Sakızlı Ahmed Esad Paşa (1828, Sakız - 1875, İzmir), Osmanlı devlet adamı. Abdülaziz'in saltanatında iki dönem sadrazamlık yapmıştır. Darüşşafaka'nın kurucularındandır. Sanat tarihçi Celal Esad Arseven'in babasıdır.
Sakızlı Ahmed Esad Paşa | |
---|---|
Osmanlı Sadrazamı | |
Görev süresi 26 Nisan 1875 - 26 Ağustos 1875 | |
Hükümdar | Abdülaziz |
Yerine geldiği | Hüseyin Avni Paşa |
Yerine gelen | Mahmud Nedim Paşa |
Görev süresi 15 Şubat 1873 - 15 Nisan 1873 | |
Hükümdar | Abdülaziz |
Yerine geldiği | Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa |
Yerine gelen | Şirvanizade Mehmed Rüşdi Paşa |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1828 Sakız |
Ölüm | 1875 (46-47 yaşlarında) İzmir |
İlişkiler | Müşir Kâzım Paşa (erkek kardeşi) |
Askerî hizmeti | |
Bağlılığı | Osmanlı İmparatorluğu |
Branşı | Osmanlı ordusu |
Hizmet yılları | 1848-1875 |
Rütbesi | Müşir |
Hayatı
1828 yılında Sakız Adasında doğdu. Sakız Müftüsü Süleyman Bey'in oğlu olup, Müşir Kâzım Paşa'nın ağabeyidir. 1852 yılında Işıklar Askerî Lisesi'nden, 1858 yılında ise kurmay yüzbaşı olarak Harp Akademisi'nden mezun oldu. Harp Akademisi'nde iken Fuat Paşa’nın dikkatini çekti. Fuat Paşa’nın sadrazam olmasından sonra Esat Bey Paris Ataşemiliterliğine ve Mekteb-i Osmanî Müdürlüğüne tayin edildi. Sultan Abdülaziz’in Fransa seyahatinde Padişaha takdim edildi ve tuğgeneralliğe yükseltildi. Paris sefaretinde çalıştı. Paris dönüşünde Cemiyet-i Tedrisiyye-i İslâmiye'ye (şimdiki adıyla Darüşşafaka Cemiyeti) katıldı. Cemiyet kurucuların büyük bir okul kurma düşüncelerine katılarak, bu okulun Paris civarında görüp incelediği kız ve erkek yetimlerine özgü yatılı bir okul olan benzeri bir okul olmasını önerdi. Yanında okulun planını, öğrencilerin kılık kıyafetiyle ilgili çizimleri ve öğretim programını da getirmişti. Önerisi kurucularca kabul gördü ve Darüşşafaka kuruldu.
Ahmed Esad Paşa 1868 yılının Aralık ayında İşkodra valiliğine atandı. Bu görevi 1870 yılının Ağustos ayına kadar sürdürdükten sonra Hassa ordusu komutanı oldu. 1871 yılında Serasker oldu. Bu görevi 1872 yılında Sivas valiliği, Bahriye Nazırlığı ve ikinci bir defa seraskerlik izledi. 1873 yılının Şubat ayında Tophane müşiri oldu.
1873'te Konya valiliği görevini sürdürürken, olarak bilinen büyük kuraklık döneminde, Postnişini ile birlikte aç ve çaresiz kalan halka yardım amaçlı çabalarıyla Sultan Abdülaziz'in dikkatini çekti.
Bu çalışmalarının sonucu olarak Abdülaziz'in saltanat döneminde 15 Şubat 1873 - 15 Nisan 1873 ve 26 Nisan 1875 - 26 Ağustos 1875 tarihleri arasında iki dönem -toplam beş ay yirmisekiz gün- sadrazamlık yaptı. Bu iki sadrazamlık görevi arasında Tophane müşirliği, Konya ve Suriye valilikleri ve ikinci bir defa Bahriye Nazırlığı görevlerini yürüttü.
Sadrazamlık da yaptığı 1875 yılı içerisinde yine kısa bir süre için önce Nafia Nazırlığı'na sonra da İzmir (Aydın) Valiliğine tayin edildi. Resmi bir ziyarete gittiği Denizli'de yorgunluk kahvesi içtikten sonra, kahveye konan zehirden hastalanarak hayatını kaybetti. Suçlu olarak kahveyi pişiren zenci köle hemen asıldı.
Kaynakça
- ^ Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839 - 1922) Prosopografik Rehber, Sinan Kuneralp, ISIS Press, İstanbul, , 1999.
Dış bağlantılar
- Buz, Ayhan (2009) "Osmanlı Sadrazamları", İstanbul: Neden Kitap,
- Danişmend, İsmail Hâmi (1971),Osmanlı Devlet Erkânı, İstanbul: Türkiye Yayınevi
- Kuneralp, Sinan (1999) Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839 - 1922) Prosopografik Rehber, İstanbul:ISIS Press, .
- İnal, İbnülemin Mehmet Kemal, (1964) Son Sadrazamlar 4 cilt, Ankara: Millî Eğitim Basimevi, (Dergah Yayinevi 2002) (Google books [1]12 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,
- Tektaş, Nazim (2002), Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Yayınevi (Google books: [2]7 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa | Osmanlı Sadrazamı 15 Şubat 1873 - 15 Nisan 1873 | Sonra gelen: Şirvanizade Mehmed Rüşdi Paşa |
Önce gelen: Hüseyin Avni Paşa | Osmanlı Sadrazamı 26 Nisan 1875 - 26 Ağustos 1875 | Sonra gelen: Mahmud Nedim Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sakizli Ahmed Esad Pasa 1828 Sakiz 1875 Izmir Osmanli devlet adami Abdulaziz in saltanatinda iki donem sadrazamlik yapmistir Darussafaka nin kurucularindandir Sanat tarihci Celal Esad Arseven in babasidir Sakizli Ahmed Esad PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 26 Nisan 1875 26 Agustos 1875Hukumdar AbdulazizYerine geldigi Huseyin Avni PasaYerine gelen Mahmud Nedim PasaGorev suresi 15 Subat 1873 15 Nisan 1873Hukumdar AbdulazizYerine geldigi Mutercim Mehmed Rusdi PasaYerine gelen Sirvanizade Mehmed Rusdi PasaKisisel bilgilerDogum 1828 SakizOlum 1875 46 47 yaslarinda IzmirIliskiler Musir Kazim Pasa erkek kardesi Askeri hizmetiBagliligi Osmanli ImparatorluguBransi Osmanli ordusuHizmet yillari 1848 1875Rutbesi MusirHayati1828 yilinda Sakiz Adasinda dogdu Sakiz Muftusu Suleyman Bey in oglu olup Musir Kazim Pasa nin agabeyidir 1852 yilinda Isiklar Askeri Lisesi nden 1858 yilinda ise kurmay yuzbasi olarak Harp Akademisi nden mezun oldu Harp Akademisi nde iken Fuat Pasa nin dikkatini cekti Fuat Pasa nin sadrazam olmasindan sonra Esat Bey Paris Atasemiliterligine ve Mekteb i Osmani Mudurlugune tayin edildi Sultan Abdulaziz in Fransa seyahatinde Padisaha takdim edildi ve tuggenerallige yukseltildi Paris sefaretinde calisti Paris donusunde Cemiyet i Tedrisiyye i Islamiye ye simdiki adiyla Darussafaka Cemiyeti katildi Cemiyet kurucularin buyuk bir okul kurma dusuncelerine katilarak bu okulun Paris civarinda gorup inceledigi kiz ve erkek yetimlerine ozgu yatili bir okul olan benzeri bir okul olmasini onerdi Yaninda okulun planini ogrencilerin kilik kiyafetiyle ilgili cizimleri ve ogretim programini da getirmisti Onerisi kurucularca kabul gordu ve Darussafaka kuruldu Ahmed Esad Pasa 1868 yilinin Aralik ayinda Iskodra valiligine atandi Bu gorevi 1870 yilinin Agustos ayina kadar surdurdukten sonra Hassa ordusu komutani oldu 1871 yilinda Serasker oldu Bu gorevi 1872 yilinda Sivas valiligi Bahriye Nazirligi ve ikinci bir defa seraskerlik izledi 1873 yilinin Subat ayinda Tophane musiri oldu 1873 te Konya valiligi gorevini surdururken olarak bilinen buyuk kuraklik doneminde Postnisini ile birlikte ac ve caresiz kalan halka yardim amacli cabalariyla Sultan Abdulaziz in dikkatini cekti Bu calismalarinin sonucu olarak Abdulaziz in saltanat doneminde 15 Subat 1873 15 Nisan 1873 ve 26 Nisan 1875 26 Agustos 1875 tarihleri arasinda iki donem toplam bes ay yirmisekiz gun sadrazamlik yapti Bu iki sadrazamlik gorevi arasinda Tophane musirligi Konya ve Suriye valilikleri ve ikinci bir defa Bahriye Nazirligi gorevlerini yuruttu Sadrazamlik da yaptigi 1875 yili icerisinde yine kisa bir sure icin once Nafia Nazirligi na sonra da Izmir Aydin Valiligine tayin edildi Resmi bir ziyarete gittigi Denizli de yorgunluk kahvesi ictikten sonra kahveye konan zehirden hastalanarak hayatini kaybetti Suclu olarak kahveyi pisiren zenci kole hemen asildi Kaynakca Son Donem Osmanli Erkan ve Ricali 1839 1922 Prosopografik Rehber Sinan Kuneralp ISIS Press Istanbul ISBN 9784281181 1999 Dis baglantilarBuz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN 978 975 254 278 5 Danismend Ismail Hami 1971 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Kuneralp Sinan 1999 Son Donem Osmanli Erkan ve Ricali 1839 1922 Prosopografik Rehber Istanbul ISIS Press ISBN 9784281181 Inal Ibnulemin Mehmet Kemal 1964 Son Sadrazamlar 4 cilt Ankara Milli Egitim Basimevi Dergah Yayinevi 2002 Google books 1 12 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tektas Nazim 2002 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Yayinevi Google books 2 7 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Mutercim Mehmed Rusdi Pasa Osmanli Sadrazami 15 Subat 1873 15 Nisan 1873 Sonra gelen Sirvanizade Mehmed Rusdi PasaOnce gelen Huseyin Avni Pasa Osmanli Sadrazami 26 Nisan 1875 26 Agustos 1875 Sonra gelen Mahmud Nedim Pasa