Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Akbayır, Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
| Akbayır | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Akbayır Akbayır'ın Erzurum 'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Olur |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 2044 m |
| Nüfus (2022) | 29 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25650 |
Tarihçe
Akbayır'ın eski adı Kahi veya Kahisi'dir. Gürcüce bir yer adı olan Kahi / Kahisi (კახი / კახისი), bir buğday türü "kahi" (კახი) kelimesiyle ilişkili olabilir. Öte yandan bu yer adı, köyün eski halkının Gürcistan'ın Kaheti bölgesinden gelip yerleşmesiyle alakalı da olabilir. Kahi veya Kahisi Türkçeye Kahis ve Kah (كاخ) olarak girmiştir.
Kahi veya Kahisi, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan Tao bölgesinde yer alır. Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyün kilisesi de bu dönemden kalmış olmalıdır.
Kahisi, 1574 tarihli Osmanlı tahrir defterine göre Ardanuç livasına bağlı Kahi nahiyesinin köylerinden biriydi. Nüfusu 75 Hristiyan haneden oluşuyordu. Kahisi köyü aynı adlı nahiyenin de idari merkeziydi. Yedi köyü kapsayan Kahi nahiyesi toplam 230 haneden oluşuyordu ve bu tarihte sadece 5 hane İslam dinine geçmişti.
Kahisi, 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde Çıldır Eyaleti içinde, Tavusker sancağına bağlı köylerden biriydi. Osmanlı idaresinin askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit etti bu tarihte köyde 31 hanede 74 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 148 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.
Kahisi, 1877-1878 savaşının ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinde Kahi, Oltu sancağının Tausker kazasının köylerinden biriydi. 1886 nüfus sayımında Kyah (Кяхъ) olarak kaydedilmiş olan köyde 15 hanede, 35'i erkek ve 31'i kadın olmak üzere 66 kişi yaşıyordu. Bu tarihte köyün nüfusu "Türk" olarak kaydedilmiştir. Oysa Gürcü arkeolog ve tarihçi Ekvtime Takaişvili 1907 yılında, Taoskari köyünden Olur'a dönerken Kiahi (Rusçanın etkisiyle köyün adını Kiahi biçiminde yazmıştır) köyünden geçtiğini ve burada 12 hane Müslüman Gürcünün yaşadığını yazmıştır. Kahi köyünün nüfusu 1896 yılında 148 kişiye, 1906 yılında 182 kişiye yükselmiştir.
Kahi veya Kahisi, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kah (كاخ) olarak geçer. Bu tarihte köy Erzurum vilayetinin Oltu kazasının Olur nahiyesine bağlıydı. 1940 genel nüfus sayımında "Kah" köyü aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 150 kişiden oluşuyordu. Kahisi veya Kah, "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Akbayır olarak değiştirilmiştir. Akbayır köyünün nüfusu 1965 yılında 285 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 107 kişi okuma yazma biliyordu.
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Olur Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.
Kahisi köyünün Hristiyan döneminden kalmış olan Kahisi Kilisesi, köyün 300 metre güneydoğusunda, kaba yontulmuş taşlarla kireç harcı kullanılarak inşa edilmiştir. Büyük ölçüde yıkılmış olan kilisenin günümüze ulaşan duvarlarının yüksekliği 1,5 metreyi bulur.
Coğrafya
Mahalle, Erzurum il merkezine 184 km, Olur ilçe merkezine 10 km uzaklıktadır. Mahalle, Olur'un batısında olup, bir köy yoluyla, doğrudan ilçe merkezine bağlıdır.
Nüfus
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 29 |
| 2021 | 28 |
| 2020 | 29 |
| 2019 | 24 |
| 2018 | 26 |
| 2017 | 23 |
| 2016 | 22 |
| 2015 | 20 |
| 2014 | 17 |
| 2013 | 22 |
| 2012 | 22 |
| 2011 | 27 |
| 2010 | 28 |
| 2009 | 35 |
| 2008 | 32 |
| 2007 | 48 |
| 2000 | 72 |
| 1990 | 155 |
| 1985 | 196 |
| 1965 | 285 |
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Olur Akbayır Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 2 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b c d e f g h . Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Akbayir, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 2 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 72. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "კახი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 25 Ağustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 225.
- ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 260 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 70. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 71. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı" - sıra no: 792". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა-ოლთისში და სოფელ ჩანგლში 1907 წელს), Paris, 1938, s. 70". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 121, .
- ^ "1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1944, s. 248" (PDF). 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Ocak 2024.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 688". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 259" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Ekim 2023.
- ^ . Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Akbayır Mahallesi". YerelNet.org.tr. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "Google Maps detay". Google Maps. 21 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Akbayır, Olur için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Akbayir Erzurum ilinin Olur ilcesine bagli bir kirsal mahalledir AkbayirMahalleMahallenin haritadaki yeriErzurum un Turkiye deki konumuAkbayirAkbayir in Erzurum daki konumuUlke TurkiyeIlErzurumIlceOlurCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim2044 mNufus 2022 29Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0442Il plaka kodu25Posta kodu25650TarihceAkbayir in eski adi Kahi veya Kahisi dir Gurcuce bir yer adi olan Kahi Kahisi კახი კახისი bir bugday turu kahi კახი kelimesiyle iliskili olabilir Ote yandan bu yer adi koyun eski halkinin Gurcistan in Kaheti bolgesinden gelip yerlesmesiyle alakali da olabilir Kahi veya Kahisi Turkceye Kahis ve Kah كاخ olarak girmistir Kahi veya Kahisi tarihsel Gurcistan i olusturan Tao bolgesinde yer alir Osmanlilar bu bolgeyi 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Koyun kilisesi de bu donemden kalmis olmalidir Kahisi 1574 tarihli Osmanli tahrir defterine gore Ardanuc livasina bagli Kahi nahiyesinin koylerinden biriydi Nufusu 75 Hristiyan haneden olusuyordu Kahisi koyu ayni adli nahiyenin de idari merkeziydi Yedi koyu kapsayan Kahi nahiyesi toplam 230 haneden olusuyordu ve bu tarihte sadece 5 hane Islam dinine gecmisti Kahisi 1835 tarihli Osmanli nufus defterinde Cildir Eyaleti icinde Tavusker sancagina bagli koylerden biriydi Osmanli idaresinin askere alma amaciyla sadece erkek nufusunu tespit etti bu tarihte koyde 31 hanede 74 erkek kaydedilmistir Erkek sayisi kadar kadin eklenince koyun toplam nufusunun yaklasik 148 kisiden olustugu ortaya cikar Kahisi 1877 1878 savasinin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinde Kahi Oltu sancaginin Tausker kazasinin koylerinden biriydi 1886 nufus sayiminda Kyah Kyah olarak kaydedilmis olan koyde 15 hanede 35 i erkek ve 31 i kadin olmak uzere 66 kisi yasiyordu Bu tarihte koyun nufusu Turk olarak kaydedilmistir Oysa Gurcu arkeolog ve tarihci Ekvtime Takaisvili 1907 yilinda Taoskari koyunden Olur a donerken Kiahi Ruscanin etkisiyle koyun adini Kiahi biciminde yazmistir koyunden gectigini ve burada 12 hane Musluman Gurcunun yasadigini yazmistir Kahi koyunun nufusu 1896 yilinda 148 kisiye 1906 yilinda 182 kisiye yukselmistir Kahi veya Kahisi 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Kah كاخ olarak gecer Bu tarihte koy Erzurum vilayetinin Oltu kazasinin Olur nahiyesine bagliydi 1940 genel nufus sayiminda Kah koyu ayni idari konuma sahipti ve nufusu 150 kisiden olusuyordu Kahisi veya Kah yabanci kokten geldigi icin koyun adi 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Akbayir olarak degistirilmistir Akbayir koyunun nufusu 1965 yilinda 285 kisiden olusuyor ve bu nufus icinde 107 kisi okuma yazma biliyordu 1993 yilinda Buyuksehir olan Erzurum da 2012 yilinda 6360 Sayili Yasa ile tum koylerin tuzel kisiligi kaldirilmistir Bu koy de Olur Belediyesi nin bir mahallesi olmustur Kahisi koyunun Hristiyan doneminden kalmis olan Kahisi Kilisesi koyun 300 metre guneydogusunda kaba yontulmus taslarla kirec harci kullanilarak insa edilmistir Buyuk olcude yikilmis olan kilisenin gunumuze ulasan duvarlarinin yuksekligi 1 5 metreyi bulur CografyaMahalle Erzurum il merkezine 184 km Olur ilce merkezine 10 km uzakliktadir Mahalle Olur un batisinda olup bir koy yoluyla dogrudan ilce merkezine baglidir NufusYillara gore mahalle nufus verileri2022 292021 282020 292019 242018 262017 232016 222015 202014 172013 222012 222011 272010 282009 352008 322007 482000 721990 1551985 1961965 285Kaynakca a b c d e f g h i j k Erzurum Olur Akbayir Mahalle Nufusu Nufusune com 2 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023 a b c d e f g h Turkiye Istatistik Kurumu 17 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Akbayir Turkey Page Ingilizce Fallingrain com 2 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023 Tao Gurcuce Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 72 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 კახი A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 25 Agustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 a b Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 225 a b 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 260 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Tao ტაო Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 70 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 Tao ტაო Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 71 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Kars oblasti sira no 792 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2022 Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა ოლთისში და სოფელ ჩანგლში 1907 წელს Paris 1938 s 70 29 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Kasim 2021 Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 121 ISBN 9786052100271 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1944 s 248 PDF 27 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Ocak 2024 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 688 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Nisan 2021 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 259 PDF 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Ekim 2023 Resmi Gazete 10 Aralik 2012 19 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2022 Akbayir Mahallesi YerelNet org tr 22 Mart 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023 Google Maps detay Google Maps 21 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2024 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 1990 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 1985 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1968 PDF kutuphane tuik gov tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarAkbayir Olur icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft