Arnold Çikobava (Gürcüce: არნოლდ ჩიქობავა) (14 Mart 1898 - 5 Kasım 1985), Nikolay Marr'ın tartışmalı Yafetik teorisinin en aktif eleştirmenlerinden biri olarak tanınan Gürcü kafkasolog, dilbilimci ve filolog.
Arnold Çikobava | |
---|---|
Doğum | 14 Mart 1898 Saçikobavo, Kutaisi Guberniyası, Rusya İmparatorluğu |
Ölüm | 5 Kasım 1985 (87 yaşında) Tiflis |
Milliyet | Gürcü |
Meslek | Akademisyen, dil bilimci, filolog |
İmza | |
Çikobava, Gürcistan'nın batısındaki Megrelya bölgesinin Saçikobavo köyünde doğdu. 1922'de Tiflis Devlet Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra 1926-1933 yılları arasında doçent ve 1985'teki ölümüne kadar profesör olarak çalışmıştır. 1933-1960 yılları arasında Kafkasya Araştırmaları Bölümü'ne, 1936 ve 1985 yılları arasında Tiflis Dilbilim Enstitüsü'nün İber-Kafkas dilleri bölümüne başkanlık etmiştir. 1950 ve 1952 yılları arasında Çikobava'nın başkanlık ettiği enstitüye onun adı verilmiştir. 1941'de Gürcistan Bilimler Akademisi'nin kurucu üyelerinden biri oldu ve 1950-1963 yılları arasında akademinin başkanlığını yaptı. Yaptığı çalışmalarla Sovyetler Birliği ve uluslararası kurumlarca verilen birçok ödül ve unvanın sahibi oldu. Gürcüce sözlükler ve Kafkas dillerinin yapısı ve tarihi üzerine eserler yazdı.
Bununla beraber Çikobava'nın tanınması, Marr'ın ortaya attığı ve bir süredir Sovyet akademisyenler tarafından resmi bir ideoloji gibi benimsenen spekülatif dilbilim teorisine yönelik eleştirileriyle olmuştur. Marr'ın teorisine karşı olanların çoğu Sovyet yetkililerinin baskılarından dolayı sesini duyuramıyordu. Bununla beraber, Çikobava, Gürcistan Merkez Komitesi Birinci Sekreteri Kandid Çarkviani ile olan dostluğundan yararlanarak Marr'ın hipotezlerine yönelik eleştirilerine devam etmiştir. Sonunda raporunu Josef Stalin'e göndermiş; 1950'de bizzat Stalin ile tanışmıştır. Kısa süre sonra Stalin, ünlü Pravda dilbilim makalesinde Marr'ın teorisini kınamıştır (makalenin yazarı büyük olasılıkla Çikobava idi).
Oysa Çikobava, Marr'ın ileri sürdüğü "Kolhuri" (კოლხური) ve "Zanuri" (ზანური) terimlerini politik açıdan değil, dilbilim açısından eleştirmiştir. "Kolhuri" ve "Zanuri"nin göreceli kavramlar olduğunu, çünkü bu şekilde adlandırlan dili oluşturan Megrelce ve Lazca diyalektlerin var olmasına karşın, dilin kendisinin var olmadığını belirtmiştir. Kıyaslama açısından da Gürcü dili ile diyalektlerini ("Pşauri", "Kahuri", "Guruli"...) vermiştir. Gürcücenin diyalektler günümüzde varlığını sürdürürken, bu diyalektlerin oluşturduğu dilin kendisinin de var olduğunu söylemiştir.
Çikobava Tiflis'te 87 yaşında öldü. Tiflis Devlet Üniversitesi'nin arazisine gömüldü.
Kaynakça
- ^ Mikaberidze, Alexander (ed., 2007), Chikobava, Arnold 28 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Dictionary of Georgian National Biography. Accessed on July 3, 2007.
- ^ Dahrendorf, Ellen (2005), The Unknown Stalin, p. 205. I.B.Tauris, .
- ^ Smith, Graham (1998), Nation-building in the Post-Soviet Borderlands: The Politics of National Identities, p. 178. Cambridge University Press, .
- ^ (Hazırlayanlar) Rusudan Amirecibi-Mullen (editör), Nana Danelia, İnga Gundua, კოლხური (მეგრულ-ლაზური) ენა, Tiflis, 2006, s. 15 19 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ISBN: 99940-61-43-7
Dış bağlantılar
- Arnold Chikobava Gürcistan Bilimler Akademisi Dilbilim Enstitüsü10 Şubat 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Arnold Cikobava Gurcuce არნოლდ ჩიქობავა 14 Mart 1898 5 Kasim 1985 Nikolay Marr in tartismali Yafetik teorisinin en aktif elestirmenlerinden biri olarak taninan Gurcu kafkasolog dilbilimci ve filolog Arnold CikobavaDogum14 Mart 1898 1898 03 14 Sacikobavo Kutaisi Guberniyasi Rusya ImparatorluguOlum5 Kasim 1985 87 yasinda TiflisMilliyetGurcuMeslekAkademisyen dil bilimci filologImza Cikobava Gurcistan nin batisindaki Megrelya bolgesinin Sacikobavo koyunde dogdu 1922 de Tiflis Devlet Universitesi nden mezun olduktan sonra 1926 1933 yillari arasinda docent ve 1985 teki olumune kadar profesor olarak calismistir 1933 1960 yillari arasinda Kafkasya Arastirmalari Bolumu ne 1936 ve 1985 yillari arasinda Tiflis Dilbilim Enstitusu nun Iber Kafkas dilleri bolumune baskanlik etmistir 1950 ve 1952 yillari arasinda Cikobava nin baskanlik ettigi enstituye onun adi verilmistir 1941 de Gurcistan Bilimler Akademisi nin kurucu uyelerinden biri oldu ve 1950 1963 yillari arasinda akademinin baskanligini yapti Yaptigi calismalarla Sovyetler Birligi ve uluslararasi kurumlarca verilen bircok odul ve unvanin sahibi oldu Gurcuce sozlukler ve Kafkas dillerinin yapisi ve tarihi uzerine eserler yazdi Bununla beraber Cikobava nin taninmasi Marr in ortaya attigi ve bir suredir Sovyet akademisyenler tarafindan resmi bir ideoloji gibi benimsenen spekulatif dilbilim teorisine yonelik elestirileriyle olmustur Marr in teorisine karsi olanlarin cogu Sovyet yetkililerinin baskilarindan dolayi sesini duyuramiyordu Bununla beraber Cikobava Gurcistan Merkez Komitesi Birinci Sekreteri Kandid Carkviani ile olan dostlugundan yararlanarak Marr in hipotezlerine yonelik elestirilerine devam etmistir Sonunda raporunu Josef Stalin e gondermis 1950 de bizzat Stalin ile tanismistir Kisa sure sonra Stalin unlu Pravda dilbilim makalesinde Marr in teorisini kinamistir makalenin yazari buyuk olasilikla Cikobava idi Oysa Cikobava Marr in ileri surdugu Kolhuri კოლხური ve Zanuri ზანური terimlerini politik acidan degil dilbilim acisindan elestirmistir Kolhuri ve Zanuri nin goreceli kavramlar oldugunu cunku bu sekilde adlandirlan dili olusturan Megrelce ve Lazca diyalektlerin var olmasina karsin dilin kendisinin var olmadigini belirtmistir Kiyaslama acisindan da Gurcu dili ile diyalektlerini Psauri Kahuri Guruli vermistir Gurcucenin diyalektler gunumuzde varligini surdururken bu diyalektlerin olusturdugu dilin kendisinin de var oldugunu soylemistir Cikobava Tiflis te 87 yasinda oldu Tiflis Devlet Universitesi nin arazisine gomuldu Kaynakca Mikaberidze Alexander ed 2007 Chikobava Arnold 28 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dictionary of Georgian National Biography Accessed on July 3 2007 Dahrendorf Ellen 2005 The Unknown Stalin p 205 I B Tauris 1 85043 980 X Smith Graham 1998 Nation building in the Post Soviet Borderlands The Politics of National Identities p 178 Cambridge University Press 0 521 59968 7 Hazirlayanlar Rusudan Amirecibi Mullen editor Nana Danelia Inga Gundua კოლხური მეგრულ ლაზური ენა Tiflis 2006 s 15 19 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 99940 61 43 7Dis baglantilarArnold Chikobava Gurcistan Bilimler Akademisi Dilbilim Enstitusu10 Subat 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde