Alacadağ Muharebesi (15 Ekim 1877), Osmanlı Devleti ve Rus İmparatorluğu arasında yapılan 93 Harbi'nin Kafkas Cephesindeki muharebelerinden biridir. Muharebeyi kazanan Ruslar için Kars'ın önü açılmıştır.
Alacadağ Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Osmanlı İmparatorluğu | Rus İmparatorluğu | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Ahmed Muhtar Paşa | İvan Lazarev | ||||||
Güçler | |||||||
38.000 asker 74 top | 56.000 asker 220 top | ||||||
Kayıplar | |||||||
5.000 ölü ve yaralı,7 si general 12.000 esir,35 top. | 23'ü subay 764 ölü,204'ü subay 4707 yaralı,1'i subay 107 esir. |
Muharebe öncesi ve Rus Ordusu saldırı planı
Bu muharebeden önce 1877 yılı yazı boyunca ve yaklaşık 1,5 hafta önce Yahniler Muharebesi'nde Ahmed Muhtar Paşa'nın komutasındaki Osmanlı orduları Ruslara karşı çeşitli muharebeler kazanmış ancak çok sayıda asker kaybetmişti. Takviye alamıyordu buna karşın Rus Orduları sürekli takviye alıyordu. 3-4 Ekim'de zorlukla kazanılan Yahniler Muharebesinin ardından ikmal yollarının önemli bir noktası olan Vezinköy'ün korunması ve Rus Ordusunun arkadan kuşatma tehlikesi karşısında Büyük ve Küçük Yahni tepeleri boşaltıldı, Rus ordusu 9 Ekimde bu yerleri ve çevresindeki köyleri bu sebeple herhangi bir zorlukla karşılaşmadan işgal etti.Bu arada Melikov'un ordusuna Lazarev'e bağlı birlikler ve pek çok yeni takviyede gelmişti. Ekim ayının ortalarına gelindiğinde Kars bölgesinde kış mevsimi başladı ve yeterince kalın giysilere sahip olmayan askerlerin moralleri bozulmaya başladı. Yahniler muharebesinden beri çarpışmalar sürmekte idi, 9 Ekim sonrası çarpışmalar iyice şiddetlendi ve 13 Ekim'de Alacadağ muharebesinin öncü Rus saldırıları başladı, Melikov'un taktiği şuydu,öncelikle Osmanlı Ordusuna doğrudan cephe saldırısı yapılacak, bu arada ordunun sağ kanadı göz ardı edilip hemen ardından çarpışmalar sürerken,arkadan dolaşılıp Osmanlı Ordusunun Evliya Tepedeki ordusu kuşatılacaktı. Yine Yahniler Savaşındaki Obruchev tarafından hazırlanan planın modifiye edilmiş bir versiyonuydu. Türk sağ kanadının oyalanması ve isole edilmesi görevi General Geyman tarafından yapılacaktı. Arkadan saldırıyı Lazarev yapacaktı.
Muharebe
13 Ekimde Rus Ordusu Planı uygulamak için harekete geçti. Ancak Osmanlı ordusu bu arkadan saldırıyı 14 Ekim'de fark etti ve 15 taburluk bir rezerv kuvveti Lazarev üzerine sürdü, fakat bu kuvvet sayıca fazla Rus ordusu ve Lazerev kuvvetleri karşısında yenilgiye uğradı çekilen kuvvetleri takip eden Lazarev'in askerleri bu askerlerin geri çekildiği tepeyede saldırdılar ve hızla Evliya Tepe-Vezinköy arasındaki hatta ulaştılar.15 Ekim günü Rus generali İvan Lazarev'in komutasındaki Rus birlikleri 3 saatlik top ateşi ardından önce Evliya Tepe'ye saldırdılar. Osmanlı askerlerini saklandıkları siperlerden söküp atmayı başardılar. Evliya Tepe'nin zirvesindeki Osmanlı askerleri bir süre daha dayandı. Alacadağ'dan gelen asker desteğine rağmen paniğe kapılarak dağıldılar. Ruslar Osmanlı Ordusunu ikiye ayırdılar. Alacadağ'daki ikiye ayrılan birlikler de saldırılara dayanamayarak Kars'a doğru kaçmaya başladılar. Ruslar 7 Osmanlı generali dahil 12.000 askeri esir aldılar. 5.000 Osmanlı askeri öldü veya yaralandı.
Bu muharebeden sonra Ahmed Muhtar Paşa ikiye ayrılan ordunun bir kanadındaki askerlerini Kars'a doğru geri çekti. Diğer bir kısım birlikler imha edilmemek için Erzurum Deveboynu boğazına kadar çekildiler; Ruslar burada Deveboynu Muharebesi'nde bu birlikleri yenilgiye uğrattılar, Erzurum Muharebesinde Rus Ordusu yenilse de, 3 ay sonra Erzurum imzalanan mütareke ile Rus ordularınca işgal edildi, Kars'a doğru ilerleyen Rus orduları Kars'ı kuşattı. 93 Harbi'nin Kafkas Cephesindeki son muharebesi 1 ay sonra Kars'ta gerçekleşti ve Rus ordularının zaferi ile sonuçlandı. 1878 Martında Ruslar mütareke imzalandığında Çoruh Vadisi ve Bayburt yakınına kadar ulaşmışlar, Çoruh Vadisinde askerî harekâtlarını sürdürmeye çalışmaktaydılar, Erzurum şehri haricinde Erzurum'un bütün çevresini de ele geçirmişlerdi.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Alacadag Muharebesi 15 Ekim 1877 Osmanli Devleti ve Rus Imparatorlugu arasinda yapilan 93 Harbi nin Kafkas Cephesindeki muharebelerinden biridir Muharebeyi kazanan Ruslar icin Kars in onu acilmistir Alacadag Muharebesi1877 1878 Osmanli Rus SavasiTarih15 Ekim 1877BolgeDigor Kars yakinlarinda Alacadag mevkiiSonucRus zaferiTaraflarOsmanli ImparatorluguRus ImparatorluguKomutanlar ve liderlerAhmed Muhtar PasaIvan LazarevGucler38 000 asker 74 top56 000 asker 220 topKayiplar5 000 olu ve yarali 7 si general 12 000 esir 35 top 23 u subay 764 olu 204 u subay 4707 yarali 1 i subay 107 esir Muharebe oncesi ve Rus Ordusu saldiri planiBu muharebeden once 1877 yili yazi boyunca ve yaklasik 1 5 hafta once Yahniler Muharebesi nde Ahmed Muhtar Pasa nin komutasindaki Osmanli ordulari Ruslara karsi cesitli muharebeler kazanmis ancak cok sayida asker kaybetmisti Takviye alamiyordu buna karsin Rus Ordulari surekli takviye aliyordu 3 4 Ekim de zorlukla kazanilan Yahniler Muharebesinin ardindan ikmal yollarinin onemli bir noktasi olan Vezinkoy un korunmasi ve Rus Ordusunun arkadan kusatma tehlikesi karsisinda Buyuk ve Kucuk Yahni tepeleri bosaltildi Rus ordusu 9 Ekimde bu yerleri ve cevresindeki koyleri bu sebeple herhangi bir zorlukla karsilasmadan isgal etti Bu arada Melikov un ordusuna Lazarev e bagli birlikler ve pek cok yeni takviyede gelmisti Ekim ayinin ortalarina gelindiginde Kars bolgesinde kis mevsimi basladi ve yeterince kalin giysilere sahip olmayan askerlerin moralleri bozulmaya basladi Yahniler muharebesinden beri carpismalar surmekte idi 9 Ekim sonrasi carpismalar iyice siddetlendi ve 13 Ekim de Alacadag muharebesinin oncu Rus saldirilari basladi Melikov un taktigi suydu oncelikle Osmanli Ordusuna dogrudan cephe saldirisi yapilacak bu arada ordunun sag kanadi goz ardi edilip hemen ardindan carpismalar surerken arkadan dolasilip Osmanli Ordusunun Evliya Tepedeki ordusu kusatilacakti Yine Yahniler Savasindaki Obruchev tarafindan hazirlanan planin modifiye edilmis bir versiyonuydu Turk sag kanadinin oyalanmasi ve isole edilmesi gorevi General Geyman tarafindan yapilacakti Arkadan saldiriyi Lazarev yapacakti Muharebe13 Ekimde Rus Ordusu Plani uygulamak icin harekete gecti Ancak Osmanli ordusu bu arkadan saldiriyi 14 Ekim de fark etti ve 15 taburluk bir rezerv kuvveti Lazarev uzerine surdu fakat bu kuvvet sayica fazla Rus ordusu ve Lazerev kuvvetleri karsisinda yenilgiye ugradi cekilen kuvvetleri takip eden Lazarev in askerleri bu askerlerin geri cekildigi tepeyede saldirdilar ve hizla Evliya Tepe Vezinkoy arasindaki hatta ulastilar 15 Ekim gunu Rus generali Ivan Lazarev in komutasindaki Rus birlikleri 3 saatlik top atesi ardindan once Evliya Tepe ye saldirdilar Osmanli askerlerini saklandiklari siperlerden sokup atmayi basardilar Evliya Tepe nin zirvesindeki Osmanli askerleri bir sure daha dayandi Alacadag dan gelen asker destegine ragmen panige kapilarak dagildilar Ruslar Osmanli Ordusunu ikiye ayirdilar Alacadag daki ikiye ayrilan birlikler de saldirilara dayanamayarak Kars a dogru kacmaya basladilar Ruslar 7 Osmanli generali dahil 12 000 askeri esir aldilar 5 000 Osmanli askeri oldu veya yaralandi Bu muharebeden sonra Ahmed Muhtar Pasa ikiye ayrilan ordunun bir kanadindaki askerlerini Kars a dogru geri cekti Diger bir kisim birlikler imha edilmemek icin Erzurum Deveboynu bogazina kadar cekildiler Ruslar burada Deveboynu Muharebesi nde bu birlikleri yenilgiye ugrattilar Erzurum Muharebesinde Rus Ordusu yenilse de 3 ay sonra Erzurum imzalanan mutareke ile Rus ordularinca isgal edildi Kars a dogru ilerleyen Rus ordulari Kars i kusatti 93 Harbi nin Kafkas Cephesindeki son muharebesi 1 ay sonra Kars ta gerceklesti ve Rus ordularinin zaferi ile sonuclandi 1878 Martinda Ruslar mutareke imzalandiginda Coruh Vadisi ve Bayburt yakinina kadar ulasmislar Coruh Vadisinde askeri harekatlarini surdurmeye calismaktaydilar Erzurum sehri haricinde Erzurum un butun cevresini de ele gecirmislerdi Kaynakca Crisis of the Ottoman Empire Prelude to Collapse 1839 1878 James Reid Franz Steiner Verlag 2000 ISBN 3 515 07687 5 Serguzest i Hayatim in Cildi i Sanisi Gazi Ahmed Muhtar Pasa Eski Yazidan Aktaran Yucel Demirel Tarih Vakfi Yurt Yayinlari 1996 ISBN 975 333 045 6