Alagöz, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Alagöz | |
---|---|
Köy yerleşimine ait fotoğraf | |
Ardahan'ın konumu | |
Alagöz Alagöz'ün Ardahan'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Ardahan |
İlçe | Merkez |
Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
Rakım | 2115 m |
Nüfus (2022) | |
• Toplam | 255 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0478 |
İl plaka kodu | 75 |
Posta kodu | 75110 |
Tarihçe
Bu yerleşimin bilinen en eski adı Alagöz'dür. Nitekim 1854 tarihli Kiepert haritasında "Alagöz", 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Ala Göz (آلا كوز) olarak geçer. Bununla birlikte Gürcü araştırmacı ve gazeteci Konstantine Martvileli'nin verdiği bilgiye göre Birinci Dünya Savaşı yıllarında köyde kilise kalıntıları bulunuyordu. Bu kalıntılar eskiden bu yerleşimde Hristiyan bir nüfusun yaşadığını göstermesi açısından önemlidir.
Alagöz, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Artani'de yer alır. Nitekim bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyün kuzeyinde megalit yapı kalıntıları, kuzeydoğusundaki Ziyaret Tepe’de arkeolojik sit alanı yörenin eski bir yerleşim alanı olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterinde, Ardahan-i Büzürg livasının Güney nahiyesinde, Parakani, Tsminda Elia, Ardana, Yaylacık, Gürcibeg gibi Alagöz’ün komşu köylerinin yer almasına karşın, Alagöz’ün adı geçmemektedir. Alagöz adı 1694-1732 dönemini kapsayan Osmanlı cebe defterinde de yer almamıştır. Nitekim "Alagöz" adı kaynaklarda ilk kez 1854 yılında geçer.
Alagöz, Doksanüç Harbi'nin ardından imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus yönetiminde Alagöz köyü Ardahan sancağını Ardahan kazasının sınırları içinde yer alıyordu. 1886 yılında yapılan nüfus tespitinde Alagöz köyünde sadece 15 kişi yaşıyor ve nüfusun tamamı Karapaklardan oluşuyordu.Konstantine Martvileli de Birinci Dünya Savaşı yıllarında köyde Karapapakların yaşadığını yazmıştır. Başka bir kaynağa göre ise, 1892 yılında, Kars bölgesinin bazı yerlerinde olduğu gibi Alagöz köyüne de Rus idaresi tarafından Baltık Almanları yerleştirilmiştir.
Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusların ardından Alagöz köyü fiilen Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti sınırıları içinde kaldı. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması'yla Alagöz köyünü de kapsayan Ardahan bölgesi Türkiye'ye bırakıldı.
Alagöz köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Ala Göz (آلا كوز) biçiminde kaydedilmiştir. Bu tarihte Kars vilayetinin Ardahan kazasının merkez nahiyesine bağlıydı. 1940 genel nüfus sayımımda Alagöz aynı idari konuma sahipti ve köyde bu sırada 390 kişi yaşıyordu. 1965 genel nüfus sayımında Alagöz köyünün nüfusu 879 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 312 kişi okuma yazma biliyordu.
Alagöz kötünün 1,5 km kuzey doğusunda bulanan 2495 rakımlı ziyaret tepesinde 2015 yılında yapılan arkeolojik yüzey araştırmasında Tunç çağı dönemine ait planlı mimari yapı özelliğinde kuru duvar tekniğinde inşa edilmiş yüksek yayla yerleşimi tespit edilmiştir. Ayrıca köyün 600 metre kuzeyinde, bir tepenin üzerinde megalit yapı kalıntısıbulunmaktadır. Günümüze daha çok taş yığını halinde ulaşmış olsa da bazı kısımlarda duvarlar fark edilmektedir.
Coğrafya
Köy, Ardahan il merkezine 10 km uzaklıktadır.
Yüksek bir tepenin güney yamacına kurulmuş olan köy, bölgeye hakim konumu ile çevreyi tepeden seyretmektedir. Güneşin ilk ışıkları bu köyün üzerine düşer. Bu nedenle yaklaşık 2200 rakım yüksekte olmasına karşın rüzgarlar yumuşak eser. Geniş meralara ve yaylaklara sahip olması nedeniyle hayvancılığa oldukça elverişlidir. Doğusunda Kocaköy, Güney doğusunda KüçükSütlüce, Güneyinde Büyüksütlüce, güneybatısında Meşedibi köyleri yeralmaktadır.
Ulaşım
Köye ulaşım; Ardahan İlinden ve Göle ilçesimden direk bağlantılı olatrak kara yolu ile yapılmaktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 255 |
2021 | 261 |
2020 | 272 |
2019 | 269 |
2018 | 273 |
2017 | 280 |
2016 | 291 |
2015 | 287 |
2014 | 294 |
2013 | 306 |
2012 | 306 |
2011 | 306 |
2010 | 309 |
2009 | 315 |
2008 | 335 |
2007 | 333 |
2000 | 391 |
1990 | 610 |
1985 | 847 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Ardahan Merkez Alagöz Köy Nüfusu". Nufusune.com. 6 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ 1854 Kiepert Map of the Caucasus, Armenia, Kurdistan, and Azerbaijan
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 759.
- ^ a b "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde" (Gürcüce), Sakartvelo gazetesi, 10 Ekim 1917, sayı. 222". 6 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2023.
- ^ a b Ardahan’da Arkeolojik Araştırmalar:2015 yılı yüzey araştırması Sami Patacı,Ergün laflı. 10 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2021.
- ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 102 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. cilt: s. 505-527". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
- ^ Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, 326 sayfa.
- ^ 1854 Kiepert Map of the Caucasus, Armenia, Kurdistan, and Azerbaijan
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 110, .
- ^ "Fahri Türk - Emirhan Kaya, "Kaf Dağı'nın Eteğinde Bir Alman Kolonisi: Kars Almanları", Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık 2019, Cilt 21, Sayı 2". 30 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2023.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Haziran 2022.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1944). "1940 Genel Nüfus Sayımı: Vilâyetler, Kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ . www.nufusune.com. 6 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
Dış bağlantılar
- Alagöz, Ardahan için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Alagoz Ardahan ilinin Merkez ilcesine bagli bir koydur AlagozKoyKoy yerlesimine ait fotografArdahan in konumuAlagozAlagoz un Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlceMerkezCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiRakim2115 mNufus 2022 Toplam255Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75110TarihceBu yerlesimin bilinen en eski adi Alagoz dur Nitekim 1854 tarihli Kiepert haritasinda Alagoz 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Ala Goz آلا كوز olarak gecer Bununla birlikte Gurcu arastirmaci ve gazeteci Konstantine Martvileli nin verdigi bilgiye gore Birinci Dunya Savasi yillarinda koyde kilise kalintilari bulunuyordu Bu kalintilar eskiden bu yerlesimde Hristiyan bir nufusun yasadigini gostermesi acisindan onemlidir Alagoz Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Artani de yer alir Nitekim bu bolgeyi Osmanlilar 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Koyun kuzeyinde megalit yapi kalintilari kuzeydogusundaki Ziyaret Tepe de arkeolojik sit alani yorenin eski bir yerlesim alani oldugunu gostermektedir Bununla birlikte 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterinde Ardahan i Buzurg livasinin Guney nahiyesinde Parakani Tsminda Elia Ardana Yaylacik Gurcibeg gibi Alagoz un komsu koylerinin yer almasina karsin Alagoz un adi gecmemektedir Alagoz adi 1694 1732 donemini kapsayan Osmanli cebe defterinde de yer almamistir Nitekim Alagoz adi kaynaklarda ilk kez 1854 yilinda gecer Alagoz Doksanuc Harbi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi yla Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus yonetiminde Alagoz koyu Ardahan sancagini Ardahan kazasinin sinirlari icinde yer aliyordu 1886 yilinda yapilan nufus tespitinde Alagoz koyunde sadece 15 kisi yasiyor ve nufusun tamami Karapaklardan olusuyordu Konstantine Martvileli de Birinci Dunya Savasi yillarinda koyde Karapapaklarin yasadigini yazmistir Baska bir kaynaga gore ise 1892 yilinda Kars bolgesinin bazi yerlerinde oldugu gibi Alagoz koyune de Rus idaresi tarafindan Baltik Almanlari yerlestirilmistir Birinci Dunya Savasi nin sonlarinda Ruslarin ardindan Alagoz koyu fiilen Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti sinirilari icinde kaldi 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi yla Alagoz koyunu de kapsayan Ardahan bolgesi Turkiye ye birakildi Alagoz koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Ala Goz آلا كوز biciminde kaydedilmistir Bu tarihte Kars vilayetinin Ardahan kazasinin merkez nahiyesine bagliydi 1940 genel nufus sayimimda Alagoz ayni idari konuma sahipti ve koyde bu sirada 390 kisi yasiyordu 1965 genel nufus sayiminda Alagoz koyunun nufusu 879 kisiden olusuyor ve bu nufus icinde 312 kisi okuma yazma biliyordu Alagoz kotunun 1 5 km kuzey dogusunda bulanan 2495 rakimli ziyaret tepesinde 2015 yilinda yapilan arkeolojik yuzey arastirmasinda Tunc cagi donemine ait planli mimari yapi ozelliginde kuru duvar tekniginde insa edilmis yuksek yayla yerlesimi tespit edilmistir Ayrica koyun 600 metre kuzeyinde bir tepenin uzerinde megalit yapi kalintisibulunmaktadir Gunumuze daha cok tas yigini halinde ulasmis olsa da bazi kisimlarda duvarlar fark edilmektedir CografyaKoy Ardahan il merkezine 10 km uzakliktadir Yuksek bir tepenin guney yamacina kurulmus olan koy bolgeye hakim konumu ile cevreyi tepeden seyretmektedir Gunesin ilk isiklari bu koyun uzerine duser Bu nedenle yaklasik 2200 rakim yuksekte olmasina karsin ruzgarlar yumusak eser Genis meralara ve yaylaklara sahip olmasi nedeniyle hayvanciliga oldukca elverislidir Dogusunda Kocakoy Guney dogusunda KucukSutluce Guneyinde Buyuksutluce guneybatisinda Mesedibi koyleri yeralmaktadir UlasimKoye ulasim Ardahan Ilinden ve Gole ilcesimden direk baglantili olatrak kara yolu ile yapilmaktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 2552021 2612020 2722019 2692018 2732017 2802016 2912015 2872014 2942013 3062012 3062011 3062010 3092009 3152008 3352007 3332000 3911990 6101985 847Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 11 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p Ardahan Merkez Alagoz Koy Nufusu Nufusune com 6 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2020 1854 Kiepert Map of the Caucasus Armenia Kurdistan and Azerbaijan a b Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 759 a b Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde Gurcuce Sakartvelo gazetesi 10 Ekim 1917 sayi 222 6 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2023 a b Ardahan da Arkeolojik Arastirmalar 2015 yili yuzey arastirmasi Sami Pataci Ergun lafli 10 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2021 a b 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2017 s 102 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1947 1958 3 cilt III cilt s 505 527 27 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2020 Defter i Caba i Eyalet i Cildir 1694 1732 Osmanlica ve Gurcuce Yayima hazirlayan Tsisana Abuladze Tiflis 1979 326 sayfa 1854 Kiepert Map of the Caucasus Armenia Kurdistan and Azerbaijan Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 110 ISBN 9786052100271 Fahri Turk Emirhan Kaya Kaf Dagi nin Eteginde Bir Alman Kolonisi Kars Almanlari Trakya Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi Aralik 2019 Cilt 21 Sayi 2 30 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2023 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Haziran 2022 Basbakanlik Istatistik Genel Mudurlugu 1944 1940 Genel Nufus Sayimi Vilayetler Kazalar Nahiyeler ve Koyler Itibarile Nufus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1968 PDF kutuphane tuik gov tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 a b c d YerelNet org tr 3 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Nisan 2020 www nufusune com 6 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 Dis baglantilarAlagoz Ardahan icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft