Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aleksandr Gavriloviç Şlyapnikov (Rusçası: Александр Гаврилович Шляпников) (30 Ağustos 1885, Murom – 2 Eylül 1937, Moskova), Rus komünist siyasetçi, sendika lideri ve metal işçisi.
| Aleksandr Gavriloviç Şlyapnikov | |
|---|---|
 | |
| SSCB Çalışma Halk Komiseri | |
| Görev süresi 8 Kasım 1917 - 1 Aralık 1918 | |
| Yerine gelen | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 30 Ağustos 1885 Murom, Rusya |
| Ölüm | 2 Eylül 1937 Moskova, SSCB |
| Partisi | Sovyetler Birliği Komünist Partisi |
| Mesleği | Bürokrat, Siyasetçi |
Gençliği
Şlyapnikov Rusya’da Murom kasabasında yoksul bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelir. Babası o küçük yaştayken hayatını kaybeder. 13 yaşında fabrikada işçi olarak çalışmaya başlar. 16 yaşından itibaren devrimci saflara katılır. 1903 yılında Bolşeviklere katılır. 1905 Devrimi öncesinde ve sırasında birçok kez Çarlık polisi tarafından tutuklanır. 1905 Devrimini başarısız olmasından sonra 1908 yılında yurt dışına çıkar. Devrimci faaliyetlerine Batı Avrupa’da devam eder. Burada bulunduğu sürede fabrikalarda çalışacak ve sendikalarda görev alacaktır.
1917 yılı
Şlyapnikov 1916 yılında Rusya’ya döner. 1917 Şubat Devrimi patlak verdiğinde Vyaçeslav Molotov ve Petr Zalutskii ile birlikte Sankt-Peterburg’daki önde gelen Bolşeviklerdendir ve Pravda'nın yayın kurulundadır. O sırada önde gelen Bolşeviklerden Lenin, Zinoviev, Kamenev ve Stalin yurtdışında veya sürgündedir. 1917 yılı içinde Şlyapnikov ‘nin yürütme kuruluna seçilir. Ayrıca Petrograd Metal İşçileri Sendikası ve Tüm Rusya Metal İşçileir Sendikasının başkanlığına seçilir. Bu dönemde fabrika sahipleri ile işçilerin yaptıkları maaş pazarlıklarında görev alır.
Ekim Devriminden sonra
Ekim Devrimiyle birlikte Bolşeviklerin iktidara gelmesiyle beraber oluşturulan yeni hükûmet olan Sovnarkom’da Şlyapnikov Çalışma Halk Komiserliği görevine getirilir. Şlyapnikov devrmden sonra kurulan hükûmetin sadece Bolşevikler tarafından değil diğer sosyalist partileri de katılımıyla kurulmasını savunacaktır. Alman İmparatorluğu Ordularının Petrograd üzerine yürümeleri üzerine bu şehirdeki önemli sanayi kuruluşlarının iç bölgelere taşınmasını örgütlemiştir. Ayrıca Çalışma Halk Komiseri görevi sırasında sanayide işçi denetiminin kurulmasının temellerini atmış, sanayinin kamulaştırılmasını tamamlamış ve devlet kurumlarına uzman sendika yetkililerini getirmiştir.
İç savaş sırasında
Bolşeviklerin iktidara gelmesiyle birlikte monarşi yanlısı Beyaz Ordunun başlattığı Rus İç Savaşı döneminde Güney Rusya’ya giderek kıtlıkla pençeleşen şehirlere gıda getirilmesi için uğraşır. 1918 yılının sonuna doğru iç savaştaki Kafkasya Cephesi Devrimci askerî Konseyine atanır. Bu dönemde Bolşevikler tarafından uygulanan ve fabrikalarda sıkı disiplini öngörerek sanayi işçilerinin haklarını askıya alan savaş komünizmi uygulamalarını eleştirir.
İşçi Muhalefeti
Şlyapnikov, ekonomik alanda işçilerin de karar mekanizmalarında yer almalarını savunuyordu. Bu görüşleri çerçevesinde Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) içinde İşçi Muhalefeti adıyla oluşan hizipte yer alır. Bu muhalif harekette Aleksandra Kollontay ile birlikte liderlik yapar. Hareket içinde sendikacılar, sanayi işçi önderleri yer almaktadır. İşçi Muhalefeti ekonomiye yön veirlmesinde partinin tek söz sahibi kurum olmamasını, karar süreçlerine sendikaların da dahil edilmesini talep eder. 1921 yılında toplanan 10. Kongre kararlarıyla tüm hizipler kapatılacaktır. İşçi Muhalefetinin eleştirilei değerlendirilecek, çalışma hayatında işçilerin hakları artırılacak ancak ekonomik alandaki parti denetimi sendikalrla paylaşılmayacaktır. Şlyapnikov Merkez Komitesine dahil edilse de başkanı olduğu sendika başkanlıklarından el çektirilir. 1922 yılında Şlyapnikov ve Kollontay Komintern’e yaptıkları yazılı başvuruda partiyi eleştireceklerdir. Metnin imzacılarında iki parti üyesi partiden atılsa da Şlyapnikov, Kollontay ve partiden atılmayacak, sadece uyarılacaklardır.
Gözden düşüş
Şlyapnikov bundan sonra siyasi alanda mücadele etmeyecek anılarını yazacak ve ekonomik planlama kurumlarında görev yapacaktır. Şlyapnikov ve Medvedev hakkında Parti Kontrol Komisyonu 1926 ve 1930 yılında hizipçilik ve muhalefet harekete bağlı olmaktan dolayı soruşturma açar. Ayrıca 1930 yılında yazdığı anılarında Ekim Devrimi sürecini yanlı aktarmaktan dolayı kamuoyu nezdinde özeleştiri yapması istenir.
Sonu
Şlyapnikov 1933 yılında partiden atılır ve 1935 yılında siyasi suçlardan ötürü tutuklanır. Stalin dönemindeki Büyük Temizlik adı altında yapılan tasfiyesi sırasında Sovyet Ceza Yasasının 58.Maddesinden yargılanan Şlyapnikov, suçlarını itiraf etmez ve kimseyi de ihbar etmez. Suçlu bulunan Şlyapnikov 2 Eylül 1937 günü idam edilir.
Kaynakça
- ^ 1988 yılında parti üyeliği iade edilecek ve suçlandığı suçlardan aklandığı ilan edilecektir
Konuyla ilgili yazılan eserler
- Allen, Barbara. "Alexander Shliapnikov and the Origins of the Workers' Opposition, March 1919-April 1920." Jahrbuecher fuer Geschichte Osteuropas, 53 (2005): 1-24.
- Daniels, Robert. The Conscience of the Revolution: Communist Opposition in Soviet Russia. Cambridge, Mass., 1960; revised edition, Boulder, Col., 1988.
- Futrell, Michael. Northern Underground: Episodes of Russian Revolutionary Transport and Communications through Scandinavia and Finland, 1863-1917. London, 1963.
- Holmes, Larry E. For the Revolution Redeemed: The Workers Opposition in the Bolshevik Party, 1919-1921. The Carl Beck Papers in Russian and East European Studies, no. 802 (1990).
- Holmes, Larry E. "Soviet Rewriting of 1917: The Case of A. G. Shliapnikov." Slavic Review 2 (1979): 224-242.
- Shliapnikov, A. G. "A. G. Shliapnikov (avtobiografiia)." In Deiateli SSSR i oktiabr'skoi revoliutsii: avtobiografii i biografii, 3: 244-251. Edited by Iu. S. Gambarov et al. Moscow, 1927-29; reprint edition, 1989.
- Shliapnikov, A. G. On the Eve of 1917. Translated by Richard Chappell. London/New York, 1982.
- Sorenson, Jay. The Life and Death of Soviet Trade Unionism: 1917-1928. New York, 1969.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aleksandr Gavrilovic Slyapnikov Ruscasi Aleksandr Gavrilovich Shlyapnikov 30 Agustos 1885 Murom 2 Eylul 1937 Moskova Rus komunist siyasetci sendika lideri ve metal iscisi Aleksandr Gavrilovic SlyapnikovSSCB Calisma Halk KomiseriGorev suresi 8 Kasim 1917 1 Aralik 1918Yerine gelenKisisel bilgilerDogum 30 Agustos 1885 Murom RusyaOlum 2 Eylul 1937 Moskova SSCBPartisi Sovyetler Birligi Komunist PartisiMeslegi Burokrat SiyasetciGencligiSlyapnikov Rusya da Murom kasabasinda yoksul bir ailenin cocugu olarak dunyaya gelir Babasi o kucuk yastayken hayatini kaybeder 13 yasinda fabrikada isci olarak calismaya baslar 16 yasindan itibaren devrimci saflara katilir 1903 yilinda Bolseviklere katilir 1905 Devrimi oncesinde ve sirasinda bircok kez Carlik polisi tarafindan tutuklanir 1905 Devrimini basarisiz olmasindan sonra 1908 yilinda yurt disina cikar Devrimci faaliyetlerine Bati Avrupa da devam eder Burada bulundugu surede fabrikalarda calisacak ve sendikalarda gorev alacaktir 1917 yiliSlyapnikov 1916 yilinda Rusya ya doner 1917 Subat Devrimi patlak verdiginde Vyaceslav Molotov ve Petr Zalutskii ile birlikte Sankt Peterburg daki onde gelen Bolseviklerdendir ve Pravda nin yayin kurulundadir O sirada onde gelen Bolseviklerden Lenin Zinoviev Kamenev ve Stalin yurtdisinda veya surgundedir 1917 yili icinde Slyapnikov nin yurutme kuruluna secilir Ayrica Petrograd Metal Iscileri Sendikasi ve Tum Rusya Metal Iscileir Sendikasinin baskanligina secilir Bu donemde fabrika sahipleri ile iscilerin yaptiklari maas pazarliklarinda gorev alir Ekim Devriminden sonraEkim Devrimiyle birlikte Bolseviklerin iktidara gelmesiyle beraber olusturulan yeni hukumet olan Sovnarkom da Slyapnikov Calisma Halk Komiserligi gorevine getirilir Slyapnikov devrmden sonra kurulan hukumetin sadece Bolsevikler tarafindan degil diger sosyalist partileri de katilimiyla kurulmasini savunacaktir Alman Imparatorlugu Ordularinin Petrograd uzerine yurumeleri uzerine bu sehirdeki onemli sanayi kuruluslarinin ic bolgelere tasinmasini orgutlemistir Ayrica Calisma Halk Komiseri gorevi sirasinda sanayide isci denetiminin kurulmasinin temellerini atmis sanayinin kamulastirilmasini tamamlamis ve devlet kurumlarina uzman sendika yetkililerini getirmistir Ic savas sirasindaBolseviklerin iktidara gelmesiyle birlikte monarsi yanlisi Beyaz Ordunun baslattigi Rus Ic Savasi doneminde Guney Rusya ya giderek kitlikla pencelesen sehirlere gida getirilmesi icin ugrasir 1918 yilinin sonuna dogru ic savastaki Kafkasya Cephesi Devrimci askeri Konseyine atanir Bu donemde Bolsevikler tarafindan uygulanan ve fabrikalarda siki disiplini ongorerek sanayi iscilerinin haklarini askiya alan savas komunizmi uygulamalarini elestirir Isci MuhalefetiSlyapnikov ekonomik alanda iscilerin de karar mekanizmalarinda yer almalarini savunuyordu Bu gorusleri cercevesinde Rusya Komunist Partisi Bolsevik icinde Isci Muhalefeti adiyla olusan hizipte yer alir Bu muhalif harekette Aleksandra Kollontay ile birlikte liderlik yapar Hareket icinde sendikacilar sanayi isci onderleri yer almaktadir Isci Muhalefeti ekonomiye yon veirlmesinde partinin tek soz sahibi kurum olmamasini karar sureclerine sendikalarin da dahil edilmesini talep eder 1921 yilinda toplanan 10 Kongre kararlariyla tum hizipler kapatilacaktir Isci Muhalefetinin elestirilei degerlendirilecek calisma hayatinda iscilerin haklari artirilacak ancak ekonomik alandaki parti denetimi sendikalrla paylasilmayacaktir Slyapnikov Merkez Komitesine dahil edilse de baskani oldugu sendika baskanliklarindan el cektirilir 1922 yilinda Slyapnikov ve Kollontay Komintern e yaptiklari yazili basvuruda partiyi elestireceklerdir Metnin imzacilarinda iki parti uyesi partiden atilsa da Slyapnikov Kollontay ve partiden atilmayacak sadece uyarilacaklardir Gozden dususSlyapnikov bundan sonra siyasi alanda mucadele etmeyecek anilarini yazacak ve ekonomik planlama kurumlarinda gorev yapacaktir Slyapnikov ve Medvedev hakkinda Parti Kontrol Komisyonu 1926 ve 1930 yilinda hizipcilik ve muhalefet harekete bagli olmaktan dolayi sorusturma acar Ayrica 1930 yilinda yazdigi anilarinda Ekim Devrimi surecini yanli aktarmaktan dolayi kamuoyu nezdinde ozelestiri yapmasi istenir SonuSlyapnikov 1933 yilinda partiden atilir ve 1935 yilinda siyasi suclardan oturu tutuklanir Stalin donemindeki Buyuk Temizlik adi altinda yapilan tasfiyesi sirasinda Sovyet Ceza Yasasinin 58 Maddesinden yargilanan Slyapnikov suclarini itiraf etmez ve kimseyi de ihbar etmez Suclu bulunan Slyapnikov 2 Eylul 1937 gunu idam edilir Kaynakca 1988 yilinda parti uyeligi iade edilecek ve suclandigi suclardan aklandigi ilan edilecektirKonuyla ilgili yazilan eserlerAllen Barbara Alexander Shliapnikov and the Origins of the Workers Opposition March 1919 April 1920 Jahrbuecher fuer Geschichte Osteuropas 53 2005 1 24 Daniels Robert The Conscience of the Revolution Communist Opposition in Soviet Russia Cambridge Mass 1960 revised edition Boulder Col 1988 Futrell Michael Northern Underground Episodes of Russian Revolutionary Transport and Communications through Scandinavia and Finland 1863 1917 London 1963 Holmes Larry E For the Revolution Redeemed The Workers Opposition in the Bolshevik Party 1919 1921 The Carl Beck Papers in Russian and East European Studies no 802 1990 Holmes Larry E Soviet Rewriting of 1917 The Case of A G Shliapnikov Slavic Review 2 1979 224 242 Shliapnikov A G A G Shliapnikov avtobiografiia In Deiateli SSSR i oktiabr skoi revoliutsii avtobiografii i biografii 3 244 251 Edited by Iu S Gambarov et al Moscow 1927 29 reprint edition 1989 Shliapnikov A G On the Eve of 1917 Translated by Richard Chappell London New York 1982 Sorenson Jay The Life and Death of Soviet Trade Unionism 1917 1928 New York 1969