Bu madde seçim hakkındadır. Olayda gelişme yaşandıkça bilgilerde de hızlı bir değişim yaşanabilir ve ilk haberler . Bu madde üzerinde gerçekleşen en güncel bilgileri . () |
2024 Romanya cumhurbaşkanlığı seçimleri, 24 Kasım 2024 tarihinde gerçekleştirildi. Ancak, hiçbir aday ilk turda mutlak çoğunluğu sağlayamadığı için ikinci tur seçimlere gidilidi. İkinci tur seçimler 8 Aralık 2024 tarihinde yapılması planlandı. Ancak, 6 Aralık 2024 tarihinde Romanya Anayasa Mahkemesi (CCR), ilk tur seçim sonuçlarını iptal etti ve seçim sürecinin tamamen yeniden düzenlenmesini talep etti. Bu seçimler, devrimden sonraki dönemde düzenlenen dokuzuncu cumhurbaşkanlığı seçimleri ve 13 aday, ülkenin yeni cumhurbaşkanı olmak için yarıştı. 2024'te, 2004’ten bu yana cumhurbaşkanlığı, genel ve yerel seçimlerin aynı yıl yapıldığı ilk seçim senesi. Ayrıca 2024'te de gerçekleştirildi ve böylece tüm bu dört seçim türü ilk kez aynı yıl içinde yapılmış oldu.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kayıtlı | 18.008.480 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Katılım | 9.465.257 %52.56 (ilk tur) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]()
![]()
![]() | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Romanya Anayasası’na göre bir cumhurbaşkanı yalnızca bir kez yeniden seçilebileceği için, ilk olarak 2014 yılında seçilen ve 2019'da yeniden göreve gelen Millî Liberal Parti'den (PNL) mevcut Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis 1991 anayasasının cumhurbaşkanlığı görev süresini iki dönemle sınırlaması nedeniyle yeniden aday olamıyor. Iohannis'in ikinci (ve son) görev süresi Aralık 2024'te resmen sona eriyor.
Sürpriz bir şekilde, Rusya yanlısı bağımsız aday Călin Georgescu'nun seçimi kazanması dikkat çekti. İlk turda en fazla oyu alan Georgescu, Avrupa yanlısı Romanya'yı Kurtar Birliği (USR) partisinden ile ikinci tura yükseldi. Lasconi, anketlerde favori olarak görülen Sosyal Demokrat Parti (PSD) üyesi Marcel Ciolacu'yu kıl payı yenmeyi başardı. Georgescu'nun seçim kampanyasında TikTok adlı sosyal medya platformunu kullanması tartışmalara yol açtı.
Anadolu Ajansı
Bu sonuç, 2000 yılından bu yana ilk kez bir milliyetçi adayın Ulusal Liberal Parti veya artık faaliyette olmayan Demokratik Liberal Parti’nin temsilcilerinden biri yerine ikinci tura kalmasını sağladı. Aynı zamanda, post-komünist dönemde Sosyal Demokratların ikinci tura kalamadığı ilk seçim olarak da dikkat çekici bir başka gelişmeydi.
Seçim sonuçları Romanya Anayasa Mahkemesinden geçememiş ve 6 Aralık günü 1.tur seçimleri iptal edilmiştir.
Seçim sistemi
Romanya Cumhurbaşkanı, vatandaşların doğrudan oylamasıyla iki turlu çoğunluk sistemi üzerinden seçilir. Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıl olup, en fazla iki dönem görev yapabilir. Bu dönemler ardışık olabileceği gibi, birbirinden bağımsız şekilde de olabilir.
Siyasi partiler (her parti yalnızca bir aday gösterebilir) ve siyasi ittifaklar (ittifak üyesi partiler ayrı ayrı aday gösteremez), ayrıca bağımsız adaylar aday(lık) önerilerini yalnızca en az 200.000 seçmenin desteğini/imzasını aldıkları takdirde sunabilirler. Yasaya göre, bir seçmen birden fazla adayı seçime katılımı için destekleyebilir.
Öncesi
2019 yılındaki önceki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, Klaus Iohannis, Millî Liberal Parti (PNL) ve Romanya Almanları Demokratik Forumu (FDGR/DFDR) tarafından desteklenerek, daha önce başkanlık ettiği bu iki siyasi oluşumun desteğiyle Romanya Cumhurbaşkanlığına tekrar seçildi. İkinci turda oyların %66,09'unu alarak zafer kazanan Iohannis, ilk turda da %37,82 oy almıştı. İkinci tura geçerken ayrıca o dönem USR PLUS adıyla bilinen Romanya'yı Kurtar Birliği (USR) ve Halk Hareketi Partisi'nin (PMP) ek desteklerini de almıştı.
Ancak Romanya Anayasası'nın 81. maddesine göre kendisi yeniden seçimlere katılmaya uygun değil. Romanya Cumhurbaşkanı, görev süresi boyunca herhangi bir partiye üye olamaz ve aynı zamanda kamu veya özel herhangi bir başka görevde bulunamaz. Bu kural, tüm vatandaşları temsil etmesini sağlamak ve çıkar çatışmalarını önlemek amacıyla uygulanmaktadır. Bununla birlikte, cumhurbaşkanı adayı, cumhurbaşkanlığı görevine başlamadan önce bir siyasi partinin desteğini alabilir ve o partinin üyesi olabilir.
Sonuçlar
Aday | Parti | İlk tur | İkinci tur | |||
---|---|---|---|---|---|---|
Oy | % | Oy | % | |||
Călin Georgescu | Bağımsız | 2.120.401 | 22.94 | |||
Romanya'yı Kurtar Birliği | 1.772.500 | 19.18 | ||||
Marcel Ciolacu | Sosyal Demokrat Parti | 1.769.760 | 19.15 | |||
1.281.325 | 13.86 | |||||
Nicolae Ciucă | Millî Liberal Parti | 811.952 | 8.79 | |||
Mircea Geoană | Bağımsız () | 583.898 | 6.32 | |||
416.353 | 4.50 | |||||
Bağımsız | 286.842 | 3.10 | ||||
95.782 | 1.04 | |||||
Bağımsız | 42.853 | 0.46 | ||||
Ludovic Orban | 20.089 | 0.22 | ||||
14.683 | 0.16 | |||||
14.502 | 0.16 | |||||
11.246 | 0.12 | |||||
Toplam | 9.242.186 | 100.00 | ||||
Geçerli oy | 9.242.186 | 97.64 | ||||
Geçersiz/boş oy | 223.071 | 2.36 | ||||
Toplam oy | 9.465.257 | 100.00 | ||||
Kayıtlı seçmen/katılım | 18.008.480 | 52.56 | 18.008.480 | – | ||
Kaynak: Daimi Seçim Otoritesi |
Sonrası
25 Kasım'da yapılacak ikinci tura kalamamasının ardından Marcel Ciolacu, Sosyal Demokrat Parti liderliğinden istifa ettiğini açıkladı. Ancak, 1 Aralık'ta yapılacak parlamento seçimlerinin ardından yeni bir hükümet kurulana kadar Başbakan olarak görevine devam edeceğini duyurdu.
Bu dönemde, sosyal medyanın Călin Georgescu'nun yüksek performansındaki rolü tartışma konusu oldu. Aşırı sağcı bağımsız aday Călin Georgescu, seçim kampanyasında neredeyse tamamen sosyal medyaya odaklanarak, özellikle TikTok üzerinde varlık göstererek ve geleneksel medya veya televizyon tartışmalarını tercih etmeyerek, ilk turda oyların yaklaşık %23'ünü alıp sürpriz bir şekilde öne çıktı. Bu durum, siyasette şok etkisi yarattı zira anketler onu diğer rakiplerinin oldukça gerisinde, tek haneli oranlarla gösteriyordu. Milliyetçi, Rusya yanlısı ve Avrupa Birliği karşıtı olan Georgescu, genel kamuoyu tarafından pek tanınmıyordu ve 2021 yılında Avrupa Birliği ve NATO'yu eleştirmesinden dolayı Rumenlerin Birliği İttifakı'ndan (AUR) desteğini kaybetmişti. Aşırı milliyetçi söylemleri, Romanya'nın faşist ve antisemitik tarihi figürlerini övmesine kadar uzandı ve bu nedenle 2020'de "soykırım suçlularını yüceltme" gerekçesiyle bir ceza soruşturmasına tabi tutulmuştu. · ·
Ciolacu, özellikle TikTok üzerinden Georgescu'nun kampanyasına yapılan bağışların gözden geçirilmesi çağrısında bulunmuştu. Öte yandan, Avrupa Parlamentosu'ndaki Renew Europe lideri , TikTok'un CEO'sunu, platformun seçimlerdeki rolü hakkında Avrupa Parlamentosu'na bilgi vermeye davet ederek Dijital Hizmetler Yasası'na atıfta bulundu. Romanya Ulusal Görsel-İşitsel Konseyi, Avrupa Komisyonu'nu TikTok'un seçimlerdeki rolünü araştırmaya çağırırken, Romanya'nın ulusal telekomünikasyon düzenleyicisi Ancom da seçim manipülasyonu soruşturması kapsamında TikTok'un askıya alınmasını talep etti. Ayrıca, Romanya Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis, TikTok'u, Georgescu'nun hesabını siyasi bir aday olarak göstermeyi ihmal ettiği gerekçesiyle eleştirdi. TikTok ise bu tür iddiaları reddederek Georgescu'ya yönelik bir taraf tutma olmadığını belirtti. Bu süreçte, Georgescu'ya karşı Bükreş ve Romanya'nın diğer birkaç şehrinde protestolar düzenlendi.
Romanya'nın önde gelen haber platformlarından G4 Media tarafından yapılan bir analiz, Georgescu'nun binlerce sözde gönüllüden oluşan bir "propaganda makinesi" kurduğunu ileri sürdü. Bu gönüllülere Telegram üzerinden önceden hazırlanmış içerikler gönderildiği ve bu materyallerin kolayca TikTok ve benzeri platformlarda yorum olarak paylaşılabildiği ifade edildi.
Diğer yandan, Avrupa yanlısı ve siyasi deneyimi fazla olmayan Elena Lasconi, Romanya'yı Kurtar Birliği (USR) adayı olarak kıl payı ikinci tura kalmayı başardı. Anketlerin favorisi olan Sosyal Demokrat Parti (PSD) lideri Başbakan Marcel Ciolacu'yu geçerek üçüncü sıraya itti.
Aşırı sağcı (AUR) ise dördüncü sırada yer aldı. Simion'un kampanyası, mistisizm ve komplo teorileriyle harmanlanmış tutkulu söylemleriyle dikkat çekerken, daha ılımlı bir imaj çizmeye çalışması radikal seçmenlerini hayal kırıklığına uğrattı. Seçim sonuçları, ülkedeki yüksek enflasyon ve Rusya-Ukrayna savaşıyla ilgili artan endişeler bağlamında aşırı sağın yükselişini gözler önüne serdi. ·
27 Kasım’da, iki iddiasız aday olan Sebastian Constantin Popescu ve Cristian Terheș, seçimlerin ilk tur sonuçlarının iptali için Romanya Anayasa Mahkemesi’ne başvuruda bulundu. 28 Kasım’da mahkeme, ilk turda kullanılan tüm oyların yeniden sayılması gerektiğine oy birliğiyle karar verdi. Terheș, itirazında, USR'nin seçim günü yurtdışındaki seçmenler arasında kampanya yaptığını ve Ludovic Orban için kullanılan oyların Elena Lasconi'ye transfer edildiğini iddia etti. Popescu ise, kampanya harcaması olmadığını beyan eden Călin Georgescu'nun, TikTok üzerinden sağlanan finansmanı açıklamamış olmasını eleştirdi. Merkez Seçim Bürosu daha sonra taranan raporların 1 Aralık'a kadar teslim edilmesi gerektiğini ve orijinal oy pusulalarının 3 Aralık’a kadar gönderileceğini bildirdi. Ek olarak, Romanya Ulusal Savunma Yüksek Konseyi toplandı ve seçim altyapısına yönelik olası saldırılar ile Călin Georgescu'nun yasa dışı kampanya faaliyetlerine ilişkin iddiaların soruşturulmasını istedi. Georgescu, kendisine yönelik suçlamaları reddederken, Lasconi ise oyların yeniden sayımı eleştirerek Merkez Seçim Bürosu'nu süreci "akıllıca" yönetmeye çağırdı.
İptali
2 Aralık'ta Anayasa Mahkemesi, ilk tur sonuçlarını onaylamak ve 8 Aralık'ta Georgescu ile Lasconi arasında ikinci tur seçimlerin yapılmasını oybirliğiyle kararlaştırdı; ancak Mahkeme, 6 Aralık'ta kararını tersine çevirerek seçim sonuçlarını iptal etti. Bu karar, Cumhurbaşkanı Iohannis'in Milli Güvenlik Yüksek Konseyi'ndeki bilgilerin gizliliğini kaldırmasına izin vermesinin ardından alındı. Romanya İstihbarat Servisi ayrıca Georgescu'nun "Sıfır lei seçim kampanyası bütçesi" olduğunu söylediğini, ancak sonraki soruşturmaların üçüncü taraflardan 1.000.000 €'ya kadar kayıtsız bir bağış yapıldığını ortaya çıkardığını açıkladı. Bu durum Mahkeme'nin seçim sonuçlarını iptal etmesine yol açtı.
İptal kararı hem Georgescu hem de Lasconi tarafından kınandı. Georgescu, mahkemenin kararını "resmileştirilmiş bir darbe" olarak tanımlarken, Lasconi bunu "yasadışı [ve] ahlaksız" olarak nitelendirdi ve "demokrasinin özünü ezdiğini" söyledi. Dördüncü sıradaki George Simion da kararı "tam anlamıyla bir darbe" olarak adlandırdı ancak sokak protestolarına karşı çağrıda bulundu. Üçüncü sıradaki Marcel Ciolacu ise iptali "tek doğru karar" olarak değerlendirdi. Mevcut Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis de mahkemenin kararının meşru olduğunu ve saygı duyulması gerektiğini söyledi. Rus devlet müdahalesi, devlet destekli siber saldırılar da dahil olmak üzere yaygın bir şekilde rapor edildi ve iptal The Washington Post tarafından "olağanüstü bir adım" olarak tanımlandı. İptal ayrıca 6 Aralık'ta açılan yurtdışındaki 951 seçim merkezinde yaklaşık 50.000 Rumen'in 2. tur için oy kullanmasının ardından daha fazla oy verilmesini durdurdu.
İtalyan aşırı sağ partisi Lega per Salvini Premier, "Demokratik oyu, sonuç Brüksel, siyasi doğruculuk ve Soros gibi bazı güçlü kişiler tarafından beğenilmediği için iptal etmek, endişe verici ve çok tehlikeli bir emsal teşkil ediyor." dedi. 7 Aralık'ta savcılar, bir adayın kampanyasının finansmanına ilişkin bir soruşturma kapsamında ülke genelinde mülkleri aradı ve araştırmalar sonucu kampanyanın kara para aklama yoluyla finanse edildiğini söyledi. Adayın ismi açıklanmasa da Călin Georgescu ve kampanyasının araştırmaların hedefi olduğu bildirildi.
17 Aralık 2024'te Avrupa Komisyonu, TikTok'un seçimlere müdahalesiyle ilgili bir soruşturma başlattığını duyurdu.
Notlar
- ^ Anayasa Mahkemesi tarafından 6 Aralık 2024 tarihinde iptal edildi
- ^ Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin planlanandan daha erken bir tarihte yapılabileceğine dair spekülasyonlar oldu: iddialar, Iohannis’in NATO Genel Sekreteri olarak aday gösterilmesi ve bu görevi kabul etmesi durumunda seçimlerin 2024 yerine 2023 yılında gerçekleştirilebileceği ihtimaline dayanıyordu. Ancak, bu senaryo gerçekleşmedi. NATO Genel Sekreterliği pozisyonu için mevcut Genel Sekreter Jens Stoltenberg’in halefi olarak Hollanda'nın eski Başbakanı Mark Rutte seçildi ve böylece bu spekülasyonlar boşa çıktı.
- ^ Orban, Lasconi lehine çekildi, ancak hâlâ oy pusulasında yer aldı
Kaynakça
- ^ Ioana Coman (5 Temmuz 2022). "Klaus Iohannis nu exclude posibilitatea de a ajunge șef la NATO". Digi24.ro (Rumence). 7 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2024.
- ^ "Comunicat de presă, 6 decembrie 2024 – Curtea Constituțională a României" [Basın Açıklaması, 6 Aralık 2024 – Romanya Anayasa Mahkemesi], Ccr.ro, 6 Aralık 2024, 19 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 19 Aralık 2024
- ^ "Curtea Constituțională a anulat alegerile prezidențiale. „Procesul electoral va fi reluat în integralitate"" [Anayasa Mahkemesi, cumhurbaşkanlığı seçimlerini iptal etti. "Seçim süreci tamamen yeniden başlatılacak."], Digi24, 6 Aralık 2024
- ^ Lejla Biogradlija; Mehmet Serkan Eruysal (24 Kasım 2024). "Romanya'da halk yeni cumhurbaşkanını belirlemek için sandık başında". Anadolu Ajansı.
- ^ Biogradlija, Lejla (6 Aralık 2024). "Romanya Anayasa Mahkemesi cumhurbaşkanı seçimi ilk tur sonuçlarını iptal etti". www.aa.com.tr. 7 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Romania in shock after far-right candidate wins first round of presidential election". Sky News. 25 Kasım 2024. 27 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2024.
- ^ Henley, Jon (25 Kasım 2024). "Shock as pro-Russia independent wins first round of Romanian election". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077.
- ^ a b c Rainsford, Sarah. "Romanian court annuls result of presidential election first round". BBC News (İngilizce). 9 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2024.
- ^ "Marcel Ciolacu resigns". Romania Insider. 26 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2024.
- ^ Sandu, Ani (24 Kasım 2024). "En Roumanie, un candidat prorusse crée la surprise à la présidentielle | TV5MONDE - Informations". information.tv5monde.com (Fransızca). 26 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2024.
- ^ Henley, Jon (25 Kasım 2024). "Shock as pro-Russia independent wins first round of Romanian election". The Guardian.
- ^ Ferreux, Chloé (25 Kasım 2024). "Présidentielle en Roumanie : "vengeur envoyé par Dieu", prorusse, eurosceptique... Cinq choses à savoir sur Calin Georgescu, le candidat arrivé en tête du premier tour". Franceinfo (Fransızca). 27 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2024.
- ^ "Présidentielle en Roumanie : un second tour inattendu avec un candidat prorusse face à une novice". France 24 (Fransızca). 25 Kasım 2024. 2 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2024.
- ^ "Roumanie : un candidat prorusse bouleverse le premier tour de la présidentielle". Courrier international (Fransızca). 25 Kasım 2024. 1 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2024.
- ^ "TikTok CEO summoned to European Parliament over role in shock Romania election". Politico. 26 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Romania orders election recount after TikTok bias claims". BBC (İngilizce). 28 Kasım 2024. 28 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Le Parisien, AFP ile (24 Kasım 2024). "Présidentielle en Roumanie : le Premier ministre proeuropéen au coude à coude avec un candidat prorusse". leparisien.fr (Fransızca).
- ^ "Election présidentielle en Roumanie : le premier ministre pro-européen, Marcel Ciolacu, admet sa défaite" (Fransızca). 25 Kasım 2024. 28 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2024.
- ^ swissinfo.ch, S. W. I. (25 Kasım 2024). "Roumanie: l'extrême droite met le cap sur les législatives". SWI swissinfo.ch (Fransızca). 9 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2024.
- ^ "Doi candidaţi solicită Curţii Constituţionale anularea rezultatelor primului tur al alegerilor prezidențiale. Cererile vor fi judecate de CCR joi". hotnews.ro. 29 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2024.
- ^ "COMUNICAT DE PRESĂ, 28 noiembrie 2024". ccr.ro. 29 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2024.
- ^ a b "Romania orders election recount after TikTok bias claims". Associated Press (İngilizce). 28 Kasım 2024. 30 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2024.
- ^ "Ședința CSAT s-a încheiat. Se cere anchetă penală ca urmare a atacurilor cibernetice de la primul tur al alegerilor". adevarul.ro (Rumence). 28 Kasım 2024. 29 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2024.
- ^ "CCR a decis în unanimitate validarea primului tur de scrutin al alegerilor prezidențiale. Elena Lasconi vs Călin Georgescu, pe 8 decembrie". Euronews (Rumence). 2 Aralık 2024. 9 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024.
- ^ "Ultimă oră. Alegerile prezidențiale din România au fost anulate. Judecătorii Curții Constituționale au anulat rezultatele primului tur: Hotărârea este definitivă şi obligatorie". Pro TV (Rumence). 9 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024.
- ^ Brezar, Aleksandar (6 Aralık 2024). "Romanian president: Court's annulment of election must be respected". euronews. 26 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024.
- ^ "Romanian court cancels presidential election amid Russian influence fears". POLITICO (İngilizce). 6 Aralık 2024. 9 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024.
- ^ "Romania hit by major election influence campaign and Russian cyber-attacks". BBC News (İngilizce). 4 Aralık 2024. 9 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024.
- ^ Madalin Necsutu and Anthony Faiola (6 Aralık 2024). "Romanian court annuls presidential vote after Russian interference claims". The Washington Post.
- ^ "Romania's top court annuls first round of presidential vote won by far-right candidate". Associated Press (İngilizce). 6 Aralık 2024. 7 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024.
- ^ Popa, Flaviu (6 Aralık 2024). "Câte voturi au obținut Călin Georgescu și Elena Lasconi în secțiile unde s-a votat, conform lui George Simion". Fanatik.ro (Rumence).
- ^ "La Lega: "Il voto annullato in Romania? Un precedente pericoloso per non scontentare Soros e Bruxelles"". La Stampa (İtalyanca). 7 Aralık 2024. 26 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024.
- ^ Ilie, Luiza; Ganea, Octav; Ilie, Luiza (7 Aralık 2024). "Romania carries out searches in election financing probe after vote annulled". Reuters (İngilizce).
- ^ Gkritsi, Eliza (17 Aralık 2024). "EU opens investigation into TikTok and the Romanian election". (İngilizce). 17 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde secim hakkindadir Olayda gelisme yasandikca bilgilerde de hizli bir degisim yasanabilir ve ilk haberler guvenilir olmayabilir Bu madde uzerinde gerceklesen en son degisiklikler en guncel bilgileri yansitmayabilir Lutfen bu madde uzerinde calismaktan veya uzerinde degisikliklerinizi dile getirmekten cekinmeyin Ancak gecerli ve guvenilir kaynaklar eklemeden yapilan guncellemelerin kaldirilacagini da unutmayin Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin 2024 Romanya cumhurbaskanligi secimleri 24 Kasim 2024 tarihinde gerceklestirildi Ancak hicbir aday ilk turda mutlak cogunlugu saglayamadigi icin ikinci tur secimlere gidilidi Ikinci tur secimler 8 Aralik 2024 tarihinde yapilmasi planlandi Ancak 6 Aralik 2024 tarihinde Romanya Anayasa Mahkemesi CCR ilk tur secim sonuclarini iptal etti ve secim surecinin tamamen yeniden duzenlenmesini talep etti Bu secimler devrimden sonraki donemde duzenlenen dokuzuncu cumhurbaskanligi secimleri ve 13 aday ulkenin yeni cumhurbaskani olmak icin yaristi 2024 te 2004 ten bu yana cumhurbaskanligi genel ve yerel secimlerin ayni yil yapildigi ilk secim senesi Ayrica 2024 te de gerceklestirildi ve boylece tum bu dort secim turu ilk kez ayni yil icinde yapilmis oldu 2024 Romanya cumhurbaskanligi secimi 2019 24 Kasim 2024 ilk tur iptal edildi Henuz aciklanmadi ilk tur secim yenilenecek Henuz aciklanmadi ikinci tur 2029 Kayitli18 008 480Katilim9 465 257 52 56 ilk tur Aday Călin Georgescu Marcel CiolacuParti Bagimsiz Romanya yi Kurtar Birligi Sosyal Demokrat Parti Romanya Aldigi oy 2 120 401 1 772 500 1 769 761Oran 22 94 19 18 19 15 AdayPartiAldigi oy 1 281 327Oran 13 86 Ikinci tur sonuclariilk tur sonuclari sehir bazindailk tur sonuclari komun bazindaOnceki Cumhurbaskani Klaus Iohannis Bagimsiz Secilen Cumhurbaskani TBD Romanya Anayasasi na gore bir cumhurbaskani yalnizca bir kez yeniden secilebilecegi icin ilk olarak 2014 yilinda secilen ve 2019 da yeniden goreve gelen Milli Liberal Parti den PNL mevcut Cumhurbaskani Klaus Iohannis 1991 anayasasinin cumhurbaskanligi gorev suresini iki donemle sinirlamasi nedeniyle yeniden aday olamiyor Iohannis in ikinci ve son gorev suresi Aralik 2024 te resmen sona eriyor Surpriz bir sekilde Rusya yanlisi bagimsiz aday Călin Georgescu nun secimi kazanmasi dikkat cekti Ilk turda en fazla oyu alan Georgescu Avrupa yanlisi Romanya yi Kurtar Birligi USR partisinden ile ikinci tura yukseldi Lasconi anketlerde favori olarak gorulen Sosyal Demokrat Parti PSD uyesi Marcel Ciolacu yu kil payi yenmeyi basardi Georgescu nun secim kampanyasinda TikTok adli sosyal medya platformunu kullanmasi tartismalara yol acti Romanya Anayasa Mahkemeden yapilan yazili aciklamada ilk tur sonuclarinin iptali yonunde karar alindigi belirtilerek secim surecinin yeniden baslatilmasi istendi Aciklamada cumhurbaskani secimi icin yeni bir planlama yapilmasi gerektigi kaydedildi Anadolu Ajansi Bu sonuc 2000 yilindan bu yana ilk kez bir milliyetci adayin Ulusal Liberal Parti veya artik faaliyette olmayan Demokratik Liberal Parti nin temsilcilerinden biri yerine ikinci tura kalmasini sagladi Ayni zamanda post komunist donemde Sosyal Demokratlarin ikinci tura kalamadigi ilk secim olarak da dikkat cekici bir baska gelismeydi Secim sonuclari Romanya Anayasa Mahkemesinden gecememis ve 6 Aralik gunu 1 tur secimleri iptal edilmistir Secim sistemiRomanya Cumhurbaskani vatandaslarin dogrudan oylamasiyla iki turlu cogunluk sistemi uzerinden secilir Cumhurbaskaninin gorev suresi bes yil olup en fazla iki donem gorev yapabilir Bu donemler ardisik olabilecegi gibi birbirinden bagimsiz sekilde de olabilir Siyasi partiler her parti yalnizca bir aday gosterebilir ve siyasi ittifaklar ittifak uyesi partiler ayri ayri aday gosteremez ayrica bagimsiz adaylar aday lik onerilerini yalnizca en az 200 000 secmenin destegini imzasini aldiklari takdirde sunabilirler Yasaya gore bir secmen birden fazla adayi secime katilimi icin destekleyebilir Oncesi2019 yilindaki onceki cumhurbaskanligi secimlerinde Klaus Iohannis Milli Liberal Parti PNL ve Romanya Almanlari Demokratik Forumu FDGR DFDR tarafindan desteklenerek daha once baskanlik ettigi bu iki siyasi olusumun destegiyle Romanya Cumhurbaskanligina tekrar secildi Ikinci turda oylarin 66 09 unu alarak zafer kazanan Iohannis ilk turda da 37 82 oy almisti Ikinci tura gecerken ayrica o donem USR PLUS adiyla bilinen Romanya yi Kurtar Birligi USR ve Halk Hareketi Partisi nin PMP ek desteklerini de almisti Ancak Romanya Anayasasi nin 81 maddesine gore kendisi yeniden secimlere katilmaya uygun degil Romanya Cumhurbaskani gorev suresi boyunca herhangi bir partiye uye olamaz ve ayni zamanda kamu veya ozel herhangi bir baska gorevde bulunamaz Bu kural tum vatandaslari temsil etmesini saglamak ve cikar catismalarini onlemek amaciyla uygulanmaktadir Bununla birlikte cumhurbaskani adayi cumhurbaskanligi gorevine baslamadan once bir siyasi partinin destegini alabilir ve o partinin uyesi olabilir SonuclarAdayPartiIlk turIkinci turOy Oy Călin GeorgescuBagimsiz2 120 40122 94Romanya yi Kurtar Birligi1 772 50019 18Marcel CiolacuSosyal Demokrat Parti1 769 76019 151 281 32513 86Nicolae CiucăMilli Liberal Parti811 9528 79Mircea GeoanăBagimsiz 583 8986 32416 3534 50Bagimsiz286 8423 1095 7821 04Bagimsiz42 8530 46Ludovic Orban20 0890 2214 6830 1614 5020 1611 2460 12Toplam9 242 186100 00Gecerli oy9 242 18697 64Gecersiz bos oy223 0712 36Toplam oy9 465 257100 00Kayitli secmen katilim18 008 48052 5618 008 480 Kaynak Daimi Secim OtoritesiSonrasi25 Kasim da yapilacak ikinci tura kalamamasinin ardindan Marcel Ciolacu Sosyal Demokrat Parti liderliginden istifa ettigini acikladi Ancak 1 Aralik ta yapilacak parlamento secimlerinin ardindan yeni bir hukumet kurulana kadar Basbakan olarak gorevine devam edecegini duyurdu Bu donemde sosyal medyanin Călin Georgescu nun yuksek performansindaki rolu tartisma konusu oldu Asiri sagci bagimsiz aday Călin Georgescu secim kampanyasinda neredeyse tamamen sosyal medyaya odaklanarak ozellikle TikTok uzerinde varlik gostererek ve geleneksel medya veya televizyon tartismalarini tercih etmeyerek ilk turda oylarin yaklasik 23 unu alip surpriz bir sekilde one cikti Bu durum siyasette sok etkisi yaratti zira anketler onu diger rakiplerinin oldukca gerisinde tek haneli oranlarla gosteriyordu Milliyetci Rusya yanlisi ve Avrupa Birligi karsiti olan Georgescu genel kamuoyu tarafindan pek taninmiyordu ve 2021 yilinda Avrupa Birligi ve NATO yu elestirmesinden dolayi Rumenlerin Birligi Ittifaki ndan AUR destegini kaybetmisti Asiri milliyetci soylemleri Romanya nin fasist ve antisemitik tarihi figurlerini ovmesine kadar uzandi ve bu nedenle 2020 de soykirim suclularini yuceltme gerekcesiyle bir ceza sorusturmasina tabi tutulmustu Ciolacu ozellikle TikTok uzerinden Georgescu nun kampanyasina yapilan bagislarin gozden gecirilmesi cagrisinda bulunmustu Ote yandan Avrupa Parlamentosu ndaki Renew Europe lideri TikTok un CEO sunu platformun secimlerdeki rolu hakkinda Avrupa Parlamentosu na bilgi vermeye davet ederek Dijital Hizmetler Yasasi na atifta bulundu Romanya Ulusal Gorsel Isitsel Konseyi Avrupa Komisyonu nu TikTok un secimlerdeki rolunu arastirmaya cagirirken Romanya nin ulusal telekomunikasyon duzenleyicisi Ancom da secim manipulasyonu sorusturmasi kapsaminda TikTok un askiya alinmasini talep etti Ayrica Romanya Cumhurbaskani Klaus Iohannis TikTok u Georgescu nun hesabini siyasi bir aday olarak gostermeyi ihmal ettigi gerekcesiyle elestirdi TikTok ise bu tur iddialari reddederek Georgescu ya yonelik bir taraf tutma olmadigini belirtti Bu surecte Georgescu ya karsi Bukres ve Romanya nin diger birkac sehrinde protestolar duzenlendi Romanya nin onde gelen haber platformlarindan G4 Media tarafindan yapilan bir analiz Georgescu nun binlerce sozde gonulluden olusan bir propaganda makinesi kurdugunu ileri surdu Bu gonullulere Telegram uzerinden onceden hazirlanmis icerikler gonderildigi ve bu materyallerin kolayca TikTok ve benzeri platformlarda yorum olarak paylasilabildigi ifade edildi Diger yandan Avrupa yanlisi ve siyasi deneyimi fazla olmayan Elena Lasconi Romanya yi Kurtar Birligi USR adayi olarak kil payi ikinci tura kalmayi basardi Anketlerin favorisi olan Sosyal Demokrat Parti PSD lideri Basbakan Marcel Ciolacu yu gecerek ucuncu siraya itti Asiri sagci AUR ise dorduncu sirada yer aldi Simion un kampanyasi mistisizm ve komplo teorileriyle harmanlanmis tutkulu soylemleriyle dikkat cekerken daha ilimli bir imaj cizmeye calismasi radikal secmenlerini hayal kirikligina ugratti Secim sonuclari ulkedeki yuksek enflasyon ve Rusya Ukrayna savasiyla ilgili artan endiseler baglaminda asiri sagin yukselisini gozler onune serdi 27 Kasim da iki iddiasiz aday olan Sebastian Constantin Popescu ve Cristian Terheș secimlerin ilk tur sonuclarinin iptali icin Romanya Anayasa Mahkemesi ne basvuruda bulundu 28 Kasim da mahkeme ilk turda kullanilan tum oylarin yeniden sayilmasi gerektigine oy birligiyle karar verdi Terheș itirazinda USR nin secim gunu yurtdisindaki secmenler arasinda kampanya yaptigini ve Ludovic Orban icin kullanilan oylarin Elena Lasconi ye transfer edildigini iddia etti Popescu ise kampanya harcamasi olmadigini beyan eden Călin Georgescu nun TikTok uzerinden saglanan finansmani aciklamamis olmasini elestirdi Merkez Secim Burosu daha sonra taranan raporlarin 1 Aralik a kadar teslim edilmesi gerektigini ve orijinal oy pusulalarinin 3 Aralik a kadar gonderilecegini bildirdi Ek olarak Romanya Ulusal Savunma Yuksek Konseyi toplandi ve secim altyapisina yonelik olasi saldirilar ile Călin Georgescu nun yasa disi kampanya faaliyetlerine iliskin iddialarin sorusturulmasini istedi Georgescu kendisine yonelik suclamalari reddederken Lasconi ise oylarin yeniden sayimi elestirerek Merkez Secim Burosu nu sureci akillica yonetmeye cagirdi Iptali2 Aralik ta Anayasa Mahkemesi ilk tur sonuclarini onaylamak ve 8 Aralik ta Georgescu ile Lasconi arasinda ikinci tur secimlerin yapilmasini oybirligiyle kararlastirdi ancak Mahkeme 6 Aralik ta kararini tersine cevirerek secim sonuclarini iptal etti Bu karar Cumhurbaskani Iohannis in Milli Guvenlik Yuksek Konseyi ndeki bilgilerin gizliligini kaldirmasina izin vermesinin ardindan alindi Romanya Istihbarat Servisi ayrica Georgescu nun Sifir lei secim kampanyasi butcesi oldugunu soyledigini ancak sonraki sorusturmalarin ucuncu taraflardan 1 000 000 ya kadar kayitsiz bir bagis yapildigini ortaya cikardigini acikladi Bu durum Mahkeme nin secim sonuclarini iptal etmesine yol acti Iptal karari hem Georgescu hem de Lasconi tarafindan kinandi Georgescu mahkemenin kararini resmilestirilmis bir darbe olarak tanimlarken Lasconi bunu yasadisi ve ahlaksiz olarak nitelendirdi ve demokrasinin ozunu ezdigini soyledi Dorduncu siradaki George Simion da karari tam anlamiyla bir darbe olarak adlandirdi ancak sokak protestolarina karsi cagrida bulundu Ucuncu siradaki Marcel Ciolacu ise iptali tek dogru karar olarak degerlendirdi Mevcut Cumhurbaskani Klaus Iohannis de mahkemenin kararinin mesru oldugunu ve saygi duyulmasi gerektigini soyledi Rus devlet mudahalesi devlet destekli siber saldirilar da dahil olmak uzere yaygin bir sekilde rapor edildi ve iptal The Washington Post tarafindan olaganustu bir adim olarak tanimlandi Iptal ayrica 6 Aralik ta acilan yurtdisindaki 951 secim merkezinde yaklasik 50 000 Rumen in 2 tur icin oy kullanmasinin ardindan daha fazla oy verilmesini durdurdu Italyan asiri sag partisi Lega per Salvini Premier Demokratik oyu sonuc Bruksel siyasi dogruculuk ve Soros gibi bazi guclu kisiler tarafindan begenilmedigi icin iptal etmek endise verici ve cok tehlikeli bir emsal teskil ediyor dedi 7 Aralik ta savcilar bir adayin kampanyasinin finansmanina iliskin bir sorusturma kapsaminda ulke genelinde mulkleri aradi ve arastirmalar sonucu kampanyanin kara para aklama yoluyla finanse edildigini soyledi Adayin ismi aciklanmasa da Călin Georgescu ve kampanyasinin arastirmalarin hedefi oldugu bildirildi 17 Aralik 2024 te Avrupa Komisyonu TikTok un secimlere mudahalesiyle ilgili bir sorusturma baslattigini duyurdu Notlar Anayasa Mahkemesi tarafindan 6 Aralik 2024 tarihinde iptal edildi Cumhurbaskanligi secimlerinin planlanandan daha erken bir tarihte yapilabilecegine dair spekulasyonlar oldu iddialar Iohannis in NATO Genel Sekreteri olarak aday gosterilmesi ve bu gorevi kabul etmesi durumunda secimlerin 2024 yerine 2023 yilinda gerceklestirilebilecegi ihtimaline dayaniyordu Ancak bu senaryo gerceklesmedi NATO Genel Sekreterligi pozisyonu icin mevcut Genel Sekreter Jens Stoltenberg in halefi olarak Hollanda nin eski Basbakani Mark Rutte secildi ve boylece bu spekulasyonlar bosa cikti Orban Lasconi lehine cekildi ancak hala oy pusulasinda yer aldiKaynakca Ioana Coman 5 Temmuz 2022 Klaus Iohannis nu exclude posibilitatea de a ajunge șef la NATO Digi24 ro Rumence 7 Ekim 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Kasim 2024 Comunicat de presă 6 decembrie 2024 Curtea Constituțională a Romaniei Basin Aciklamasi 6 Aralik 2024 Romanya Anayasa Mahkemesi Ccr ro 6 Aralik 2024 19 Aralik 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 19 Aralik 2024 Curtea Constituțională a anulat alegerile prezidențiale Procesul electoral va fi reluat in integralitate Anayasa Mahkemesi cumhurbaskanligi secimlerini iptal etti Secim sureci tamamen yeniden baslatilacak Digi24 6 Aralik 2024 Lejla Biogradlija Mehmet Serkan Eruysal 24 Kasim 2024 Romanya da halk yeni cumhurbaskanini belirlemek icin sandik basinda Anadolu Ajansi Biogradlija Lejla 6 Aralik 2024 Romanya Anayasa Mahkemesi cumhurbaskani secimi ilk tur sonuclarini iptal etti www aa com tr 7 Aralik 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Romania in shock after far right candidate wins first round of presidential election Sky News 25 Kasim 2024 27 Kasim 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Kasim 2024 Henley Jon 25 Kasim 2024 Shock as pro Russia independent wins first round of Romanian election The Guardian Ingilizce ISSN 0261 3077 a b c Rainsford Sarah Romanian court annuls result of presidential election first round BBC News Ingilizce 9 Aralik 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Aralik 2024 Marcel Ciolacu resigns Romania Insider 26 Kasim 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Kasim 2024 Sandu Ani 24 Kasim 2024 En Roumanie un candidat prorusse cree la surprise a la presidentielle TV5MONDE Informations information tv5monde com Fransizca 26 Kasim 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2024 Henley Jon 25 Kasim 2024 Shock as pro Russia independent wins first round of Romanian election The Guardian Ferreux Chloe 25 Kasim 2024 Presidentielle en Roumanie vengeur envoye par Dieu prorusse eurosceptique Cinq choses a savoir sur Calin Georgescu le candidat arrive en tete du premier tour Franceinfo Fransizca 27 Kasim 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2024 Presidentielle en Roumanie un second tour inattendu avec un candidat prorusse face a une novice France 24 Fransizca 25 Kasim 2024 2 Aralik 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2024 Roumanie un candidat prorusse bouleverse le premier tour de la presidentielle Courrier international Fransizca 25 Kasim 2024 1 Aralik 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2024 TikTok CEO summoned to European Parliament over role in shock Romania election Politico 26 Kasim 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Romania orders election recount after TikTok bias claims BBC Ingilizce 28 Kasim 2024 28 Kasim 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Le Parisien AFP ile 24 Kasim 2024 Presidentielle en Roumanie le Premier ministre proeuropeen au coude a coude avec un candidat prorusse leparisien fr Fransizca Election presidentielle en Roumanie le premier ministre pro europeen Marcel Ciolacu admet sa defaite Fransizca 25 Kasim 2024 28 Kasim 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2024 swissinfo ch S W I 25 Kasim 2024 Roumanie l extreme droite met le cap sur les legislatives SWI swissinfo ch Fransizca 9 Aralik 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2024 Doi candidaţi solicită Curţii Constituţionale anularea rezultatelor primului tur al alegerilor prezidențiale Cererile vor fi judecate de CCR joi hotnews ro 29 Kasim 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Kasim 2024 COMUNICAT DE PRESĂ 28 noiembrie 2024 ccr ro 29 Kasim 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Kasim 2024 a b Romania orders election recount after TikTok bias claims Associated Press Ingilizce 28 Kasim 2024 30 Kasim 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Kasim 2024 Ședința CSAT s a incheiat Se cere anchetă penală ca urmare a atacurilor cibernetice de la primul tur al alegerilor adevarul ro Rumence 28 Kasim 2024 29 Kasim 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Kasim 2024 CCR a decis in unanimitate validarea primului tur de scrutin al alegerilor prezidențiale Elena Lasconi vs Călin Georgescu pe 8 decembrie Euronews Rumence 2 Aralik 2024 9 Aralik 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Aralik 2024 Ultimă oră Alegerile prezidențiale din Romania au fost anulate Judecătorii Curții Constituționale au anulat rezultatele primului tur Hotărarea este definitivă si obligatorie Pro TV Rumence 9 Aralik 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Aralik 2024 Brezar Aleksandar 6 Aralik 2024 Romanian president Court s annulment of election must be respected euronews 26 Aralik 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Aralik 2024 Romanian court cancels presidential election amid Russian influence fears POLITICO Ingilizce 6 Aralik 2024 9 Aralik 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Aralik 2024 Romania hit by major election influence campaign and Russian cyber attacks BBC News Ingilizce 4 Aralik 2024 9 Aralik 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Aralik 2024 Madalin Necsutu and Anthony Faiola 6 Aralik 2024 Romanian court annuls presidential vote after Russian interference claims The Washington Post Romania s top court annuls first round of presidential vote won by far right candidate Associated Press Ingilizce 6 Aralik 2024 7 Aralik 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Aralik 2024 Popa Flaviu 6 Aralik 2024 Cate voturi au obținut Călin Georgescu și Elena Lasconi in secțiile unde s a votat conform lui George Simion Fanatik ro Rumence La Lega Il voto annullato in Romania Un precedente pericoloso per non scontentare Soros e Bruxelles La Stampa Italyanca 7 Aralik 2024 26 Aralik 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Aralik 2024 Ilie Luiza Ganea Octav Ilie Luiza 7 Aralik 2024 Romania carries out searches in election financing probe after vote annulled Reuters Ingilizce Gkritsi Eliza 17 Aralik 2024 EU opens investigation into TikTok and the Romanian election Ingilizce 17 Aralik 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi