Abrnesi Kilisesi (Gürcüce: აბრნესის ეკლესია), tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı ve eski adı Abrnesi olan Suyatağı köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.Aburnes Kilisesi olarak da bilinir.
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Suyatağı, Tortum |
Koordinatlar | 40°27′14″K 41°30′45″D / 40.45389°K 41.51250°D |
İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Durum | Harabe |
Mimari | |
Mimari tür | Kilise |
Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
Tamamlanma | 10-11. yüzyıl |
Özellikler | |
Malzemeler | Taş |
Tarihçe
Abrnesi Kilisesi'nin bulunduğu Tao bölgesi, Orta Çağ'da Gürcistan'ın sınırları içinde yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve kilisenin yer aldığı Abrnesi köyünü 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmiştir. Osmanlı idaresinin başında, 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre, Tortum sancağının Hahuli nahiyesine bağlı köy, 90 Hristiyan haneden oluşuyordu. Günümüzde Suyatağı köyünde bulunan iki kilise, söz konusu Hristiyan nüfusun ibadet yerleri olduğu anlaşılmaktadır. Tortum Çayı'nın bir kolu olan Sutayağı Deresi'nin kıyısında yer alan bu kilisenin bir manastırı parçası olduğu tahmin edilmektedir. Kilisenin 10-11. yüzyılda, Gürcü krallığı döneminde inşa edildiği tahmin edilmektedir.
Mimari
Arbnesi Kilisesi veya Aburnes Kilisesi, büyükçe üç nefli bir yapıdır. Kaba yontulmuş orta irilikte taşlarla, sonradan düzlenmiş bir alanda inşa edilmiştir. Yüksekçe bir alanda bulunan kilise, dere tarafında bir taban duvarına oturtulmuştur. Kiliseden geriye kalan doğru veya apsis bölümü derin yuvarlak bir forma sahiptir. Kilisenin bulunduğu alan taş duvarla çevrilmiştir. Bu duvar, bazı yerleri hasar görmekle birlikte günümüze ulaşmıştır. Bu duvarın doğu tarafında, güney ve kuzey tarafları yarım dairesel forma sahip bir yapı bulunmaktadır. Bu yapının doğu kısmı yuvarlak olup batı tarafında bir kapı açıklığı bulunmaktadır. Bu yapının daha geç bir tarihte inşa edildiği tahmin edilmektedir.
Kaynakça
- ^ a b c 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 196. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 58, .
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 93. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b ""Aburnas Köyü Kilisesi" - Erzurum Ansiklopedisi". 1 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mayıs 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Abrnesi Kilisesi Gurcuce აბრნესის ეკლესია tarihsel Tao bolgesinde gunumuzde Erzurum ilinin Tortum ilcesine bagli ve eski adi Abrnesi olan Suyatagi koyunde Orta Cag da Gurculerden kalma bir kilisedir Aburnes Kilisesi olarak da bilinir Abrnesi KilisesiTemel bilgilerKonumSuyatagi TortumKoordinatlar40 27 14 K 41 30 45 D 40 45389 K 41 51250 D 40 45389 41 51250InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumHarabeMimariMimari turKiliseMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanma10 11 yuzyilOzelliklerMalzemelerTasTarihceAbrnesi Kilisesi nin bulundugu Tao bolgesi Orta Cag da Gurcistan in sinirlari icinde yer aliyordu Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve kilisenin yer aldigi Abrnesi koyunu 16 yuzyilin ortasinda Gurculerden ele gecirmistir Osmanli idaresinin basinda 1574 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterine gore Tortum sancaginin Hahuli nahiyesine bagli koy 90 Hristiyan haneden olusuyordu Gunumuzde Suyatagi koyunde bulunan iki kilise soz konusu Hristiyan nufusun ibadet yerleri oldugu anlasilmaktadir Tortum Cayi nin bir kolu olan Sutayagi Deresi nin kiyisinda yer alan bu kilisenin bir manastiri parcasi oldugu tahmin edilmektedir Kilisenin 10 11 yuzyilda Gurcu kralligi doneminde insa edildigi tahmin edilmektedir MimariArbnesi Kilisesi veya Aburnes Kilisesi buyukce uc nefli bir yapidir Kaba yontulmus orta irilikte taslarla sonradan duzlenmis bir alanda insa edilmistir Yuksekce bir alanda bulunan kilise dere tarafinda bir taban duvarina oturtulmustur Kiliseden geriye kalan dogru veya apsis bolumu derin yuvarlak bir forma sahiptir Kilisenin bulundugu alan tas duvarla cevrilmistir Bu duvar bazi yerleri hasar gormekle birlikte gunumuze ulasmistir Bu duvarin dogu tarafinda guney ve kuzey taraflari yarim dairesel forma sahip bir yapi bulunmaktadir Bu yapinin dogu kismi yuvarlak olup bati tarafinda bir kapi acikligi bulunmaktadir Bu yapinin daha gec bir tarihte insa edildigi tahmin edilmektedir Kaynakca a b c 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 196 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 58 ISBN 978 9941 478 17 8 Tao ტაო Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 93 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 a b Aburnas Koyu Kilisesi Erzurum Ansiklopedisi 1 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mayis 2024