Abdülaziz Mecdi Tolun (d. 1865, Balıkesir - 27 Ağustos 1941, İstanbul), mutasavvıf, şair, siyaset adamı, Şeriyye ve Evkaf Vekaleti müsteşarı.
Abdülaziz Mecdi Tolun | |
---|---|
Meclis-i Mebûsan 3. ve 6. Dönem Mebusu | |
Görev süresi 12 Ocak 1920 - 18 Mart 1920 | |
Seçim bölgesi | 1919 – Balıkesir |
Görev süresi 17 Aralık 1908 - 18 Ocak 1912 | |
Seçim bölgesi | 1908 – Balıkesir |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1865 Balıkesir, Osmanlı Devleti |
Ölüm | 27 Ağustos 1941 İstanbul |
Hayatı
Balıkesir'de doğmuştur. Babası Hafız Hasan Efendi'den ilk bilgileri aldıktan sonra rüşdiyeyi bitirmiştir. Şair ve müderris olan dayısı Yahya Nefî Efendi kendisini medreselerde okutulan İslâmî ilimleri özel olarak okutup icazet verdi. 1884'te kendi okuduğu rüştüyeye ikinci muallim olarak tayin edildi ve dokuz yıl bu görevde bulundu. Rüşdiye, idâdîye dönüştürülünce yeni açılan Balıkesir İdâdîsi'ne tayin için İstanbul'a gidip Maarif Nezâreti'ne müracaat etti. Ancak Darülmuallimin mezunu olması gerektiğinden kabul görmedi. Meclis-i Maârif reisi, fıkıh âlimi Büyük Haydar Efendi'ye hitaben yazdığı Arapça manzum bir dilekçe, heyetin dikkatini çekince sınava çağrıldı. Sınavda başarılı olan, Mecdi Efendi Balıkesir İdâdîsi Türkçe ve edebiyat muallimliğine tayin edildiği kendisine bildirildi, fakat önce Şam'a altı ay sonra da 1893'te Girit'te Rum mektepleriyle rekabet için açılmış olan Mekteb-i Kebîr-i İslâm'a tayin edildi. 1897'de sırasında İstanbul'a dönerek Anadolu'da zahire tüccarlığına başladı. 1902'de işini bırakarak Balıkesir'e döndü. Sekiz ay kadar süren bu dönemde Kadiri tarikatına mensup Ali Âşir adında bir zattan ders aldı. 1905'te hükûmet tarafından, şeyhi Fâtih türbedan Ahmed Amiş Efendi'yle karşılaşacağı Konya ticaret borsası komiserliğine tayin edildi. Jön Türk Devrimi (1908) sonrası yapılan seçimlerde Meclis-i Mebûsan Balıkesir (Karesi) mebusu seçilmiştir. İttihat ve Terakki Cemiyeti içinde muhalefeti temsil eden Hizb-i Cedid grubunda yer aldı ve partinin politikasını şiddetle tenkit etti. Görüşleri nedeniyle, ikinci seçimlerde devre dışı bırakıldıktan sonra 1913 yılında gittiği Mısır'da Mondros Mütarekesi'ne kadar altı buçuk yıl kaldı. 1920'deki IV. dönem mebus seçimlerinde katılarak milletvekili seçildi, ikinci reis vekili olarak görev yaptı. Ankara'ya giderek Şûrâ-yı Evkaf üyeliği, Şeriyye ve Evkaf Vekaleti müsteşarlığı yaptı. Şeriyye ve Evkaf Vekaleti kaldırılarak, Şeriye Vekaleti yerine Diyanet İşleri Başkanlığı, Evkaf Vekaleti yerine de Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu. Mecdi Efendi, Diyanet İşleri başkanlığına getirilmesi söz konusu olunca İstanbul'a döndü. Resmî ve özel hiçbir görev kabul etmeyerek Beyazıt'taki evinde dinî, tasavvufî sohbetlerde bulundu. Soyadı Kanunu'ndan sonra Tolun soyadını alan Mecdi Efendi'nin mezarı Edirnekapı Şehitliği'nde bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ Azamat, Nihat (1988). "ABDÜLAZİZ MECDİ EFENDİ". TDV İslâm Ansiklopedisi. 1. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 191-192. 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Abdulaziz Mecdi Tolun d 1865 Balikesir 27 Agustos 1941 Istanbul mutasavvif sair siyaset adami Seriyye ve Evkaf Vekaleti mustesari Abdulaziz Mecdi TolunMeclis i Mebusan 3 ve 6 Donem MebusuGorev suresi 12 Ocak 1920 18 Mart 1920Secim bolgesi 1919 BalikesirGorev suresi 17 Aralik 1908 18 Ocak 1912Secim bolgesi 1908 BalikesirKisisel bilgilerDogum 1865 Balikesir Osmanli DevletiOlum 27 Agustos 1941 IstanbulHayatiBalikesir de dogmustur Babasi Hafiz Hasan Efendi den ilk bilgileri aldiktan sonra rusdiyeyi bitirmistir Sair ve muderris olan dayisi Yahya Nefi Efendi kendisini medreselerde okutulan Islami ilimleri ozel olarak okutup icazet verdi 1884 te kendi okudugu rustuyeye ikinci muallim olarak tayin edildi ve dokuz yil bu gorevde bulundu Rusdiye idadiye donusturulunce yeni acilan Balikesir Idadisi ne tayin icin Istanbul a gidip Maarif Nezareti ne muracaat etti Ancak Darulmuallimin mezunu olmasi gerektiginden kabul gormedi Meclis i Maarif reisi fikih alimi Buyuk Haydar Efendi ye hitaben yazdigi Arapca manzum bir dilekce heyetin dikkatini cekince sinava cagrildi Sinavda basarili olan Mecdi Efendi Balikesir Idadisi Turkce ve edebiyat muallimligine tayin edildigi kendisine bildirildi fakat once Sam a alti ay sonra da 1893 te Girit te Rum mektepleriyle rekabet icin acilmis olan Mekteb i Kebir i Islam a tayin edildi 1897 de sirasinda Istanbul a donerek Anadolu da zahire tuccarligina basladi 1902 de isini birakarak Balikesir e dondu Sekiz ay kadar suren bu donemde Kadiri tarikatina mensup Ali Asir adinda bir zattan ders aldi 1905 te hukumet tarafindan seyhi Fatih turbedan Ahmed Amis Efendi yle karsilasacagi Konya ticaret borsasi komiserligine tayin edildi Jon Turk Devrimi 1908 sonrasi yapilan secimlerde Meclis i Mebusan Balikesir Karesi mebusu secilmistir Ittihat ve Terakki Cemiyeti icinde muhalefeti temsil eden Hizb i Cedid grubunda yer aldi ve partinin politikasini siddetle tenkit etti Gorusleri nedeniyle ikinci secimlerde devre disi birakildiktan sonra 1913 yilinda gittigi Misir da Mondros Mutarekesi ne kadar alti bucuk yil kaldi 1920 deki IV donem mebus secimlerinde katilarak milletvekili secildi ikinci reis vekili olarak gorev yapti Ankara ya giderek Sura yi Evkaf uyeligi Seriyye ve Evkaf Vekaleti mustesarligi yapti Seriyye ve Evkaf Vekaleti kaldirilarak Seriye Vekaleti yerine Diyanet Isleri Baskanligi Evkaf Vekaleti yerine de Vakiflar Genel Mudurlugu kuruldu Mecdi Efendi Diyanet Isleri baskanligina getirilmesi soz konusu olunca Istanbul a dondu Resmi ve ozel hicbir gorev kabul etmeyerek Beyazit taki evinde dini tasavvufi sohbetlerde bulundu Soyadi Kanunu ndan sonra Tolun soyadini alan Mecdi Efendi nin mezari Edirnekapi Sehitligi nde bulunmaktadir Kaynakca Azamat Nihat 1988 ABDULAZIZ MECDI EFENDI TDV Islam Ansiklopedisi 1 Istanbul Turkiye Diyanet Vakfi ss 191 192 26 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2021