Alasığın - Türk, Altay ve Moğol mitolojilerinde Kutsal Geyik. Değişik Türk lehçe ve şivelerinde Alageyik (Alakeyik, Alakiyik) veya Alabolan (Alabulan) ya da Alabuğa (Alabuğu) olarak da bilinir. Moğollar ise Kubamaral (Govamaral, Guvamaral) derler. “Gökgeyik / Kökgeyik” tabiri de kullanılır. Yalnızca “Sığın” olarak da ifade edilir.
Türk kültüründe Sığın (Geyik)
Kutsal bir hayvandır. Bazen erenler alageyiğe dönüşür. Kimi zaman Göksığın olarak da adlandırılır. Bazı Türk ve Moğol boyları, soylarının bu kutlu varlıktan türediğine inanırlar. Çoğu zaman soyun bir kolu Gökkurt’tan, diğer kolu ise Gökgeyik’den gelmektedir. Geyik sürülerinin başında bulunup idare eden kurtlara da Gökgeyik denilir. Geyiklerin boynuzları kamların en önemli simgelerindendir. Kubamaral dokuz boynuzlu, boynuzları dokuz budaklı olarak betimlenir. Bozkurt gökyüzünü temsil eder. Alageyik ise yeryüzünün simgesidir. Macarların (Hungarların) ataları da bir geyiği izleyerek denizi geçmişler ve bu denizin ortasındaki yarı bataklık bir adada türemişlerdir. Anadolu ve Asya halılarında ve kili desenlerinde Geyik motifine resim veya sembol olarak sıklıkla rastlanır. Anadolu’da alageyiği kovalayan ve kaybolan avcı motifi masallarda ve türkülerde sıklıkla görülür. “Geyik de çekti beni kendi dağına.” (Anadolu Halk Türküsü). Yine bir Macar efsanesinde Hunların ve Macarların ataları olan Hunor ve Magor adlı iki avcı bir geyiği kovalarken bataklıkta kayboluyorlar ve orada kayıp soylu kızları bularak onlarla evleniyorlar. Bir başka efsanede Türklerin ataları hayatlarını bir mağaranın içinde sürdürmekteydiler. Her gün güneş batınca Deniz/Göl ruhu, ak geyik (buğı) şekline giren kocasını deniz altına götürüp, sabah olunca denizden çıkarır. Öküz başlı, at kuruklu olarak tasvir edilir. Kutlu bir hayvan olarak erenlerin veya ozanların yanında yer alırlar: “Yaramı sarsınlar şehitler ile / Kırk yıl dağda gezdim geyikler ile” (-Pir Sultan Abdal)
Yakutlarda Tung-Puk (Tuň-Pok) adlı bir tanrının göklerde büyük altı ayaklı bir geyiği kovaladığı söylenir. Geyiği yakalar ancak Gök tanrısı bir taş haline getirir. Samanyolu onun yürüdüğü yolu temsil eder.
Etimoloji
- Alasığın: Ala (karışık renk) ve Sığın (geyik) sözcüklerinin bileşik biçimidir.
- Kubamaral: Kuba (ala renk, boz renk) ve Maral (geyik) sözcüklerinin bileşik biçimidir. Moğolca kökenli bir isimdir. Kuba/Kuva/Huba/Huva sözcüğü Türkçe ve Moğolcada soluk renk anlamı ifade eder.
Yakutlarda yer alan baltalı savaş tanrısı Sıga Toyon ile bağlantılı olma ihtimali de mevcuttur.
Kaynakça
- Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dipnotlar
Dış bağlantılar
- Sıgun
- Alageyik Efsanesi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Alasigin Turk Altay ve Mogol mitolojilerinde Kutsal Geyik Degisik Turk lehce ve sivelerinde Alageyik Alakeyik Alakiyik veya Alabolan Alabulan ya da Alabuga Alabugu olarak da bilinir Mogollar ise Kubamaral Govamaral Guvamaral derler Gokgeyik Kokgeyik tabiri de kullanilir Yalnizca Sigin olarak da ifade edilir Turk kulturunde Sigin Geyik Kutsal bir hayvandir Bazen erenler alageyige donusur Kimi zaman Goksigin olarak da adlandirilir Bazi Turk ve Mogol boylari soylarinin bu kutlu varliktan turedigine inanirlar Cogu zaman soyun bir kolu Gokkurt tan diger kolu ise Gokgeyik den gelmektedir Geyik surulerinin basinda bulunup idare eden kurtlara da Gokgeyik denilir Geyiklerin boynuzlari kamlarin en onemli simgelerindendir Kubamaral dokuz boynuzlu boynuzlari dokuz budakli olarak betimlenir Bozkurt gokyuzunu temsil eder Alageyik ise yeryuzunun simgesidir Macarlarin Hungarlarin atalari da bir geyigi izleyerek denizi gecmisler ve bu denizin ortasindaki yari bataklik bir adada turemislerdir Anadolu ve Asya halilarinda ve kili desenlerinde Geyik motifine resim veya sembol olarak siklikla rastlanir Anadolu da alageyigi kovalayan ve kaybolan avci motifi masallarda ve turkulerde siklikla gorulur Geyik de cekti beni kendi dagina Anadolu Halk Turkusu Yine bir Macar efsanesinde Hunlarin ve Macarlarin atalari olan Hunor ve Magor adli iki avci bir geyigi kovalarken bataklikta kayboluyorlar ve orada kayip soylu kizlari bularak onlarla evleniyorlar Bir baska efsanede Turklerin atalari hayatlarini bir magaranin icinde surdurmekteydiler Her gun gunes batinca Deniz Gol ruhu ak geyik bugi sekline giren kocasini deniz altina goturup sabah olunca denizden cikarir Okuz basli at kuruklu olarak tasvir edilir Kutlu bir hayvan olarak erenlerin veya ozanlarin yaninda yer alirlar Yarami sarsinlar sehitler ile Kirk yil dagda gezdim geyikler ile Pir Sultan Abdal Yakutlarda Tung Puk Tun Pok adli bir tanrinin goklerde buyuk alti ayakli bir geyigi kovaladigi soylenir Geyigi yakalar ancak Gok tanrisi bir tas haline getirir Samanyolu onun yurudugu yolu temsil eder EtimolojiAlasigin Ala karisik renk ve Sigin geyik sozcuklerinin bilesik bicimidir Kubamaral Kuba ala renk boz renk ve Maral geyik sozcuklerinin bilesik bicimidir Mogolca kokenli bir isimdir Kuba Kuva Huba Huva sozcugu Turkce ve Mogolcada soluk renk anlami ifade eder Yakutlarda yer alan baltali savas tanrisi Siga Toyon ile baglantili olma ihtimali de mevcuttur KaynakcaTurk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Dipnotlar Bahaeddin Ogel Turk Mitolojisi Cilt 1 Sayfa 570 Bahaeddin Ogel Turk Mitolojisi Cilt 1 Sayfa 575 Dis baglantilarSigun Alageyik Efsanesi