Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aleksandër Gabriel Meksi (d. 8 Mart 1939 Tiran, Arnavutluk), Arnavut siyasetçi ve arkeolog. Arnavutluk'un 13 Nisan 1992'den 11 Mart 1997 tarihine kadar 27. Başbakanıydı. Eski bir arkeolog olarak, komünist yönetimin sona ermesinden sonra Arnavutluk'un başbakanlığı yapan ilk kişidir.
| Aleksandër Gabriel Meksi | |
|---|---|
 | |
| Arnavutluk Başbakanı | |
| Görev süresi 13 Nisan 1992 - 11 Mart 1997 | |
| Başkan | Sali Berisha |
| Yerine geldiği | Vilson Ahmeti |
| Yerine gelen | Bashkim Fino |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 08 Mart 1939 Tiran, Arnavutluk |
| Vatandaşlığı |  |
| Milliyeti | Arnavut |
| Partisi | Arnavutluk Demokratik Partisi (Partia Demokratike e Shqipërisë, PD) |
| Evlilik(ler) | Dhurata Shala |
| Çocuk(lar) | Endri ve Redon |
| Yaşadığı yer | Tiran |
| Bitirdiği okul | Tiran Üniversitesi – Arkeoloji Roma La Sapienza Üniversitesi – Mimarlık Fakültesi – Restorasyon sertifikası |
| Mesleği | Arkeolog, siyasetçi |
| İmzası |  |
| Resmî site | www.aleksandermeksi.al |
Hayatı
İlk yılları ve eğitimi
Babası tarih öğretmeni Gabriel Meksi (Labovë 1894-1958) ve annesi Efigjeni Haxhistasa'dır (Berat 1912-1983).
Tiran Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat bölümünde 1955-1960 yılları arasında arkeoloji lisans eğitimini tamamladı. 1990 yılı sonuna kadar ağırlıklı olarak Kültür Anıtları Enstitüsü'nde çalıştı. 1965 yılında Roma La Sapienza Üniversitesi'nin Mimarlık fakültesindeki "Scuola di perfezionamento per lo e e restauro dei monumenti" (Anıtların restorasyonu uzmanlık okulu) tarafından verilen 6 aylık bir kursu tamamladı. 1974-1977 boyunca Tiran Devlet Üniversitesi Mühendislik Fakültesi'nde inşaat dalında Mimarlık Tarihi alanında akademisyenlik yaptı. 1989-1990 akademik yılında Marburg Philipps Üniversitesi'nde iki ders için (ilk yarıyılda alıştırmalar ve seminerler) öğretim görevlisiyken, araştırma faaliyeti, anıtların izlenmesi ve restorasyonu onlarca yazar veya ortak yazar olarak makaleler ve monograflar yayımladı. Meksi, doktora adayı (1982), Bilim Doktoru (1988) ve Profesör (1995) unvanlarına sahip oldu.
Arkeolog olan Meksi, ayrıca başta kilise ve camiler olmak üzere Orta Çağ mimarisinden eserlerin araştırması ve restorasyonuyla da ilgileniyordu.
Siyasi hayatı
Politik kariyeri 1990 yılının Aralık ayında, üyesi olduğu ülkenin ilk muhalefet partisi olan Arnavutluk Demokratik Partisi'nin (PD) Minimal Program adı verilen tüzüğünü oluşturan İnisiyatif Komisyonu'nun kurucu üyesi olarak başlar. Partinin kurulmasından 1997 yılına kadar DP Başkanlık Divanının bir üyesi oldu. Ayrıca yine 1990 yılından itibaren, 1997 ile 2001 yılları arası haricinde, Ulusal Konsey üyesidir. PD, dönemin cumhurbaşkanı Ramiz Alia'nın reformlarını "kozmetik" olarak niteliyordu.
Partinin ilk genel başkanı olan Azem Haydari'den sonra Meksi kısa süre için başkanı olmuş, Şubat 1991'deki ilk parti kongresinde Sali Berisha genel başkan seçilmiştir. Doğu Avrupa'daki komünist rejimlerin yıkılmasından sonra Arnavutluk'ta da yaşanan demokrasiye geçiş sürecinde ilk yasal muhalefet partisi olan PD, rejim karşıtlarının beslediği sosyal dinamiklerle hayat buldu ve parti demokrasinin lokomotifi olarak ülkenin en önemli figürü haline geldi. Meksi 1991 ile 2001 yılları arasındaki tüm çoğulcu seçimlerde Arnavutluk Parlamentosu'na milletvekili seçilmiştir.
Arnavutluk Demokratik Partisi'nin 22 Mart 1992 tarihindeki zaferinin ardından 13 Nisan'da 13 Mart 1997'ye kadar (istifası 1 Mart) sürdüreceği Demokratik Hükûmetin Başbakanı seçildi. Aynı partiye mensup Sali Berisha da cumhurbaşkanı oldu.
Hükûmeti, Arnavut devletini komünist bir ülkeden liberal bir demokrasiye dönüştüren reformları üstlenmişti.
İktidara gelir gelmez Sali Berisha ile birlikte, Arnavutluk bürokrasisindeki sosyalist elitleri tasfiye edip yerlerine yeni elitleri yerleştirmek için çalıştı.
Oyların %57'sini aldığı 1992 seçimlerinden sonra PD, 1996 seçimlerinden de %55'lik bir zaferle çıktı. Ancak Meksi beş yıllık başbakanlık görevinin ardından, ülkenin mali sorunlardan kaynaklanan sorunlarla kaos ortamına düşmesi nedeniyle 1 Mart 1997 tarihinde istifa etti. Meksi'nin istifasından birkaç ay sonra Berisha da cumhurbaşkanlığından istifa etti.
2001 yılından bu yana Arnavutluk Demokratik Partisi liderlerine, parti içi demokrasinin eksikliği ve 2005-2013 yılları arasında yeniden parlamentonun en büyük partisi olarak iktidara gelen PD'ye zayıf yönetim gösterdikleri için eleştirel bir yaklaşım sergilemiş; röportajlar, medyaya verdiği demeçler ve siyasi yazılarla ülkenin siyasi yaşamında aktif olarak muhalif tavrını sürdürmüştür.
Özel hayatı
Dhurata Shala ile evlidir. Endri ve Redon adında iki oğlu vardır.
Yayınları
Hayatı boyunca, bilimsel yayınların yanı sıra, siyaset ve kültür alanında çok sayıda bilimsel makale, monografi ve siyasi, güncel makalesi de yayınlamıştır. Özeti olarak monografları ve kitapları aşağıda sıralanmıştır.
Bilimsel
- Arkitektura mesjetare në Shqipëri – (Medieval architecture in Albania), 1983
- Studime për monumentet dhe restaurimin I – (Monuments and Restoration Studies I – Monuments), 1971-1980
- Studime për monumentet dhe restaurimin II – (Monuments and Restoration Studies II – Monuments), 1981-1990
- Restaurimi i Monumenteve të Arkitekturës – (Restoration of Monuments of Architecture), 2004
- Arkitektura e kishave të Shqipërisë-shekujt VII-XV – (Architecture of Albanian churches c.VII-XV), 2004
- Arkitektura e Xhamive të Shqipërisë shekujt XV-XIX – (Architecture of the mosques of Albania c. XV-XIX), 2007
- Xhamitë e Shqipërisë, Historia, Arkitektura, shek. XV-XIX – (Albanian Mosques, History, Architecture, c. XV-XIX), 2015
- Shën Kolli Mesopotam, Saranda – (Saint Nicholas Church in Mesopotam Albania), 2017
- Xhamitë e Shqipërisë, Historia, Arkitektura, shek. XV-XIX – (Albanian Mosques, History, Architecture, c. XV-XIX), 2018
Ortak yazar olarak
- Historia e Arkitekturës në Shqipëri - Maket – (History of Architecture in Albania - Maket), 1978
- Berati, Historia dhe Arkitektura - Berat – (History and Architecture), 1988
- Berati, Historia dhe Arkitektura - Berat – (History and Architecture), 2011
- Historia e Arkitekturës në Shqipëri – (History of Architecture in Albania), 2016
Siyasi
- Aleksandër Meksi Përmes fjalës se tij – (Aleksandër Meksi Through his speech), 1997
- Dhjetor 90, Dokumente e Materiale – (December 90, Documents and Materials), 2010
- Rrugë e Vështirë 1 – Shkrime e Intervista – (Tough Road 1 – Writtings and Interviews), 2015
- Rrugë e Vështirë 2 – Për njerëz e Libra – (Tough Road 2 – For People and Books), 2015
Kaynakça
- ^ Webb, Adrian (16 Nisan 2008). The Routledge companion to Central and Eastern Europe since 1919 (İngilizce). Taylor & Francis. ISBN . 11 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Aralık 2016.
- ^ a b "Albania's Democratic Party Names Surgeon to Fill President's Post". The New York Times (İngilizce). New York. 5 Nisan 1992. 24 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
- ^ a b (Arnavutça). 23 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
- ^ a b c Emin, Nedim (26 Eylül 2014). Arnavutluk Siyasetini Anlama Kılavuzu. SETA. s. 48. ISBN . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
- ^ "Partia Demokratike midis demokracise dhe autokracise". Illyria Press (Arnavutça). 5 Kasım 2014.
- ^ "Albania Calls An Emergency As Chaos Rises". The New York Times (İngilizce). New York. 3 Mart 1997. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Vilson Ahmeti | Arnavutluk Başbakanı 13 Nisan 1992 – 11 Mart 1997 | Sonra gelen: Bashkim Fino |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aleksander Gabriel Meksi d 8 Mart 1939 Tiran Arnavutluk Arnavut siyasetci ve arkeolog Arnavutluk un 13 Nisan 1992 den 11 Mart 1997 tarihine kadar 27 Basbakaniydi Eski bir arkeolog olarak komunist yonetimin sona ermesinden sonra Arnavutluk un basbakanligi yapan ilk kisidir Aleksander Gabriel MeksiArnavutluk BasbakaniGorev suresi 13 Nisan 1992 11 Mart 1997Baskan Sali BerishaYerine geldigi Vilson AhmetiYerine gelen Bashkim FinoKisisel bilgilerDogum 08 Mart 1939 85 yasinda Tiran ArnavutlukVatandasligiMilliyeti ArnavutPartisi Arnavutluk Demokratik Partisi Partia Demokratike e Shqiperise PD Evlilik ler Dhurata ShalaCocuk lar Endri ve RedonYasadigi yer TiranBitirdigi okul Tiran Universitesi Arkeoloji Roma La Sapienza Universitesi Mimarlik Fakultesi Restorasyon sertifikasiMeslegi Arkeolog siyasetciImzasiResmi site www aleksandermeksi alHayatiIlk yillari ve egitimi Babasi tarih ogretmeni Gabriel Meksi Labove 1894 1958 ve annesi Efigjeni Haxhistasa dir Berat 1912 1983 Tiran Universitesi Muhendislik Fakultesi Insaat bolumunde 1955 1960 yillari arasinda arkeoloji lisans egitimini tamamladi 1990 yili sonuna kadar agirlikli olarak Kultur Anitlari Enstitusu nde calisti 1965 yilinda Roma La Sapienza Universitesi nin Mimarlik fakultesindeki Scuola di perfezionamento per lo e e restauro dei monumenti Anitlarin restorasyonu uzmanlik okulu tarafindan verilen 6 aylik bir kursu tamamladi 1974 1977 boyunca Tiran Devlet Universitesi Muhendislik Fakultesi nde insaat dalinda Mimarlik Tarihi alaninda akademisyenlik yapti 1989 1990 akademik yilinda Marburg Philipps Universitesi nde iki ders icin ilk yariyilda alistirmalar ve seminerler ogretim gorevlisiyken arastirma faaliyeti anitlarin izlenmesi ve restorasyonu onlarca yazar veya ortak yazar olarak makaleler ve monograflar yayimladi Meksi doktora adayi 1982 Bilim Doktoru 1988 ve Profesor 1995 unvanlarina sahip oldu Arkeolog olan Meksi ayrica basta kilise ve camiler olmak uzere Orta Cag mimarisinden eserlerin arastirmasi ve restorasyonuyla da ilgileniyordu Siyasi hayati Politik kariyeri 1990 yilinin Aralik ayinda uyesi oldugu ulkenin ilk muhalefet partisi olan Arnavutluk Demokratik Partisi nin PD Minimal Program adi verilen tuzugunu olusturan Inisiyatif Komisyonu nun kurucu uyesi olarak baslar Partinin kurulmasindan 1997 yilina kadar DP Baskanlik Divaninin bir uyesi oldu Ayrica yine 1990 yilindan itibaren 1997 ile 2001 yillari arasi haricinde Ulusal Konsey uyesidir PD donemin cumhurbaskani Ramiz Alia nin reformlarini kozmetik olarak niteliyordu Partinin ilk genel baskani olan Azem Haydari den sonra Meksi kisa sure icin baskani olmus Subat 1991 deki ilk parti kongresinde Sali Berisha genel baskan secilmistir Dogu Avrupa daki komunist rejimlerin yikilmasindan sonra Arnavutluk ta da yasanan demokrasiye gecis surecinde ilk yasal muhalefet partisi olan PD rejim karsitlarinin besledigi sosyal dinamiklerle hayat buldu ve parti demokrasinin lokomotifi olarak ulkenin en onemli figuru haline geldi Meksi 1991 ile 2001 yillari arasindaki tum cogulcu secimlerde Arnavutluk Parlamentosu na milletvekili secilmistir Arnavutluk Demokratik Partisi nin 22 Mart 1992 tarihindeki zaferinin ardindan 13 Nisan da 13 Mart 1997 ye kadar istifasi 1 Mart surdurecegi Demokratik Hukumetin Basbakani secildi Ayni partiye mensup Sali Berisha da cumhurbaskani oldu Hukumeti Arnavut devletini komunist bir ulkeden liberal bir demokrasiye donusturen reformlari ustlenmisti Iktidara gelir gelmez Sali Berisha ile birlikte Arnavutluk burokrasisindeki sosyalist elitleri tasfiye edip yerlerine yeni elitleri yerlestirmek icin calisti Oylarin 57 sini aldigi 1992 secimlerinden sonra PD 1996 secimlerinden de 55 lik bir zaferle cikti Ancak Meksi bes yillik basbakanlik gorevinin ardindan ulkenin mali sorunlardan kaynaklanan sorunlarla kaos ortamina dusmesi nedeniyle 1 Mart 1997 tarihinde istifa etti Meksi nin istifasindan birkac ay sonra Berisha da cumhurbaskanligindan istifa etti 2001 yilindan bu yana Arnavutluk Demokratik Partisi liderlerine parti ici demokrasinin eksikligi ve 2005 2013 yillari arasinda yeniden parlamentonun en buyuk partisi olarak iktidara gelen PD ye zayif yonetim gosterdikleri icin elestirel bir yaklasim sergilemis roportajlar medyaya verdigi demecler ve siyasi yazilarla ulkenin siyasi yasaminda aktif olarak muhalif tavrini surdurmustur Ozel hayati Dhurata Shala ile evlidir Endri ve Redon adinda iki oglu vardir YayinlariHayati boyunca bilimsel yayinlarin yani sira siyaset ve kultur alaninda cok sayida bilimsel makale monografi ve siyasi guncel makalesi de yayinlamistir Ozeti olarak monograflari ve kitaplari asagida siralanmistir Bilimsel Arkitektura mesjetare ne Shqiperi Medieval architecture in Albania 1983 Studime per monumentet dhe restaurimin I Monuments and Restoration Studies I Monuments 1971 1980 Studime per monumentet dhe restaurimin II Monuments and Restoration Studies II Monuments 1981 1990 Restaurimi i Monumenteve te Arkitektures Restoration of Monuments of Architecture 2004 Arkitektura e kishave te Shqiperise shekujt VII XV Architecture of Albanian churches c VII XV 2004 Arkitektura e Xhamive te Shqiperise shekujt XV XIX Architecture of the mosques of Albania c XV XIX 2007 Xhamite e Shqiperise Historia Arkitektura shek XV XIX Albanian Mosques History Architecture c XV XIX 2015 Shen Kolli Mesopotam Saranda Saint Nicholas Church in Mesopotam Albania 2017 Xhamite e Shqiperise Historia Arkitektura shek XV XIX Albanian Mosques History Architecture c XV XIX 2018Ortak yazar olarak Historia e Arkitektures ne Shqiperi Maket History of Architecture in Albania Maket 1978 Berati Historia dhe Arkitektura Berat History and Architecture 1988 Berati Historia dhe Arkitektura Berat History and Architecture 2011 Historia e Arkitektures ne Shqiperi History of Architecture in Albania 2016Siyasi Aleksander Meksi Permes fjales se tij Aleksander Meksi Through his speech 1997 Dhjetor 90 Dokumente e Materiale December 90 Documents and Materials 2010 Rruge e Veshtire 1 Shkrime e Intervista Tough Road 1 Writtings and Interviews 2015 Rruge e Veshtire 2 Per njerez e Libra Tough Road 2 For People and Books 2015Kaynakca Webb Adrian 16 Nisan 2008 The Routledge companion to Central and Eastern Europe since 1919 Ingilizce Taylor amp Francis ISBN 978 0 20392 817 2 11 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Aralik 2016 a b Albania s Democratic Party Names Surgeon to Fill President s Post The New York Times Ingilizce New York 5 Nisan 1992 24 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2020 a b Arnavutca 23 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2020 a b c Emin Nedim 26 Eylul 2014 Arnavutluk Siyasetini Anlama Kilavuzu SETA s 48 ISBN 978 6 05402 344 8 Erisim tarihi 10 Mayis 2020 Partia Demokratike midis demokracise dhe autokracise Illyria Press Arnavutca 5 Kasim 2014 Albania Calls An Emergency As Chaos Rises The New York Times Ingilizce New York 3 Mart 1997 Erisim tarihi 10 Mayis 2020 Siyasi goreviOnce gelen Vilson Ahmeti Arnavutluk Basbakani 13 Nisan 1992 11 Mart 1997 Sonra gelen Bashkim Fino