Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin konusu sağlamayabilir. ve maddeyi geliştirebilir ve kayda değer olduğunu ispat edebilirsiniz. Maddenin kayda değerliği kanıtlanamazsa Vikipedi'nin gereğince , kayda değerliği tartışmalı ise yerinde olacaktır. Kaynak ara: "Aliyar Aliyev" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR Bu madde Haziran 2024 tarihinden bu yana işaretli olarak durmaktadır. |
Aliyar Aliyev (Aliyar Yusuf oğlu Aliyev; 14 Aralık 1957, Gazyan, Kubadlı bölgesi, Azerbaycan SSC, SSCB - 3 Ekim 1992, Gazyan, Kubadlı bölgesi, Azerbaycan) Azerbaycan'ın Millî Kahramanı; Karabağ savaşında ölmüştür.
| Aliyar Aliyev | |
|---|---|
| Doğum | Aliyar 14 Aralık 1957 Gazyan, Kubadlı bölgesi, Azerbaycan SSC, SSCB |
| Ölüm | 3 Ekim 1992 (34 yaşında) Gazyan, Kubadlı bölgesi, Azerbaycan |
| Defin yeri | Gazyan, Kubadlı bölgesi, Azerbaycan |
| Rütbesi | Binbaşı |
| Çatışma/savaşları | Karabağ savaşı |
| Ödülleri |  |
| Ailesi | |
| Çocukları | Emin Aliyev, Yusif Aliyev, Parvana Aliyeva |
Hayatı
İlk Yılları
Aliyar Aliyev 14 Aralık 1957'de Kubadli bölgesindeki Gazyan köyünde doğdu. 1979 yılında Azerbaycan Devlet Spor Akademisi'nin onur derecesi ile mezun oldu ve Kubadlı bölgesinde Dondarlı köyü ortaokulunda spor öğretmeni olarak çalıştı.
Askerlik görevini tamamladıktan sonra, Saransk Devlet Üniversitesi onu spor alanında tanınmış bir uzman olarak çalışmaya davet ediyor ve Aliyar Aliyev aynı üniversitede iki yıl çalışıyor. Babasının ölümü ile bağlantılı olarak, Gazyana dönüyor ve ortaokulda öğretmenlik yapıyor. "Hasat" Gönüllü Spor Topluluğu'nda bölgesel bölüm spor öğretmeni olarak çalıştı. 1985'ten beri Gönüllü Vücut Geliştirme ve Spor Derneği Bölge Konseyi başkanlığına seçildi.
Karabağ savaşı ve savaşa katılması
Karabağ savaşı başladığında, Aliyar Aliyev gönüllü olarak Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri'nin saflarına katıldı. Savaşta, kendisini sadece bir savaşçı olarak değil, aynı zamanda askerî operasyonun organizatörü olarak göstermeye başlar. Birincisi, o, taburun istihbarat bölüğünün komutanı ve ardından tabur komutanın tehcihzattan sorumlu yardımcısı olarak atanır.
Şubat 1988'de Hankendi'deki ilk Ermeni mitinglerinden sonra, Ermenistan'dan Azerbaycanlıların sınır dışı edilmeleri başlatıldı ve ilk mülteci dalgası Gubadlı'dan geçti. Sisian, Qafan, Gorus tarafından kovulan ve hakarete uğrayan Azerbaycanlıların bir kısmını Gubadlılar tarafından kabul edildi. Gubadli'nın Dağlık Karabağ ve Ermenistan arasındaki stratejik önemini anlayan Ermeni teröristleri burada terör eylemleri yapmaya çalıştılar. O yıllarda, Gubadli'daki Halk Hareketi'nin lideri olan ve demokratik güçlerin lideri olarak bilinen Aliyar Aliyev, gönüllülerden ibaret bir birlik oluşturdu. Ayrıca oluşturulan tabur halk arasında "Pehlivan taburu" olarak da biliniyordu. Çünkü gönüllülerin çoğu onun liderliğindeki Gönüllü Vücut Geliştirme ve Spor Topluluğu üyesiydi. Ancak, o tevazu göstererek komutan olmadı. 1992 yılında Aliyar Aliyev, Taburun İstihbarat Biriminin Komutanı olarak atandı. Daha sonra, taborun liderliğide ona emanet edilmiştir.
Başarat, Susuz Dağı, Suarası pozisyonlarını ele geçirdiği zaman özellikle farklı olduğunu gösterdi ve 30 Eylül 1992'de Laçin ili istikametinde olan savaşa komutanlık etti.
Mayıs 1991'de, Gubadlı'nın Yukarı Cibikli köyü ve 12 Ekim 1992'de, bu bölgenin Topağaç-Başarat yüksekliği için yapılan savaşlar sırasında onun komuta ettiği alay düşman tarafından ağır kayıplara uğratıyordu.
Aliyar Aliyev önderliğindeki alayın topçuları, Hocalı soykırımından birkaç gün sonra üstlerinin emri olmadan Gorus'un altını üstüne getirmiş ve Moskova ile Erivan basını saldırı sırasında 336 kişinin öldürüldüğünü bildirdi. Olayla alakalı olarak Ermenistan'da üç günlük yas ilan edildi ve Erivan'da düzenlenen mitinglerde Aliyar Aliyev ve onun üç askerine ölüm hükmü kararı alındı.
1992 yılının Nisan ayının 16-da "Siyah leopar" lakaplı Suriye Ermenisi Karlenin başkanlığında yurtdışında özel hazırlık geçmiş 50 kişilik diversiya grubu Lalazar Köprüsü'nü patlatıp Gubadlı'nın sınır köylerinin il merkezi ile bağlantısını kesmek, stratejik yükseklikleri ele geçirmek için saldırıya geçmişti. İstihbarat bilgileri sonucunda bundan haber alan ve onların yolunu gözleyen Aliyar Aliyev ve askerleri onları ablukaya alarak elebaşları da dahil, 11 düşman askerini yok etmiş, bu cesetleri Azerbaycanlı esirlere takas etmişlerdir.
24 Haziran 1992'de Gubadlı bölgesini bombardıman etmek için uçan üç helikopteri de düşüren Aliyar Aliyev'in askerleriydi. 1992 yılının Ağustos ayında gerçekleştirilen "Şurnuxu" operasyonuna katıldı. Karabağ Savaşı gazisi Sadık Paşayevin sözlerine göre, Azerbaycan askerleri iki bölgenin arasındaki yolu kesip, irtibata girmelerine engel oluyorduk. Orada Ermenilerin 100 kişiden fazla canlı kuvveti toplanmıştı. Azerbaycan askerlerinin iki grubu vardı - bir bölük ve yaklaşık 40-45 kişi oluşan bir tağım. Operasyon bir gün sürdü ve ermeniler 80'den fazla canlı kuvvet ve birkaç mühimmat kaybetti.
Gorus'un Şurnuxu köyündeki gözetleme kulesini darmadağın etmiş Aliyar Aliyev ve askerleri 20 rus ve Ermeni silahlısını canlı olarak ele geçirmişti. Onlar işgalin son günlerinedek Gafan-Gorus yolunu kontrol altında tutmayı da başarmışlardır. Azerbaycan Kuvvetleri'nde bir-iki hafif yaralı vardı ve kayıp vermemişti.
1992 sonbaharında, Aliyar Aliyev, 40 gönüllü askerle birlikte Ermenilerden 4 gün boyunca işgal altındaki 40 Laçın köyünü geri aldı.
Ölümü
Aliyar Aliyev'in son savaşı 3 Ekim 1992'de Laçın'ın iki kilometre ilerisinde oldu. "Dikenli Alan" yüksekliği için savaşta tabur komutanı Aliyar Aliyev ve onun şoförü Alisadet Agayev çatışmada hayatlarını kaybettiler ve Gubadli ilinin Gazyan köyüne defnedildiler. Aynı savaşlarda bulunmuş birinci taburun tanksavar birliği Komutanı Üsteğmen II. Grup Karabağ savaş gazisi Fuzuli Hasanov şunları söylemiştir:
"Aliyar'ın vefatıyla tüm Gubadlı kedere büründü ve insanlar 40 gün boyunca yas tutuyorlardı, tabii ki bu halkın ona olan sevgisiydi çünkü o Gubadlıların direği ve destekçisi idi... Herkes onunla gurur duyuyordu, hep söylüyorlardı, Aliyar gibi yiğidi olan ona düşman tarafından basılmaz. Ölümünün kırkıncı gününde şehrin merkezinde hatıra anıtı açıldı."
Özel hayatı
Evliydi. Emin ve Yusuf adlı oğlu ve Parvana adlı kızı vardı. O garmonu maharetle çalıyordu ve savaşçılarına ilham veriyordu. Aliyar Aliyev bir süre pehlivan olarak çalıştı. Hatta farklı gösterilerle (üzerinden araba geçmek, kafasıyla kiremit kırma, hareket eden arabayı durdurmak vb) komşu illerde bulundu.
Aliyar Aliyev, Greko-Romen güreşiyle ilgili ülke dahilinde, yurtdışında uluslararası yarışmaların defalarca birincisi oldu. Aliyar Aliyev'in verdiği eğitimle yetişmiş 8 sporcu Ülke ve SSCB şampiyonu olmuş, 10'dan fazla usta sporcu, uluslararası turnuvaların galibi, Haydar Memmedliyev ise güreşte dünya şampiyonu olmuş ve 2004 Yaz Olimpiyat Oyunlarında gümüş madalya kazandı.
Aliyar Aliyev şiir de yazıyordu.
Dostumuzu düşman sandık
Düşmanı dost sana-sana
Özgürlükten çok konuştuk
Fakat kaldık yana-yana
İrsi
Bakü'nün Narimanov ilçesindeki sokaklardan biri Aliyar Aliyev'in ismini taşıyor, orada Kahramanın büstü de var. 2017 yılında Bakü'nün Narimanov ilçesinde onun adını taşıyan sokakta bir hatıra anıtı açıldı.
Masazırda ismini taşıyan okul, Sumgayıt ve Binegadi'de ise "Aliyar" adında çeşmeler var. Sumgayit şehrinde bir spor kulübü ve kurduğu tabur onun adını taşıyor. Gubadlı'da anıtı yapılmıştır.
Filmografi
Nizami Abbas 2016 yılında Aliyar Aliyev hakkında "Pehlivan Komutan" adlı bir belgesel filmi çekti.
Ödüller
Aliyar Yusif oğlu Aliyev 10 Kasım 1992 tarihli Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı 301 sayılı Kararnamesiyle ölümünden sonra Azerbaycan'ın Ulusal Kahramanı adına layık görülmüştür.
Kaynakça
- ^ "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları". anl.az (Azerice). anl.az. 20 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.
- ^ . www.zaman.az. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Vüqar Əsgərov. "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları" (Yenidən işlənmiş II nəşr). Bakı: "Dərələyəz-M", 2010, səh. 53.
- ^ "Milli Qəhrəmanlarımız gənclər üçün örnəkdir". www.anl.az (Azerice). www.anl.az. 19 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.
- ^ "Qubadlı döyüşlərinə könüllü gedən ilk idmançı – Milli Qəhrəman Əliyar Əliyev". www.aznews.az. www.aznews.az. 1 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.
- ^ "Şəhid Milli Qəhrəmanımızın doğum günüdür". www.bizimyol.info. www.bizimyol.info. 16 Mart 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.
- ^ "Əliyar Əliyev erməniləri belə darmadağın etmişdi". vizual.az. vizual.az. 29 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.
- ^ "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları -". Anl.az. 20 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2018.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin konusu kayda degerlik yonergelerini saglamayabilir Konudan bagimsiz ve guvenilir kaynaklar kullanarak maddeyi gelistirebilir ve kayda deger oldugunu ispat edebilirsiniz Maddenin kayda degerligi kanitlanamazsa Vikipedi nin silme politikasi geregince hizli silinmesi kayda degerligi tartismali ise silinmeye aday gosterilmesi yerinde olacaktir Kaynak ara Aliyar Aliyev haber gazete kitap akademik JSTOR Bu madde Haziran 2024 tarihinden bu yana isaretli olarak durmaktadir Aliyar Aliyev Aliyar Yusuf oglu Aliyev 14 Aralik 1957 Gazyan Kubadli bolgesi Azerbaycan SSC SSCB 3 Ekim 1992 Gazyan Kubadli bolgesi Azerbaycan Azerbaycan in Milli Kahramani Karabag savasinda olmustur Aliyar AliyevDogumAliyar 14 Aralik 1957 1957 12 14 Gazyan Kubadli bolgesi Azerbaycan SSC SSCBOlum3 Ekim 1992 34 yasinda Gazyan Kubadli bolgesi AzerbaycanDefin yeriGazyan Kubadli bolgesi AzerbaycanRutbesiBinbasiCatisma savaslariKarabag savasiOdulleriAilesiCocuklariEmin Aliyev Yusif Aliyev Parvana AliyevaHayatiIlk Yillari Aliyar Aliyev 14 Aralik 1957 de Kubadli bolgesindeki Gazyan koyunde dogdu 1979 yilinda Azerbaycan Devlet Spor Akademisi nin onur derecesi ile mezun oldu ve Kubadli bolgesinde Dondarli koyu ortaokulunda spor ogretmeni olarak calisti Askerlik gorevini tamamladiktan sonra Saransk Devlet Universitesi onu spor alaninda taninmis bir uzman olarak calismaya davet ediyor ve Aliyar Aliyev ayni universitede iki yil calisiyor Babasinin olumu ile baglantili olarak Gazyana donuyor ve ortaokulda ogretmenlik yapiyor Hasat Gonullu Spor Toplulugu nda bolgesel bolum spor ogretmeni olarak calisti 1985 ten beri Gonullu Vucut Gelistirme ve Spor Dernegi Bolge Konseyi baskanligina secildi Karabag savasi ve savasa katilmasiKarabag savasi basladiginda Aliyar Aliyev gonullu olarak Azerbaycan Silahli Kuvvetleri nin saflarina katildi Savasta kendisini sadece bir savasci olarak degil ayni zamanda askeri operasyonun organizatoru olarak gostermeye baslar Birincisi o taburun istihbarat bolugunun komutani ve ardindan tabur komutanin tehcihzattan sorumlu yardimcisi olarak atanir Subat 1988 de Hankendi deki ilk Ermeni mitinglerinden sonra Ermenistan dan Azerbaycanlilarin sinir disi edilmeleri baslatildi ve ilk multeci dalgasi Gubadli dan gecti Sisian Qafan Gorus tarafindan kovulan ve hakarete ugrayan Azerbaycanlilarin bir kismini Gubadlilar tarafindan kabul edildi Gubadli nin Daglik Karabag ve Ermenistan arasindaki stratejik onemini anlayan Ermeni teroristleri burada teror eylemleri yapmaya calistilar O yillarda Gubadli daki Halk Hareketi nin lideri olan ve demokratik guclerin lideri olarak bilinen Aliyar Aliyev gonullulerden ibaret bir birlik olusturdu Ayrica olusturulan tabur halk arasinda Pehlivan taburu olarak da biliniyordu Cunku gonullulerin cogu onun liderligindeki Gonullu Vucut Gelistirme ve Spor Toplulugu uyesiydi Ancak o tevazu gostererek komutan olmadi 1992 yilinda Aliyar Aliyev Taburun Istihbarat Biriminin Komutani olarak atandi Daha sonra taborun liderligide ona emanet edilmistir Basarat Susuz Dagi Suarasi pozisyonlarini ele gecirdigi zaman ozellikle farkli oldugunu gosterdi ve 30 Eylul 1992 de Lacin ili istikametinde olan savasa komutanlik etti Mayis 1991 de Gubadli nin Yukari Cibikli koyu ve 12 Ekim 1992 de bu bolgenin Topagac Basarat yuksekligi icin yapilan savaslar sirasinda onun komuta ettigi alay dusman tarafindan agir kayiplara ugratiyordu Aliyar Aliyev onderligindeki alayin topculari Hocali soykirimindan birkac gun sonra ustlerinin emri olmadan Gorus un altini ustune getirmis ve Moskova ile Erivan basini saldiri sirasinda 336 kisinin olduruldugunu bildirdi Olayla alakali olarak Ermenistan da uc gunluk yas ilan edildi ve Erivan da duzenlenen mitinglerde Aliyar Aliyev ve onun uc askerine olum hukmu karari alindi 1992 yilinin Nisan ayinin 16 da Siyah leopar lakapli Suriye Ermenisi Karlenin baskanliginda yurtdisinda ozel hazirlik gecmis 50 kisilik diversiya grubu Lalazar Koprusu nu patlatip Gubadli nin sinir koylerinin il merkezi ile baglantisini kesmek stratejik yukseklikleri ele gecirmek icin saldiriya gecmisti Istihbarat bilgileri sonucunda bundan haber alan ve onlarin yolunu gozleyen Aliyar Aliyev ve askerleri onlari ablukaya alarak elebaslari da dahil 11 dusman askerini yok etmis bu cesetleri Azerbaycanli esirlere takas etmislerdir 24 Haziran 1992 de Gubadli bolgesini bombardiman etmek icin ucan uc helikopteri de dusuren Aliyar Aliyev in askerleriydi 1992 yilinin Agustos ayinda gerceklestirilen Surnuxu operasyonuna katildi Karabag Savasi gazisi Sadik Pasayevin sozlerine gore Azerbaycan askerleri iki bolgenin arasindaki yolu kesip irtibata girmelerine engel oluyorduk Orada Ermenilerin 100 kisiden fazla canli kuvveti toplanmisti Azerbaycan askerlerinin iki grubu vardi bir boluk ve yaklasik 40 45 kisi olusan bir tagim Operasyon bir gun surdu ve ermeniler 80 den fazla canli kuvvet ve birkac muhimmat kaybetti Gorus un Surnuxu koyundeki gozetleme kulesini darmadagin etmis Aliyar Aliyev ve askerleri 20 rus ve Ermeni silahlisini canli olarak ele gecirmisti Onlar isgalin son gunlerinedek Gafan Gorus yolunu kontrol altinda tutmayi da basarmislardir Azerbaycan Kuvvetleri nde bir iki hafif yarali vardi ve kayip vermemisti 1992 sonbaharinda Aliyar Aliyev 40 gonullu askerle birlikte Ermenilerden 4 gun boyunca isgal altindaki 40 Lacin koyunu geri aldi OlumuAliyar Aliyev in son savasi 3 Ekim 1992 de Lacin in iki kilometre ilerisinde oldu Dikenli Alan yuksekligi icin savasta tabur komutani Aliyar Aliyev ve onun soforu Alisadet Agayev catismada hayatlarini kaybettiler ve Gubadli ilinin Gazyan koyune defnedildiler Ayni savaslarda bulunmus birinci taburun tanksavar birligi Komutani Ustegmen II Grup Karabag savas gazisi Fuzuli Hasanov sunlari soylemistir Aliyar in vefatiyla tum Gubadli kedere burundu ve insanlar 40 gun boyunca yas tutuyorlardi tabii ki bu halkin ona olan sevgisiydi cunku o Gubadlilarin diregi ve destekcisi idi Herkes onunla gurur duyuyordu hep soyluyorlardi Aliyar gibi yigidi olan ona dusman tarafindan basilmaz Olumunun kirkinci gununde sehrin merkezinde hatira aniti acildi Ozel hayatiEvliydi Emin ve Yusuf adli oglu ve Parvana adli kizi vardi O garmonu maharetle caliyordu ve savascilarina ilham veriyordu Aliyar Aliyev bir sure pehlivan olarak calisti Hatta farkli gosterilerle uzerinden araba gecmek kafasiyla kiremit kirma hareket eden arabayi durdurmak vb komsu illerde bulundu Aliyar Aliyev Greko Romen guresiyle ilgili ulke dahilinde yurtdisinda uluslararasi yarismalarin defalarca birincisi oldu Aliyar Aliyev in verdigi egitimle yetismis 8 sporcu Ulke ve SSCB sampiyonu olmus 10 dan fazla usta sporcu uluslararasi turnuvalarin galibi Haydar Memmedliyev ise gureste dunya sampiyonu olmus ve 2004 Yaz Olimpiyat Oyunlarinda gumus madalya kazandi Aliyar Aliyev siir de yaziyordu Dostumuzu dusman sandik Dusmani dost sana sana Ozgurlukten cok konustuk Fakat kaldik yana yanaIrsiBaku nun Narimanov ilcesindeki sokaklardan biri Aliyar Aliyev in ismini tasiyor orada Kahramanin bustu de var 2017 yilinda Baku nun Narimanov ilcesinde onun adini tasiyan sokakta bir hatira aniti acildi Masazirda ismini tasiyan okul Sumgayit ve Binegadi de ise Aliyar adinda cesmeler var Sumgayit sehrinde bir spor kulubu ve kurdugu tabur onun adini tasiyor Gubadli da aniti yapilmistir FilmografiNizami Abbas 2016 yilinda Aliyar Aliyev hakkinda Pehlivan Komutan adli bir belgesel filmi cekti OdullerAliyar Yusif oglu Aliyev 10 Kasim 1992 tarihli Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaskani 301 sayili Kararnamesiyle olumunden sonra Azerbaycan in Ulusal Kahramani adina layik gorulmustur Kaynakca Azerbaycanin Milli Qehremanlari anl az Azerice anl az 20 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Haziran 2016 www zaman az 7 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Vuqar Esgerov Azerbaycanin Milli Qehremanlari Yeniden islenmis II nesr Baki Dereleyez M 2010 seh 53 Milli Qehremanlarimiz gencler ucun ornekdir www anl az Azerice www anl az 19 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Haziran 2016 Qubadli doyuslerine konullu geden ilk idmanci Milli Qehreman Eliyar Eliyev www aznews az www aznews az 1 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Haziran 2016 Sehid Milli Qehremanimizin dogum gunudur www bizimyol info www bizimyol info 16 Mart 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Haziran 2016 Eliyar Eliyev ermenileri bele darmadagin etmisdi vizual az vizual az 29 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Haziran 2016 Azerbaycanin Milli Qehremanlari Anl az 20 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2018