Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Alâeddin Camii 1223 yılında Niğde'de yaptırılmış Selçuklu yapısıdır.
 Caminin dışarıdan görünümü | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Niğde (il), Türkiye |
| Koordinatlar | 37°58′05″K 34°40′46″D / 37.96806°K 34.67944°D |
| İnanç | İslam |
| Durum | Cami işlevini devam ettirmektedir |
| Mimari | |
| Mimar(lar) | Sıddık bin Mahmut ile kardeşi Gazi |
| Mimari tür | Klasik Selçuklu mimarisi |
| Tamamlanma | 1223 |
| Özellikler | |
| Minare sayısı | 1 |
Niğde'nin simgelerinden biri olan yapı, şehrin iç kalesinin içinde, güneyde yer alır.Sultan Alaedin Keykubad adına Ahur Abdullah oğlu Zeyneddin Beşare Bey’tarafından yaptırılmıştır. Kitabesine göre yapının mimarları, üstad Sıddık ve kardeşi Gazi’dir.
Mimarisi
Tamamı düzgün kesme taştan yapılmış Niğde Alaeddin Camii kuzey- güney yönünde dikdörtgen planlı, çok destekli ve çok bölüntülü, mihrap önü yan yana üç kubbeli ve avlusuz plan tipindedir.
Büyük ölçüde dışa kapalı olan camide kuzey ve doğu cephelerine taç kapılar hâkimdir. Yapı batıdaki dış surlara yakın yerleştirildiği için doğu cephedeki anıtsal taç kapı önünden geçen ana yola ve şehre yönlendirilmiştir.
Caminin kuzey cephe duvarlarından yüksek, dört sıra mukarnas kavsaralı taç kapı zeminden 0.80 m. yükseklikte, 3.36 m. genişlikte ve 0.44 m. derinliğindedir. Taç kapıyı dıştan düz- içbükey- düz olarak dizili bezemeli üç bordür kuşatır. İçteki 0.37m. genişliğindeki en geniş bordür taç kapıya hâkimdir. Taç kapının mukarnaslı kavsarası, sivri kuşatma kemeri, silindirik gövdeli sütunceleri, düz kemerli giriş kapısı ve içteki bordürde sekiz karenin kesişmesiyle biçimlenen sekiz kollu yıldız kompozisyonlu bezemeleri bulunur.
Doğu cephesindeki anıtsal taç kapı, bezemelerin en yoğun olduğu yerdir. Yaklaşık güneyden 0.89 m., kuzeyden 0.98 m. dışa taşkın ve beden duvarlarından yüksek 6,93 m genişliğinde, 10.70 m. yüksekliğinde, 1.34 m. derinliğindedir. Dıştan altı bordürün çevrelenir; geniş olan beşinci bordürün kavsara köşeliklerini delik işi kabaralar ile üzerlerini örgülü saçlı insan başları süslemektedir. İki insan başının kozmolojik anlamlı ay ve güneşi simgelediği veya üstâd Sıddık ve kardeşi Gazi’yi de simgelediği düşünülür.
Taç kapıların arasındaki kuzeydoğu köşede minare bulunur. Silindir biçimindeki minare, iki renkli kesme taşlardan yapılmış orijinal Selçuklu sanatı örneklerindendir.
Mihrap harimin güney duvarındadır; hem içe, hem de dışa kademelidir. Bitişiğine minber yerleştirilebilmesi için eksenden doğuya kaydırılmıştır. Dışta dikdörtgen nişli ve dört sıra mukarnas kavsaralı, içte beş cepheli ve beş sıra mukarnas kavsaralı iç içe iki mihrap kurgusu yer alır. İç içe olan iki mihrap adeta iki taç kapının (kuzey ve doğu) içe yansıtılmış, aktarılmış görünümünü sunarlar.
Mihrap önü tavanı yan yana üç kubbe ile örtülüdür. Batıdaki kubbe sekiz bölümlü mukarnaslı tromplara sahiptir. Doğudaki kubbe ise iki pandandif ve iki tromp üzerine oturur.
Kitabeleri
Caminin doğu taç kapısında kavsaranın üzerinde kuşatma kemerinin altında mermer üzerine sülüsle yazılmış iki satırlık inşa kitabesi bulunur. Caminin 1223 yılında Zeyneddin Beşare Bey’in Müstenireddin’e inşa ettirmesini emrettiği bilgi kitabede şu şekilde ifade edilir:
| “ | İslam’ın ve Müslümanların yardımcısı, dinin ve dünyanın gelişmesine yardım eden, Arap ve Acem sultanlarının efendisi, meliklerin meliki, şahların şahı, büyük sultan Keyhüsrev’in oğlu Keykubad’ın hükümdarlığı zamanında, Allah’ın merhametine ve yardımına muhtaç zayıf kul Abdullah’ın oğlu Beşare... | „ |
Kitabede ilk satırları sultanı, diğer satırları Beşare Bey’i tanımlar. Müstenireddin adlı kişinin caminin inşaatından sorumlu yönetici olduğu anlaşılmaktadır.
Ayrıca doğu taç kapıda alttaki kuşatma kemerinin kilit taşını çevreleyen, batıdaki kubbe eteğinde ve orta sahının batı kemerinin yüzeyinde sülüsle yazılmış usta kitabelerinde yinelenen “Mahmud’un oğulları Üstâd Sıddık ve kardeşi Gazi’nin eseri” adları yer alır.
Taçlı Kadın Başı efsanesi
Caminin doğu taç kapısında mukarnas işlemelerin, güneş ışıklarının açısının bahar aylarında öğleye doğru uygun olduğunda bıraktığı gölge, “Taçlı Kadın Başı” figürünü ortaya çıkarır. “Taçlı Kadın Başı” figürünün kesim detaylarının kolayca görülebildiği ışıkta çekilmiş bir fotoğraf 3</ref> Taşları işleyen ustanın sevdiği ve kavuşamadığı sevgilisini, aşkının bir sembolü olarak taşa işlediği rivayet edilir. Taş ustasının âşık olduğu kişi kimi anlatımlara göre sancak beyinin kızı, kimi anlatımlara göre I. Alâeddin Keykubad'ın kızıdır; kapının üstündeki taşta ortaya çıkan genç kız görüntüsü de bu genç kızın resmidir.
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Niğde Alaaddin Mosque ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ a b c d e f g Doğan, Nermin Şaman (Haziran 2013). . 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2015.
- ^ Soydan, Orhun (2016). "KÜLTÜREL MİRAS OLARAK NAHİTİYA NİĞDE". Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt 54. ss. 54-81. 17 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2022.
- ^ Altun, Ara (1989). "Alâeddin Camii" (PDF). TDV İslâm Ansiklopedisi. 2. Türkiye Diyanet Vakfı. s. 328. ISBN . 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021.
- ^ . Niğde İl Kültür Turizm Müdürlüğü web sitesi. 7 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2015.
- ^ Erol, Osman (24 Mayıs 2004). . 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2015.
Dış Bağlantılar
- Tarihin Ocağında Niğde - Alaeddin Cami 17 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Alaeddin Camii 1223 yilinda Nigde de yaptirilmis Selcuklu yapisidir Alaeddin CamiiCaminin disaridan gorunumuTemel bilgilerKonumNigde il TurkiyeKoordinatlar37 58 05 K 34 40 46 D 37 96806 K 34 67944 D 37 96806 34 67944InancIslamDurumCami islevini devam ettirmektedirMimariMimar lar Siddik bin Mahmut ile kardesi GaziMimari turKlasik Selcuklu mimarisiTamamlanma1223OzelliklerMinare sayisi1 Nigde nin simgelerinden biri olan yapi sehrin ic kalesinin icinde guneyde yer alir Sultan Alaedin Keykubad adina Ahur Abdullah oglu Zeyneddin Besare Bey tarafindan yaptirilmistir Kitabesine gore yapinin mimarlari ustad Siddik ve kardesi Gazi dir MimarisiTamami duzgun kesme tastan yapilmis Nigde Alaeddin Camii kuzey guney yonunde dikdortgen planli cok destekli ve cok boluntulu mihrap onu yan yana uc kubbeli ve avlusuz plan tipindedir Buyuk olcude disa kapali olan camide kuzey ve dogu cephelerine tac kapilar hakimdir Yapi batidaki dis surlara yakin yerlestirildigi icin dogu cephedeki anitsal tac kapi onunden gecen ana yola ve sehre yonlendirilmistir Caminin kuzey cephe duvarlarindan yuksek dort sira mukarnas kavsarali tac kapi zeminden 0 80 m yukseklikte 3 36 m genislikte ve 0 44 m derinligindedir Tac kapiyi distan duz icbukey duz olarak dizili bezemeli uc bordur kusatir Icteki 0 37m genisligindeki en genis bordur tac kapiya hakimdir Tac kapinin mukarnasli kavsarasi sivri kusatma kemeri silindirik govdeli sutunceleri duz kemerli giris kapisi ve icteki bordurde sekiz karenin kesismesiyle bicimlenen sekiz kollu yildiz kompozisyonlu bezemeleri bulunur Dogu cephesindeki anitsal tac kapi bezemelerin en yogun oldugu yerdir Yaklasik guneyden 0 89 m kuzeyden 0 98 m disa taskin ve beden duvarlarindan yuksek 6 93 m genisliginde 10 70 m yuksekliginde 1 34 m derinligindedir Distan alti bordurun cevrelenir genis olan besinci bordurun kavsara koseliklerini delik isi kabaralar ile uzerlerini orgulu sacli insan baslari suslemektedir Iki insan basinin kozmolojik anlamli ay ve gunesi simgeledigi veya ustad Siddik ve kardesi Gazi yi de simgeledigi dusunulur Tac kapilarin arasindaki kuzeydogu kosede minare bulunur Silindir bicimindeki minare iki renkli kesme taslardan yapilmis orijinal Selcuklu sanati orneklerindendir Mihrap harimin guney duvarindadir hem ice hem de disa kademelidir Bitisigine minber yerlestirilebilmesi icin eksenden doguya kaydirilmistir Dista dikdortgen nisli ve dort sira mukarnas kavsarali icte bes cepheli ve bes sira mukarnas kavsarali ic ice iki mihrap kurgusu yer alir Ic ice olan iki mihrap adeta iki tac kapinin kuzey ve dogu ice yansitilmis aktarilmis gorunumunu sunarlar Mihrap onu tavani yan yana uc kubbe ile ortuludur Batidaki kubbe sekiz bolumlu mukarnasli tromplara sahiptir Dogudaki kubbe ise iki pandandif ve iki tromp uzerine oturur Kitabeleri Caminin dogu tac kapisinda kavsaranin uzerinde kusatma kemerinin altinda mermer uzerine sulusle yazilmis iki satirlik insa kitabesi bulunur Caminin 1223 yilinda Zeyneddin Besare Bey in Mustenireddin e insa ettirmesini emrettigi bilgi kitabede su sekilde ifade edilir Islam in ve Muslumanlarin yardimcisi dinin ve dunyanin gelismesine yardim eden Arap ve Acem sultanlarinin efendisi meliklerin meliki sahlarin sahi buyuk sultan Keyhusrev in oglu Keykubad in hukumdarligi zamaninda Allah in merhametine ve yardimina muhtac zayif kul Abdullah in oglu Besare Kitabede ilk satirlari sultani diger satirlari Besare Bey i tanimlar Mustenireddin adli kisinin caminin insaatindan sorumlu yonetici oldugu anlasilmaktadir Ayrica dogu tac kapida alttaki kusatma kemerinin kilit tasini cevreleyen batidaki kubbe eteginde ve orta sahinin bati kemerinin yuzeyinde sulusle yazilmis usta kitabelerinde yinelenen Mahmud un ogullari Ustad Siddik ve kardesi Gazi nin eseri adlari yer alir Tacli Kadin Basi efsanesiCaminin dogu tac kapisinda mukarnas islemelerin gunes isiklarinin acisinin bahar aylarinda ogleye dogru uygun oldugunda biraktigi golge Tacli Kadin Basi figurunu ortaya cikarir Tacli Kadin Basi figurunun kesim detaylarinin kolayca gorulebildigi isikta cekilmis bir fotograf 3 lt ref gt Taslari isleyen ustanin sevdigi ve kavusamadigi sevgilisini askinin bir sembolu olarak tasa isledigi rivayet edilir Tas ustasinin asik oldugu kisi kimi anlatimlara gore sancak beyinin kizi kimi anlatimlara gore I Alaeddin Keykubad in kizidir kapinin ustundeki tasta ortaya cikan genc kiz goruntusu de bu genc kizin resmidir KaynakcaWikimedia Commons ta Nigde Alaaddin Mosque ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir a b c d e f g Dogan Nermin Saman Haziran 2013 8 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Aralik 2015 Soydan Orhun 2016 KULTUREL MIRAS OLARAK NAHITIYA NIGDE Akademik Bakis Uluslararasi Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi Cilt 54 ss 54 81 17 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Kasim 2022 Altun Ara 1989 Alaeddin Camii PDF TDV Islam Ansiklopedisi 2 Turkiye Diyanet Vakfi s 328 ISBN 9759548003 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 11 Temmuz 2021 Nigde Il Kultur Turizm Mudurlugu web sitesi 7 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Aralik 2015 Erol Osman 24 Mayis 2004 8 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Aralik 2015 Dis BaglantilarTarihin Ocaginda Nigde Alaeddin Cami 17 Kasim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde