Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin konusu sağlamayabilir. ve maddeyi geliştirebilir ve kayda değer olduğunu ispat edebilirsiniz. Maddenin kayda değerliği kanıtlanamazsa Vikipedi'nin gereğince , kayda değerliği tartışmalı ise yerinde olacaktır. Kaynak ara: "Akşit Göktürk" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR Bu madde Nisan 2024 tarihinden bu yana işaretli olarak durmaktadır. |
Akşit Göktürk (27 Aralık 1934, Van – 26 Şubat 1988, İstanbul) edebiyat eleştirmeni, yazar ve dilbilimci.
27 Aralık 1934'te Van'da doğan Akşit Göktürk, memur bir ailenin beş çocuğundan biridir. Çocukluğu Anadolu'nun çeşitli kasabalarında geçmiştir. Ortaokul eğitimini Antakya ve Adana'da tamamlamış olan Göktürk, lise eğitimi için Van'a geri dönmüş ve Van Lisesi'nden mezun olmuştur. Babasının emekli olmasıyla ailesiyle birlikte Van'a dönmüştür. Lise ve üniversite yıllarında Mustafa Canpolat ile birlikte edebiyat ortamında yer aldıklarını belirten Göktürk, dergiler çıkardıklarını ancak kendisinin bu dergilerde yazmadığını ifade etmektedir. Üniversite eğitimi için 1956'da Ankara'ya giden ve ardından İstanbul'a geçen Göktürk, İstanbul Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü'ne başlamıştır. Ancak yerleştiği Tıp Öğrenci Yurdu'nda çıkan yangın sonrasında Onat Kutlar ile birlikte Site Öğrenci Yurdu'na taşınmıştır. 1960 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümünü tamamlayarak 1961 yılında mezun olduğu bölümde asistan olarak çalışmaya başladı. 1965 yılında doktorasını tamamladı. 1972 yılında doçentliğini, 1978 yılında ise profesörlüğünü kazandı. 1975-1983 yılları arasında Türk Dil Kurumu’nda Yönetim Kurulu üyeliğinde bulunmuştur.
Kariyeri
Akşit Göktürk, Türkiye’de Çeviribilim'in kurucuları arasında gösterilmektedir. 1958 yılından itibaren Varlık, Türk Dili, Yeni Dergi, Yeni Ufuklar ve Çağdaş Eleştiri gibi dergilerde inceleme yazıları ve çeviriler yayımlamıştır. İnceleme yazılarında özellikle biçem ve dil çözümlemeleri konularına değinmiştir. Araştırmacı olarak 1964-1965 yılları arasında Nottingham Üniversitesi’nde ve 1970 ile 1974-1976 yılları arasında Almanya’da Konstanz Üniversitesi’nde çalıştı. Batı Berlin ve İsveç Uppsala üniversitelerinde çeviri yöntemleri ve kuramlarına ilişkin semirleri yönetti. Akşit Göktürk, İngiliz gerçekçi yazar Daniel Defoe’nun Robinson Crusoe isimli romanının ilk tam Türkçe çevirisini yapmıştır. Söz konusu çevirisiyle 1969 yılında Türk Dil Kurumu (TDK) Çeviri Ödülü’nü kazanmıştır. Daniel Defoe’nun yanısıra, D. H. Lawrence, E. Kastner, F. Dürrenmatt, Bertrand Russell, T. S. Eliot gibi yazarların eserlerini de çevirileri yoluyla Türkçe’ye aktarmıştır.
Eserleri
Kitaplaşmış yapıtları genel olarak deneme ve inceleme, edebiyat kuramı ve araştırma türündedir. 4. adet eser bulunmaktadır, bunlar Edebiyatta Ada, İngiliz Edebiyatında Ada Kavramı Üzerine Bir İnceleme (1973), Okuma Uğraşı (1979), Çeviri: Dillerin Dili (1986), Sözün Ötesi (1989) kitaplarıdır.
Çeviri Dillerin Dili
Çeviri: Dillerin Dili edebiyat ve inceleme konularına yer veren bir çeviribilim kitabıdır. 1986 yılında İstanbul’daki Çağdaş Yayınevi tarafından yayınlanmıştır. 1994 yılında ise Yapı Kredi Yayınları’ndan ilk baskısı, Şubat 2023 tarihinde ise 16. baskısı yapılmıştır. Kitapta, çevirinin temel meseleleri ve sorunlarına değinen yazar, çeviri ve okuma eylemini ortak bir uğraşı olarak ele almaktadır. Kitapta aynı zamanda çeviri tarihi, çeviri eleştirisi, yazın (edebiyat) çevirisi ve çeviride yaratıcılık konularını diyalektik bir yöntemle ele almaktadır.
Çeviri Olgusu, Çeviri Süreci ve Çevirmen Hakkındaki Düşünceleri
Akşit Göktürk kitabının başlığı olarak da belirlediği şekilde, çeviriyi şu ifade ile özetlemektedir: Çeviri dillerin dilidir. Akşit Göktürk'ün söz konusu kitabında çeviri olgusu, çevirmen ve çeviri sürecine ilişkin düşüncelerini ele alır ve burada değindiği noktalar özetle aşağıdaki gibidir:
- Çeviri, yalnızca dilbilimsel bir süreç değildir ve anlamın yabancı bir dilden tanıdık bir dile aktarılmasıyla sınırlı değildir.
- Her dil, belirli bir kültürün işaretler sistemine, özel uzlaşımlara, geleneklere, davranışlara ve değer ölçütlerine sıkı sıkıya bağlıdır.
- Bu bağlamda, çeviri, farklı dillerin keşfedilmesidir, farklı kültürel dünyaların tanıtılmasıdır.
- İnsanın kendi yaşam alanının dışında olan olgularla ilgili düş kurma çabası, çevirinin bir sonucudur.
- Farklı toplulukların, ulusların bilim, sanat ve düşünce alanındaki çabalarını birbirleriyle paylaşma yoludur.
- Bu yöntem, insanların farklı diller konuşma gerçeği yanı sıra, Babil'den beri var olmuştur.
- Bu açıdan, çeviri, diller arası bir ortak dildir, dilin dili olarak kabul edilebilir.
- Keats'in şiirinde ifade edildiği gibi, çeviri, yeni bilgi alanlarına açılan bir kapıdır.
- Çeviri, genellikle algılandığı gibi sadece bir dilin diğerine aktarılması değildir.
- Çevirmen, anlaşılmaz olanı hedef dilin iletişim kurallarına dönüştürür.
- Çeviri, sadece anlam eşdeğerliklerini aramakla sınırlı değildir, önemli olan bütünsel dil yapısıdır.
- Çeviri, gerçekte sözün, hem bir dünyayı algılayışımızı hem de o dünyaya yönelik algılarımızı şekillendiren bir etken olduğunu açıkça gösterir.
- Bir dil, belirli bir kültürel deneyimin birikimidir ve çevirmen, bu deneyimin içinden bakarak kaynak metni anlar ve ardından hedef dilin kültürel deneyimiyle birleştirir.
- 'Çeviri olgusu', yorumun temelidir ve çevirmen için her zaman iki anlam dünyası bulunmaktadır: çevrilecek metnin dünyası ve hedef dilin okurunun dünyası.
- Çevirinin, öncelikle kapsamlı bir anlama ve ardından anlatma, yani bir yorum etkinliğidir.
Kaynakça
- ^ a b c Sözün Ötesi. 9 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2024.
- ^ a b Türk Edebiyatında Alımlama Estetiği ve Akşit Göktürk'ün İnceleme ve Deneme Yazıları. 26 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Nisan 2024.
- ^ Çeviri: Dillerin Dili. 19 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2024.
- ^ "Akşit Göktürk-Biyografi". 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2024.
- ^ "Çeviri: Dillerin Dili, Akşit Göktürk". YKY. 18 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2024.
- ^ a b Yılmaz, H. (2008). ELMALILI ve ÇANTAY’IN ‘MUKADDİMELERİ’ÖZELİNDE ‘ÇEVİRİ OLGUSU’ve ‘KUR’ÂN MEÂLLERİNE’DAİR. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (30), 93-119.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin konusu kayda degerlik yonergelerini saglamayabilir Konudan bagimsiz ve guvenilir kaynaklar kullanarak maddeyi gelistirebilir ve kayda deger oldugunu ispat edebilirsiniz Maddenin kayda degerligi kanitlanamazsa Vikipedi nin silme politikasi geregince hizli silinmesi kayda degerligi tartismali ise silinmeye aday gosterilmesi yerinde olacaktir Kaynak ara Aksit Gokturk haber gazete kitap akademik JSTOR Bu madde Nisan 2024 tarihinden bu yana isaretli olarak durmaktadir Aksit Gokturk 27 Aralik 1934 Van 26 Subat 1988 Istanbul edebiyat elestirmeni yazar ve dilbilimci 27 Aralik 1934 te Van da dogan Aksit Gokturk memur bir ailenin bes cocugundan biridir Cocuklugu Anadolu nun cesitli kasabalarinda gecmistir Ortaokul egitimini Antakya ve Adana da tamamlamis olan Gokturk lise egitimi icin Van a geri donmus ve Van Lisesi nden mezun olmustur Babasinin emekli olmasiyla ailesiyle birlikte Van a donmustur Lise ve universite yillarinda Mustafa Canpolat ile birlikte edebiyat ortaminda yer aldiklarini belirten Gokturk dergiler cikardiklarini ancak kendisinin bu dergilerde yazmadigini ifade etmektedir Universite egitimi icin 1956 da Ankara ya giden ve ardindan Istanbul a gecen Gokturk Istanbul Universitesi Ingiliz Dili ve Edebiyati Bolumu ne baslamistir Ancak yerlestigi Tip Ogrenci Yurdu nda cikan yangin sonrasinda Onat Kutlar ile birlikte Site Ogrenci Yurdu na tasinmistir 1960 yilinda Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Ingiliz Dili ve Edebiyati bolumunu tamamlayarak 1961 yilinda mezun oldugu bolumde asistan olarak calismaya basladi 1965 yilinda doktorasini tamamladi 1972 yilinda docentligini 1978 yilinda ise profesorlugunu kazandi 1975 1983 yillari arasinda Turk Dil Kurumu nda Yonetim Kurulu uyeliginde bulunmustur KariyeriAksit Gokturk Turkiye de Ceviribilim in kuruculari arasinda gosterilmektedir 1958 yilindan itibaren Varlik Turk Dili Yeni Dergi Yeni Ufuklar ve Cagdas Elestiri gibi dergilerde inceleme yazilari ve ceviriler yayimlamistir Inceleme yazilarinda ozellikle bicem ve dil cozumlemeleri konularina deginmistir Arastirmaci olarak 1964 1965 yillari arasinda Nottingham Universitesi nde ve 1970 ile 1974 1976 yillari arasinda Almanya da Konstanz Universitesi nde calisti Bati Berlin ve Isvec Uppsala universitelerinde ceviri yontemleri ve kuramlarina iliskin semirleri yonetti Aksit Gokturk Ingiliz gercekci yazar Daniel Defoe nun Robinson Crusoe isimli romaninin ilk tam Turkce cevirisini yapmistir Soz konusu cevirisiyle 1969 yilinda Turk Dil Kurumu TDK Ceviri Odulu nu kazanmistir Daniel Defoe nun yanisira D H Lawrence E Kastner F Durrenmatt Bertrand Russell T S Eliot gibi yazarlarin eserlerini de cevirileri yoluyla Turkce ye aktarmistir EserleriKitaplasmis yapitlari genel olarak deneme ve inceleme edebiyat kurami ve arastirma turundedir 4 adet eser bulunmaktadir bunlar Edebiyatta Ada Ingiliz Edebiyatinda Ada Kavrami Uzerine Bir Inceleme 1973 Okuma Ugrasi 1979 Ceviri Dillerin Dili 1986 Sozun Otesi 1989 kitaplaridir Ceviri Dillerin Dili Ceviri Dillerin Dili edebiyat ve inceleme konularina yer veren bir ceviribilim kitabidir 1986 yilinda Istanbul daki Cagdas Yayinevi tarafindan yayinlanmistir 1994 yilinda ise Yapi Kredi Yayinlari ndan ilk baskisi Subat 2023 tarihinde ise 16 baskisi yapilmistir Kitapta cevirinin temel meseleleri ve sorunlarina deginen yazar ceviri ve okuma eylemini ortak bir ugrasi olarak ele almaktadir Kitapta ayni zamanda ceviri tarihi ceviri elestirisi yazin edebiyat cevirisi ve ceviride yaraticilik konularini diyalektik bir yontemle ele almaktadir Ceviri Olgusu Ceviri Sureci ve Cevirmen Hakkindaki Dusunceleri Aksit Gokturk kitabinin basligi olarak da belirledigi sekilde ceviriyi su ifade ile ozetlemektedir Ceviri dillerin dilidir Aksit Gokturk un soz konusu kitabinda ceviri olgusu cevirmen ve ceviri surecine iliskin dusuncelerini ele alir ve burada degindigi noktalar ozetle asagidaki gibidir Ceviri yalnizca dilbilimsel bir surec degildir ve anlamin yabanci bir dilden tanidik bir dile aktarilmasiyla sinirli degildir Her dil belirli bir kulturun isaretler sistemine ozel uzlasimlara geleneklere davranislara ve deger olcutlerine siki sikiya baglidir Bu baglamda ceviri farkli dillerin kesfedilmesidir farkli kulturel dunyalarin tanitilmasidir Insanin kendi yasam alaninin disinda olan olgularla ilgili dus kurma cabasi cevirinin bir sonucudur Farkli topluluklarin uluslarin bilim sanat ve dusunce alanindaki cabalarini birbirleriyle paylasma yoludur Bu yontem insanlarin farkli diller konusma gercegi yani sira Babil den beri var olmustur Bu acidan ceviri diller arasi bir ortak dildir dilin dili olarak kabul edilebilir Keats in siirinde ifade edildigi gibi ceviri yeni bilgi alanlarina acilan bir kapidir Ceviri genellikle algilandigi gibi sadece bir dilin digerine aktarilmasi degildir Cevirmen anlasilmaz olani hedef dilin iletisim kurallarina donusturur Ceviri sadece anlam esdegerliklerini aramakla sinirli degildir onemli olan butunsel dil yapisidir Ceviri gercekte sozun hem bir dunyayi algilayisimizi hem de o dunyaya yonelik algilarimizi sekillendiren bir etken oldugunu acikca gosterir Bir dil belirli bir kulturel deneyimin birikimidir ve cevirmen bu deneyimin icinden bakarak kaynak metni anlar ve ardindan hedef dilin kulturel deneyimiyle birlestirir Ceviri olgusu yorumun temelidir ve cevirmen icin her zaman iki anlam dunyasi bulunmaktadir cevrilecek metnin dunyasi ve hedef dilin okurunun dunyasi Cevirinin oncelikle kapsamli bir anlama ve ardindan anlatma yani bir yorum etkinligidir Kaynakca a b c Sozun Otesi 9 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2024 a b Turk Edebiyatinda Alimlama Estetigi ve Aksit Gokturk un Inceleme ve Deneme Yazilari 26 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Nisan 2024 Ceviri Dillerin Dili 19 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2024 Aksit Gokturk Biyografi 10 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2024 Ceviri Dillerin Dili Aksit Gokturk YKY 18 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2024 a b Yilmaz H 2008 ELMALILI ve CANTAY IN MUKADDIMELERI OZELINDE CEVIRI OLGUSU ve KUR AN MEALLERINE DAIR Ataturk Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi 30 93 119