Türkiye-Arjantin ilişkileri, iki ülke elçiliklerince imzalanan 1909 tarihli bir anlaşma ile başlar. İki ülke arasında büyükelçilik düzeyinde ilişki vardır. Türkiye'nin Buenos Aires Büyükelçiliği Arjantin, Bolivya, Paraguay ve Uruguay ile ilişkilerden sorumlu ikenArjantin'in Ankara Büyükelçiliği Türkiye, Gürcistan ve Azerbaycan'la ilişkilerden sorumludur.
![]() | |
Arjantin | Türkiye |
---|---|
Diplomatik Misyon | |
Arjantin'in Ankara Büyükelçiliği |
İki ülke birbirlerinin vatandaşlarına vize uygulamazken en büyük politik sorunlar Arjantin'in Ermeni Kırımı'nı soykırım olarak tanıması ve Arjantin ile Birleşik Krallık arasındaki Falkland Savaşı sırasında Türkiye'nin diğer NATO üyesi Birleşik Krallık'ı desteklemesidir.
Tarihçe
Türkiye-Arjantin ilikişkilerinin başlangıcı Osmanlı döneminde Arjantin'e doğru yapılan yoğun göç hareketiyle başlamıştır. Bu dönemde Arjantin sadece Osmanlı Devleti'nden değil dünyanın birçok bölgesinden yoğun bir şekilde göç almaktaydı. Arjantin coğrafyasının geniş olmasına karşın ülke nüfusunun azlığı tarımsal faaliyetlerin yeterince yapılamamasına neden olmuştur. Ayrıca İspanyolların bağımsızlık sonrası ülkelerine dönmeleri kalifiye insan ihtiyacını doğurmuştur. Bunlar Arjantin göç politikalarını etkileyen temel nedenler olmaktadır.
İki ülke arasındaki siyasi ilişkileri başlangıcı 21 Temmuz 1870 yılında Arjantin’in Paris elçisi Balkari’nin Osmanlı devletinin Paris elçiliğine yazdığı bir mektupla başlamıştır. Mektupta Balkari, Arjantin’in Osmanlı ülkesinin çeşitli şehirlerinde konsolosluk açmak ve iki ülke arasında dostluk ve ticaret bağlamında bir anlaşma yapılması gerekliliğini iletmiştir. Osmanlı Devleti’nin müspet yanıt vermesiyle iki ülkenin Paris elçileri de bu konuda çalışmaya başlamışlardır.
Arjantin’in İspanya ile yapmış olduğu anlaşma metni bazı düzenlemelerle tekrar hazırlanmış, 1872 yılında imzalanan antlaşmayla iki ülke arasındaki resmi bağ kurulmuştur.
Anlaşma metninin ilk kısmında iki ülkenin mütemadiyen dost kalacağı belirtilmiş, ihracat ve ithalatta ödenecek vergi koşullarının eşit olacağı, iki ülke vatandaşlarının can, mal ve mülkleri diğer ülke içerisinde korunacağı kabul edilmiştir. Anlaşma; dostane ilişkiler, ticari hakların korunması, iç hukuk kurallarına saygı ve vatandaşların haklarının güvencesi çerçevesinde oluşturulmuştur. Son olarak anlaşmanın 10 yıl yürürlükte kalacağı belirtilmiştir
11 Haziran 1910'da, Osmanlı İmparatorluğu ve Arjantin Cumhuriyeti konsolosluk ilişkileri konusunda bir anlaşma imzaladılar ve metin her iki parlamento tarafından da onaylanmadan önce büyükelçi değişimi yapıldı (Arjantin kongresi, risaleyi sadece 2 Eylül 1911'de onaylayan 8184 sayılı yasayı onayladı).Emir Emin Arslan, Osmanlı İmparatorluğu'nun Arjantin'deki ilk ve tek konsolosu olacaktı, çünkü 1914'te Bâb-ı Âli Arslan'ı görevden aldı ve Alman Konsolosluğu, Arjantin'deki Osmanlı çıkarlarının temsilini üstlendi.
Cumhuriyet döneminde 1926 yılında imzalanan ancak 1936 yılında uygulamaya geçirilebilen dostluk anlaşmasıyla diplomatik ilişkiler tekrar sağlanmıştır. Fakat sonraki yıllarda uzun bir dönem ikili ilişkiler pasif kalmıştır. 1992 yılında Carlos Menem’in Türkiye’yi ziyaret etmesi, 1995 yılında ise Süleyman Demirel’in Arjantin’e ziyarete gitmesi ilişkileri tekrar hareketlendirmiştir. 2013 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olimpiyat seçimleri vesilesiyle Arjantin’i ziyaret etmiştir. 2014 yılında Türkiye ile Arjantin Parlamentoları arasında dostluk grubu oluşturulmuştur.
Son ikili görüşme 2018 yılında yapılan G-20 zirvesi vesilesiyle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Arjantin'i ziyareti sırasında gerçekleşmiştir.
Ermeni Kırımı'nın tanınması
İki ülkenin de ilişkilerini olumsuz etkileyen durum Arjantin’in Ermeni Kırımıʼnı soykırım olarak tanımasıdır. 2010 yılında Recep Tayyip Erdoğan’ın Başbakan sıfatıyla gerçekleştirdiği Latin Amerika seyahatinde Arjantin’le siyasi bir kriz yaşanmasına neden olmuştur. Başbakan’ın Arjantin gezi programında Buenos Aires’te “Atatürk Büstü” açılışı gerçekleştirilecekti, fakat Arjantin’de bulunan Ermenilerin tepki göstermesi büst açılışının otonom Buenos Aires yönetimi tarafından iptal edilmesine sebep oldu. Federal hükûmetin bir şey yapamaması üzerine Başbakan Arjantin’deki tüm programını iptal ederek seyahatlerine Şili’den devam etmiştir.
Bir başka örnekte ise Lamer’le Latin Amerika ülkelerinde “1915-Osmanlı İmparatorluğu’nun En Uzun Yüzyılı” başlıklı konferanslar düzenlenmekteydi. Bu konferanslar Kolombiya, Şili, Bolivya, Paraguay, Kosta Rika gibi kıta ülkelerinde gerçekleştirildikten sonra 20-22 Mart tarihlerinde Arjantin’de yapılması planlandı. Ancak Ermenileri tepki göstermesi, üniversitelerin geri çekilmesine yol açtı ve programı iptal etme durumuna gelindi. Arjantin’deki Los Turcos’ların devreye girmesiyle Arjantin İslam Merkezinde gerçekleşen sempozyum ülkedeki Ermeni faaliyetlerini ve etkinliğini gösteren önemli bir olay olmuştur.
Türkiye'nin Arjantin büyükelçileri
Büyükelçi | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi |
---|---|---|
1936 | 1945 | |
1946 | 1950 | |
1952 | 1955 | |
1957 | 1960 | |
1960 | 1962 | |
1962 | 1964 | |
1964 | 1968 | |
1968 | 1971 | |
Haluk Sayınsoy | 1971 | 1976 |
İsmail Soysal | 1976 | 1980 |
Ali Binkaya | 1980 | 1983 |
Pertev Subaşı | 1983 | 1985 |
Gündüz Tunçbilek | 1985 | 1989 |
Semih Belen | 1989 | 1991 |
Aydın Tosun | 1991 | 1994 |
Sencar Özsoy | 1994 | 1998 |
Erhan Yiğitbaşıoğlu | 1998 | 2002 |
Şükrü Tufan | 2002 | 2006 |
Hayri Hayret Yalav | 2007 | 2010 |
Metin Hüsrev Ünler | 2011 | 2012 |
2012 | 2016 | |
Meral Barlas | 2016 | 2018 |
Şefik Vural Altay | 2018 |
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Relations of Argentina and Turkey ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kaynakça
- ^ a b "Türkiye-Arjantin İkili İlişkileri". 28 Aralık 2008. 6 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Haziran 2010.
- ^ "Falkland Islands sovereignty dispute". 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2014.
- ^ Sami Cihan Cingöz, “Osmanlı-Arjantin İlişkileri”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi SBE,2013)s., 49
- ^ . Sistema Argentino de Información Jurídica (SAIJ). . 18 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2017.
- ^ TBMM, https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/dostluk_gruplari.ulkeler?pUlkeNo=4&pTip=11
- ^ "Arjantin'le Atatürk büstü krizi". NTV. 30 Mayıs 2010. 23 Haziran 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Haziran 2010.
- ^ Erdal Şen (31 Mayıs 2010). . Rio de Janerio: Zaman. 6 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2010.
- ^ Tuğrul Çam, “Ermeni tehditleri Arjantin'deki konferansı iptal ettirdi”, Anadolu Ajansı, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/ermeni-tehditleri-arjantindeki-konferansi-iptal-ettirdi/1097452
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkiye Arjantin iliskileri iki ulke elciliklerince imzalanan 1909 tarihli bir anlasma ile baslar Iki ulke arasinda buyukelcilik duzeyinde iliski vardir Turkiye nin Buenos Aires Buyukelciligi Arjantin Bolivya Paraguay ve Uruguay ile iliskilerden sorumlu ikenArjantin in Ankara Buyukelciligi Turkiye Gurcistan ve Azerbaycan la iliskilerden sorumludur Turkiye Arjantin iliskileriArjantin TurkiyeDiplomatik MisyonArjantin in Ankara Buyukelciligi Iki ulke birbirlerinin vatandaslarina vize uygulamazken en buyuk politik sorunlar Arjantin in Ermeni Kirimi ni soykirim olarak tanimasi ve Arjantin ile Birlesik Krallik arasindaki Falkland Savasi sirasinda Turkiye nin diger NATO uyesi Birlesik Krallik i desteklemesidir TarihceTurkiye Arjantin ilikiskilerinin baslangici Osmanli doneminde Arjantin e dogru yapilan yogun goc hareketiyle baslamistir Bu donemde Arjantin sadece Osmanli Devleti nden degil dunyanin bircok bolgesinden yogun bir sekilde goc almaktaydi Arjantin cografyasinin genis olmasina karsin ulke nufusunun azligi tarimsal faaliyetlerin yeterince yapilamamasina neden olmustur Ayrica Ispanyollarin bagimsizlik sonrasi ulkelerine donmeleri kalifiye insan ihtiyacini dogurmustur Bunlar Arjantin goc politikalarini etkileyen temel nedenler olmaktadir Iki ulke arasindaki siyasi iliskileri baslangici 21 Temmuz 1870 yilinda Arjantin in Paris elcisi Balkari nin Osmanli devletinin Paris elciligine yazdigi bir mektupla baslamistir Mektupta Balkari Arjantin in Osmanli ulkesinin cesitli sehirlerinde konsolosluk acmak ve iki ulke arasinda dostluk ve ticaret baglaminda bir anlasma yapilmasi gerekliligini iletmistir Osmanli Devleti nin muspet yanit vermesiyle iki ulkenin Paris elcileri de bu konuda calismaya baslamislardir Arjantin in Ispanya ile yapmis oldugu anlasma metni bazi duzenlemelerle tekrar hazirlanmis 1872 yilinda imzalanan antlasmayla iki ulke arasindaki resmi bag kurulmustur Anlasma metninin ilk kisminda iki ulkenin mutemadiyen dost kalacagi belirtilmis ihracat ve ithalatta odenecek vergi kosullarinin esit olacagi iki ulke vatandaslarinin can mal ve mulkleri diger ulke icerisinde korunacagi kabul edilmistir Anlasma dostane iliskiler ticari haklarin korunmasi ic hukuk kurallarina saygi ve vatandaslarin haklarinin guvencesi cercevesinde olusturulmustur Son olarak anlasmanin 10 yil yururlukte kalacagi belirtilmistir 11 Haziran 1910 da Osmanli Imparatorlugu ve Arjantin Cumhuriyeti konsolosluk iliskileri konusunda bir anlasma imzaladilar ve metin her iki parlamento tarafindan da onaylanmadan once buyukelci degisimi yapildi Arjantin kongresi risaleyi sadece 2 Eylul 1911 de onaylayan 8184 sayili yasayi onayladi Emir Emin Arslan Osmanli Imparatorlugu nun Arjantin deki ilk ve tek konsolosu olacakti cunku 1914 te Bab i Ali Arslan i gorevden aldi ve Alman Konsoloslugu Arjantin deki Osmanli cikarlarinin temsilini ustlendi Cumhuriyet doneminde 1926 yilinda imzalanan ancak 1936 yilinda uygulamaya gecirilebilen dostluk anlasmasiyla diplomatik iliskiler tekrar saglanmistir Fakat sonraki yillarda uzun bir donem ikili iliskiler pasif kalmistir 1992 yilinda Carlos Menem in Turkiye yi ziyaret etmesi 1995 yilinda ise Suleyman Demirel in Arjantin e ziyarete gitmesi iliskileri tekrar hareketlendirmistir 2013 yilinda Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan olimpiyat secimleri vesilesiyle Arjantin i ziyaret etmistir 2014 yilinda Turkiye ile Arjantin Parlamentolari arasinda dostluk grubu olusturulmustur Son ikili gorusme 2018 yilinda yapilan G 20 zirvesi vesilesiyle Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan in Arjantin i ziyareti sirasinda gerceklesmistir Ermeni Kirimi nin taninmasi Iki ulkenin de iliskilerini olumsuz etkileyen durum Arjantin in Ermeni Kirimiʼni soykirim olarak tanimasidir 2010 yilinda Recep Tayyip Erdogan in Basbakan sifatiyla gerceklestirdigi Latin Amerika seyahatinde Arjantin le siyasi bir kriz yasanmasina neden olmustur Basbakan in Arjantin gezi programinda Buenos Aires te Ataturk Bustu acilisi gerceklestirilecekti fakat Arjantin de bulunan Ermenilerin tepki gostermesi bust acilisinin otonom Buenos Aires yonetimi tarafindan iptal edilmesine sebep oldu Federal hukumetin bir sey yapamamasi uzerine Basbakan Arjantin deki tum programini iptal ederek seyahatlerine Sili den devam etmistir Bir baska ornekte ise Lamer le Latin Amerika ulkelerinde 1915 Osmanli Imparatorlugu nun En Uzun Yuzyili baslikli konferanslar duzenlenmekteydi Bu konferanslar Kolombiya Sili Bolivya Paraguay Kosta Rika gibi kita ulkelerinde gerceklestirildikten sonra 20 22 Mart tarihlerinde Arjantin de yapilmasi planlandi Ancak Ermenileri tepki gostermesi universitelerin geri cekilmesine yol acti ve programi iptal etme durumuna gelindi Arjantin deki Los Turcos larin devreye girmesiyle Arjantin Islam Merkezinde gerceklesen sempozyum ulkedeki Ermeni faaliyetlerini ve etkinligini gosteren onemli bir olay olmustur Turkiye nin Arjantin buyukelcileriBuyukelci Gorev Baslangici Gorev Bitisi1936 19451946 19501952 19551957 19601960 19621962 19641964 19681968 1971Haluk Sayinsoy 1971 1976Ismail Soysal 1976 1980Ali Binkaya 1980 1983Pertev Subasi 1983 1985Gunduz Tuncbilek 1985 1989Semih Belen 1989 1991Aydin Tosun 1991 1994Sencar Ozsoy 1994 1998Erhan Yigitbasioglu 1998 2002Sukru Tufan 2002 2006Hayri Hayret Yalav 2007 2010Metin Husrev Unler 2011 20122012 2016Meral Barlas 2016 2018Sefik Vural Altay 2018Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Relations of Argentina and Turkey ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur en Turkiye nin dis iliskileriKaynakca a b Turkiye Arjantin Ikili Iliskileri 28 Aralik 2008 6 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Haziran 2010 Falkland Islands sovereignty dispute 7 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2014 Sami Cihan Cingoz Osmanli Arjantin Iliskileri Yayimlanmamis Yuksek Lisans Tezi Suleyman Demirel Universitesi SBE 2013 s 49 Sistema Argentino de Informacion Juridica SAIJ 18 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mart 2017 TBMM https www tbmm gov tr develop owa dostluk gruplari ulkeler pUlkeNo 4 amp pTip 11 Arjantin le Ataturk bustu krizi NTV 30 Mayis 2010 23 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Haziran 2010 Erdal Sen 31 Mayis 2010 Rio de Janerio Zaman 6 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2010 Tugrul Cam Ermeni tehditleri Arjantin deki konferansi iptal ettirdi Anadolu Ajansi https www aa com tr tr dunya ermeni tehditleri arjantindeki konferansi iptal ettirdi 1097452