9, 8 ile 10 arasındaki sayı. Florun element numarasıdır.
9 |
---|
Türk kültüründe 9 rakamı
Türk ve Altay mitolojisinde, halk kültüründe, halk inancında ve şamanizminde kutlu rakamdır. Tokus, tuğız, tugıs, dokıs, toğuz, tokız olarak da söylenir. Türkler’de kutsal rakamdır. Dokuzun as ve üs katları da yine önemli rakamlardandır. Dokuz Tuğ, Dokuz Oğuz, Dokuz Boy, Dokuz Yer, Dokuz Gök gibi… Tuva Cumhuriyetinin başkenti olan Kızıl şehrinin yakınlarında Dokuz Bulak adı verilen bir su kaynağı vardır. Türklerde 9, 19, 90, 99, 900 şeklinde bir sıralama önem kazanır. Slav kökenli kültürel anlamda Türkleşmiş olan Boşnaklarda Bosna Irmağı’nın 99 kaynaktan beslendiği söylenir. Moğollarda güneyde 99, kuzeyde 77 tanrı vardır. Ayrıca 17 ve 19 diğer kutsal ve önemli sayılar olarak görülür. Kahramanlar üçlü yol kavşakları arasında kalırlar ve seçim yapmaya zorlanırlar. Yine Moğollarda göğün dokuz oğlu olduğu kabul edilir. Dokuz Arka; eski dönemlerde soyluluk gösterme ve belli etmesi açısından, bir kişinin babasından itibaren geriye doğru dokuz atasının sayılıp açıklanmasıdır. Moğollarda Arban Gurban adı verilen dokuz tıp tanrısı vardır. Nart destanlarında da zaman zaman bu rakama rastlanır. Örneğin Demirci Debet’in dokuz oğlu olduğu söylenir. Dünyayı yaratan Kara Han, dünyanın tam göbeğine (merkezine) dokuz dallı bir çam ağacı diker. Altay Türkleri denizin dibinde dokuz çatallı bir karataş bulunduğunu, Kalgançı Çağ (kıyamet vakti) gelince bu taşın dokuz yerinden ayrılacağın söylerler, bundan sonra demirden ve koyu sarı renkli atlara binmiş dokuz savaşçı gelecek yeryüzünü dağıtacaktır. Türk efsanelerinde Dokuzoğuzlar adlı boy adından anlaşılacağı üzere dokuz büyük kavimden oluşur. Altay ve Sibirya inançlarında şamanlar göğe çıkarlar ve göğün dokuz katını dolaştıktan sonra yere tekrar inerler. Ama ilk önce bir tören yapılır, dokuz kişinin tuttuğu beyaz bir keçe üzerine oturtulan kam (şaman) dokuz defa döndürülür.
Etimoloji
(Dok/Doğ) kökünden türemiştir. Bu kök, doğmak, doğa, dokumak, doymak anlamlarını içerir. Doksan sayısı da bu rakamdan türemiş bir sözcüktür. Kutlu alamet kabul edilen Tuğ kelimesi ile bağlantısı önemlidir.
Kaynakça
- Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dış bağlantılar
- Türklerde Dokuz Sayısının Sırrı 27 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Türk Mitolojisinde 9 Rakamı 19 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Türk mitolojisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Matematik ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
9 8 ile 10 arasindaki sayi Florun element numarasidir 90 1 2 3 4 5 6 7 8 9Turk kulturunde 9 rakamiTurk ve Altay mitolojisinde halk kulturunde halk inancinda ve samanizminde kutlu rakamdir Tokus tugiz tugis dokis toguz tokiz olarak da soylenir Turkler de kutsal rakamdir Dokuzun as ve us katlari da yine onemli rakamlardandir Dokuz Tug Dokuz Oguz Dokuz Boy Dokuz Yer Dokuz Gok gibi Tuva Cumhuriyetinin baskenti olan Kizil sehrinin yakinlarinda Dokuz Bulak adi verilen bir su kaynagi vardir Turklerde 9 19 90 99 900 seklinde bir siralama onem kazanir Slav kokenli kulturel anlamda Turklesmis olan Bosnaklarda Bosna Irmagi nin 99 kaynaktan beslendigi soylenir Mogollarda guneyde 99 kuzeyde 77 tanri vardir Ayrica 17 ve 19 diger kutsal ve onemli sayilar olarak gorulur Kahramanlar uclu yol kavsaklari arasinda kalirlar ve secim yapmaya zorlanirlar Yine Mogollarda gogun dokuz oglu oldugu kabul edilir Dokuz Arka eski donemlerde soyluluk gosterme ve belli etmesi acisindan bir kisinin babasindan itibaren geriye dogru dokuz atasinin sayilip aciklanmasidir Mogollarda Arban Gurban adi verilen dokuz tip tanrisi vardir Nart destanlarinda da zaman zaman bu rakama rastlanir Ornegin Demirci Debet in dokuz oglu oldugu soylenir Dunyayi yaratan Kara Han dunyanin tam gobegine merkezine dokuz dalli bir cam agaci diker Altay Turkleri denizin dibinde dokuz catalli bir karatas bulundugunu Kalganci Cag kiyamet vakti gelince bu tasin dokuz yerinden ayrilacagin soylerler bundan sonra demirden ve koyu sari renkli atlara binmis dokuz savasci gelecek yeryuzunu dagitacaktir Turk efsanelerinde Dokuzoguzlar adli boy adindan anlasilacagi uzere dokuz buyuk kavimden olusur Altay ve Sibirya inanclarinda samanlar goge cikarlar ve gogun dokuz katini dolastiktan sonra yere tekrar inerler Ama ilk once bir toren yapilir dokuz kisinin tuttugu beyaz bir kece uzerine oturtulan kam saman dokuz defa dondurulur Etimoloji Dok Dog kokunden turemistir Bu kok dogmak doga dokumak doymak anlamlarini icerir Doksan sayisi da bu rakamdan turemis bir sozcuktur Kutlu alamet kabul edilen Tug kelimesi ile baglantisi onemlidir KaynakcaTurk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Dis baglantilarTurklerde Dokuz Sayisinin Sirri 27 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turk Mitolojisinde 9 Rakami 19 Aralik 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Matematik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz