Akçay, Samsun ilinin Terme ilçesine bağlı bir mahalledir.Samsun ve Ordu il sınırındadır.
Akçay | |
---|---|
Samsun | |
Ülke | Türkiye |
İl | Samsun |
İlçe | Terme |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Nüfus (2000)[1] | 989 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0362 |
İl plaka kodu | 55 |
Posta kodu | 55600 |
Resmî site [2] |
Tarihçe
Bu yerleşmenin adı, kıyısında kurulu olduğu akarsudan gelir. Nitekin eski kaynaklarda Akçay, akarsuyun ve bölgenin adı olarak geçer. 1871 tarihli Trabzon Vilayeti Salnamesi'ne göre Akçay Deresi Ünye kazası ile Terme nahiyesi arasında sınır oluşturuyordu. Salnamede derenin Efraz Dağları'ndan doğup Kirazlık Kahvesi civarında denize döküldüğü, kayıkla ulaşıma uygun olmadığı belirtilmiştir.
Akçay bölgesi, 17. yüzyılda Canik sancağının kazalarından biriydi. 1855-1856’da Trabzon Eyaleti'nin beş sancağından biri olan Canik livasında yer alıyordu. Bu tarihte Canik livası, Samsun, Bafra, Alaçam, Kavak, Çarşamba, Akçay, Ünye, Fenaris, Fatsa, Ayvacık, Ökse, Nahiye-i Meydan ve Serkeş kazalarından oluşuyordu. Bununla birlikte 19. yüzyılın ilk yarısında ait Osmanlı nüfus defterlerinde "Akçay" adı geçmemektedir. Bu tarihte Terme kazası 34 köyü kapsıyordu.
Kudret Emiroğlu tarafından yayımlanan Trabzon Vilayeti Salnamesinin dizin cildinde bir yerleşim olarak Akçay'ın eski adının "Çürükcüyan" köyü olduğu belirtilmişti. Ne var ki 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde ve sonraki genel nüfus sayımlarında bir köy olarak "Çürükcüyan" ve Akçay adı geçmemektedir. Ancak 1990 genel nüfus sayımında Akçay, Terme ilçesine bağlı bir köy olarak kaydedilmiştir. Bu sırada köyün nüfusu 1.133 kişiden oluşuyordu. Akçay'ın Dumantepe (Cılar) köyünün bir mahallesi olduğu ve Dumantepe'den ayrılarak ayrı bir köy haline getirildiği anlaşılmaktadır. Nitekim Dumantepe köyünün nüfusu 1980 yılında 2.097 kişiden oluşuyorken, 1990 yılında köyde 1.060 kişi kaydedilmiştir.
Akçay, Cılar köyünün bir parçasıyken, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından, Maçaheli bölgesinin Çhutuneti (ჩხუტუნეთი) köyünden Osmanlı ülkesine göç eden Gürcülerin yerleştiği yerlerden biriydi. Nitekim Akçay köyü, günümüzde Terme ilçesinde Gürcülerin yaşadığı yedi köyden (diğerleri: Cılar, Kesikkaya, Kocamanbaşı, Köybucağı, Kuşça, Özyurt) biri olarak bilinmektedir. Köyde yaşayanlar Gürcüce soyadlarıyla Lominadze (ლომინაძე), Hahutaişvili (ხახუტაიშვილი), Çelebadze (ჩელებაძე), Nagervadze (ნაგერვაძე) ve Nijaradze (ნიჟარაძე) olarak bilinmektedir.
Coğrafya
Samsun il merkezine 72 km, Terme ilçesine 14 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
---|---|
2007 | |
2000 | 989 |
1997 | 1001 |
Fotoğraflar
Kaynakça
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 3. cilt, s. 315. .
- ^ Nilay Okur, XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Terme Kazası'nın Nüfusu, 2017, s. 22, 29.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnameleri Yer ve Kişi Adları Dizini, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 2012, s. 240. .
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, 1067 sayfa
- ^ 1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981
- ^ 1990 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1991.
- ^ "Nani Putkaradze, Türkiye'nin Karadeniz Kıyısında Gürcü Muhacirler (ქართველი მუჰაჯირები თურქეთის შავიზღვისპირეთში), Batum, 2017, s. 69, 114, 118" (PDF). 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Temmuz 2022.
Dış bağlantılar
- Akçay facebook
- Yerelnet 27 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Akcay Samsun ilinin Terme ilcesine bagli bir mahalledir Samsun ve Ordu il sinirindadir AkcayMahalleMahallenin haritadaki yeriSamsunUlke TurkiyeIlSamsunIlceTermeCografi bolgeKaradeniz BolgesiNufus 2000 1 989Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0362Il plaka kodu55Posta kodu55600Resmi site 2 TarihceBu yerlesmenin adi kiyisinda kurulu oldugu akarsudan gelir Nitekin eski kaynaklarda Akcay akarsuyun ve bolgenin adi olarak gecer 1871 tarihli Trabzon Vilayeti Salnamesi ne gore Akcay Deresi Unye kazasi ile Terme nahiyesi arasinda sinir olusturuyordu Salnamede derenin Efraz Daglari ndan dogup Kirazlik Kahvesi civarinda denize dokuldugu kayikla ulasima uygun olmadigi belirtilmistir Akcay bolgesi 17 yuzyilda Canik sancaginin kazalarindan biriydi 1855 1856 da Trabzon Eyaleti nin bes sancagindan biri olan Canik livasinda yer aliyordu Bu tarihte Canik livasi Samsun Bafra Alacam Kavak Carsamba Akcay Unye Fenaris Fatsa Ayvacik Okse Nahiye i Meydan ve Serkes kazalarindan olusuyordu Bununla birlikte 19 yuzyilin ilk yarisinda ait Osmanli nufus defterlerinde Akcay adi gecmemektedir Bu tarihte Terme kazasi 34 koyu kapsiyordu Kudret Emiroglu tarafindan yayimlanan Trabzon Vilayeti Salnamesinin dizin cildinde bir yerlesim olarak Akcay in eski adinin Curukcuyan koyu oldugu belirtilmisti Ne var ki 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde ve sonraki genel nufus sayimlarinda bir koy olarak Curukcuyan ve Akcay adi gecmemektedir Ancak 1990 genel nufus sayiminda Akcay Terme ilcesine bagli bir koy olarak kaydedilmistir Bu sirada koyun nufusu 1 133 kisiden olusuyordu Akcay in Dumantepe Cilar koyunun bir mahallesi oldugu ve Dumantepe den ayrilarak ayri bir koy haline getirildigi anlasilmaktadir Nitekim Dumantepe koyunun nufusu 1980 yilinda 2 097 kisiden olusuyorken 1990 yilinda koyde 1 060 kisi kaydedilmistir 1940 yilinda Almanlar tarafindan yapilmis kemerli tarihi kopru Akcay Cilar koyunun bir parcasiyken 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan Macaheli bolgesinin Chutuneti ჩხუტუნეთი koyunden Osmanli ulkesine goc eden Gurculerin yerlestigi yerlerden biriydi Nitekim Akcay koyu gunumuzde Terme ilcesinde Gurculerin yasadigi yedi koyden digerleri Cilar Kesikkaya Kocamanbasi Koybucagi Kusca Ozyurt biri olarak bilinmektedir Koyde yasayanlar Gurcuce soyadlariyla Lominadze ლომინაძე Hahutaisvili ხახუტაიშვილი Celebadze ჩელებაძე Nagervadze ნაგერვაძე ve Nijaradze ნიჟარაძე olarak bilinmektedir CografyaSamsun il merkezine 72 km Terme ilcesine 14 km uzakliktadir NufusYillara gore mahalle nufus verileri20072000 9891997 1001FotograflarKaynakca Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt 3 cilt s 315 ISBN 978 975 7871 11 8 Nilay Okur XIX Yuzyilin Ilk Yarisinda Terme Kazasi nin Nufusu 2017 s 22 29 Trabzon Vilayeti Salnameleri Yer ve Kisi Adlari Dizini Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 2012 s 240 ISBN 978 975 7871 33 0 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 1067 sayfa 1980 Genel Nufus Sayimi Ankara 1981 1990 Genel Nufus Sayimi Ankara 1991 ISBN 975 19 0377 7 Nani Putkaradze Turkiye nin Karadeniz Kiyisinda Gurcu Muhacirler ქართველი მუჰაჯირები თურქეთის შავიზღვისპირეთში Batum 2017 s 69 114 118 PDF 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Temmuz 2022 Dis baglantilarAkcay facebook Yerelnet 27 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde