Aleksandr Romanoviç Belyayev (Rusça: Алекса́ндр Рома́нович Беля́ев; 16 Mart 1884 - 6 Ocak 1942), Sovyet-Rus bilimkurgu yazarıdır.
Aleksandr Belyayev | |
---|---|
Aleksandr Belyayev | |
Kendi dilinde adı | Александр Романович Беляев |
Doğum | 16 Mart 1884 Smolensk, Rus İmparatorluğu |
Ölüm | 6 Ocak 1942 (57 yaşında) , Rusya |
Meslek | Avukat Yazar |
Milliyet | Rus |
Tür | Bilimkurgu |
1920'ler ve 1930'lardaki çalışmaları, onu Rus bilimkurgusunda genellikle "Rusya'nın Jules Verne'i" olarak anılan oldukça saygın bir figür yaptı. Belyayev'in en iyi bilinen kitapları arasında Profesör Dowell'in Başı (Profesör Dowell's Head), Su Adamı (Amphibian Man), Hava Adamı Ariel (Ariel) ve The Air Seller sayılabilir.
Aleksandr Belyayev, Smolensk'te bir Ortodoks rahip ailesinde doğdu. Babası, diğer iki çocuğunu kaybettikten sonra (Aleksandr'ın kız kardeşi Nina, çocukken sarkomdan öldü ve veterinerlik öğrencisi olan kardeşi Vasili, bir tekne gezisi sırasında boğuldu), ondan aile geleneğini sürdürmesini istedi ve Aleksandr'ı Smolensk ilahiyat okuluna kaydettirdi. Belyayev ise kendini pek dindar hissetmiyordu ve hatta ilahiyat okulunda gittikçe ateist oldu. Mezun olduktan sonra yeminini etmedi ve bir hukuk fakültesine kaydoldu. Hukuk okurken babası öldü ve Belyayev de bu süreçte tiyatro dersleri vererek ve yazılar yazarak annesine ve diğer aile üyelerine destek olmak zorunda kaldı.
1906'da okuldan mezun olduktan sonra Belyayev avukat oldu ve iyi de bir üne kavuştu. Bu dönemde mali durumu da önemli ölçüde düzeldi ve her başarılı davadan sonra tatil için dünyayı kapsamlı bir şekilde dolaştı. Bu süre zarfında küçük çapta da olsa yazmaya devam etti. Sonunda edebiyat, ona giderek daha çekici geldi ve 1914'te edebi arayışlarına konsantre olmak için avukatlık yapmayı bıraktı.
30 yaşında tüberküloza yakalandı. Tedavi başarısız oldu; enfeksiyon omurgasına yayıldı ve bacaklarının felç olmasına neden oldu. Karısı, felçli bir eşle ilgilenmek yerine onu terk etti. Doğru tedaviyi bulmak için annesi ve yaşlı dadısıyla birlikte Yalta'ya taşındı. Nekahet döneminde, Jules Verne, H. G. Wells ve Konstantin Tsiolkovski'nin eserlerini okudu ve hastane yatağında şiir yazmaya başladı.
1922'de hastalığı yendi ve Yalta'da iş bulmaya çalıştı. Kısa bir süre polis müfettişi olarak görev yaptı, kütüphanecilik gibi farklı işleri de denedi, ancak hayat şartları zorlayıcı olmaya başlayınca 1923'te Moskova'ya taşındı ve çeşitli Sovyet örgütlerinde hukuksal danışman olarak çalışmaya başladı.
Aynı dönemde edebi faaliyetlerine de ciddi olarak eğilen Belyayev, bilimkurgu romanları yazarı olarak eser üretmeye başladı. 1925'te ilk romanı Professor Dowell's Head'i (Голова Профессора Доуэля) yayınlandı. 1931'den itibaren karısı ve en büyük kızıyla birlikte Leningrad'da yaşamaya başladı. En küçük kızı 1930'da henüz altı yaşında iken menenjitten öldü. 1934'te SSCB'yi ziyaret eden H. G. Wells ile Leningrad'da tanıştı.
Belyayev hayatının son yıllarında, eski adıyla Tsarskoye Selo olan Puşkino'nun Leningrad banliyösünde yaşadı. II. Dünya Savaşı sırasında Almanya'nın Sovyetler Birliği'ni işgalinin başlangıcında, daha yeni geçirdiği bir ameliyattan sonra iyileşme sürecinde olduğu için kentten tahliyeyi reddetti.
Belyayev, 1942'de Naziler tarafından işgal edilen Sovyet kasabası Puşkino'da açlıktan öldü. Mezarının tam yeri bilinmiyor. Cenazesinin defnedildiği varsayılan Puşkin kasabasının Kazanskoe mezarlığındaki toplu mezarın üzerine bir anıt taşı yerleştirildi.
Karısı ve kızı ise hayatta kaldı ve Volksdeutsche olarak kaydedildi (Belyayev'in karısının annesi İsveç kökenliydi). Savaşın sonuna doğru Naziler tarafından Polonya'ya götürüldüler. Bu nedenle, savaştan sonra Sovyetler onlara işbirlikçi olarak davrandı: Barnaul'a (Batı Sibirya) sürgün edildiler ve orada 11 yıl yaşadılar.
1964 yılına kadar yürürlükte olan Sovyet telif hakkı yasasına göre, Belyayev'in eserleri ölümünden 15 yıl sonra kamu malı oldu. Sovyet sonrası dönemde, yeniden düzenlenen Rusya'nın 1993 telif hakkı yasası, yazarın ölümünden sonra 50 yıl boyunca eserlerine telif hakkı koruması sağladı. 2004 yılında Rusya Medeni Kanunu'nun IV. Kısmının kabul edilmesiyle, telif hakkı koruması yazarın ölümünden sonra 70 yıla ve II.Dünya Savaşında doğu cephede gerçekleşen Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında çalışan veya savaşan yazarlar için ilaveten 4 yıl daha uzatıldı. Tüm bunlar, Belyayev'in eserlerinin telif hakkıyla korunup korunmadığı ve ne kadar süreyle korunduğu konusunda kafa karışıklığına neden oldu.
2008 yılında Terra yayıncılık şirketi, Belyayev'in eserlerini varislerinden basmak için münhasır haklar aldı ve bu münhasır hakları ihlal ettikleri için Astrel ve AST-Moskva yayın şirketlerine (AST'nin her ikisi de) dava açtı. Moskova Tahkim Mahkemesi, Terra yayıncılık lehine karar vererek 7,5 milyar ruble tazminata hükmetti ve Astrel'in "yasadışı yayınlanmış" olduğu eserleri dağıtmasını yasakladı. Ancak temyiz mahkemesi, hükmedilen tazminatların haksız hesaplandığını tespit ederek kararı reddetti. Daha sonraki temyizde, bir federal tahkim mahkemesi, Belyayev'in eserlerinin 1 Ocak 1993'te kamu malı olduğuna ve telif hakkı korumasından hiçbir şekilde yararlanamayacağına karar verdi. 2010 yılında, bir Krasnodar temyiz kurulu, Belyayev'in çalışmalarının kamu malı olduğuna hükmetti. Son olarak, 2011'de Rusya Yüksek Tahkim Mahkemesi, Belyayev'in eserlerinin Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasındaki faaliyetleri nedeniyle 1 Ocak 2017'ye kadar telif hakkıyla korunduğuna karar verdi ve davayı yeniden yargılanmak üzere alt mahkemelere geri gönderdi.
Romanları
- Profesör Dowell'in Başı (Doruk Yayınları, 2013) - Dowell's Head (Голова профессора Доуэля, kısa öykü — 1924, roman — 1937), New York, Macmillan, 1980.
- The Ruler of the World (Властелин мира, 1926)
- The Shipwreck Island (Остров погибших кораблей, 1926) CreateSpace Independent Publishing Platform, 2012.
- Su Adamı (İthaki Yayınları, 2917) -The Amphibian Man (Человек-амфибия, 1928), Moscow, Raduga Publisher, 1986.
- The Last Man from Atlantis (Последний человек из Атлантиды, 1926)
- Battle in the Ether (Борьба в эфире, 1928; 1st bölüm adı Radiopolis — 1927)
- Eternal Bread (Вечный хлеб, 1928)
- The Man Who Lost His Face (Человек, потерявший лицо, 1929)
- The Air Seller (Продавец воздуха, 1929)
- Hoity Toity (Хойти-Тойти, 1930)
- Jump into the Void (Прыжок в ничто, 1933)
- The Wonderful Eye (Чудесное око, 1935)
- The Air Vessel (Воздушный корабль, 1935)
- Ket Yıldızı (Doruk Yayınları, 2013) KETs Star (Звезда КЭЦ, 1936) (KET kısaltması Konstantin Eduardoviç Tsiolkovski'nin baş harfleridir.)
- The W Lab (Лаборатория Дубльвэ, 1938)
- The Man Who Found His Face (Человек, нашедший своё лицо, 1940)
- Hava Adamı Ariel (İthaki Yayınları, 2021) - Ariel (Ариэль, 1941)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aleksandr Romanovic Belyayev Rusca Aleksa ndr Roma novich Belya ev 16 Mart 1884 6 Ocak 1942 Sovyet Rus bilimkurgu yazaridir Aleksandr BelyayevAleksandr BelyayevKendi dilinde adiAleksandr Romanovich BelyaevDogum16 Mart 1884 1884 03 16 Smolensk Rus ImparatorluguOlum6 Ocak 1942 57 yasinda RusyaMeslekAvukat YazarMilliyetRusTurBilimkurgu 1920 ler ve 1930 lardaki calismalari onu Rus bilimkurgusunda genellikle Rusya nin Jules Verne i olarak anilan oldukca saygin bir figur yapti Belyayev in en iyi bilinen kitaplari arasinda Profesor Dowell in Basi Profesor Dowell s Head Su Adami Amphibian Man Hava Adami Ariel Ariel ve The Air Seller sayilabilir Aleksandr Belyayev Smolensk te bir Ortodoks rahip ailesinde dogdu Babasi diger iki cocugunu kaybettikten sonra Aleksandr in kiz kardesi Nina cocukken sarkomdan oldu ve veterinerlik ogrencisi olan kardesi Vasili bir tekne gezisi sirasinda boguldu ondan aile gelenegini surdurmesini istedi ve Aleksandr i Smolensk ilahiyat okuluna kaydettirdi Belyayev ise kendini pek dindar hissetmiyordu ve hatta ilahiyat okulunda gittikce ateist oldu Mezun olduktan sonra yeminini etmedi ve bir hukuk fakultesine kaydoldu Hukuk okurken babasi oldu ve Belyayev de bu surecte tiyatro dersleri vererek ve yazilar yazarak annesine ve diger aile uyelerine destek olmak zorunda kaldi 1906 da okuldan mezun olduktan sonra Belyayev avukat oldu ve iyi de bir une kavustu Bu donemde mali durumu da onemli olcude duzeldi ve her basarili davadan sonra tatil icin dunyayi kapsamli bir sekilde dolasti Bu sure zarfinda kucuk capta da olsa yazmaya devam etti Sonunda edebiyat ona giderek daha cekici geldi ve 1914 te edebi arayislarina konsantre olmak icin avukatlik yapmayi birakti 30 yasinda tuberkuloza yakalandi Tedavi basarisiz oldu enfeksiyon omurgasina yayildi ve bacaklarinin felc olmasina neden oldu Karisi felcli bir esle ilgilenmek yerine onu terk etti Dogru tedaviyi bulmak icin annesi ve yasli dadisiyla birlikte Yalta ya tasindi Nekahet doneminde Jules Verne H G Wells ve Konstantin Tsiolkovski nin eserlerini okudu ve hastane yataginda siir yazmaya basladi 1922 de hastaligi yendi ve Yalta da is bulmaya calisti Kisa bir sure polis mufettisi olarak gorev yapti kutuphanecilik gibi farkli isleri de denedi ancak hayat sartlari zorlayici olmaya baslayinca 1923 te Moskova ya tasindi ve cesitli Sovyet orgutlerinde hukuksal danisman olarak calismaya basladi Ayni donemde edebi faaliyetlerine de ciddi olarak egilen Belyayev bilimkurgu romanlari yazari olarak eser uretmeye basladi 1925 te ilk romani Professor Dowell s Head i Golova Professora Douelya yayinlandi 1931 den itibaren karisi ve en buyuk kiziyla birlikte Leningrad da yasamaya basladi En kucuk kizi 1930 da henuz alti yasinda iken menenjitten oldu 1934 te SSCB yi ziyaret eden H G Wells ile Leningrad da tanisti Belyayev hayatinin son yillarinda eski adiyla Tsarskoye Selo olan Puskino nun Leningrad banliyosunde yasadi II Dunya Savasi sirasinda Almanya nin Sovyetler Birligi ni isgalinin baslangicinda daha yeni gecirdigi bir ameliyattan sonra iyilesme surecinde oldugu icin kentten tahliyeyi reddetti Belyayev 1942 de Naziler tarafindan isgal edilen Sovyet kasabasi Puskino da acliktan oldu Mezarinin tam yeri bilinmiyor Cenazesinin defnedildigi varsayilan Puskin kasabasinin Kazanskoe mezarligindaki toplu mezarin uzerine bir anit tasi yerlestirildi Karisi ve kizi ise hayatta kaldi ve Volksdeutsche olarak kaydedildi Belyayev in karisinin annesi Isvec kokenliydi Savasin sonuna dogru Naziler tarafindan Polonya ya goturulduler Bu nedenle savastan sonra Sovyetler onlara isbirlikci olarak davrandi Barnaul a Bati Sibirya surgun edildiler ve orada 11 yil yasadilar 1964 yilina kadar yururlukte olan Sovyet telif hakki yasasina gore Belyayev in eserleri olumunden 15 yil sonra kamu mali oldu Sovyet sonrasi donemde yeniden duzenlenen Rusya nin 1993 telif hakki yasasi yazarin olumunden sonra 50 yil boyunca eserlerine telif hakki korumasi sagladi 2004 yilinda Rusya Medeni Kanunu nun IV Kisminin kabul edilmesiyle telif hakki korumasi yazarin olumunden sonra 70 yila ve II Dunya Savasinda dogu cephede gerceklesen Buyuk Vatanseverlik Savasi sirasinda calisan veya savasan yazarlar icin ilaveten 4 yil daha uzatildi Tum bunlar Belyayev in eserlerinin telif hakkiyla korunup korunmadigi ve ne kadar sureyle korundugu konusunda kafa karisikligina neden oldu 2008 yilinda Terra yayincilik sirketi Belyayev in eserlerini varislerinden basmak icin munhasir haklar aldi ve bu munhasir haklari ihlal ettikleri icin Astrel ve AST Moskva yayin sirketlerine AST nin her ikisi de dava acti Moskova Tahkim Mahkemesi Terra yayincilik lehine karar vererek 7 5 milyar ruble tazminata hukmetti ve Astrel in yasadisi yayinlanmis oldugu eserleri dagitmasini yasakladi Ancak temyiz mahkemesi hukmedilen tazminatlarin haksiz hesaplandigini tespit ederek karari reddetti Daha sonraki temyizde bir federal tahkim mahkemesi Belyayev in eserlerinin 1 Ocak 1993 te kamu mali olduguna ve telif hakki korumasindan hicbir sekilde yararlanamayacagina karar verdi 2010 yilinda bir Krasnodar temyiz kurulu Belyayev in calismalarinin kamu mali olduguna hukmetti Son olarak 2011 de Rusya Yuksek Tahkim Mahkemesi Belyayev in eserlerinin Buyuk Vatanseverlik Savasi sirasindaki faaliyetleri nedeniyle 1 Ocak 2017 ye kadar telif hakkiyla korunduguna karar verdi ve davayi yeniden yargilanmak uzere alt mahkemelere geri gonderdi Romanlari Profesor Dowell in Basi Doruk Yayinlari 2013 Dowell s Head Golova professora Douelya kisa oyku 1924 roman 1937 New York Macmillan 1980 ISBN 0 02 508370 8 The Ruler of the World Vlastelin mira 1926 The Shipwreck Island Ostrov pogibshih korablej 1926 CreateSpace Independent Publishing Platform 2012 ISBN 1480000310 Su Adami Ithaki Yayinlari 2917 The Amphibian Man Chelovek amfibiya 1928 Moscow Raduga Publisher 1986 ISBN 5 05 000659 7 The Last Man from Atlantis Poslednij chelovek iz Atlantidy 1926 Battle in the Ether Borba v efire 1928 1st bolum adi Radiopolis 1927 Eternal Bread Vechnyj hleb 1928 The Man Who Lost His Face Chelovek poteryavshij lico 1929 The Air Seller Prodavec vozduha 1929 Hoity Toity Hojti Tojti 1930 Jump into the Void Pryzhok v nichto 1933 The Wonderful Eye Chudesnoe oko 1935 The Air Vessel Vozdushnyj korabl 1935 Ket Yildizi Doruk Yayinlari 2013 KETs Star Zvezda KEC 1936 KET kisaltmasi Konstantin Eduardovic Tsiolkovski nin bas harfleridir The W Lab Laboratoriya Dublve 1938 The Man Who Found His Face Chelovek nashedshij svoyo lico 1940 Hava Adami Ariel Ithaki Yayinlari 2021 Ariel Ariel 1941