Ahmet Hulusi Ardel (d. 1902, ö. 1978), Cumhuriyet döneminin ilk büyük coğrafyacılarından biridir.
Ahmet Ardel | |
---|---|
Doğum | 1902 |
Ölüm | 13 Ekim 1978 |
Hayatı
Ahmet Hulusi Ardel 1902 yılında İstanbul’da doğdu. Çocukluk yıllarını Üsküdar’da geçirdi. İlköğretmen okulunu bitirdikten sonra, ’ne girdi, 1927 yılında mezun oldu. Üniversite öğrenimi sırasında Ali Macit Arda, ve İbrahim Hakkı Akyol gibi dönemin saygın ve Belçikalı ve Fransalı Ernest Chaput gibi uluslararası üne sahip coğrafyacılardan ders görmüştür. Mezuniyetinin ardından öğreniminin devamı için Fransa’ya gönderilmiş ve Strasbourg Üniversitesi kayıt olunarak, burada H. Bauling gibi büyük bir hocanın yanında öğrenimini tamamlamış ve 1931 yılında lisans diploması almıştır. Bunun ardından, Cezayir yaylalarında bazı çalışmalar yapmak üzere 1932 yılında tarih ve coğrafya dalında ‘’yüksek etüd’’ diplomasına hak kazanmıştır. Aynı yıl yurda dönerek görevlendirilmiş ve kısa bir süre orta öğretimde hocalık yapmıştır. 1933 yılında Üniversite Reformu sırasında Edebiyat Fakültesi Coğrafya bölümüne doçent olarak atanmıştır. O tarihten itibaren Kürsüsünü yönetmeye başlayan Ardel, 1942 yılında profesörlüğe, 1958 yılında da Ordinarius Profesörlüğe yükseltilmiştir. 1973 yılında ise emekli olmuştur. Ahmet Ardel Fransızcaya ileri seviyede hakimdi ve Almancayı ise çalışmalarında yürütecek derecede biliyordu. Bu nedenledir ki Fransızca literatürden yararlanmakla kalmamış, Almanca kaynaklardan da faydalanmıştır. Bu sayede Alman ekolünü ve bu dildeki yayınları doğrudan izleme imkânı bulmuştur. Ahmet Hulusi Ardel 13 Ekim 1978 yılında ölmüştür.
Mesleki Hayatı ve Çalışmaları
Ders Kitapları
Yönettiği kürsünün ihtiyacı ve kendi kişisel eğilimi dolasıyla Ardel, konularını kapsayan modern ders kitapları hazırlamaya ve bu alanda mevcut boşluğu doldurmaya gayret etmiştir. Umumi Coğrafya Dersleri adını verdiği bu koleksiyonun ilk cildini, 1940'ta yayınlanan Klimatoloji meydana getirir. Eser, Türkiye’de klimatoloji konusunda yayınlanan ilk üniversite ders kitabıdır ve içerisinde Türkiye İklimi ilgili hususları da içermektedir. Ahmet Ardel’in kitaplarını 1968’de 1.baskısı, 1971’de de 2. baskısı yapılan Jeomorfolojinin Prensipleri izlemiştir. Ardel’in öne çıkan iki özelliği bulunmaktadır. Bunlardan biri, hoca ve müellif olarak kendini daima yenilemesini bilmiş olması, sürekli bir gelişme göstermesi ve her yeni eserinin veya her yeni baskının öncekilerden daha iyi olmasıdır. İkinci özelliği de tekelci olmayışı yani bilgisini paylaşmasıdır.
Bilimsel Makaleleri
Ahmet Hulusi Ardel’in bilimsel araştırma ve incelemelerinin bir ürünü olan makaleleri, jeomorfolojiden kadar birçok konuyu içerir. Bununla beraber, çalışmalarındaki ağırlık jeomorfoloji üzerinedir. Bu onun kişisel eğiliminin, feyz aldığı yerli ve yabancı hocaların etkilerinin, tabiatı ve araziyi seven bir insan olmasının doğal sonucudur. Ardel’in jeomorfoloji alanında çeşitli konuları üzerinde durduğu ancak özellikle ve üzerinde durmuştur. Çalışmaları ve yayınları içinde çoğunluğu meydana getiren etütleri dışında, Ardel’in incelemelerinden, ve etütlere, ve kadar çok çeşitli konuları ele alan bilimsel makaleleri vardır. Örneğin Cumhuriyet Devrinde Endüstri (1944) isimli etüdü, Cumhuriyetimizin 11. yılında çeşitli kollarındaki durumu ve gerçekleştirilen başarıları ortaya koyan değerli bir belgedir.
Diğer Faaliyetleri ve Katkıları
Bu konuda belirtilmesi gereken en önemli huşulardan biri, Ahmet Ardel’in sesini yurt dışında da duyurabilmeyi başarmış ilk bilim insanlarımızdan biri olmasıdır. Ardel, 1938 Amsterdam ve 1965 Varşova , ’nın 5. ve 6. Uluslararası toplantılarına ve ’nin 1966’daki çalışmalarına tebliğler vermek suretiyle katılmıştır. Ahmet Ardel sadece değil, İbrahim Hakkı Akyol’un vefatından sonra bir süre yönetmiş, her iki kürsü elemanlarının yetişmeleri için çaba harcamıştır.
Eserlerinden Bazıları
- 1940, Umumi Coğrafya Dersleri Cilt 1, Klimatoloji, İ.Ü. Coğr. Enst. Yay. No: 7, İstanbul.
- 1943, Marmara Bölgesinin Güneydoğu Havzasının Morfolojik Karakterleri, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 2, s. 160-173, İstanbul.
- 1943, Cumhuriyet Devrinde Endüstri, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 3-4, s. 316-351, İstanbul.
- 1944, Uludağ – Morfolojik Etüd, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 5-6, s.35-60, Ankara.
- 1951, Göller Bölgesinde Morfolojik Müşahedeler, İ.Ü. Coğr. Enst. Der. Sayı:2, s.1-19, İstanbul.
- 1954, Karadeniz’in İdrolojisi, İ.Ü. Coğr. Enst. Der. Sayı:5-6, s.23-34, İstanbul.
- 1954, İznik Depresyonu ve Gölü, İ.Ü. Coğr. Enst. Der. Sayı:5-6, s.225-229, İstanbul.
- 1955, Yukarı Sakarya Havzası, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 13-14, s.3-24, İstanbul.
- 1956, Marmara Bölgesinde Coğrafi Müşahedeler, İ.Ü. Coğr. Enst. Der. Sayı:7, s.1-16, İstanbul.
- 1957, Umumi Coğrafya Dersleri Cilt 2, Fasikül 1, İdrografya: Okyanuslar ve Denizler. İ.Ü. Coğr. Enst. Yay. No:19, İstanbul.
- 1957, Trakya2nın Jeomorfolojisi, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı:17, s.152-158, İstanbul.
- 1964, Anadolu Havzalarının Teşekkül ve Tekamülü, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 22-23, s.217-218, Ankara.
- 1964, Orta Asya Coğrafyasına Toplu Bakış, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Yıl:1, s.111-132, Ankara.
- 1968, Umumi Coğrafya Dersleri Cilt 3, Jeomorfolojinin Prensipleri Fasikül 1:Akarsular Topoğrafyası, Bünyeler, Karst Topoğrafyası ve Volkan Reliefi., İ.Ü. Coğr. Enst. Yay. No:53, İstanbul.
- 1969, Jeomorfoloji Nedir, Jeomorfolog Kimdir ve Cemiyetteki Vazifesi Nedir?, Jeomorfoloji Dergisi, Sayı: 1, s. 33-36, Ankara.
- 1992, Türk Ülkelerin Tabii Coğrafyası, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yay: 121, Seri:1, Sayı: A-23 (2. baskı), s. 7-53, Ankara.
Bu çalışma TÜBİTAK BİDEB 2209/A kodlu 2014 tarihli proje tarafından desteklenmiştir.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahmet Hulusi Ardel d 1902 o 1978 Cumhuriyet doneminin ilk buyuk cografyacilarindan biridir Ahmet ArdelDogum1902Olum13 Ekim 1978HayatiAhmet Hulusi Ardel 1902 yilinda Istanbul da dogdu Cocukluk yillarini Uskudar da gecirdi Ilkogretmen okulunu bitirdikten sonra ne girdi 1927 yilinda mezun oldu Universite ogrenimi sirasinda Ali Macit Arda ve Ibrahim Hakki Akyol gibi donemin saygin ve Belcikali ve Fransali Ernest Chaput gibi uluslararasi une sahip cografyacilardan ders gormustur Mezuniyetinin ardindan ogreniminin devami icin Fransa ya gonderilmis ve Strasbourg Universitesi kayit olunarak burada H Bauling gibi buyuk bir hocanin yaninda ogrenimini tamamlamis ve 1931 yilinda lisans diplomasi almistir Bunun ardindan Cezayir yaylalarinda bazi calismalar yapmak uzere 1932 yilinda tarih ve cografya dalinda yuksek etud diplomasina hak kazanmistir Ayni yil yurda donerek gorevlendirilmis ve kisa bir sure orta ogretimde hocalik yapmistir 1933 yilinda Universite Reformu sirasinda Edebiyat Fakultesi Cografya bolumune docent olarak atanmistir O tarihten itibaren Kursusunu yonetmeye baslayan Ardel 1942 yilinda profesorluge 1958 yilinda da Ordinarius Profesorluge yukseltilmistir 1973 yilinda ise emekli olmustur Ahmet Ardel Fransizcaya ileri seviyede hakimdi ve Almancayi ise calismalarinda yurutecek derecede biliyordu Bu nedenledir ki Fransizca literaturden yararlanmakla kalmamis Almanca kaynaklardan da faydalanmistir Bu sayede Alman ekolunu ve bu dildeki yayinlari dogrudan izleme imkani bulmustur Ahmet Hulusi Ardel 13 Ekim 1978 yilinda olmustur Mesleki Hayati ve CalismalariDers Kitaplari Yonettigi kursunun ihtiyaci ve kendi kisisel egilimi dolasiyla Ardel konularini kapsayan modern ders kitaplari hazirlamaya ve bu alanda mevcut boslugu doldurmaya gayret etmistir Umumi Cografya Dersleri adini verdigi bu koleksiyonun ilk cildini 1940 ta yayinlanan Klimatoloji meydana getirir Eser Turkiye de klimatoloji konusunda yayinlanan ilk universite ders kitabidir ve icerisinde Turkiye Iklimi ilgili hususlari da icermektedir Ahmet Ardel in kitaplarini 1968 de 1 baskisi 1971 de de 2 baskisi yapilan Jeomorfolojinin Prensipleri izlemistir Ardel in one cikan iki ozelligi bulunmaktadir Bunlardan biri hoca ve muellif olarak kendini daima yenilemesini bilmis olmasi surekli bir gelisme gostermesi ve her yeni eserinin veya her yeni baskinin oncekilerden daha iyi olmasidir Ikinci ozelligi de tekelci olmayisi yani bilgisini paylasmasidir Bilimsel Makaleleri Ahmet Hulusi Ardel in bilimsel arastirma ve incelemelerinin bir urunu olan makaleleri jeomorfolojiden kadar bircok konuyu icerir Bununla beraber calismalarindaki agirlik jeomorfoloji uzerinedir Bu onun kisisel egiliminin feyz aldigi yerli ve yabanci hocalarin etkilerinin tabiati ve araziyi seven bir insan olmasinin dogal sonucudur Ardel in jeomorfoloji alaninda cesitli konulari uzerinde durdugu ancak ozellikle ve uzerinde durmustur Calismalari ve yayinlari icinde cogunlugu meydana getiren etutleri disinda Ardel in incelemelerinden ve etutlere ve kadar cok cesitli konulari ele alan bilimsel makaleleri vardir Ornegin Cumhuriyet Devrinde Endustri 1944 isimli etudu Cumhuriyetimizin 11 yilinda cesitli kollarindaki durumu ve gerceklestirilen basarilari ortaya koyan degerli bir belgedir Diger Faaliyetleri ve Katkilari Bu konuda belirtilmesi gereken en onemli husulardan biri Ahmet Ardel in sesini yurt disinda da duyurabilmeyi basarmis ilk bilim insanlarimizdan biri olmasidir Ardel 1938 Amsterdam ve 1965 Varsova nin 5 ve 6 Uluslararasi toplantilarina ve nin 1966 daki calismalarina tebligler vermek suretiyle katilmistir Ahmet Ardel sadece degil Ibrahim Hakki Akyol un vefatindan sonra bir sure yonetmis her iki kursu elemanlarinin yetismeleri icin caba harcamistir Eserlerinden Bazilari1940 Umumi Cografya Dersleri Cilt 1 Klimatoloji I U Cogr Enst Yay No 7 Istanbul 1943 Marmara Bolgesinin Guneydogu Havzasinin Morfolojik Karakterleri Turk Cografya Dergisi Sayi 2 s 160 173 Istanbul 1943 Cumhuriyet Devrinde Endustri Turk Cografya Dergisi Sayi 3 4 s 316 351 Istanbul 1944 Uludag Morfolojik Etud Turk Cografya Dergisi Sayi 5 6 s 35 60 Ankara 1951 Goller Bolgesinde Morfolojik Musahedeler I U Cogr Enst Der Sayi 2 s 1 19 Istanbul 1954 Karadeniz in Idrolojisi I U Cogr Enst Der Sayi 5 6 s 23 34 Istanbul 1954 Iznik Depresyonu ve Golu I U Cogr Enst Der Sayi 5 6 s 225 229 Istanbul 1955 Yukari Sakarya Havzasi Turk Cografya Dergisi Sayi 13 14 s 3 24 Istanbul 1956 Marmara Bolgesinde Cografi Musahedeler I U Cogr Enst Der Sayi 7 s 1 16 Istanbul 1957 Umumi Cografya Dersleri Cilt 2 Fasikul 1 Idrografya Okyanuslar ve Denizler I U Cogr Enst Yay No 19 Istanbul 1957 Trakya2nin Jeomorfolojisi Turk Cografya Dergisi Sayi 17 s 152 158 Istanbul 1964 Anadolu Havzalarinin Tesekkul ve Tekamulu Turk Cografya Dergisi Sayi 22 23 s 217 218 Ankara 1964 Orta Asya Cografyasina Toplu Bakis Turk Kulturunu Arastirma Enstitusu Yil 1 s 111 132 Ankara 1968 Umumi Cografya Dersleri Cilt 3 Jeomorfolojinin Prensipleri Fasikul 1 Akarsular Topografyasi Bunyeler Karst Topografyasi ve Volkan Reliefi I U Cogr Enst Yay No 53 Istanbul 1969 Jeomorfoloji Nedir Jeomorfolog Kimdir ve Cemiyetteki Vazifesi Nedir Jeomorfoloji Dergisi Sayi 1 s 33 36 Ankara 1992 Turk Ulkelerin Tabii Cografyasi Turk Kulturunu Arastirma Enstitusu Yay 121 Seri 1 Sayi A 23 2 baski s 7 53 Ankara Bu calisma TUBITAK BIDEB 2209 A kodlu 2014 tarihli proje tarafindan desteklenmistir Kaynakca a b c d Erinc S 1978 Ord Prof Ahmet Ardel Turk Cografyasina Katkilari Istanbul Universitesi Cografya Enstitusu Dergisi Sayi 23 s 110 122 Istanbul Tuncel H Yigit A Celikbag S 2010 Turkiye Cografya Bibliyografyasi Kitaplar ve Makaleler Bilecik Univ Yay No 2 Ankara