktir Subat 1971 grevleriLodz da ilk grevler 10 Subat 1971 de basladi ve kapsamli hazirliklara ragmen yerel yonetim hazirliksiz yakalandi Lodz Polonya da bir kadin sehri olarak goruluyordu kadin sakinlerin 77 si tam zamanli calisiyordu Yerel tekstil endustrisindeki iscilerin cogunlugu kadindi ve calismalari cok zordu eski makineler vardi tum makinelerin 40 i II Dunya Savasi ndan once 20 si ise Birinci Dunya Savasi ndan once yapilmisti harap durumdaydi Ayrica binalar ve saglik hizmeti kotuydu az dinlenme uc vardiya yuksek sicaklik gurultu ve dusuk maaslarda iscileri bunaltmisti Kadinlar ayrimciliga maruz kaliyordu terfi sanslari cok azdi ve amirlerinin neredeyse tamami erkeklerden olusuyordu ve bu da onlari sik sik kucuk dusuruyordu 1971 de Lodz daki maaslar Polonya daki agir sanayideki maaslardan 20 daha dusuktu dolayisiyla Aralik 1970 te aciklanan gida fiyatlarindaki artis yerel iscileri baska yerlerdeki mavi yakali iscilere gore daha fazla etkiledi Grevin ilk gununde iki buyuk fabrikada is kesintileri yasandi Julian Marchlewski Cotton o zamanlar 9 000 kisi calisiyordu ve Ayakkabi ve Kaucuk Fabrikasi Stomil Marchlewski de grev ogle vakti yaklasik 400 isci tarafindan baslatilirken Stomil de 180 isci makineleri durdurdu Eylemi hizlandiran nedenlerden biri Baltik kiyisindaki tersane iscilerinin protestolari sonucunda tersane iscilerinin maaslarina 25 oraninda zam yapildigini soyleyen bir televizyon roportajiydi Resmi kitle iletisim araclari protestolardan bahsetmese de 12 ve 13 Subat ta baska pamuk fabrikalari da greve katildi Bunlar sunlardi Baris Savunuculari 1 Mayis Halk Ordusu General Walter Kunicki ve Hanki Sawickiej Toplamda yaklasik 12 000 isci 80 i kadin olmak uzere islerini birakti Talepleri basitti ucret artislari ve 12 Aralik 1970 oncesi gida fiyatlarina geri donus Yerel yetkililer grevcilere taleplerinin karsilanmasinin imkansiz oldugunu soyleyerek pazarlik yapmaya calisti ancak gorusmelerin sonucsuz kaldi 14 Subat Pazar gunu Marchlewski deki atmosfer cok gergindi Isciler Partinin Birinci Sekreteri Edward Gierek in fabrikalarina gelmesini talep ettiler Ancak o gun aksam gec saatlerde Polonya daki bir numarali kisi yerine Basbakan Piotr Jaroszewicz baskanliginda Varsova dan bir heyet Lodz a geldi Muzakereler gece gec saatlere kadar surdu Jaroszewicz ve ekibi kadinlari ise donmeye ikna etmeye calistiklarinda dramatik konusmalarla karsilik verdiler bazilari agladi Korkuyorum cunku eve sag salim donmek istiyorum ama yapacak cok sey var 100 zlotiyle kasaplara gidiyorum yarim kilo et biraz kan sosisi aliyorum ve param gidiyor Yoruldugumda fabrika doktorumuza gidiyorum ancak sef ofisine gitmeden once onu arayip eve gitmeme izin vermemesini soyluyor cunku makineleri calistiracak insanlara ihtiyaclari var dedi Marchlewski Works ten bir kadin Kirami odedim anaokulunun parasini odedim ve cocuguma seker alacak kadar param kalmadi Kariniz sandvic yerken cocuklarimiz siyah ekmek yiyor dedi Baris Savunuculari Pamuk Fabrikasi ndan bir kadin isci Marchlewski den baska bir kadin resmi sendikalardan Wlodzimierz Kruczek in sozlerine kizarak pantolonunu indirdi ve ona kalcasini gosterdi Bir noktada Jaroszewicz sunlari soyledi Size Gierek yoldasin samimi isci selamlarini gondermek istiyorum Bize guvenin bize yardim edin Cevap olarak sunu duydu Selamlari aldik ama paramiz yok Grevler 15 Subat ta zirveye ulasti Isciler herhangi bir resmi komite olusturmadan kendiliginden hareket etmislerdi Yetkililerle pazarlik yapan gevsek orgutlu bazi eylemci gruplari vardi Yalnizca Marchlewski fabrikasinda 26 uyeli resmi olmayan bir grev konseyi olusturuldu Jaroszewicz ile muzakereler bir anlasmayla sonuclanmadi ancak raporlara gore Lodz a yapilan bir ziyaret ve yasam kosullariyla ilgili bir sorusturma Komunist yetkililer icin bir sok yaratti Jaroszewicz durumun bu kadar kotu oldugunu bilmedigini kendisi itiraf etti Bu sirada grev yayildi 15 Subat Pazartesi gunu protestoya uc fabrika daha katildi ve grevcilerin sayisi 55 000 e cikti Aralik 1970 olaylarindan farkli olarak Lodz iscileri sokaga cikmadi ve fabrikalarinda kalmaya karar verdiler bu nedenle sokak kavgalari yasanmadi Kadin calisanlar yetkililerle muzakere ederken guclu bir arguman kullandilar sik sik cocuklarindan ve onlari duzgun bir sekilde besleyip giydirememekten bahsettiler Bir keresinde Marchlewski fabrikasinin etrafindaki sokaklara barikat kurma girisiminde bulunuldu Burada 500 1000 kisi toplandi trafigi durdurdu cop konteynirlarini ve banklari devirdi Polisle bazi catismalar yasandi ve kisa sure sonra catismalar Piotrkowska Caddesi ne tasindi Polis protestoculara tazyikli su cop ve goz yasartici gazla saldirdi ve 30 kisiyi gozaltina aldi SonrasiJaroszewicz in ziyareti ve ardindan 15 Subat 1971 de yapilan Politburo toplantisinin ardindan hukumet 1 Mart 1971 de yururluge giren gida fiyatlarindaki artisi iptal etmeye karar verdi Bu kararin duyulmasinin ardindan Lodz daki grevlerin cogu sona erdi Yine de isciler hukumete guvenmiyorlardi ve kararin yazili olarak onaylanmasini talep ediyorlardi Sonunda tum grevler 17 Subat sabahi son iki tekstil fabrikasinin Baris Savunuculari ve Feliks Dzierzynski ise donmesiyle sona erdi Grevlerin sona ermesinin ardindan yetkililer liderleri bulup cezalandirmaya calisti 5 Mart 1971 e gelindiginde Marchlewski den 26 iscinin ve Baris Savunucularindan 11 inin kimligi tespit edildi ve isten ayrilmaya zorlandilar Dahasi Komunist liderler Marchlewski iscilerinin uzerinde su yazi bulunan bir hatira bayragi icin para topladiklarini ogrenince ofkelendiler 10 15 Subat 1971 deki korumaniz icin Kutsal Ana tesekkur ederiz Bayrak su anda Saint Joseph te Lodz daki kilise tutulmaktadir Kaynakca