Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Altay Han - Türk, Altay ve Moğol mitolojisinde Dağ Tanrısıdır. Bazen Altın Tanrısı olarak da görünür. Altın Han, Altun Han, İlten Han olarak da söylenir. Moğol mitolojisinde Altan Han veya Alt Han olarak bilinir.
Özellikleri
Altın Dağ’ın sahibi ve koruyucusudur. Altından bir giysi giyer. Altın, Türk kültüründe altın hakanlık (imparatorluk) simgesidir. Altın çukalı (zırhı) ve tolgası (miğferi) vardır. Kargısı ve yayı atındandır. Altın Dağ erişilmez bir uzaklıktadır ve zirvesi görünemeyecek kadar yüksektir. Altan Han yerle göğü birbirine bağlayan bu dağdan sorumludur ve zirvesinde oturur. Zenginliği, ihtişamı, değerli madenleri temsil eder. Macarlarda Arany Atyacska (Altın Ata) adlı bir karakter vardır. Ural-Altay kültürlerinin ortak bir motifidir. Kazakya Isık kurganında bulunan altın zırhlı, altın giysili tekin (prens) bu anlayışın somut bir dışavurumudur. Atı için altından koşum takımı bulunan Altın Tekin, Türklerin eski çağdaki yaşayışları hakkında vermektedir. 18 yaşında olduğu tahmin edilen genç bir prense ait cesedin üzerindeki altın zırh bile başlı başına bir sanat eseridir (Altın Elbiseli Adam). Kurganda bulunan bir yazıyı kimi araştırmacılar “Khan uya üç otuzı yok boltı. Utugsi tozıltı.” yani “Tigin, 23′ünde öldü. Halkının başı sağ olsun.” şeklinde okudular. Bu müthiş giysiden ve altın eşyalardan da anlaşılmaktadır ki, altın nesneler yalnızca ihtişam ve gösteriş amaçlı değil Altan Han’a duyulan bir saygının olarak bu kurgana koyulmuştur. Belki de böylece Altay Han’ın gönlü alınarak genç prensin cennete gitmesi sağlanacağı düşünülmüştür. Mogurcada Haltan olarak geçer. Altay Han Altaylar'ın Tengricilik inancında, güçlü bir Yer Su dağ ruhudur. Altaylar onun Altay dağlarının en yüksek zirvesinde oturduğuna inanırlar.
Etimoloji
(Al) kökünden türemiştir. Işıldamak, Parıldamak anlamlarına gelir. Altın sözcüğü ile aynı kökene sahiptir. Alım, alımlılık gibi göz alıcılık ve alav (alev), alaz gibi yakıcılık bildiren fiillerle aynı kökten gelmektedir. Altın bütün insanlık tarihinde zenginliğin en çok bilinen simgesidir ve pek çok büyük uygarlık altın para uygulamasını tarih içinde kullanmıştır. Moğolca Alt sözcüğü altın demektir.
Dipnotlar
- ^ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ . 16 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2011.
Ayrıca bakınız
| Türk mitolojisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Altay Han Turk Altay ve Mogol mitolojisinde Dag Tanrisidir Bazen Altin Tanrisi olarak da gorunur Altin Han Altun Han Ilten Han olarak da soylenir Mogol mitolojisinde Altan Han veya Alt Han olarak bilinir OzellikleriAltin Dag in sahibi ve koruyucusudur Altindan bir giysi giyer Altin Turk kulturunde altin hakanlik imparatorluk simgesidir Altin cukali zirhi ve tolgasi migferi vardir Kargisi ve yayi atindandir Altin Dag erisilmez bir uzakliktadir ve zirvesi gorunemeyecek kadar yuksektir Altan Han yerle gogu birbirine baglayan bu dagdan sorumludur ve zirvesinde oturur Zenginligi ihtisami degerli madenleri temsil eder Macarlarda Arany Atyacska Altin Ata adli bir karakter vardir Ural Altay kulturlerinin ortak bir motifidir Kazakya Isik kurganinda bulunan altin zirhli altin giysili tekin prens bu anlayisin somut bir disavurumudur Ati icin altindan kosum takimi bulunan Altin Tekin Turklerin eski cagdaki yasayislari hakkinda vermektedir 18 yasinda oldugu tahmin edilen genc bir prense ait cesedin uzerindeki altin zirh bile basli basina bir sanat eseridir Altin Elbiseli Adam Kurganda bulunan bir yaziyi kimi arastirmacilar Khan uya uc otuzi yok bolti Utugsi tozilti yani Tigin 23 unde oldu Halkinin basi sag olsun seklinde okudular Bu muthis giysiden ve altin esyalardan da anlasilmaktadir ki altin nesneler yalnizca ihtisam ve gosteris amacli degil Altan Han a duyulan bir sayginin olarak bu kurgana koyulmustur Belki de boylece Altay Han in gonlu alinarak genc prensin cennete gitmesi saglanacagi dusunulmustur Mogurcada Haltan olarak gecer Altay Han Altaylar in Tengricilik inancinda guclu bir Yer Su dag ruhudur Altaylar onun Altay daglarinin en yuksek zirvesinde oturduguna inanirlar Etimoloji Al kokunden turemistir Isildamak Parildamak anlamlarina gelir Altin sozcugu ile ayni kokene sahiptir Alim alimlilik gibi goz alicilik ve alav alev alaz gibi yakicilik bildiren fiillerle ayni kokten gelmektedir Altin butun insanlik tarihinde zenginligin en cok bilinen simgesidir ve pek cok buyuk uygarlik altin para uygulamasini tarih icinde kullanmistir Mogolca Alt sozcugu altin demektir Dipnotlar Turk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 16 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Aralik 2011 Ayrica bakinizTengricilik Altin elbiseli adam Turk halk astronomisiTurk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz