Aksu, Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Aksu | |
---|---|
Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
Aksu Aksu'nun Erzurum 'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Erzurum |
İlçe | Tortum |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 1,39 km² |
Rakım | 2044 m |
Nüfus (2022) | 237 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0442 |
İl plaka kodu | 25 |
Posta kodu | 25430 |
Tarihçe
Aksu'nun eski adı Ahbisor ya da Ahpisor'dur. Nitekim bu yerleşim 1574 tarihli Osmanlı mufassal defterinde bu şekilde kaydedilmiştir. Bu yer adı Gürcüce kaynaklarda Ahbisori (ახბისორი) olarak geçer.
Ahbisor köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Bugünkü köyün sınırlar içinde yer alan eski kilise kalıntısı da buranın eski bir yerleşim alanı olduğunu göstermektedir.
Ahbisor köyü, 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre Tortum sancağına bağlı Tortum nahiyesinin köylerinden biriydi. Köy boşalmış olarak kaydedilmiştir. Köyün sonradan yeniden meskun hale geldiği 1835 tarihli nüfus defterinden anlaşılmaktadır. Bu sırada Erzurum vilayetinin Tortum kazasına bağlı olan köydeki 36 hanede 180 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince Ahbisor köyünün nüfusunun yaklaşık 360 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.
Ahbisor köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Ahisor" (اخیصور) şeklinde kaydedilmiştir. Bu sırada bu yerleşim Erzurum vilayetinin Tortum kazasının merkez nahiyesine bağlı köylerden biriydi. Bu yerleşim 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 651 kişiden oluşuyordu. Ahbisor veya Ahpisor Türkçe olmadığı için köyün adı 1950'lerin ilk yarısında Aksu olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımına göre Aksu köyünde 959 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 217 kişi okuma yazma biliyordu.
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Tortum Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.
Aksu köyünün 3 kilometre doğusunda eski bir kilisenin kalıntıları tespit edilmiştir. Büyükçe tek nefli bir yapı olan bu kilisenin kuzeybatı duvarı görece sağlam halde günümüze ulaşmıştır. Diğer duvarlar büyük ölçüde yıkılmış ve parçalanmıştır. Kilisenin dolgu duvar tekniğiyle inşa edilip duvarların kesme taşlarla kaplı olduğu kalıntılardan anlaşılmaktadır.
Coğrafya
Mahalle, Erzurum il merkezine 70 km, Tortum ilçe merkezine 18 km uzaklıktadır. Mahalle, Tortum'un kuzeyinde olup olup, numaralı Erzurum-Ardahan (Tortum-Oltu) devlet yolu kenarındadır.
Nüfus
Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 237 |
2021 | 253 |
2020 | 249 |
2019 | 246 |
2018 | 234 |
2017 | 217 |
2016 | 227 |
2015 | 238 |
2014 | 260 |
2013 | 265 |
2012 | 277 |
2011 | 286 |
2010 | 304 |
2009 | 314 |
2008 | 308 |
2007 | 298 |
2000 | 358 |
1990 | 769 |
1985 | 877 |
1965 | 959 |
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Tortum Aksu Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ a b c d e f g h . Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Erzurum Tortum'un Mahalleleri". AtlasBig. 1 Ocak 1970. 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2024.
- ^ "Aksu, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 30 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 92. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 197 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 92, 96. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 234.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 251.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 263.
- ^ . Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Aksu Mahallesi". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ "Aksu". Aksu. 25 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Aksu, Tortum için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aksu Erzurum ilinin Tortum ilcesine bagli bir kirsal mahalledir AksuMahalleMahallenin haritadaki yeriErzurum un Turkiye deki konumuAksuAksu nun Erzurum daki konumuUlke TurkiyeIlErzurumIlceTortumCografi bolgeKaradeniz BolgesiYuzolcumu Toplam1 39 km Rakim2044 mNufus 2022 237Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0442Il plaka kodu25Posta kodu25430TarihceAksu nun eski adi Ahbisor ya da Ahpisor dur Nitekim bu yerlesim 1574 tarihli Osmanli mufassal defterinde bu sekilde kaydedilmistir Bu yer adi Gurcuce kaynaklarda Ahbisori ახბისორი olarak gecer Ahbisor koyu Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Tao da yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Bugunku koyun sinirlar icinde yer alan eski kilise kalintisi da buranin eski bir yerlesim alani oldugunu gostermektedir Ahbisor koyu 1574 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterine gore Tortum sancagina bagli Tortum nahiyesinin koylerinden biriydi Koy bosalmis olarak kaydedilmistir Koyun sonradan yeniden meskun hale geldigi 1835 tarihli nufus defterinden anlasilmaktadir Bu sirada Erzurum vilayetinin Tortum kazasina bagli olan koydeki 36 hanede 180 erkek kaydedilmistir Erkek sayisi kadar kadin eklenince Ahbisor koyunun nufusunun yaklasik 360 kisiden olustugu ortaya cikar Ahbisor koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Ahisor اخیصور seklinde kaydedilmistir Bu sirada bu yerlesim Erzurum vilayetinin Tortum kazasinin merkez nahiyesine bagli koylerden biriydi Bu yerlesim 1940 genel nufus sayiminda ayni idari konuma sahipti ve nufusu 651 kisiden olusuyordu Ahbisor veya Ahpisor Turkce olmadigi icin koyun adi 1950 lerin ilk yarisinda Aksu olarak degistirilmistir 1965 genel nufus sayimina gore Aksu koyunde 959 kisi yasiyor ve bu nufus icinde 217 kisi okuma yazma biliyordu 1993 yilinda Buyuksehir olan Erzurum da 2012 yilinda 6360 Sayili Yasa ile tum koylerin tuzel kisiligi kaldirilmistir Bu koy de Tortum Belediyesi nin bir mahallesi olmustur Aksu koyunun 3 kilometre dogusunda eski bir kilisenin kalintilari tespit edilmistir Buyukce tek nefli bir yapi olan bu kilisenin kuzeybati duvari gorece saglam halde gunumuze ulasmistir Diger duvarlar buyuk olcude yikilmis ve parcalanmistir Kilisenin dolgu duvar teknigiyle insa edilip duvarlarin kesme taslarla kapli oldugu kalintilardan anlasilmaktadir CografyaMahalle Erzurum il merkezine 70 km Tortum ilce merkezine 18 km uzakliktadir Mahalle Tortum un kuzeyinde olup olup numarali Erzurum Ardahan Tortum Oltu devlet yolu kenarindadir NufusYillara gore mahalle nufus verileri2022 2372021 2532020 2492019 2462018 2342017 2172016 2272015 2382014 2602013 2652012 2772011 2862010 3042009 3142008 3082007 2982000 3581990 7691985 8771965 959Kaynakca a b c d e f g h i j k Erzurum Tortum Aksu Mahalle Nufusu Nufusune com 14 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2023 a b c d e f g h Turkiye Istatistik Kurumu 17 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erzurum Tortum un Mahalleleri AtlasBig 1 Ocak 1970 27 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2024 Aksu Turkey Page Ingilizce Fallingrain com 30 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2023 Tao ტაო Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 92 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 a b 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 197 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Tao ტაო Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 92 96 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 234 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 251 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 263 Resmi Gazete 10 Aralik 2012 19 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2022 Aksu Mahallesi YerelNet org tr 3 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2023 Aksu Aksu 25 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2023 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 1990 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 1985 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1968 PDF kutuphane tuik gov tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarAksu Tortum icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft