Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Akupunktur, Geleneksel Çin Tıbbı (GÇT)'na göre vücudu saran Enerji Kanalları üzerinde yer alan özel gözelerin yine GÇT kuramları doğrultusunda iğne, moksa veya masaj yöntemleriyle uyarılarak ilgili organlardaki rahatsızlıkların giderilmesi için kullanılan bir yöntemdir. 1970lerden sonra batı toplumlarında da sıklıkla görülmeye başlayan akupunktur tedavi yöntemi üzerine görüşler farklılıklar göstermektedir. Kimi uzmanlar, modern bilim kriterleriyle örtüşmediği ve etkili bir tedavi yöntemi olmadığı için akupunktur hakkında sözdebilim eleştirisi yaparlarken kimi uzmanlar da farklı kültür ve anlayışların yaklaşımlarının modern bilim yaklaşımlarından farklı olması o yöntemi bilim dışı tutmaya yeterli olmayacağını, modern tıbbın da birbiriyle çelişen bulgular sergileyebildiğini anımsatmaktadırlar Akupunktur, tüm modern dünyada tamamlayıcı tıp adı altında kendine yer edinmiş ve destek bulmuştur.
Tarihçe
Çin Tarihinde akupunkturun ilkel uygulamalarının, yazılı dönemlerden de çok eskilere dayandığı öne sürülmektedir. İğnelerin kullanımından çok önce bian denilen keskin kenarlı taşların kullanılmakta olduğu Han Hanedanlığı döneminde (M.Ö.206-M.S.220) kaleme alınmış olan Shuo Wen Jie Za adlı kitapta ifade edilmektedir. Zamanla bian taşlarının yerine kemik veya bambudan yapılan iğneler kullanılmaya başlanmıştır. Shang Hanedanlığı (M.Ö. 16.yüzyıldan 11.yüzyıla kadar) döneminde bronz döküm tekniği geliştirildiğinde bronz iğne kullanım imkânı ortaya çıkmış ve metal iğnelerin kullanımı önem kazanmıştır. Akupunkturun uygulanışı hakkındaki en geniş ilk bilgi Çin'de Savaşan Eyaletler Döneminde (M.Ö. 475-221) yazılan Huangdi Nei Jing (Dahiliyenin Klasiği-Huangdi) adlı tıbbi kitapta verilmektedir. Eserde hem dönemde uygulanan teknikler hem de kadim dönemden aktarılan bilgiler yer almaktadır.
Doğu ve Batı Tsin Hanedanlıkları döneminden (M.S.265-420) Güney ve Kuzey Hanedanlıkları (M.S.420-589) dönemine değin akupunktur uygulanımı yaygınlaşarak gelişmiş ve bu dönemde kaleme alınan Zhen Jiu Jia Yi Jing adlı kitapta akupunkturda kullanılan meridyen noktalarının tam yeri ve isimleri belirlenmiştir. Kitapta ayrıca her bir noktanın özellikleri ve diğer noktalarla ilişkisi ile takviye tahliye yöntemleri de anlatılmıştır.
Sung, Kin ve Yuan hanedanlıkları (960-1368) döneminde akupunktur alanına en önemli katkı Wang Wei-yi tarafından yazılan Tong Jen Shu Xue Zhen Jiu Tu Jing adlı kitaptır. Bu kitapta akupunktur noktaları hakkında ayrıntılı açıklamalar yapılmış ve insan bedenindeki 657 nokta tam olarak gösterilmiştir. Wang Wei-yi aynı zamanda eğitim alanında da kullanılması için gerçek insan bedeni büyüklüğünde ve üzerinde akupunktur noktaları gösteren bronz heykellerin de yapılmasını sağlamıştır.
Tang Hanedanlığı döneminde hanlık tıp akademisinde akupunktur öğrencilere öğretilmeye başlanmış ve akupunkturun gelişmesinde önemli rol oynayan hekimler yetiştirilmiştir.
Akupunktur ilk olarak Dabry (1853) ve Morant (1927) tarafından Batı'ya tanıtıldı.
Bilgi dayanağı
Akupunktur Çin Tıbbı'nın kollarından biridir. Dolayısıyla Çin Tıbbının dayandığı bilgi birikimlerinin tamamı akupunktur için de geçerlidir. Çin Tıbbı'nın maddi dayanağı . Kısaca; bu anlayışta everenin başlangıcı karanlıktır, bilmenin imkansız olduğu adsız bir şeydir. Ancak bu karanlık hareket ve değişimin kaynağıdır aynı zamanda. Hareket, Yin ve Yang karşıt kutup ilkesiyle birlikte oluşur. Evrendeki tüm değişim dönüşümler insanın da evrimini tetikleyen süreçlerdir. İnsan ve sağlığı bu değişimlerden bağımsız değildir. Temel olarak vücudun cisimsel kısmı tüm hücre ve alt yapıları dahil ağırlıkla Yin özelliklidir. Tüm bu cisimsel yapının enerjisi, işlevi ise Yang özellikler taşır. Bu Yin yang ayrımı katı ve mutlak bir ayrım değildir. Derinlemesine irdelenmelidir. Tümüyle görecelidir. Bedende yin ve yang uyum içindeyse, insan da içinde bulunduğu koşullarla uyumu yakalar. Dolayısıyla sağlıklı olmak ve hasta olmak kavramları Çin Tıbbı litaratüründe tümüyle yin ve yang uyumu ya da uyumsuzluğuna dayanır. Akupunkturun da temel dayanağı bunun üzerine inşa edilmiştir.
İnsan, soğuk, sıcak, nemli, kuru veya rüzgarlı doğal dış koşullardan, toplumsal etkileşimlerden, yedikleri ve içtiklerinden, yaşamaını sürdüğü yerin yapısından etkilenir. Bu dıştan maruz kalınan enerjilerle, bedeni ve elektromanyatizması sürekli bir etkileşim içinde değişir. Vücut, sürekli bir uyum arayışındadır. Her bireyin, farklı enerjisel ortamlara maruz kalması, yakalayabileceği uyum seviyelerinde de farklılıklar gösterecektir. Uyumu yakalamada ortaya çıkan sorunlar bedensel ve duygusal rahatsızlıklar olarak kendini göstermeye başlar. Akupunkturla hedeflenen durum belli kuram ve kurallar doğrultusunda bu uyumun tekrar oluşmasını sağlamaktır. GÇT'de kullanılan tüm kuramlar örneğin yin ve yang ilkeleri, Çİ ve Kan Kuramı, Bedensel sıvılar, 5 Dönüşüm kuramı, organlar ve enerji kanalları; dolu ve boş organlar kuramı Akupunkturda da tedavi için kullanılmaktadır. Doğu bilimlerinin parça ve bütünün birbirinden bağımsız açıklanamayacağı yaklaşımı doğrultusunda doğu tıbbı, psikolojiyi ve bedeni ayrı ayrı incelemez. Herhangi bir organsal rahatsızlık, belirli bir psikolojik rahatsızlığı tetikleyeceği gibi; herhangi bir psikolojik rahatsızlık da organsal bir rahatsızlığın göstergesi olur.
Etkileri
Zayıflama, sigarayı bırakma gibi amaçlarda da kullanılmaktadır.
- Analjezik Etki: Akupunktur'un en çok bilinen ve kullanılan etkilerinin başında baş, bel ve romatizma ağrıları gibi ağrılardaki ağrı kesici etkisidir.[]
- Sedasyon Etkisi: Akupunktur tedavisi sırasında alınan EEG'lerde hastaların beyin dalgalarında değişimler tespit edilmiştir.[] Uykusuzluk, epilepsi gibi problemlerin tedavisinde akupunkturun bu etkisinden yararlanılmaktadır.
- Homeostazis Etki: Vücudun sempatik, parasempatik ve endokrin sistemlerinde denge kurulmasına yardımcı olur.[]
- Bağışıklık sistemini yükseltme: Akupunktur vücudun direncini arttıran antikor, gamaglobulinleri yükselterek bağışıklık sistemini güçlendirmektedir.[]
- Psikolojik Etki: Beyindeki dopamin ve seratonin seviyesi akupunktur ile artmaktadır.[]
- Motor Tamir Etkisi: Oluşan paralizilerde motor iyileşme akupunktur ile hızlanmaktadır.
- Rejenerasyon Etkisi: Bölgesel kan akımını arttırarak hücre yenilenmesini sağlar.[]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- The Academy of Traditional Chinese Medicine, An Outline of Chinese Acupuncture, Foreign Languages Press, Peking, 1975.
- Acupuncture (Wikipedia) 5 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ , Novella SP (June 2013). "Acupuncture is theatrical placebo" (PDF). Anesthesia and Analgesia. 116 (6): 1360-63. doi:10.1213/ANE.0b013e31828f2d5e. (PMID) 23709076. 20 Kasım 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Mayıs 2022.
- ^ Ernst E, Lee MS, Choi TY (April 2011). "Acupuncture: does it alleviate pain and are there serious risks? A review of reviews" (PDF). Pain. 152 (4): 755-64. doi:10.1016/j.pain.2010.11.004. (PMID) 21440191. 20 Eylül 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Ocak 2021.
- ^ Ernst E (April 2009). "Acupuncture: what does the most reliable evidence tell us?". Journal of Pain and Symptom Management. 37 (4): 709-14. doi:10.1016/j.jpainsymman.2008.04.009. (PMID) 18789644.
- ^ Kaptchuk, T. The Web That Has No Weaver (İngilizce).
Bağlantılar
- Hua Shou's Shi si jing fa hui (Expression of the Fourteen Meridians). 19 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Standard acupuncture nomenclature by WHO (World Health Organization)18 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Savunmalar
- Acufinder.com 14 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Acupuncture.com.au 10 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Acupuncture Today 29 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - A regularly updated acupuncture newspaper and website based in the U.S.A.
- Acupuncture Network 17 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Chinese Medicine Times 4 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Online acupuncture and herbal journal
- The Journal of Chinese Medicine 30 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Theoretical and clinical articles
Eleştiriler
| Wikimedia Commons'ta Akupunktur ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- acupuncture 15 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ,
- Quackwatch article on acupuncture2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- - a report from a physician who visited China after Nixon
- -
- - Gary P. Posner, M.D. and Wallace Sampson, M.D.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Akupunktur Geleneksel Cin Tibbi GCT na gore vucudu saran Enerji Kanallari uzerinde yer alan ozel gozelerin yine GCT kuramlari dogrultusunda igne moksa veya masaj yontemleriyle uyarilarak ilgili organlardaki rahatsizliklarin giderilmesi icin kullanilan bir yontemdir 1970lerden sonra bati toplumlarinda da siklikla gorulmeye baslayan akupunktur tedavi yontemi uzerine gorusler farkliliklar gostermektedir Kimi uzmanlar modern bilim kriterleriyle ortusmedigi ve etkili bir tedavi yontemi olmadigi icin akupunktur hakkinda sozdebilim elestirisi yaparlarken kimi uzmanlar da farkli kultur ve anlayislarin yaklasimlarinin modern bilim yaklasimlarindan farkli olmasi o yontemi bilim disi tutmaya yeterli olmayacagini modern tibbin da birbiriyle celisen bulgular sergileyebildigini animsatmaktadirlar Akupunktur tum modern dunyada tamamlayici tip adi altinda kendine yer edinmis ve destek bulmustur Bir kisinin yuzune Akupunktur igneleriTarihceCin Tarihinde akupunkturun ilkel uygulamalarinin yazili donemlerden de cok eskilere dayandigi one surulmektedir Ignelerin kullanimindan cok once bian denilen keskin kenarli taslarin kullanilmakta oldugu Han Hanedanligi doneminde M O 206 M S 220 kaleme alinmis olan Shuo Wen Jie Za adli kitapta ifade edilmektedir Zamanla bian taslarinin yerine kemik veya bambudan yapilan igneler kullanilmaya baslanmistir Shang Hanedanligi M O 16 yuzyildan 11 yuzyila kadar doneminde bronz dokum teknigi gelistirildiginde bronz igne kullanim imkani ortaya cikmis ve metal ignelerin kullanimi onem kazanmistir Akupunkturun uygulanisi hakkindaki en genis ilk bilgi Cin de Savasan Eyaletler Doneminde M O 475 221 yazilan Huangdi Nei Jing Dahiliyenin Klasigi Huangdi adli tibbi kitapta verilmektedir Eserde hem donemde uygulanan teknikler hem de kadim donemden aktarilan bilgiler yer almaktadir Dogu ve Bati Tsin Hanedanliklari doneminden M S 265 420 Guney ve Kuzey Hanedanliklari M S 420 589 donemine degin akupunktur uygulanimi yayginlasarak gelismis ve bu donemde kaleme alinan Zhen Jiu Jia Yi Jing adli kitapta akupunkturda kullanilan meridyen noktalarinin tam yeri ve isimleri belirlenmistir Kitapta ayrica her bir noktanin ozellikleri ve diger noktalarla iliskisi ile takviye tahliye yontemleri de anlatilmistir Sung Kin ve Yuan hanedanliklari 960 1368 doneminde akupunktur alanina en onemli katki Wang Wei yi tarafindan yazilan Tong Jen Shu Xue Zhen Jiu Tu Jing adli kitaptir Bu kitapta akupunktur noktalari hakkinda ayrintili aciklamalar yapilmis ve insan bedenindeki 657 nokta tam olarak gosterilmistir Wang Wei yi ayni zamanda egitim alaninda da kullanilmasi icin gercek insan bedeni buyuklugunde ve uzerinde akupunktur noktalari gosteren bronz heykellerin de yapilmasini saglamistir Tang Hanedanligi doneminde hanlik tip akademisinde akupunktur ogrencilere ogretilmeye baslanmis ve akupunkturun gelismesinde onemli rol oynayan hekimler yetistirilmistir Akupunktur ilk olarak Dabry 1853 ve Morant 1927 tarafindan Bati ya tanitildi Bilgi dayanagiAkupunktur Cin Tibbi nin kollarindan biridir Dolayisiyla Cin Tibbinin dayandigi bilgi birikimlerinin tamami akupunktur icin de gecerlidir Cin Tibbi nin maddi dayanagi Kisaca bu anlayista everenin baslangici karanliktir bilmenin imkansiz oldugu adsiz bir seydir Ancak bu karanlik hareket ve degisimin kaynagidir ayni zamanda Hareket Yin ve Yang karsit kutup ilkesiyle birlikte olusur Evrendeki tum degisim donusumler insanin da evrimini tetikleyen sureclerdir Insan ve sagligi bu degisimlerden bagimsiz degildir Temel olarak vucudun cisimsel kismi tum hucre ve alt yapilari dahil agirlikla Yin ozelliklidir Tum bu cisimsel yapinin enerjisi islevi ise Yang ozellikler tasir Bu Yin yang ayrimi kati ve mutlak bir ayrim degildir Derinlemesine irdelenmelidir Tumuyle gorecelidir Bedende yin ve yang uyum icindeyse insan da icinde bulundugu kosullarla uyumu yakalar Dolayisiyla saglikli olmak ve hasta olmak kavramlari Cin Tibbi litaraturunde tumuyle yin ve yang uyumu ya da uyumsuzluguna dayanir Akupunkturun da temel dayanagi bunun uzerine insa edilmistir Insan soguk sicak nemli kuru veya ruzgarli dogal dis kosullardan toplumsal etkilesimlerden yedikleri ve ictiklerinden yasamaini surdugu yerin yapisindan etkilenir Bu distan maruz kalinan enerjilerle bedeni ve elektromanyatizmasi surekli bir etkilesim icinde degisir Vucut surekli bir uyum arayisindadir Her bireyin farkli enerjisel ortamlara maruz kalmasi yakalayabilecegi uyum seviyelerinde de farkliliklar gosterecektir Uyumu yakalamada ortaya cikan sorunlar bedensel ve duygusal rahatsizliklar olarak kendini gostermeye baslar Akupunkturla hedeflenen durum belli kuram ve kurallar dogrultusunda bu uyumun tekrar olusmasini saglamaktir GCT de kullanilan tum kuramlar ornegin yin ve yang ilkeleri CI ve Kan Kurami Bedensel sivilar 5 Donusum kurami organlar ve enerji kanallari dolu ve bos organlar kurami Akupunkturda da tedavi icin kullanilmaktadir Dogu bilimlerinin parca ve butunun birbirinden bagimsiz aciklanamayacagi yaklasimi dogrultusunda dogu tibbi psikolojiyi ve bedeni ayri ayri incelemez Herhangi bir organsal rahatsizlik belirli bir psikolojik rahatsizligi tetikleyecegi gibi herhangi bir psikolojik rahatsizlik da organsal bir rahatsizligin gostergesi olur EtkileriZayiflama sigarayi birakma gibi amaclarda da kullanilmaktadir Analjezik Etki Akupunktur un en cok bilinen ve kullanilan etkilerinin basinda bas bel ve romatizma agrilari gibi agrilardaki agri kesici etkisidir kaynak belirtilmeli Sedasyon Etkisi Akupunktur tedavisi sirasinda alinan EEG lerde hastalarin beyin dalgalarinda degisimler tespit edilmistir kaynak belirtilmeli Uykusuzluk epilepsi gibi problemlerin tedavisinde akupunkturun bu etkisinden yararlanilmaktadir Homeostazis Etki Vucudun sempatik parasempatik ve endokrin sistemlerinde denge kurulmasina yardimci olur kaynak belirtilmeli Bagisiklik sistemini yukseltme Akupunktur vucudun direncini arttiran antikor gamaglobulinleri yukselterek bagisiklik sistemini guclendirmektedir kaynak belirtilmeli Psikolojik Etki Beyindeki dopamin ve seratonin seviyesi akupunktur ile artmaktadir kaynak belirtilmeli Motor Tamir Etkisi Olusan paralizilerde motor iyilesme akupunktur ile hizlanmaktadir Rejenerasyon Etkisi Bolgesel kan akimini arttirarak hucre yenilenmesini saglar kaynak belirtilmeli Ayrica bakinizAlternatif tip SozdebilimKaynakcaThe Academy of Traditional Chinese Medicine An Outline of Chinese Acupuncture Foreign Languages Press Peking 1975 Acupuncture Wikipedia 5 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Novella SP June 2013 Acupuncture is theatrical placebo PDF Anesthesia and Analgesia 116 6 1360 63 doi 10 1213 ANE 0b013e31828f2d5e PMID 23709076 20 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Mayis 2022 Ernst E Lee MS Choi TY April 2011 Acupuncture does it alleviate pain and are there serious risks A review of reviews PDF Pain 152 4 755 64 doi 10 1016 j pain 2010 11 004 PMID 21440191 20 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Ocak 2021 Ernst E April 2009 Acupuncture what does the most reliable evidence tell us Journal of Pain and Symptom Management 37 4 709 14 doi 10 1016 j jpainsymman 2008 04 009 PMID 18789644 Kaptchuk T The Web That Has No Weaver Ingilizce BaglantilarHua Shou s Shi si jing fa hui Expression of the Fourteen Meridians 19 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Standard acupuncture nomenclature by WHO World Health Organization 18 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde SavunmalarAcufinder com 14 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Acupuncture com au 10 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Acupuncture Today 29 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde A regularly updated acupuncture newspaper and website based in the U S A Acupuncture Network 17 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Chinese Medicine Times 4 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Online acupuncture and herbal journal The Journal of Chinese Medicine 30 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Theoretical and clinical articlesElestirilerWikimedia Commons ta Akupunktur ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir acupuncture 15 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Quackwatch article on acupuncture2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde a report from a physician who visited China after Nixon Gary P Posner M D and Wallace Sampson M D