Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Albertosaurus, Kretase devrinin sonlarında Kuzeybatı Amerika'da yaşamış, Tyrannosauridae familyasına mensup bir theropod dinozor cinsidir.
| Albertosaurus | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Albertosaurus sarcophagus | |||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Tip tür | |||||||||||||||||
| Albertosaurus sarcophagus Osborn,1905 | |||||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||||
(Parks, 1928)
| |||||||||||||||||
Keşif
1884 yılında bir maden keşif heyetinin bugünkü Alberta, Kanada'daki araştırmaları sırasında fosilleri Joseph B. Tyrrell tarafından bulunmuştur. İlk incelemeler sonucu kardeş fosil Gorgosaurus gibi Tyrannosauridlere benzediği sonucuna varıldı. 1905 yılında Henry F. Osborn bulunduğu bölge Alberta'ya ithafen bu fosili Albertosaurus olarak adlandırıp Albertosaurus cinsini tanımlamıştır. Kısa bir süre sonra, ilk kalıntının bulunduğu yere yakın bir bölgede fosil yatağı keşfedilmiştir. (1910) Bu keşifle 9 numune daha elde edilmiş olup 1997 yılındaki bir diğer araştırma sonucu bölge yeniden keşfedilmiş ve 13 numune daha tespit edilmiştir.
Fiziksel görünüm
Yaklaşık 10 metre uzunluğunda ve 2-2.5 ton ağırlığında olan Albertosaurus cinsi, klasik bir Tyrannosaurid görünümündeydi, ama ünlü Tyrannosaurus'dan daha ufak ve kısaydı(kalça kemiği Tyrannosaurus'tan daha ufaktı), ayrıca kafatası da daha küçüktü. Bir metrelik bir kafatası olduğu fosil kayıtlarında görülmüştür. Ağır ve güçlü kafatası Tyrannosaurus'a göre alçak yapıdaydı ve benzer olarak ölümcül keskinlikteki dişlerle donanmıştı.
Güçlü kıvrık dişleri muhtemelen avının çenelerinden kurtulmasını önlüyordu. Ortalama olarak alt çenesinde 16, üst çenesinde 17 diş bulunuyordu. Kısa kollarında yine her Tyrannosaurid gibi iki parmaklı bir kol bulunmaktaydı. İki güçlü bacağı ve kalın kaslı kuyruğuyla bipedal yapısına uygun olarak büyük kafatasını dengeliyor olmalıydı. Ayak kemikleri de oransal olarak Tyrannosauridlere göre uzundu. Bir diğer dikkat çekici nokta da kafatasında gözlerinin üstündeki kemik çıkıntılarıydı ve muhtemelen canlının cinsel çekim amacıyla kullandığı süsleriydi.
Beslenme ve habitat
Jeolojik gözlemler fosillerin çıktığı tabakalara yoğunlaştığında dönemin iklimi hakkında belli fikirler elde edilebilmektedir. Geç Kretase döneminde batı Kuzey Amerika bugünkünden çok daha ılıman, nemli ve doğal olarak tropikaldi. Yoğun bir bitki örtüsü barındıran ortamlarda pek çok otçulla beraber Albertosaurus'un yaşadığı düşünülmektedir. Fosiller bir zamanlar taşkın ovası olduğu sanılan fosil yataklarında bulunduğu için de bu teori kabul görmektedir. Av sırasında karakteristik bipedal etçil Theropod akrabaları gibi güçlü çenesi ve dişleriyle birlikte hızını da kullandığı düşünülmektedir. Kaslı kuyruğu koşu sırasında dengesini sağlıyor gibi görünmektedir. Yaklaşık 30 km/saat'lik bir hıza ulaşabildiği düşünülüyor. Hızı ve ortalama büyüklüğü göz önüne alınınca hem takip hem de pusu avcısı olabileceği üzerinde duruluyor, üstelik yaşadığı bölgenin bitki yoğunluğunun yüksekliği düşünüldüğünde pusu ihtimali yüksek bulunmaktadır. Bunun yanı sıra, Albertozorlar kesin ve tek hamlede öldürmek yerine kurbanı vur kaç taktiğiyle yıpratan sürü avı yöntemini kullanmış gibi görünmekteler. Bu konudaki güçlü bir kanıt bir fosil alanında aynı zamanda öldükleri tahmin edilen 20'nin üzerinde fosil numunesi bulunmadır. Grup avlanması sayesinde büyük sauropodları da avlayabildikleri düşünülmektedir.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Albertosaurus Kretase devrinin sonlarinda Kuzeybati Amerika da yasamis Tyrannosauridae familyasina mensup bir theropod dinozor cinsidir Albertosaurus Yasadigi donem araligi 71 68 myo Senozoyik PreYeYeOSDCPTJKPgN Albertosaurus sarcophagusBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataKlad DinosauriaKlad SaurischiaKlad TheropodaFamilya TyrannosauridaeAlt familya AlbertosaurinaeCins Albertosaurus Osborn 1905Tip turAlbertosaurus sarcophagusOsborn 1905SinonimlerDeinodon sarcophagus Osborn 1905 Albertosaurus arctunguis Parks 1928 Deinodon arctunguis Parks 1928 Kesif1884 yilinda bir maden kesif heyetinin bugunku Alberta Kanada daki arastirmalari sirasinda fosilleri Joseph B Tyrrell tarafindan bulunmustur Ilk incelemeler sonucu kardes fosil Gorgosaurus gibi Tyrannosauridlere benzedigi sonucuna varildi 1905 yilinda Henry F Osborn bulundugu bolge Alberta ya ithafen bu fosili Albertosaurus olarak adlandirip Albertosaurus cinsini tanimlamistir Kisa bir sure sonra ilk kalintinin bulundugu yere yakin bir bolgede fosil yatagi kesfedilmistir 1910 Bu kesifle 9 numune daha elde edilmis olup 1997 yilindaki bir diger arastirma sonucu bolge yeniden kesfedilmis ve 13 numune daha tespit edilmistir Fiziksel gorunumYaklasik 10 metre uzunlugunda ve 2 2 5 ton agirliginda olan Albertosaurus cinsi klasik bir Tyrannosaurid gorunumundeydi ama unlu Tyrannosaurus dan daha ufak ve kisaydi kalca kemigi Tyrannosaurus tan daha ufakti ayrica kafatasi da daha kucuktu Bir metrelik bir kafatasi oldugu fosil kayitlarinda gorulmustur Agir ve guclu kafatasi Tyrannosaurus a gore alcak yapidaydi ve benzer olarak olumcul keskinlikteki dislerle donanmisti Albertosaurus kafatasi Guclu kivrik disleri muhtemelen avinin cenelerinden kurtulmasini onluyordu Ortalama olarak alt cenesinde 16 ust cenesinde 17 dis bulunuyordu Kisa kollarinda yine her Tyrannosaurid gibi iki parmakli bir kol bulunmaktaydi Iki guclu bacagi ve kalin kasli kuyruguyla bipedal yapisina uygun olarak buyuk kafatasini dengeliyor olmaliydi Ayak kemikleri de oransal olarak Tyrannosauridlere gore uzundu Bir diger dikkat cekici nokta da kafatasinda gozlerinin ustundeki kemik cikintilariydi ve muhtemelen canlinin cinsel cekim amaciyla kullandigi susleriydi Beslenme ve habitatYasam restorasyonu Jeolojik gozlemler fosillerin ciktigi tabakalara yogunlastiginda donemin iklimi hakkinda belli fikirler elde edilebilmektedir Gec Kretase doneminde bati Kuzey Amerika bugunkunden cok daha iliman nemli ve dogal olarak tropikaldi Yogun bir bitki ortusu barindiran ortamlarda pek cok otculla beraber Albertosaurus un yasadigi dusunulmektedir Fosiller bir zamanlar taskin ovasi oldugu sanilan fosil yataklarinda bulundugu icin de bu teori kabul gormektedir Av sirasinda karakteristik bipedal etcil Theropod akrabalari gibi guclu cenesi ve disleriyle birlikte hizini da kullandigi dusunulmektedir Kasli kuyrugu kosu sirasinda dengesini sagliyor gibi gorunmektedir Yaklasik 30 km saat lik bir hiza ulasabildigi dusunuluyor Hizi ve ortalama buyuklugu goz onune alininca hem takip hem de pusu avcisi olabilecegi uzerinde duruluyor ustelik yasadigi bolgenin bitki yogunlugunun yuksekligi dusunuldugunde pusu ihtimali yuksek bulunmaktadir Bunun yani sira Albertozorlar kesin ve tek hamlede oldurmek yerine kurbani vur kac taktigiyle yipratan suru avi yontemini kullanmis gibi gorunmekteler Bu konudaki guclu bir kanit bir fosil alaninda ayni zamanda oldukleri tahmin edilen 20 nin uzerinde fosil numunesi bulunmadir Grup avlanmasi sayesinde buyuk sauropodlari da avlayabildikleri dusunulmektedir Kaynakca Hamilton Jason www scienceviews com scienceviews 30 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Nisan 2020 a b Murray Melissa Albertosaurus sarcophagus www australianmuseum net AustralianMuseum 11 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Nisan 2020