Ambystoma mexicanum veya aksolotl,Ambystoma cinsine bağlı bir semender türüdür.
Ambystoma mexicanum | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | |||||||||||||
Kritik tehlikede (IUCN 3.1) | |||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||
| |||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||
Ambystoma mexicanum Shaw ve , 1789 | |||||||||||||
Dağılım | |||||||||||||
Sinonimler | |||||||||||||
|
Bu türün larvaları başkalaşım geçirmezler, bu nedenden yetişkinleri suda yaşar ve solungaçları vardır. Bu türün habitatı asıl olarak Meksika ve Meksika'nın dağ gölleridir.
Aksolotllar, vücutlarının çeşitli parçalarını ve uzuvlarını yeniden üretebilme yeteneğine sahip olduklarından, kolay üretilebildiklerinden ve embriyolarının büyük oluşundan dolayı bilimsel araştırmalarda yaygın olarak kullanılır. Birçok ülkede ev hayvanı olarak da yetiştirilmektedir.
Bu türler başlangıçta Meksiko'nun altında yatan gibi birkaç gölde bulundu. Aksolotllar, başkalaşım geçirmeden yetişkinliğe ulaşmaları bakımından ikiyaşamlılar arasında olağandışıdır. Yetişkinler karaya çıkmak yerine suda kalır ve solungaçlarını korur. Aksolotllar, Kuzey Amerika'nın çoğunda yaygın olan ve ara sıra paedomorfik hale gelen yakından ilişkili 'un larva aşamasıyla karıştırılmamalıdır. Ayrıca, aksolotl ile yakından ilişkili olmayan, ancak yüzeysel bir benzerlik taşıyan farklı bir aileden tamamen suda yaşayan türleri ile karıştırılmamalıdırlar. 2020 itibarıyla, Mexico City'deki kentleşme ve buna bağlı olarak su kirliliğinin yanı sıra tilapia ve levrek gibi istilacı türlerin ortaya çıkması nedeniyle vahşi aksolotlların nesli tükenmek üzereydi. Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından yaklaşık 50 ila 1000 yetişkin bireyin azalan nüfusu ile vahşi doğada kritik tehlikede olarak listelenirler ve Nesli Tehlike Altındaki Türlerin Ticaretine İlişkin Sözleşme (CITES) Ek II'de listelenirler. Aksolotl, uzuvları, solungaçları, gözleri ve beyinlerinin bölümlerini yenileme yetenekleri nedeniyle bilimsel araştırmalarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Aksolotl ayrıca Meksika pazarlarında yiyecek olarak satılırdı ve Aztek diyetinde temel bir ögeydi.
Bir çeşit semender olan bu hayvanlar evrimlerini tamamlayamadıkları için türünün diğer örneklerinden farklı olarak suda yaşamaya devam etmek zorundadır. Göz kapakları olmayan nadir canlılardandır.
Dış bağlantılar
- Curlie'de Ambystomatidae (DMOZ tabanlı)
- University of KY Axolotl Colony 29 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Mystical amphibian venerated by Aztecs nears extinction 31 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The animal that’s everywhere and nowhere 18 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- "Axolotl". Encyclopædia Britannica. 20 (11. bas.). 1911. s. 63.
- "The Tao of Axolotl" 16 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – thetolteciching.com; on folklore
- Wikimedia Commons'ta Ambystoma mexicanum ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
- Vikitür'de Ambystoma mexicanum ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça
- ^ IUCN SSC Amphibian Specialist Group (2020). "Ambystoma mexicanum". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2020: e.T1095A53947343. doi:10.2305/IUCN.UK.2020-3.RLTS.T1095A53947343.en . Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.
- ^ Frost, Darrel R. (2018). . Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.0. American Museum of Natural History. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Dawkins, Richard (2008). Ataların hikayesi : yaşamın kökenine yolculuk = The ancestor's tale : a pilgrimage to the dawn of evolution. Ahmet Fethi (1 bas.). İstanbul: Hil Yayın. ss. 322-328. ISBN . OCLC 263055964.
- ^ (PDF). 15 Mart 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ . Aquarium Online. 10 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2013.
- ^ . 27 Ekim 2021. 2 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ambystoma mexicanum veya aksolotl Ambystoma cinsine bagli bir semender turudur Ambystoma mexicanumKorunma durumuKritik tehlikede IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif AmphibiaFamilya AmbystomatidaeCins AmbystomaTur A mexicanumIkili adlandirmaAmbystoma mexicanumShaw ve 1789DagilimSinonimlerGyrinus mexicanus Shaw ve Nodder 1798 Siren pisciformis Shaw 1802 Siredon axolotl Wagler 1830 Axolotes guttata Owen 1844 Siredon Humboldtii Dumeril Bibron ve Dumeril 1854 Amblystoma weismanni Wiedersheim 1879 Siredon edule Duges 1888 Bu turun larvalari baskalasim gecirmezler bu nedenden yetiskinleri suda yasar ve solungaclari vardir Bu turun habitati asil olarak Meksika ve Meksika nin dag golleridir Aksolotllar vucutlarinin cesitli parcalarini ve uzuvlarini yeniden uretebilme yetenegine sahip olduklarindan kolay uretilebildiklerinden ve embriyolarinin buyuk olusundan dolayi bilimsel arastirmalarda yaygin olarak kullanilir Bircok ulkede ev hayvani olarak da yetistirilmektedir Bu turler baslangicta Meksiko nun altinda yatan gibi birkac golde bulundu Aksolotllar baskalasim gecirmeden yetiskinlige ulasmalari bakimindan ikiyasamlilar arasinda olagandisidir Yetiskinler karaya cikmak yerine suda kalir ve solungaclarini korur Aksolotllar Kuzey Amerika nin cogunda yaygin olan ve ara sira paedomorfik hale gelen yakindan iliskili un larva asamasiyla karistirilmamalidir Ayrica aksolotl ile yakindan iliskili olmayan ancak yuzeysel bir benzerlik tasiyan farkli bir aileden tamamen suda yasayan turleri ile karistirilmamalidirlar 2020 itibariyla Mexico City deki kentlesme ve buna bagli olarak su kirliliginin yani sira tilapia ve levrek gibi istilaci turlerin ortaya cikmasi nedeniyle vahsi aksolotllarin nesli tukenmek uzereydi Dunya Doga ve Dogal Kaynaklari Koruma Birligi IUCN tarafindan yaklasik 50 ila 1000 yetiskin bireyin azalan nufusu ile vahsi dogada kritik tehlikede olarak listelenirler ve Nesli Tehlike Altindaki Turlerin Ticaretine Iliskin Sozlesme CITES Ek II de listelenirler Aksolotl uzuvlari solungaclari gozleri ve beyinlerinin bolumlerini yenileme yetenekleri nedeniyle bilimsel arastirmalarda yaygin olarak kullanilmaktadir Aksolotl ayrica Meksika pazarlarinda yiyecek olarak satilirdi ve Aztek diyetinde temel bir ogeydi Bir cesit semender olan bu hayvanlar evrimlerini tamamlayamadiklari icin turunun diger orneklerinden farkli olarak suda yasamaya devam etmek zorundadir Goz kapaklari olmayan nadir canlilardandir Dis baglantilarCurlie de Ambystomatidae DMOZ tabanli University of KY Axolotl Colony 29 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mystical amphibian venerated by Aztecs nears extinction 31 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde The animal that s everywhere and nowhere 18 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Axolotl Encyclopaedia Britannica 20 11 bas 1911 s 63 The Tao of Axolotl 16 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde thetolteciching com on folklore Wikimedia Commons ta Ambystoma mexicanum ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Ambystoma mexicanum ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Kaynakca IUCN SSC Amphibian Specialist Group 2020 Ambystoma mexicanum IUCN Tehdit Altindaki Turlerin Kirmizi Listesi 2020 e T1095A53947343 doi 10 2305 IUCN UK 2020 3 RLTS T1095A53947343 en Erisim tarihi 12 Kasim 2021 Frost Darrel R 2018 Amphibian Species of the World an Online Reference Version 6 0 American Museum of Natural History 10 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dawkins Richard 2008 Atalarin hikayesi yasamin kokenine yolculuk The ancestor s tale a pilgrimage to the dawn of evolution Ahmet Fethi 1 bas Istanbul Hil Yayin ss 322 328 ISBN 978 975 7638 34 6 OCLC 263055964 PDF 15 Mart 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Aquarium Online 10 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Eylul 2013 27 Ekim 2021 2 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Haziran 2022