Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Araştırma verisi yönetimi, yapılan araştırmada elde dilen ve kullanılan verilerin plan yapılmasını ve sunulmasını ister. Kısaca veri ile ilgili tüm süreç ve işlemlerdir.
Veri
Veri, işlenmemiş gerçeklere verilen bir isimdir ve kendi başına bir anlam ifade etmez. Bir bağlama oturtulmazsa veya yorumlanıp – işlenmezse insan veya bilgisayar için hiçbir işe yaramaz. Verinin oluşması için; deney, gözlem, araştırma, ölçüm yapmak gerekir. Bunlar sonucunda elde edilen veriler çeşitli biçimlerde bulunabilir; fiziksel olarak bir kağıtta kaydedilen sayılar veya metinler, dijitalde elektronik bellekte depolanan bitler ve baytlar olarak. Bir başka biçimse insan zihninde yaşayan gerçekler olarak bulunmasıdır.
Araştırma verisi
Araştırma verisi; teknik, bilimsel veya sanatsal faaliyeti desteklemek için birincil kaynak olarak kullanılan ve araştırma sürecinde hem kanıt olarak kullanılan hem de bulguları doğrulamak için elde edilmiş ve kaydedilmiş verilere verilen isimdir. Araştırma verisi de tıpkı veri gibi çeşitli biçimlerde bulunabiliyor. Örneğin; görüntü, ses kayıtları, metinler, deneyler, notlar, araştırma taslakları veya planları, algoritmalar gibi sıralanabilir.
Araştırma verisi ve yönetiminin önemi
Araştırma verisi, herhangi bir konuda veya alanda yapılan çalışmalara başlamak ve temelini oluşturmak için son derece önemlidir. Formülsüz nasıl denklem çözülemez ve sonuca varılamazsa araştırma verisi olmadan veya belirlenmeden de bir çalışmaya- araştırmaya başlanamaz ve sonuca varılamaz. Bu yüzden çok önemlidir. Verinin belirlenmesi kadar yönetimi de son derece önemlidir. Çünkü araştırmanın tamamlanması ve verilerin erişime açılması için belirli aşamalardan geçmesi gereklidir. Eğer bu aşamalar gerçekleşmez ise olağan-dışı durumlarda (afetler, arızalar, sistem eskimesi ve özellikle art niyetli insan saldırıları) büyük sorunlar ile karşılaşılabilir. Örneğin, tamiri, bakımı ve son kontrolleri yapılmadan uçuşa hazırlanan bir uçak gibi veriler de yönetilmezse sonucu hüsranla bitebilir. Anlatılmak istenen şey olası bir veri kaybıdır. Ayrıca veriler yönetilirken dört temel ilke esas alınır. Bunlar findable (bulunabilir), accessible (erişilebilir), interoperable (birlikte çalışabilir), reusable (yeniden kullanılabilir) maddelerinden oluşan ve FAIR adı verilen ilkelerdir. “FAIR ilkeleri üst-veri, veri ve destekleyici altyapı için geçerlidir. Veri, zengin bir üst-veriyle tanımlanır ve taranabilir bir kaynakta saklanır. Üst-veri, veri mevcut olmadığında bile erişilebilir halde olmalıdır. Başka bir üst-veriye nitelikli referanslar verdikten sonra disipline özel ilgili toplumun ihtiyaçlarını karşılamak için yeniden kullanılabilir hale getirilmelidir.”
Yönetim aşamaları
Plan
Öncelikle araştırmaya başlamadan önce bir plan veya bir zihin haritası hazırlanmalı. Plan hazırlamak önemlidir çünkü çalışmada aşamalı ve düzenli ilerlemek her zaman iyidir. Ayrıca birçok kamu kurumu plan yapılmasını ve sunumunu ister. Verilerin nasıl toplanacağı,süreçte nasıl kullanılacağı ve analiz edileceği de ayriyeten planlanır ve taslak oluşturulur.
Toplama
Veri toplama süreci veriyi tanımladıktan sonra değişik yollar üzerinden yapılabilmektedir. Testler, gözlemler, röportajlar, deneyler, ölçümler, kaynak ve doküman incelemesi gibi yollar vardır. Bunlar toplanarak belge haline getirilirler.
İşleme
Verilerin kullanılabilmesi için işlenmesi gereklidir. Toplanan verileri kirli ve fazla verilerden temizlemek, bunları birleştirmek, yorumlayarak dönüştürmek ve doğrulamak için bu aşama önemlidir. İlk önce veriler düzenlenmelidir. Dağınık bir kitaplıktan aradığımız kitabı nasıl bulmakta zorlanırsak düzenlenmemiş verileri de bulmakta zorlanabiliriz. Verilerin özellikleri belirlenmeli (doğru-yanlış-eksik-fazla vb.) ve düzenlenmeye geçilmelidir. Cümleler noktalamaya uygun oluşturulup daha sonra gereksiz bilgiler silinmelidir. Benzer tümceler birleştirilmeli ve yorumlanmalıdır.
Analiz etme
"Veri analizi, araştırma çıktılarında yazılacak ve yayımlanacak araştırma bulgularını oluşturan iç-görüler üretmek için araştırmanın sorgulandığı aşamadır.” Sorgulanan veriler yorumlanma aşamasından sonra çıktıya dönüştürülmesi için hazırlanır. Girdi, 25 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . çıktı 25 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ve belirli kurallar ve algoritmalar ile bu aşama tamamlanır.
Koruma
Araştırma sonuna doğru, bulguların uzun vadeli korumada olmaları gereklidir. Bunun için de bir saklama alanı gereklidir. Bunlar; kişisel bilgisayar- dosyalar, ağ sürücüleri, harici diskler, bulut, kurumsal arşiv ve depolar olabilir. Fakat saklama alanı doğru seçilmezse araştırma kaybolabilir, çalınabilir, silinebilir, zarar görebilir. Araştırma belgenizin düzgün bir biçimde saklanması ve yedeklenmesi gereklidir. Gerçeğine bir şey olduğu zaman yedeğini kullanabilmek büyük bir şans olacaktır.
Erişim
Araştırma verisi yönetim esaslarından biri olan erişim, verinin her açıdan erişilebilir olmasıdır. Maalesef bu her zaman mümkün olmayabiliyor. Çünkü bu aşamada kişiler ve kurumlar devreye girmekte. Bazı kişiler ve kurumlar çalışmanın sadece bir kısmının erişime açılmasına, belirli gruplara, üyelik kaydı yapılması gerektiren durumlara, yalnızca üst veri paylaşımına erişim sağlıyor. Bunların olmaması için erişimin tanımıyla sınırsız kılacak bir düzene ihtiyaç vardır.
Yeniden kullanım
Yeniden kullanım, yapılan araştırmanın bulgularını doğrulamak veya daha fazla sorgulama ve analiz etme amacıyla kullanılabilir olmasıdır. Araştırmanın gelecekteki çalışmalara yön vermesi ve düzenlenip tekrar hayata geçirilmesi için gereken son aşamadır.
Kaynakça
- ^ a b c . 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ Sheffield, University of (2 Ocak 2020). . www.sheffield.ac.uk (İngilizce). 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ "Veri", Vikipedi, 9 Ekim 2020, erişim tarihi: 16 Aralık 2020
- ^ . languages.oup.com. 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ . Simplilearn.com (İngilizce). 3 Mart 2020. 31 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ . blogs.ucl.ac.uk. 26 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ . 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ . yaşar tonta. 5-7 Şubat 2014. 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ . yaşar tonta. 11 Eylül 2018. 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ . dx.doi.org. 23 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021.
- ^ admin. . 8 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ . 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ . 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ . 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ . Tübitak, Ulakbim. 2 Ekim 2017. 8 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ . 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ . 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ . 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Arastirma verisi yonetimi yapilan arastirmada elde dilen ve kullanilan verilerin plan yapilmasini ve sunulmasini ister Kisaca veri ile ilgili tum surec ve islemlerdir VeriVeri islenmemis gerceklere verilen bir isimdir ve kendi basina bir anlam ifade etmez Bir baglama oturtulmazsa veya yorumlanip islenmezse insan veya bilgisayar icin hicbir ise yaramaz Verinin olusmasi icin deney gozlem arastirma olcum yapmak gerekir Bunlar sonucunda elde edilen veriler cesitli bicimlerde bulunabilir fiziksel olarak bir kagitta kaydedilen sayilar veya metinler dijitalde elektronik bellekte depolanan bitler ve baytlar olarak Bir baska bicimse insan zihninde yasayan gercekler olarak bulunmasidir Arastirma verisiArastirma verisi teknik bilimsel veya sanatsal faaliyeti desteklemek icin birincil kaynak olarak kullanilan ve arastirma surecinde hem kanit olarak kullanilan hem de bulgulari dogrulamak icin elde edilmis ve kaydedilmis verilere verilen isimdir Arastirma verisi de tipki veri gibi cesitli bicimlerde bulunabiliyor Ornegin goruntu ses kayitlari metinler deneyler notlar arastirma taslaklari veya planlari algoritmalar gibi siralanabilir Arastirma verisi ve yonetiminin onemiArastirma verisi herhangi bir konuda veya alanda yapilan calismalara baslamak ve temelini olusturmak icin son derece onemlidir Formulsuz nasil denklem cozulemez ve sonuca varilamazsa arastirma verisi olmadan veya belirlenmeden de bir calismaya arastirmaya baslanamaz ve sonuca varilamaz Bu yuzden cok onemlidir Verinin belirlenmesi kadar yonetimi de son derece onemlidir Cunku arastirmanin tamamlanmasi ve verilerin erisime acilmasi icin belirli asamalardan gecmesi gereklidir Eger bu asamalar gerceklesmez ise olagan disi durumlarda afetler arizalar sistem eskimesi ve ozellikle art niyetli insan saldirilari buyuk sorunlar ile karsilasilabilir Ornegin tamiri bakimi ve son kontrolleri yapilmadan ucusa hazirlanan bir ucak gibi veriler de yonetilmezse sonucu husranla bitebilir Anlatilmak istenen sey olasi bir veri kaybidir Ayrica veriler yonetilirken dort temel ilke esas alinir Bunlar findable bulunabilir accessible erisilebilir interoperable birlikte calisabilir reusable yeniden kullanilabilir maddelerinden olusan ve FAIR adi verilen ilkelerdir FAIR ilkeleri ust veri veri ve destekleyici altyapi icin gecerlidir Veri zengin bir ust veriyle tanimlanir ve taranabilir bir kaynakta saklanir Ust veri veri mevcut olmadiginda bile erisilebilir halde olmalidir Baska bir ust veriye nitelikli referanslar verdikten sonra disipline ozel ilgili toplumun ihtiyaclarini karsilamak icin yeniden kullanilabilir hale getirilmelidir Yonetim asamalariPlan Oncelikle arastirmaya baslamadan once bir plan veya bir zihin haritasi hazirlanmali Plan hazirlamak onemlidir cunku calismada asamali ve duzenli ilerlemek her zaman iyidir Ayrica bircok kamu kurumu plan yapilmasini ve sunumunu ister Verilerin nasil toplanacagi surecte nasil kullanilacagi ve analiz edilecegi de ayriyeten planlanir ve taslak olusturulur Toplama Veri toplama sureci veriyi tanimladiktan sonra degisik yollar uzerinden yapilabilmektedir Testler gozlemler roportajlar deneyler olcumler kaynak ve dokuman incelemesi gibi yollar vardir Bunlar toplanarak belge haline getirilirler Isleme Verilerin kullanilabilmesi icin islenmesi gereklidir Toplanan verileri kirli ve fazla verilerden temizlemek bunlari birlestirmek yorumlayarak donusturmek ve dogrulamak icin bu asama onemlidir Ilk once veriler duzenlenmelidir Daginik bir kitapliktan aradigimiz kitabi nasil bulmakta zorlanirsak duzenlenmemis verileri de bulmakta zorlanabiliriz Verilerin ozellikleri belirlenmeli dogru yanlis eksik fazla vb ve duzenlenmeye gecilmelidir Cumleler noktalamaya uygun olusturulup daha sonra gereksiz bilgiler silinmelidir Benzer tumceler birlestirilmeli ve yorumlanmalidir Analiz etme Veri analizi arastirma ciktilarinda yazilacak ve yayimlanacak arastirma bulgularini olusturan ic goruler uretmek icin arastirmanin sorgulandigi asamadir Sorgulanan veriler yorumlanma asamasindan sonra ciktiya donusturulmesi icin hazirlanir Girdi 25 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde cikti 25 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ve belirli kurallar ve algoritmalar ile bu asama tamamlanir Koruma Arastirma sonuna dogru bulgularin uzun vadeli korumada olmalari gereklidir Bunun icin de bir saklama alani gereklidir Bunlar kisisel bilgisayar dosyalar ag suruculeri harici diskler bulut kurumsal arsiv ve depolar olabilir Fakat saklama alani dogru secilmezse arastirma kaybolabilir calinabilir silinebilir zarar gorebilir Arastirma belgenizin duzgun bir bicimde saklanmasi ve yedeklenmesi gereklidir Gercegine bir sey oldugu zaman yedegini kullanabilmek buyuk bir sans olacaktir Erisim Arastirma verisi yonetim esaslarindan biri olan erisim verinin her acidan erisilebilir olmasidir Maalesef bu her zaman mumkun olmayabiliyor Cunku bu asamada kisiler ve kurumlar devreye girmekte Bazi kisiler ve kurumlar calismanin sadece bir kisminin erisime acilmasina belirli gruplara uyelik kaydi yapilmasi gerektiren durumlara yalnizca ust veri paylasimina erisim sagliyor Bunlarin olmamasi icin erisimin tanimiyla sinirsiz kilacak bir duzene ihtiyac vardir Yeniden kullanim Yeniden kullanim yapilan arastirmanin bulgularini dogrulamak veya daha fazla sorgulama ve analiz etme amaciyla kullanilabilir olmasidir Arastirmanin gelecekteki calismalara yon vermesi ve duzenlenip tekrar hayata gecirilmesi icin gereken son asamadir Kaynakca a b c 4 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Aralik 2020 Sheffield University of 2 Ocak 2020 www sheffield ac uk Ingilizce 23 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Aralik 2020 Veri Vikipedi 9 Ekim 2020 erisim tarihi 16 Aralik 2020 languages oup com 25 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Aralik 2020 Simplilearn com Ingilizce 3 Mart 2020 31 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Aralik 2020 blogs ucl ac uk 26 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Aralik 2020 1 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Aralik 2020 yasar tonta 5 7 Subat 2014 18 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Aralik 2020 yasar tonta 11 Eylul 2018 18 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Aralik 2020 dx doi org 23 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ocak 2021 admin 8 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Aralik 2020 4 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Aralik 2020 4 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Aralik 2020 2 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Aralik 2020 Tubitak Ulakbim 2 Ekim 2017 8 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Aralik 2020 1 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Aralik 2020 18 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Aralik 2020 30 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Aralik 2020