Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ahi Mehmet Çelebi, (1432, Tebriz – 1524, İstanbul), Osmanlı hekim ve yazar.
Ahi Mehmet Çelebi | |
|---|---|
| Doğum | 1432 Tebriz |
| Ölüm | 1524 Kahire |
| Diğer ad(lar)ı | Ahmed, Mahmud |
| Meslek | Hekim ve Yazar |
| Tanınma nedeni | Risâle-i hasâtü’l-kilye ve’l-mesâne |
II. Bayezid ve I. Selim devrinde yaşadı ve iki defa hekimbaşılık yaptı. Böbrek ve idrar kesesindeki taş oluşumunun nedenlerini ve tedavisini incelediği eseriyle tanınır. Adı kaynaklarda Ahmed ve Mahmud olarak da geçer. Ahi Çelebi olarak ün yapmıştır. Babası Tabib Mevlana Kemal ile birlikte 1463’te İstanbul’a yerleşti. Mevlana Kemal, devrin ünlü hekimlerindendir. Tebriz ya da Şirvan asıllı olduğu çeşitli kaynaklarda belirtilir. Ahi Mehmet Çelebi, hekimliği daha çok babasından öğrendi. Onun ölümünden sonra devrin önemli hekimleri Kutbüddin ile Altunîzâde’den ders alıp kısa zamanda mesleğini ilerletti. Hekimlik becerisinin yanı sıra kuramsal bilgisiyle de kendisini kabul ettirerek önce Fâtih Darüşşifasına hekim, sonra da başhekim oldu. II. Bayezid’in güvenini kazanarak mutfak eminliğine, ardından da Hekimbaşı'lığa getirildi. Dört buçuk yıl bu görevde kalan Ahî Çelebi, II. Bayezid’in ölümü üzerine geleneğe uyularak azledildi. Bir müddet sonra Yavuz Sultan Selim onu tekrar Hekimbaşılık makamına getirdi ve Mısır seferine beraberinde götürdü. I. Selim'in ölümünden sonra Hekimbaşılık'tan tekrar azledildi. Kaynakların belirttiğine göre, yaşı doksanı geçmiş olduğu halde, hacdan dönerken Kahire’de ölmüş ve İmam Şafi'nin kabri civarına defnedilmiştir.
Ahî Çelebi’nin en önemli eseri, II. Bayezid devrinde Türkçe olarak kaleme aldığı, böbrek ve mesane taşlarına ait on bölüm halindeki “Risâle-i hasâtü’l-kilye ve’l-mesâne”’dir. Farsça yazdığı “el-Fevâdü’s-sultâniyye fi’l-kavâidi’t-tıbbiyye” ile “Risâle fi’t-tıb” ve “Mesnevî fi’t-tıb” adlı iki Türkçe eseri daha tespit edilmiştir. Böbrek ve mesane taşlarıyla ilgili eseri büyük ilgi görmüş, uzun süre hekimlerin başvuru kitabı olmuştur. İbn-i Sina’nın “el-kanun fi’t-Tıb” adlı eserine İbnü’n-Nefis’in “Mucez’ül-Kanun” adıyla yazdığı şerhi Türkçeye çeviren de yine Ahî Çelebidir.
Fatih ilçesinin Eminönü semtinde bulunan Ahi Çelebi Camii’yi o yaptırmıştır. Buradaki caminin dışında İstanbul ve Edirne’de de pek çok cami, okul ve hamam yaptırmıştır. İstanbul’da bir mahalleye, Edirne’de bir köye ve Bulgaristan’da bir yöreye (Eskiden Paşmaklı, şimdi Smolyan) Ahi Çelebi’nin adı verilmiştir.
Kaynakça
- Bayat, Ali Haydar, AHÎ ÇELEBİ, Mehmed. TDV İslam Ansiklopedisi, c.1; s.528, İstanbul, 1988
- Bilime Yön Veren İslam Alimleri, Cilt:1, S. 44-45, Baskı: Dergah Ofset
- Erseyrek, İbrahim, Ahi Çelebi Cami. 13 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . earsiv.sehir.edu.tr. Erişim Tarihi: 12.11.2016
- Ahi Çelebi Camii. ibb.gov.tr. Erişim Tarihi: 12.11.2016
- Cambaz, Mustafa, Ahi Çelebi Cami, 16 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Erişim Tarihi: 15.11.2016
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Eylül 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahi Mehmet Celebi 1432 Tebriz 1524 Istanbul Osmanli hekim ve yazar Ahi Mehmet CelebiDogum1432 TebrizOlum1524 KahireDiger ad lar iAhmed MahmudMeslekHekim ve YazarTaninma nedeniRisale i hasatu l kilye ve l mesaneAhi Celebi Camisi II Bayezid ve I Selim devrinde yasadi ve iki defa hekimbasilik yapti Bobrek ve idrar kesesindeki tas olusumunun nedenlerini ve tedavisini inceledigi eseriyle taninir Adi kaynaklarda Ahmed ve Mahmud olarak da gecer Ahi Celebi olarak un yapmistir Babasi Tabib Mevlana Kemal ile birlikte 1463 te Istanbul a yerlesti Mevlana Kemal devrin unlu hekimlerindendir Tebriz ya da Sirvan asilli oldugu cesitli kaynaklarda belirtilir Ahi Mehmet Celebi hekimligi daha cok babasindan ogrendi Onun olumunden sonra devrin onemli hekimleri Kutbuddin ile Altunizade den ders alip kisa zamanda meslegini ilerletti Hekimlik becerisinin yani sira kuramsal bilgisiyle de kendisini kabul ettirerek once Fatih Darussifasina hekim sonra da bashekim oldu II Bayezid in guvenini kazanarak mutfak eminligine ardindan da Hekimbasi liga getirildi Dort bucuk yil bu gorevde kalan Ahi Celebi II Bayezid in olumu uzerine gelenege uyularak azledildi Bir muddet sonra Yavuz Sultan Selim onu tekrar Hekimbasilik makamina getirdi ve Misir seferine beraberinde goturdu I Selim in olumunden sonra Hekimbasilik tan tekrar azledildi Kaynaklarin belirttigine gore yasi doksani gecmis oldugu halde hacdan donerken Kahire de olmus ve Imam Safi nin kabri civarina defnedilmistir Ahi Celebi nin en onemli eseri II Bayezid devrinde Turkce olarak kaleme aldigi bobrek ve mesane taslarina ait on bolum halindeki Risale i hasatu l kilye ve l mesane dir Farsca yazdigi el Fevadu s sultaniyye fi l kavaidi t tibbiyye ile Risale fi t tib ve Mesnevi fi t tib adli iki Turkce eseri daha tespit edilmistir Bobrek ve mesane taslariyla ilgili eseri buyuk ilgi gormus uzun sure hekimlerin basvuru kitabi olmustur Ibn i Sina nin el kanun fi t Tib adli eserine Ibnu n Nefis in Mucez ul Kanun adiyla yazdigi serhi Turkceye ceviren de yine Ahi Celebidir Fatih ilcesinin Eminonu semtinde bulunan Ahi Celebi Camii yi o yaptirmistir Buradaki caminin disinda Istanbul ve Edirne de de pek cok cami okul ve hamam yaptirmistir Istanbul da bir mahalleye Edirne de bir koye ve Bulgaristan da bir yoreye Eskiden Pasmakli simdi Smolyan Ahi Celebi nin adi verilmistir KaynakcaBayat Ali Haydar AHI CELEBI Mehmed TDV Islam Ansiklopedisi c 1 s 528 Istanbul 1988 Bilime Yon Veren Islam Alimleri Cilt 1 S 44 45 Baski Dergah Ofset Erseyrek Ibrahim Ahi Celebi Cami 13 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde earsiv sehir edu tr Erisim Tarihi 12 11 2016 Ahi Celebi Camii ibb gov tr Erisim Tarihi 12 11 2016 Cambaz Mustafa Ahi Celebi Cami 16 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim Tarihi 15 11 2016 Arsivlenmis kopya 28 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Eylul 2019