Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ağ Tarafsızlığı (aynı zamanda İnternet Tarafsızlığı olarak da geçmektedir. Literatürde net neutrality, network neutrality veya Internet neutrality olarak geçmektedir), kavramı internet servis sağlayıcıları veya devlet'in internet üzerindeki verilere eşit davranması ilkesine dayanır. Daha açık bir ifadeyle, internet üzerindeki hiçbir verinin, kullanıcının, içeriğin, sitenin, uygulamanın, platformun vs özel olarak bir politikayla, kanunla, kuralla kontrol edilmemesi ilkesine dayanır.
Tanım
Google ağ tarafsızlığının ünlü bir destekleyicisidir. Google'ın İnternet Tarafsızlık Rehberine göre;
Ağ tarafsızlığı; İnternet kullanıcılarının, gördükleri içerikleri ve İnternet'te kullanılan uygulamaları kontrol edebilmeleri prensibidir. İnternet ilk günlerinden beri bu tarafsızlık ilkesine göre faaliyet göstermektedir. Temelde bu tarafsızlık ilkesi İnternet'e eşit erişim hakkındadır. Bizim görüşümüze göre geniş bant taşıyıcıları, rekabet uygulamaları ve içeriklerine karşı ayrımcılığa neden olmaması için pazar gücünden izin almadır. Yalnızca telefon şirketleri, müşterilerini kimi, niçin arayacaksa izin almadan yapmalıdır. Geniş bant taşıyıcılar, pazar güçlerinin kontrolünde bu faaliyetlerini icra etmelidirler.
7 Şubat 2006 yılında 'nün yaratıcısı, Google'ın başkan yardımcısı ve "Baş İnternet Misyoneri" olan Vint Cerf, kongre önünde şu şekilde ifade etmiştir; "Geniş bant taşıyıcılarının insanların ne gördüklerini ve online ne yapmak istediklerini kontrol etmeye izin vermenin, İnternet'in başarı sağlaması prensiplerini temelde çökerteceğini" ifade etmiştir.
Tarihsel Gelişimi
Kavram ilk olarak Columbia Üniversitesinden bir iletişim hukuku profesörü olan Tim Wu tarafından 2003 yılında ortaya atılmıştır. Ağ tarafsızlığı, savunucuları tarafından genelde Açık İnternet kavramının önemli bir parçası olarak görülür. Açık internet yaklaşımında, internete bağlı kişilerin üçüncü bir tarafın dahli olmaksızın iletişimi esastır. Açık internet yaklaşımının tam tersi olan Kapalı internet yaklaşımında ise son kullanıcıların internete bağlanmasına aracılık eden internet servis sağlayıcıları veya şirketler'in ve hatta devletin internet üzerinde yaptırımı, eşit olmayan kural tanımları ve hatta özel sansürlemeleri olabilmektedir.
Hukuksal Problemler
Çeşitli ülkelerde, ağ tarafsızlığı yaklaşımı için kanuni düzenlemeler ile ilgili uzun süreli tartışmalar olmasına karşılık son kilometre probleminden dolayı genel olarak bir çözüm bulunamamıştır. Son kilometre problemi (literatürde last mile veya last kilometer olarak geçmektedir en:Last Mile), basit bir ifadeyle, internet bağlantısının son bacağını oluşturan servis sağlayıcıları ve bu servis sağlayıcılarının çok çeşitli ihtiyaçlarını ifade etmektedir. Örneğin bir işletmenin kullanıcılarına sunduğu internet veya bir üniversitenin öğrencilerine sunduğu internet veya bir cep telefonu şirketinin cep telefonu kullanıcılarına sunduğu internet için son kullanıcının internete bağlanmasını sağlayan bu kurumlar son kilometreyi oluşturmaktadır. Bir üniversitenin öğrencilerine internet sunarken pornografik içerik sunmayı uygun bulmaması veya bir işletmenin çalışanlara internet sunarken, oyun sitelerine girilmesini uygun bulmaması veya bir cep telefonu şirketinin internet sunarken, cep telefonu için zararlı yazılımları engelleme gayreti aslında son kilometrede yaşanan çeşitli engelleme ve farklı ihtiyaçlara işaret etmektedir. Bu farklılıklar genel olarak açık internet kavramını ve dolayısıyla ağ tarafsızlığı için genel bir kanun yapılmasını güçleştirmektedir.
Ekonomik Boyutu
Ağ tarafsızlığı kavramı ayrıca ekonomik olarak, iletişim firmalarının katmanlı internet modeli ile oluşturduğu rekabet avantajını da ortadan kaldırmaktadır. Örneğin bazı servis sağlayıcıları sadece kendi kullanıcılarına özel olarak müzik, oyun, video ve uzaktan eğitim gibi içerikleri sunmaktadır (Örneğin TTNET tarafından sadece kendi alt yapısını kullanan müşterilere sunulan TTNET Müzik gibi). Bu yüzden 'ünün mucidi olan ve internetin babası olarak anılan Vinton Cerf veya kavramının mucidi olan Tim Berners-Lee gibi etkili isimlerin çoğu, ağ bağımsızlığını savunmaktadır.
Karşı Görüşler
Ağ tarafsızlığına karşı çıkan tarafların ise son kilometre problemine ilave olarak, ağ performansı ile ilgili iddiaları bulunmaktadır. Ağ performansı iddiası, internet üzerindeki paketlerin dinlenerek istenmeyen içeriklerin ağdan temizlenmesi örneğine dayanmaktadır. Bu örnek tarihte sadece bir kere, Comcast firması tarafından eşten eşe (peer-to-peer, p2p) bağlantıların engellenmesi için yapılan uygulamada yaşanmıştır. Bununla birlikte, günümüzdeki çoğu işletmede, uygulanarak ağ paketlerinin cinsi belirlenmekte (p2p, ftp, web, oyun, haber, vb.) ve bu içeriklere göre özel politikalar uygulanmaktadır. Bu açıdan bakıldığında, ağ tarafsızlığı kavramı, hizmet kalitesi (QoS) açısından bir problem oluşturmazken, internetin çekiciliğini azaltmaktadır. 'ünün eş mucitlerinden olan Bob Kahn'ın iddiasına göre, ağ tarafsızlığı kendisinin karşı olduğu bir slogandır. Ancak çelişkili bir şekilde, kendisi aynı zamanda internetin parçalanmasına da karşıdır. Ağ tarafsızlığına karşı olanların ayrıca savundukları bir iddia da, ağ üzerindeki içeriğin zenginleşmesi ve kalitesinin artması için ağ üzerinde içerik sunanlar arasındaki rekabetin arttırılmasıdır.
Telif ve Kişisel Haklar Konusu
Bazı karşı görüşteki kişilerin, konu ile ilgili iddiasına göre, kişilik hakları ve telif hakları ile ilgili sorunların yaşanması veya ileride yaşanabilecek olması, ağ tarafsızlığı yaklaşımı için en büyük tehditlerden birisini oluşturmaktadır. Buna karşılık internet erişimini kontrol eden bazı servis sağlayıcılarının farklı amaçlara yönelmesi, telif, kişisel haklar ve mahremiyet açısından problem oluşturmaktadır. Örneğin internet servis sağlayıcıları tarafından, müşterilerinin ilgilendiği içeriklerin gözlemlenmesi ve bu bilgilerin toplanarak maddi bir değer haline dönüştürülmesi (reklam, pazarlama, içerik yönlendirme vs. yöntemler ile) ağ tarafsızlığı konusunda kanun yapılması ihtiyacını güçlendirmektedir. Örneğin David Clark gibi araştırmacılara göre yapılan her şeyi izlemeye kimin hakkı var? gibi eleştiriler bu noktada ortaya çıkmaktadır.
Türkiye'de Ağ Tarafsızlığı
Dünyada, önemli sayıdaki internet kullanıcısı ile, internet üzerindeki gelişmelerden bağımsız kalması düşünülemeyecek olan Türkiye'de de ağ tarafsızlığı tartışmaları sürmektedir. Çeşitli mahkemeler ve BTK başta olmak üzere çeşitli kurumlar tarafından Türkiye'deki internet üzerinde tanımlanan politika ve kurallarla ilgili geçmiş yıllarda bazı uygulamalar yapılmış ve çeşitli soruşturmalar açılmıştır. Örneğin BTK'nın 20 temmuz 2011'de yayınlanan ve 13 temmuz 2011 tarihini taşıyan kararı aşağıdaki şekildedir:
Adli mercilerce verilen herhangi bir koruma tedbiri olarak erişim engellemesi kararı veya Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nca tesis edilen herhangi bir idari tedbir olarak erişim engellemesi kararı olmamasına rağmen bazı İnternet sitelerinin erişiminin engellenmesi konusunun değerlendirilmesini teminen Telekomünikasyon Kurumunun Denetim Çalışmalarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 13 üncü maddesi kapsamında TTNet A.Ş. hakkında soruşturma açılması ve soruşturmayı yürütmek üzere ilgili birim olarak Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nın görevlendirilmesine karar verilmiştir.
İlgili Konular
Kaynakça
- ^ Şadi Evren Şeker. . MISSozluk. 3 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2014.
- ^ Richard Whitt (22 Ekim 2009). "Time to let the process unfold". Google Public Policy Blog. 16 Ekim 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Aralık 2009.
- ^ Cerf, Vinton (7 Şubat 2006). . s. 8. 29 Ocak 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2008.
- ^ Tim Wu (2003). "Network Neutrality, Broadband Discrimination" (PDF). Journal on telecom and high tech law. 20 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 23 Nisan 2014.
- ^ Krämer, J; Wiewiorra, L. & Weinhardt,C. (2013): "Net Neutrality: A progress report" 17 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Telecommunications Policy 37(9), 794–813.
- ^ Berners-Lee, Tim (21 Haziran 2006). . timbl's blog. 10 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008.
- ^ Staff. . Google. 1 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2008.
- ^ "About the Open Internet". European Commission. 16 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2014.
- ^ Lawrence Lessig and (8 Haziran 2006). "No Tolls on The Internet". Columns. 15 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Haziran 2014.
- ^ Davidson, Alan (8 Kasım 2005). . Blogspot.com. 7 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2013.
- ^ . Dig.csail.mit.edu. 21 Haziran 2006. 10 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2011.
- ^ Hart, Jonathan D. (2007). Internet Law. BNA Books. s. 750. ISBN .
- ^ Peter Svensson (19 Ekim 2007). "Comcast Blocks some Subscriber Internet Traffic, AP Testing shows". Associated Press. 7 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ekim 2009.
- ^ Anderson, Nate (25 Temmuz 2007). "Deep packet inspection meets 'Net neutrality, CALEA". Ars Technica. 11 Nisan 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Haziran 2011.
- ^ Robert Kahn and Ed Feigenbaum (9 Ocak 2007). An Evening with Robert Kahn (WMV). Computer History Museum. 28 Eylül 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. Konuşmanın metninin bir kısmı için: Hu-Berlin.de 28 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ John Podhoretz. "Who Runs the Internet: What Lobbying is Really All About". 22 Aralık 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2011.
- ^ Joch, Alan (Ekim 2009). "Debating Net Neutrality". Communications of the ACM. 52 (10). ss. 14-15. doi:10.1145/1562764.1562773.
- ^ . 9 Haziran 2014. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ag Tarafsizligi ayni zamanda Internet Tarafsizligi olarak da gecmektedir Literaturde net neutrality network neutrality veya Internet neutrality olarak gecmektedir kavrami internet servis saglayicilari veya devlet in internet uzerindeki verilere esit davranmasi ilkesine dayanir Daha acik bir ifadeyle internet uzerindeki hicbir verinin kullanicinin icerigin sitenin uygulamanin platformun vs ozel olarak bir politikayla kanunla kuralla kontrol edilmemesi ilkesine dayanir TanimGoogle ag tarafsizliginin unlu bir destekleyicisidir Google in Internet Tarafsizlik Rehberine gore Ag tarafsizligi Internet kullanicilarinin gordukleri icerikleri ve Internet te kullanilan uygulamalari kontrol edebilmeleri prensibidir Internet ilk gunlerinden beri bu tarafsizlik ilkesine gore faaliyet gostermektedir Temelde bu tarafsizlik ilkesi Internet e esit erisim hakkindadir Bizim gorusumuze gore genis bant tasiyicilari rekabet uygulamalari ve iceriklerine karsi ayrimciliga neden olmamasi icin pazar gucunden izin almadir Yalnizca telefon sirketleri musterilerini kimi nicin arayacaksa izin almadan yapmalidir Genis bant tasiyicilar pazar guclerinin kontrolunde bu faaliyetlerini icra etmelidirler 7 Subat 2006 yilinda nun yaraticisi Google in baskan yardimcisi ve Bas Internet Misyoneri olan Vint Cerf kongre onunde su sekilde ifade etmistir Genis bant tasiyicilarinin insanlarin ne gorduklerini ve online ne yapmak istediklerini kontrol etmeye izin vermenin Internet in basari saglamasi prensiplerini temelde cokertecegini ifade etmistir Tarihsel GelisimiKavram ilk olarak Columbia Universitesinden bir iletisim hukuku profesoru olan Tim Wu tarafindan 2003 yilinda ortaya atilmistir Ag tarafsizligi savunuculari tarafindan genelde Acik Internet kavraminin onemli bir parcasi olarak gorulur Acik internet yaklasiminda internete bagli kisilerin ucuncu bir tarafin dahli olmaksizin iletisimi esastir Acik internet yaklasiminin tam tersi olan Kapali internet yaklasiminda ise son kullanicilarin internete baglanmasina aracilik eden internet servis saglayicilari veya sirketler in ve hatta devletin internet uzerinde yaptirimi esit olmayan kural tanimlari ve hatta ozel sansurlemeleri olabilmektedir Hukuksal ProblemlerCesitli ulkelerde ag tarafsizligi yaklasimi icin kanuni duzenlemeler ile ilgili uzun sureli tartismalar olmasina karsilik son kilometre probleminden dolayi genel olarak bir cozum bulunamamistir Son kilometre problemi literaturde last mile veya last kilometer olarak gecmektedir en Last Mile basit bir ifadeyle internet baglantisinin son bacagini olusturan servis saglayicilari ve bu servis saglayicilarinin cok cesitli ihtiyaclarini ifade etmektedir Ornegin bir isletmenin kullanicilarina sundugu internet veya bir universitenin ogrencilerine sundugu internet veya bir cep telefonu sirketinin cep telefonu kullanicilarina sundugu internet icin son kullanicinin internete baglanmasini saglayan bu kurumlar son kilometreyi olusturmaktadir Bir universitenin ogrencilerine internet sunarken pornografik icerik sunmayi uygun bulmamasi veya bir isletmenin calisanlara internet sunarken oyun sitelerine girilmesini uygun bulmamasi veya bir cep telefonu sirketinin internet sunarken cep telefonu icin zararli yazilimlari engelleme gayreti aslinda son kilometrede yasanan cesitli engelleme ve farkli ihtiyaclara isaret etmektedir Bu farkliliklar genel olarak acik internet kavramini ve dolayisiyla ag tarafsizligi icin genel bir kanun yapilmasini guclestirmektedir Ekonomik BoyutuAg tarafsizligi kavrami ayrica ekonomik olarak iletisim firmalarinin katmanli internet modeli ile olusturdugu rekabet avantajini da ortadan kaldirmaktadir Ornegin bazi servis saglayicilari sadece kendi kullanicilarina ozel olarak muzik oyun video ve uzaktan egitim gibi icerikleri sunmaktadir Ornegin TTNET tarafindan sadece kendi alt yapisini kullanan musterilere sunulan TTNET Muzik gibi Bu yuzden unun mucidi olan ve internetin babasi olarak anilan Vinton Cerf veya kavraminin mucidi olan Tim Berners Lee gibi etkili isimlerin cogu ag bagimsizligini savunmaktadir Karsi GoruslerAg tarafsizligina karsi cikan taraflarin ise son kilometre problemine ilave olarak ag performansi ile ilgili iddialari bulunmaktadir Ag performansi iddiasi internet uzerindeki paketlerin dinlenerek istenmeyen iceriklerin agdan temizlenmesi ornegine dayanmaktadir Bu ornek tarihte sadece bir kere Comcast firmasi tarafindan esten ese peer to peer p2p baglantilarin engellenmesi icin yapilan uygulamada yasanmistir Bununla birlikte gunumuzdeki cogu isletmede uygulanarak ag paketlerinin cinsi belirlenmekte p2p ftp web oyun haber vb ve bu iceriklere gore ozel politikalar uygulanmaktadir Bu acidan bakildiginda ag tarafsizligi kavrami hizmet kalitesi QoS acisindan bir problem olusturmazken internetin cekiciligini azaltmaktadir unun es mucitlerinden olan Bob Kahn in iddiasina gore ag tarafsizligi kendisinin karsi oldugu bir slogandir Ancak celiskili bir sekilde kendisi ayni zamanda internetin parcalanmasina da karsidir Ag tarafsizligina karsi olanlarin ayrica savunduklari bir iddia da ag uzerindeki icerigin zenginlesmesi ve kalitesinin artmasi icin ag uzerinde icerik sunanlar arasindaki rekabetin arttirilmasidir Telif ve Kisisel Haklar KonusuBazi karsi gorusteki kisilerin konu ile ilgili iddiasina gore kisilik haklari ve telif haklari ile ilgili sorunlarin yasanmasi veya ileride yasanabilecek olmasi ag tarafsizligi yaklasimi icin en buyuk tehditlerden birisini olusturmaktadir Buna karsilik internet erisimini kontrol eden bazi servis saglayicilarinin farkli amaclara yonelmesi telif kisisel haklar ve mahremiyet acisindan problem olusturmaktadir Ornegin internet servis saglayicilari tarafindan musterilerinin ilgilendigi iceriklerin gozlemlenmesi ve bu bilgilerin toplanarak maddi bir deger haline donusturulmesi reklam pazarlama icerik yonlendirme vs yontemler ile ag tarafsizligi konusunda kanun yapilmasi ihtiyacini guclendirmektedir Ornegin David Clark gibi arastirmacilara gore yapilan her seyi izlemeye kimin hakki var gibi elestiriler bu noktada ortaya cikmaktadir Turkiye de Ag TarafsizligiDunyada onemli sayidaki internet kullanicisi ile internet uzerindeki gelismelerden bagimsiz kalmasi dusunulemeyecek olan Turkiye de de ag tarafsizligi tartismalari surmektedir Cesitli mahkemeler ve BTK basta olmak uzere cesitli kurumlar tarafindan Turkiye deki internet uzerinde tanimlanan politika ve kurallarla ilgili gecmis yillarda bazi uygulamalar yapilmis ve cesitli sorusturmalar acilmistir Ornegin BTK nin 20 temmuz 2011 de yayinlanan ve 13 temmuz 2011 tarihini tasiyan karari asagidaki sekildedir Adli mercilerce verilen herhangi bir koruma tedbiri olarak erisim engellemesi karari veya Telekomunikasyon Iletisim Baskanligi nca tesis edilen herhangi bir idari tedbir olarak erisim engellemesi karari olmamasina ragmen bazi Internet sitelerinin erisiminin engellenmesi konusunun degerlendirilmesini teminen Telekomunikasyon Kurumunun Denetim Calismalarina Iliskin Usul ve Esaslar Hakkinda Yonetmeligin 13 uncu maddesi kapsaminda TTNet A S hakkinda sorusturma acilmasi ve sorusturmayi yurutmek uzere ilgili birim olarak Telekomunikasyon Iletisim Baskanligi nin gorevlendirilmesine karar verilmistir Ilgili KonularWWW Internetin tarihi Bilgisayar Agi Internet Protokol IP Kaynakca Sadi Evren Seker MISSozluk 3 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Haziran 2014 Richard Whitt 22 Ekim 2009 Time to let the process unfold Google Public Policy Blog 16 Ekim 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Aralik 2009 Cerf Vinton 7 Subat 2006 s 8 29 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 4 Mayis 2008 Tim Wu 2003 Network Neutrality Broadband Discrimination PDF Journal on telecom and high tech law 20 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 23 Nisan 2014 Kramer J Wiewiorra L amp Weinhardt C 2013 Net Neutrality A progress report 17 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Telecommunications Policy 37 9 794 813 Berners Lee Tim 21 Haziran 2006 timbl s blog 10 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Aralik 2008 Staff Google 1 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Aralik 2008 About the Open Internet European Commission 16 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2014 Lawrence Lessig and 8 Haziran 2006 No Tolls on The Internet Columns 15 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Haziran 2014 Davidson Alan 8 Kasim 2005 Blogspot com 7 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ocak 2013 Dig csail mit edu 21 Haziran 2006 10 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Haziran 2011 Hart Jonathan D 2007 Internet Law BNA Books s 750 ISBN 9781570186837 Peter Svensson 19 Ekim 2007 Comcast Blocks some Subscriber Internet Traffic AP Testing shows Associated Press 7 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ekim 2009 Anderson Nate 25 Temmuz 2007 Deep packet inspection meets Net neutrality CALEA Ars Technica 11 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2011 Robert Kahn and Ed Feigenbaum 9 Ocak 2007 An Evening with Robert Kahn WMV Computer History Museum 28 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Aralik 2008 Konusmanin metninin bir kismi icin Hu Berlin de 28 Eylul 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde John Podhoretz Who Runs the Internet What Lobbying is Really All About 22 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2011 Joch Alan Ekim 2009 Debating Net Neutrality Communications of the ACM 52 10 ss 14 15 doi 10 1145 1562764 1562773 9 Haziran 2014 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Haziran 2014