Kuna dilinde "tam olgunluktaki diyar" anlamına gelen Abya Yala, şu anda Darién Boşluğu adlı Kolombiya'nın kuzeybatısında ve Panama'nın güneyinde yer alan coğrafi bölgede yaşayan Kızılderili Guna halkı tarafından Kolomb öncesi zamanlardan beri Amerika kıtasının ismi olarak kullanılmıştır. Terim, Amerika kıtasında milyonlarca yerli tarafından halen kullanılmaktadır.
Kökeni ve kullanımı
Bolivyalı Aymara lideri , yerli halkların yönetim organlarının resmi açıklamalarında "Amerika" veya "Latin Amerika" yerine "Abya Yala" ifadesinin kullanılmasını savunuyor ve "köylerimize, şehirlerimize ve kıtalarımıza yabancı isimler koymak, kimliğimizi işgalcilerimizin ve onların mirasçılarının iradesinetabi kılmakla eş değer" demektedir. Bu nedenle, Yeni Dünya veya Amerika yerine "Abya Yala" terimi, yerli milletlerin yanında yer alan ve onların haklarını destekleyen kişi ve gruplar tarafından ideolojik bir ifade olarak kullanılıyor.
Ekvador'da bir yayınevi olan Editorial Abya Yala, adını Takir Mamani'nin önerisinden almaktadır. Bu isim, ayrıca Kosta Rika'daki bağımsız bir tiyatro olan Teatro Abya Yala ve San Fransisko'daki bir video prodüksiyon ve web tasarım firması olan Abya-Yala Productions tarafından da kullanılmaktadır.
Kıtanın üst kısmına, yani Kuzey Amerika'ya atıfta bulunan benzer bir terim, birkaç Kuzeydoğu Woodland Kızılderili kabilesi, özellikle Haudenosaunee veya İrokua Konfederasyonu tarafından kıtanın bir kısmı için kullanılan 'dır.
60 yerli Amerikalı ve Latin Amerikalı kadın sanatçı ve şairin yer aldığı "Kaplumbağa Adasından Abya Yala'ya" başlıklı bir antoloji, 2011 itibarıyla Kickstarter'da yeterli fonu toplamıştır.
Combo Chimbita adlı bir müzik grubu ise, ilk uzun albümlerine Abya Yala adını vermiştir.
Ayrıca bakınız
- Guna Yala, Panama'daki özerk Guna bölgesinin adıdır.
- Kaplumbağa Adası, Kuzey Amerika kıtasına atıfta bulunan benzer bir terimdir.
Dipnotlar
- ^ Miguelángel López-Hernández (2004). Encuentros en los senderos de Abya Yala. Editorial Abya Yala. ISBN . Erişim tarihi: 11 Mayıs 2013.
- ^ The Idea of Latin America. Blackwell Publishing. 2005. s. 22.
- ^ "Nativeweb.org". 19 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
- ^ "Abya-Yala - ¿Quiénes somos?". 28 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2013.
- ^ "Abya Yala". Asociación Cultural para las Artes Escénicas. 4 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2013.
- ^ "Abya-Yala Productions". 20 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2013.
- ^ a b Johansen, Bruce Elliott and Barbara Alice Mann, eds. Encyclopedia of the Haudenosaunee (Iroquois Confederacy) Westpoint, CT: Greenwood Press, 2000. ISBN .
- ^ "Turtle Island to Abya Yala - A New Anthology by Native Women by Macha Femme". Kickstarter. 17 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2013.
- ^ "Abya Yala, by Combo Chimbita". Combo Chimbita. 8 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2018.
Dış bağlantılar
- Abya-Yala Füzyon Folklorika Latinoamericana
- Abya Yala Net (tr. 19 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ) 19 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kuna dilinde tam olgunluktaki diyar anlamina gelen Abya Yala su anda Darien Boslugu adli Kolombiya nin kuzeybatisinda ve Panama nin guneyinde yer alan cografi bolgede yasayan Kizilderili Guna halki tarafindan Kolomb oncesi zamanlardan beri Amerika kitasinin ismi olarak kullanilmistir Terim Amerika kitasinda milyonlarca yerli tarafindan halen kullanilmaktadir Darien Boslugu nun Abya Yala HaritasiDarien Boslugu ndaki orman patikasiKokeni ve kullanimiBolivyali Aymara lideri yerli halklarin yonetim organlarinin resmi aciklamalarinda Amerika veya Latin Amerika yerine Abya Yala ifadesinin kullanilmasini savunuyor ve koylerimize sehirlerimize ve kitalarimiza yabanci isimler koymak kimligimizi isgalcilerimizin ve onlarin mirascilarinin iradesinetabi kilmakla es deger demektedir Bu nedenle Yeni Dunya veya Amerika yerine Abya Yala terimi yerli milletlerin yaninda yer alan ve onlarin haklarini destekleyen kisi ve gruplar tarafindan ideolojik bir ifade olarak kullaniliyor Ekvador da bir yayinevi olan Editorial Abya Yala adini Takir Mamani nin onerisinden almaktadir Bu isim ayrica Kosta Rika daki bagimsiz bir tiyatro olan Teatro Abya Yala ve San Fransisko daki bir video produksiyon ve web tasarim firmasi olan Abya Yala Productions tarafindan da kullanilmaktadir Kitanin ust kismina yani Kuzey Amerika ya atifta bulunan benzer bir terim birkac Kuzeydogu Woodland Kizilderili kabilesi ozellikle Haudenosaunee veya Irokua Konfederasyonu tarafindan kitanin bir kismi icin kullanilan dir 60 yerli Amerikali ve Latin Amerikali kadin sanatci ve sairin yer aldigi Kaplumbaga Adasindan Abya Yala ya baslikli bir antoloji 2011 itibariyla Kickstarter da yeterli fonu toplamistir Combo Chimbita adli bir muzik grubu ise ilk uzun albumlerine Abya Yala adini vermistir Ayrica bakinizGuna Yala Panama daki ozerk Guna bolgesinin adidir Kaplumbaga Adasi Kuzey Amerika kitasina atifta bulunan benzer bir terimdir Dipnotlar Miguelangel Lopez Hernandez 2004 Encuentros en los senderos de Abya Yala Editorial Abya Yala ISBN 978 9978 22 363 5 Erisim tarihi 11 Mayis 2013 The Idea of Latin America Blackwell Publishing 2005 s 22 Nativeweb org 19 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2022 Abya Yala Quienes somos 28 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2013 Abya Yala Asociacion Cultural para las Artes Escenicas 4 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2013 Abya Yala Productions 20 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2013 a b Johansen Bruce Elliott and Barbara Alice Mann eds Encyclopedia of the Haudenosaunee Iroquois Confederacy Westpoint CT Greenwood Press 2000 0 313 30880 2ISBN 0 313 30880 2 Turtle Island to Abya Yala A New Anthology by Native Women by Macha Femme Kickstarter 17 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2013 Abya Yala by Combo Chimbita Combo Chimbita 8 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ekim 2018 Dis baglantilarAbya Yala Fuzyon Folklorika Latinoamericana Abya Yala Net tr 19 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 19 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi