Hekimbaşı Abdülaziz Efendi, Osmanlı tıp bilgini, bestekâr ve şairdir. Osmanlı Devleti'nde Subhizadeler diye bilinen ve çok sayıda devlet adamı, hekim, şair ve bestekâr yetiştiren bir aileye mensuptur.
Abdülaziz Efendi (Hekimbaşı) | |
---|---|
Doğum | 1735 İstanbul |
Ölüm | 13 Ocak 1778 İstanköy |
Tarzlar | Klasik Türk müziği |
Yaşamı
İstanbul’da 1735 yılında doğdu. Tıp eğitimi görerek hekim oldu. Bir süre Viyana’da da tıp eğitimi gördü, pek çok doğu ve batı dilini öğrendi. Osmanlı saray hekimleri arasına girdi. Yüksek müderris (Ordinaryüs Profesöre denk akademik derece) oldu. Meşhur Hollandalı hekim Herman Boerhaave tarafından yazılmış olan adlı kitabı Latince’den Türkçe’ye tercüme etti. Bu eser Türk tıp tarihinde tercüme edilen ilk batı tıp eseridir. 41 yaşında oldu. Görevi dışındaki devlet işlerine müdahale ettiği gerekçesiyle bu görevinden alındı ve daha sonra İstanköy adasına sürgün edildi. 14 Zilhicce 1191 (13 Ocak 1778) tarihinde İstanköy adasında yaşamını yitirdi ve oraya defnedildi. Mezar taşı günümüze kadar gelmiştir.
Çalışmaları
Hekimbaşı Abdülaziz Efendi “Aziz” mahlasıyla Türkçe ve Farsça şiirler yazmıştır. Küçük bir divan oluşturacak sayıdaki şiirlerinin elyazması tek nüshası bulunmaktadır. Klasik kaidelerine uygun olarak yazılmış olan şiirleri, edebi açıdan orta seviyededir. Çeşitli şiirleri kendisi ve başka bestekârlar tarafından bestelenmiştir. Özellikle “Arâm edemem yâre nigâh eylemedikçe” sözleriyle başlayan gazeli çok sevilmiştir. Bu şiir üzerine kendisi ve başka bestekârlar tarafından çok sayıda beste yapılmıştır.
Hekimbaşı Abdülaziz Efendi Klasik Türk Musikisi alanında önemli bir bestekârdır. Musiki konusunda eserler de kaleme almıştır. Klasik büyük formlarda bestelediği 6 eser günümüze kadar gelmiştir. TRT repertuvarında da yer alan bu eserler şunlardır:
Bayati Beste: Ey gamze söyle zahm-ı dilimden zebânım ol (Güfte: Nedîm)
Bayati Nakış : Ârâm edemem yâre nigâh eylemedikce (Güfte kendisinin)
Bayati Nakış : Söyle güzel rûh-i musavver misin? (Güfte kendisinin)
Hüzzam Beste: Âşıka tân etmek olmaz mübtelâdır neylesin (Güfte: Nef’î)
: Be-şeset tîğ-ı tegafül
: Bir dilberi sevdim ki güzeller güzelidir
Kaynakça
- Yılmaz Öztuna:
- TRT Türk Sanat Müziği Repertuvarı
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hekimbasi Abdulaziz Efendi Osmanli tip bilgini bestekar ve sairdir Osmanli Devleti nde Subhizadeler diye bilinen ve cok sayida devlet adami hekim sair ve bestekar yetistiren bir aileye mensuptur Abdulaziz Efendi Hekimbasi Dogum1735 IstanbulOlum13 Ocak 1778 IstankoyTarzlarKlasik Turk muzigiYasamiIstanbul da 1735 yilinda dogdu Tip egitimi gorerek hekim oldu Bir sure Viyana da da tip egitimi gordu pek cok dogu ve bati dilini ogrendi Osmanli saray hekimleri arasina girdi Yuksek muderris Ordinaryus Profesore denk akademik derece oldu Meshur Hollandali hekim Herman Boerhaave tarafindan yazilmis olan adli kitabi Latince den Turkce ye tercume etti Bu eser Turk tip tarihinde tercume edilen ilk bati tip eseridir 41 yasinda oldu Gorevi disindaki devlet islerine mudahale ettigi gerekcesiyle bu gorevinden alindi ve daha sonra Istankoy adasina surgun edildi 14 Zilhicce 1191 13 Ocak 1778 tarihinde Istankoy adasinda yasamini yitirdi ve oraya defnedildi Mezar tasi gunumuze kadar gelmistir CalismalariHekimbasi Abdulaziz Efendi Aziz mahlasiyla Turkce ve Farsca siirler yazmistir Kucuk bir divan olusturacak sayidaki siirlerinin elyazmasi tek nushasi bulunmaktadir Klasik kaidelerine uygun olarak yazilmis olan siirleri edebi acidan orta seviyededir Cesitli siirleri kendisi ve baska bestekarlar tarafindan bestelenmistir Ozellikle Aram edemem yare nigah eylemedikce sozleriyle baslayan gazeli cok sevilmistir Bu siir uzerine kendisi ve baska bestekarlar tarafindan cok sayida beste yapilmistir Hekimbasi Abdulaziz Efendi Klasik Turk Musikisi alaninda onemli bir bestekardir Musiki konusunda eserler de kaleme almistir Klasik buyuk formlarda besteledigi 6 eser gunumuze kadar gelmistir TRT repertuvarinda da yer alan bu eserler sunlardir Bayati Beste Ey gamze soyle zahm i dilimden zebanim ol Gufte Nedim Bayati Nakis Aram edemem yare nigah eylemedikce Gufte kendisinin Bayati Nakis Soyle guzel ruh i musavver misin Gufte kendisinin Huzzam Beste Asika tan etmek olmaz mubteladir neylesin Gufte Nef i Be seset tig i tegaful Bir dilberi sevdim ki guzeller guzelidirKaynakcaYilmaz Oztuna TRT Turk Sanat Muzigi Repertuvari