Aktaş, Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Aktaş | |
---|---|
Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
Aktaş Aktaş'ın Erzurum 'daki konumu | |
Koordinatlar: 40°15′20″N 41°33′09″E / 40.2556°K 41.5525°D | |
Ülke | Türkiye |
İl | Erzurum |
İlçe | Tortum |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
İdare | |
• Yönetici | Muhtar İhtiyar heyeti |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 14,17 km² |
Rakım | 2044 m |
Nüfus (2022) | 126 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0442 |
İl plaka kodu | 25 |
Posta kodu | 25430 |
Tarihçe
Aktaş'ın eski adı Pethar'dır. Nitekim 1574 tarihli Osmanlı mufassal defterinde ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Pethar (پتخار) olarak geçer. Bu yer adı Gürcüce "peti" (ფეთი) ve "hari" (ხარი) kelimelerinden türemiş ve "çılgın boğa" anlamında Pethari'den (ფეთხარი) geliyor olabilir.
Pethari veya Pethar köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir.
Pethar köyü, 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre Tortum sancağına bağlı Liskavi nahiyesinin köylerinden biriydi. Köyün nüfusu, 3'ü Müslüman olmuş ve 51'i Hristiyan kalmış 54 haneden oluşuyordu. Köyün nüfusunun zaman içinde azaldığı 1835 tarihli nüfus defterinden anlaşılmaktadır. Bu tarihte Erzurum vilayetinin Tortum kazasına bağlı olan köydeki 23 hanede 65 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince Pethar köyünün nüfusunun yaklaşık 130 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.
Pethar, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Erzurum vilayetinin Tortum kazasının merkez nahiyesine bağlı köylerden biriydi. Bu yerleşim 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 186 kişiden oluşuyordu. Pethari veya Pethar Türkçe olmadığı için köyün adı 1950'lerin ilk yarısında Aktaş olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımına göre Aktaş köyünde 271 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde sadece 7 kişi okuma yazma biliyordu.
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum'da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Tortum Belediyesi'nin bir mahallesi olmuştur.
Coğrafya
Mahalle, Erzurum il merkezine 44 km, Tortum ilçe merkezine 6 km uzaklıktadır. Mahalle, Tortum'un güneyinde olup, D.950 numaralı Artvin-Erzurum (Tortum-Yakutiye) devlet yoluna 2 km.lik bir köy yoluyla ulaşmaktadır.
Nüfus
Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 126 |
2021 | 125 |
2020 | 136 |
2019 | 155 |
2018 | 143 |
2017 | 112 |
2016 | 110 |
2015 | 127 |
2014 | 150 |
2013 | 119 |
2012 | 98 |
2011 | 102 |
2010 | 92 |
2009 | 96 |
2008 | 120 |
2007 | 121 |
2000 | 133 |
1990 | 195 |
1985 | 219 |
1965 | 271 |
Kaynakça
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ "Erzurum Tortum'un Mahalleleri". AtlasBig. 1 Oca 1970. 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2024.
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Tortum Aktaş Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Aktas, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 19 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 93. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 234.
- ^ "ფეთი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 6 Eylül 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "ხარი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 6 Eylül 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 93, 96. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "(PDF) XIX. YÜZYILDA TORTUM'UN NÜFUS DURUMU". www.acarindex.com. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 252.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 263.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Aktaş Mahallesi". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ "Aktaş to D 950". Aktaş to D 950. 25 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Aktaş, Tortum için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aktas Erzurum ilinin Tortum ilcesine bagli bir kirsal mahalledir AktasMahalleMahallenin haritadaki yeriErzurum un Turkiye deki konumuAktasAktas in Erzurum daki konumuKoordinatlar 40 15 20 N 41 33 09 E 40 2556 K 41 5525 D 40 2556 41 5525Ulke TurkiyeIlErzurumIlceTortumCografi bolgeKaradeniz BolgesiIdare YoneticiMuhtar Ihtiyar heyetiYuzolcumu Toplam14 17 km Rakim2044 mNufus 2022 126Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0442Il plaka kodu25Posta kodu25430TarihceAktas in eski adi Pethar dir Nitekim 1574 tarihli Osmanli mufassal defterinde ve 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Pethar پتخار olarak gecer Bu yer adi Gurcuce peti ფეთი ve hari ხარი kelimelerinden turemis ve cilgin boga anlaminda Pethari den ფეთხარი geliyor olabilir Pethari veya Pethar koyu Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Tao da yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Pethar koyu 1574 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterine gore Tortum sancagina bagli Liskavi nahiyesinin koylerinden biriydi Koyun nufusu 3 u Musluman olmus ve 51 i Hristiyan kalmis 54 haneden olusuyordu Koyun nufusunun zaman icinde azaldigi 1835 tarihli nufus defterinden anlasilmaktadir Bu tarihte Erzurum vilayetinin Tortum kazasina bagli olan koydeki 23 hanede 65 erkek kaydedilmistir Erkek sayisi kadar kadin eklenince Pethar koyunun nufusunun yaklasik 130 kisiden olustugu ortaya cikar Pethar 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Erzurum vilayetinin Tortum kazasinin merkez nahiyesine bagli koylerden biriydi Bu yerlesim 1940 genel nufus sayiminda ayni idari konuma sahipti ve nufusu 186 kisiden olusuyordu Pethari veya Pethar Turkce olmadigi icin koyun adi 1950 lerin ilk yarisinda Aktas olarak degistirilmistir 1965 genel nufus sayimina gore Aktas koyunde 271 kisi yasiyor ve bu nufus icinde sadece 7 kisi okuma yazma biliyordu 1993 yilinda Buyuksehir olan Erzurum da 2012 yilinda 6360 Sayili Yasa ile tum koylerin tuzel kisiligi kaldirilmistir Bu koy de Tortum Belediyesi nin bir mahallesi olmustur CografyaMahalle Erzurum il merkezine 44 km Tortum ilce merkezine 6 km uzakliktadir Mahalle Tortum un guneyinde olup D 950 numarali Artvin Erzurum Tortum Yakutiye devlet yoluna 2 km lik bir koy yoluyla ulasmaktadir NufusYillara gore mahalle nufus verileri2022 1262021 1252020 1362019 1552018 1432017 1122016 1102015 1272014 1502013 1192012 982011 1022010 922009 962008 1202007 1212000 1331990 1951985 2191965 271Kaynakca a b 5393 sayili Belediye Kanunu PDF mevzuat gov tr 3 Temmuz 2005 s 3 1 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan pdf arsivlendi Erisim tarihi 25 Eylul 2024 Madde 9 Mahalle muhtar ve ihtiyar heyeti tarafindan yonetilir Erzurum Tortum un Mahalleleri AtlasBig 1 Oca 1970 27 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ocak 2024 a b c d e f g h i j k Erzurum Tortum Aktas Mahalle Nufusu Nufusune com 14 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Aralik 2023 a b c d e f g h TUIK Merkezi Dagitim Sistemi Nufus Verileri Turkiye Istatistik Kurumu 17 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Aktas Turkey Page Ingilizce Fallingrain com 19 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Aralik 2023 Tao ტაო Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 93 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi ISBN 978 9941 25 828 2 a b Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 234 ფეთი A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 6 Eylul 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi ISBN 0 9535878 3 5 ხარი A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 6 Eylul 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi ISBN 0 9535878 3 5 Tao ტაო Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 93 96 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi ISBN 978 9941 25 828 2 PDF XIX YUZYILDA TORTUM UN NUFUS DURUMU www acarindex com 18 Subat 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 252 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 263 6360 sayili kanun Resmi Gazete 10 Aralik 2012 19 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2022 Aktas Mahallesi YerelNet org tr 3 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Aralik 2023 Aktas to D 950 Aktas to D 950 25 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Aralik 2023 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 1990 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 1985 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1968 1965 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF kutuphane tuik gov tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarAktas Tortum icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft