Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Nisan 2011) |
Bu madde olması gerekenden az içermektedir veya içermemektedir. (Aralık 2023) |
Aromaterapi
Tarihi
Yaklaşık 6000 yıllık bir geçmişe sahip olan aromaterapinin ilk olarak mumya yapımında eski Mısır uygarlığı tarafından kullanıldığı bilinmektedir. Aynı çağlarda, eski Çin uygarlığı tarafından da aromaterapi yağları ve bitkileri tanrıya olan şükranın bir ifadesi olarak kullanılmaktaydı. Aromaterapinin tedavi ve güzellik maksadıyla kullanımı ise ilk olarak eski Yunan medeniyetlerinde ortaya çıkmıştır. Roma İmparatorluğu devrinde aromaterapi banyo sonrası masaj teknikleriyle kullanım alanı buldu. Eski Romalılar aromaterapi yağlarını eski Arap ve Hint medeniyetlerinden getirtiyorlardı. Günümüzde kullanıldığı şekliyle modern aromaterapinin babası en:Dr.René-Maurice Gattefossé’dur.
Esasen bir koruyucu hekimlik sistemi olan Aromaterapi’nin kullanım alanı günümüzde kaybolmaya yüz tutmuş olmakla birlikte bitkisel yağların geniş iyileştirici etkileri halen bilinmekte ve kabul edilmektedir.
Bitkilerin -kabuk, yaprak, çiçek, meyve, tohum, sap, kök gibi- farklı yerlerinden çeşitli yöntemlerle elde edilen güzel kokulu yağlar uçucu özellik taşırlar. Bu şekilde atmosferde de buharlaşmış olarak mevcutlardır. Yağlar, pek çok bitkiye verdikleri koku ile karakter katan, kimyasal oluşumlardır.
Bitkisel yağlar bitkilerin özlerini oluşturmakla birlikte, adlarında belirtilenin aksine her zaman yağ içermek durumunda değillerdir. Bitkilerdeki yağların canlı hayatındaki yerleri çok iyi anlaşılmış olmamakla birlikte, hayvan hayatı açısından çekici/itici olarak önemli oldukları, kısmen bitkinin kendi bağışıklık sistemini oluşturduklar bilinmektedir.
Bitkisel yağlar yanıcı olup, alkol ve sabun içinde erir ancak su içinde ancak %20′ye kadar eriyebilirler.
Aromatik kokuların yüzyıllardır doğal/bitkisel tedavi alanında kullanılmakta olması dolayısıyla, aromaterapinin bitki/şifalı ot uygulamalarının bir branşı olduğu düşünülebilir. Ancak şifalı ot ile tedaviyi aromaterapiden ayıran temel farklılıklar vardır. Aromaterapi kapsamında kullanılan yağlar, şifalı bitki tedavisinde kullanılan bitkilerden kat kat fazla kuvvetlidirler (Yaklaşık olarak 1 ton gül yaprağından ancak 250 gr. Gül yağı çıkartılabilmektedir) ancak buna rağmen pek çok aktif maddeyi de içermezler. Bu nedenle, aromaterapide kullanılan bitkisel yağın, aynı bitkinin şifalı ot tedavisinde kullanılanına göre farklı özellikler taşıması normaldir. Aromaterapide kullanılan yağlar, aynı bitkinin kurusundan 75-100 kat daha fazla kuvvetlidir.
Aromaterapinin başlıca dayanağı gül, yasemin ve lavanta bitkilerinden elde edilen yağlardan oluşmaktadır.
Argümanlar ve etkinlik
Aromaterapik uygulamalar hastalığa tek başına çare bulmaktan öte, vücut ve ruh sağlığı için geniş kapsamlı bir etkileşim üzerinden tedavi öngören uygulamalardır.
Vücut ve ruh, aromaterapide bir bütün olarak ele alınır ve herhangi birinde meydana gelen bir rahatsızlık veya düzensizliğin diğeri üzerinde de olumsuz etkiler oluşturacağı kabul edilir. Organizmada dengeyi amaçlayan aromaterapi, vücut ve zihni uyarmak yoluyla kendi kendini desteklemesi ve iyileştirmesi esasına dayanır.
Bu kapsamda, her hastanın kendine özgü bir hastalık seyri ve dolayısıyla kendine özel bir aromaterapik uygulaması varolmaktadır. Bu şekilde, iki ayrı kişide görülen aynı hastalığın tedavisi birbirinden farklılıklar gösterebilmektedir. Standart tedavi usulleri aromaterapi için de varsayılmakla birlikte, bu şekildeki uygulamalar hastalığa ait göstergeleri bastıracak ancak hastalığın ortaya çıkmasını engelleyemeyecektir.
Aromaterapi, hastalığın seyrine yönelik doğru yağların birleşimi ile oluşan bir tedavi öngörse de, bu tedavinin kapsamı sadece ele alınan hastalığın tedavisine yönelik olmakla kısıtlanmamakta, aynı şekilde hastayı etkileyebilecek çevresel (stres, çevresel kirlilik, diet, spor, vb.) faktörler de göz önünde bulundurulmaktadır.
Aromaterapi, bilgi ve beceri ile uygulandığında güvenilir ve zararsız bir destekleyici tedavi şeklidir. Ancak, bazı bitki türlerinin yağlarının oldukça zehirli olduğu unutulmamalıdır. Örneğin, bir çay kaşığından bile az miktarda okaliptus yağının ağız yolula alınması muhtemel ölüme sebebiyet verecektir. Zehirli olmayan ölçülerde bile aromaterapi esaslarına uygun olarak kullanılmayan bazı yağlar, organizmaya zarar verebilir.
ABD'nin Ohio devlet üniversitesinde Dr.Janice Kiecolt-Glaser ve ekibinin araştırmaları Aromaterapi'nin etkisiz olduğunu göstermiştir.[]
Uygulama şekilleri
Vücut ve Saç Bakımı
Banyo: Banyo suyunuzun içine 10-15 damla kadar yağ damlatınız. Bitkisel yağların suda erimesi zor olduğundan iyice karıştırınız ve suda karışmadan toplanan yağların cildinize direkt temasını önleyiniz. Yağların göz ile temasını engelleyiniz.
Sabun: Doğal Aromaterapi sabununu her gün kullanabilirsiniz. Bunun dışında sıvı sabun uygulamaları için, 100 gr sıvı sabuna yaklaşık 20 damla yağ karıştırınız. Kullanmadan önce iyice çalkalayınız.
Vücut/Masaj Yağı veya losyonu : 30 gr. taşıyıcı yağa (zeytinyağı, jojoba, ayçiçeği yağı gibi) 15 damla bitkisel yağ (lavanta, papatya, yasemin gibi) karıştırarak masaj şeklinde uygulayınız.
Koku: Taşıyıcı yağ ile karıştırılmış bitkisel yağları dirsek içi, boyun, diz gibi bölgelere birer damla uygulayarak parfüm şeklinde kullanabilrsiniz.
Şampuan: 30 gr. şampuan içine 12 damla bitkisel yağ karıştırarak saç diplerine masaj yaparak yıkayınız.
Saç Fırçası: 3 damla bitkisel yağı saç fırçanıza/tarağınıza sürerek saçlarınızı tarayınız.
Yüz yağ/kremi: 30 gr. yağ veya yüz kremine 8 damla bitkisel yağ karıştırarak kullanabilirsiniz.
Kompres: Bir kase sıcak su içine 5 damla bitkisel yağ ilave ederek karıştırınız, karışım içinde ıslattığınız bezi sıkarak vücudunuz üzerine sararak uygulayınız.
Ev/Çevre Temizliği
Oda/Araba Kokusu : 50 gr. temiz su içine 15 damla kadar bitkisel yağ karıştırarak sprey şeklinde odanız/arabanızdaki kötü kokuları doğal yoldan giderebilirsiniz.
Tuvalet Kokusu : Sifon suyuna 2-3 damla bitkisel yağ karıştırarak tuvalet kokusu olarak kullanabilirsiniz.
Aromaterapi Kaseleri : Mum veya elektrikli aromaterapi kasesi içine damlattığınız bitkisel yağ buharlaşarak bulunduğu ortamdaki kötü kokuları giderecektir.
Aromaterapi Taşları : Aromaterapi taşları üzerine damlatılan bitkisel yağlar odanıza hoş koku verecektir.
Aromaterapi Mumları : Aromaterapi mumları odanıza hafif ve hoş bir koku verecektir.
Aromaterapi ve Uygulamasına Yönelik Güvenlik Esasları
Aromaterapi güvenli ve doğal bir destekleyici tedavi şekli olmakla birlikte, kullanılan yağların organizma üzerindeki etkileri dolayısıyla ancak belirli kurallara uygun olarak uygulanması durumunda güveni olacaktır.
Aromaterapik yağların kalp ritmini arttırabileceği, tansiyonu yükseltip/azaltabileceği, kadınlarda adet kanamasını arttırabileceği, düşüklere sebebiyet verebileceği ve daha pek çok özelliği göz önünde bulundurulduğunda, aromaterapinin sadece bilinçli bir şekilde kullanımı öngörülebilir. Burada da aromaterapi konusunda ihtisas sahibi bir hekimin önerileri doğrultusunda kullanımı önem arz etmektedir. Eğer bitkisel yağların güzel kokularına kapılarak organizma üzerindeki olası etkilerini göz ardı ederseniz, o takdirde oldukça riskli bir durumla ve hatta hayati tehlike ile karşı karşıya olduğunuz konusunda dikkatinizi çekmek isteriz.
Genel anlamıyla aşağıdaki hususlar dikkate alınmalıdır;
1) Özellikle hamilelik sürecinde ve çocuklara karşı çok dikkatli kullanılmalıdır.
2) Bazı yağlar oldukça tahriş edici olabildiğinden cilde yönelik uygulamalarda dikkatli olunmalıdır.
3) Herhangi bir ilaç kullanım süresince aromaterapik yağ kullanılmamalıdır. Zira, aromaterapik yağlar kullanılan ilacın etkilerini yok edici veya arttırıcı etki gösterebilirler.
4) Bitkisel yağlar organizma açısından zehirleyici olabilirler. Öncelikle karaciğer ve böbreklerle ilgili riskli durumlar ortaya çıkabilir. Zehirleyici özellikleri dolayısıyla kullanım süreleri, kullanım şekilleri ve dozajları oldukça önemlidir.
5) Astım ve benzeri rahatsızlıkları olanlar tarafından aromaterapi solunum yoluyla uygulanmamalıdır.
6) Bitkisel yağlar hiçbir şekilde ve ne sebeple olursa olsun, gözlere tatbik edilmemelidir.
7) Aromaterapik bitkisel yağlar alerjik bünyelerde dikkatle uygulanmalıdır.
8) pek çok bitkisel yağ, ciltte güneşe karşı hassasiyet durumu doğurabilir. Bu durum, ciltte güneş yanıklarına sebebiyet verecektir. Bu tür yağların kullanımı sonrasında asgari 12 saat güneşe çıkılmamalıdır.
9) Kafur, karabiber, okaliptüs ve pek çok nane çeşidi diğer tedavilerin etkilerini yok edeceğinden, diğer bir tedavi şekli sürecinde aromaterapi’den uzak durulması gereklidir.
10) Aromaterapi sonrası oluşabilecek sersemlik hissi sonucunda araç, iş makinaları vb. aletlerin kullanımı sakıncalıdır.
11) Gereğinden uzun süre uygulanan solunum yollu aromaterapik tedavi baş ağrısı, kusma ve baş dönmesine yol açabilir.
12) Pek çok migren çeşidi için geçerli olmak üzere, migren atakları sırasında aromaterapik tedavi uygulanması, durumu daha da kötüleştirebilir.
13) Yeni ve/veya erken doğan/prematüre bebeklere aromaterapi kesinlikle uygulanmamalıdır.
14) Bitkisel yağlar çocukların erişiminden uzak, kilit altında muhafaza edilmeli ve kesinlikle ağız yoluyla alınmamalıdırlar.
15) Evde muhafaza edilen aromaterapik yağ şişeleri etiketlenmeli, damlalıklı bir şişe ve çocuklar tarafından açılamayacak bir kapak ile emniyete alınmalıdırlar.
16) Aromaterapik yağların ağız yoluyla alınması durumunda en kısa sürede tıbbi müdahale gereklidir. Müdahalede bulunan doktora hangi aromaterapik yağın alındığının bildirilmesi faydalı olacaktır.
17) Aromaterapinin doktor kontrolü altında kullanımında bebekler, yetişkinler ve yaşlılar için farklı dozlar gereklidir. Bazı yağlar ise aromaterapi sırasında kesinlikle kullanılmazlar.
18) Bergamot, greyfurt, limon, ağaçkavunu, portakal, turunç ve melekotu gibi yağlar fotosensitiviteyi (güneşe karşı duyarlılık) arttıracağından güneşte veya solaryum’da kullanılmamalıdır.
19) Yüksek tansiyonu olan kişilerce biberiye kullanılmamalıdır.
20) Sara/epilepsi rahatsızlığı bulunan kişilerde rezene, ökaliptus ve kekik kullanılmamalıdır.
21) Diyabet rahatsızlığı olan kişilerde okaliptus, ıtır ve limon kullanılmamalıdır.
22) Karanfil, fesleğen, yalancı mirha, ardıç, biberiye, tatlı mercangüç, oğulotu, adaçayı, rezene, anason, servi, yasemin, hardal, karaturp, ingiliznanesi, kekik ve melisa gibi yağlar hamilelik süresince kesinlikle kullanılmamalıdır.
23) Anason, hintlimonu, havuç tohumu, tarçın, karanfil, kekik ve kafur gibi yağlar diğer bir yağ ile karıştırılarak seyreltilmeden, saf olarak kullanılmamalıdır.
24) Tarçın ve karanfil yüz bölgesinde kullanılmamalıdır.
25) Fesleğen, rezene, hintlimonu, biberiye, limon verbena ve diğer asitli yağlar hassas icltlerde kullanılmamalıdır.
26) Aromaterapik yağlar ağız yoluyla alınmamalıdır.
27) Ateşli hastalıklar ve ateş, deri veya eklem iltihapları, bilinmeyen kaşıntı ve kızarıklıklar, ödem ve şişmeler, bilinmeyen iltihaplı durumları, yaralar, Spor yaralanmaları ve burkulmalar, kas yırtılmaları veya bağdokusu zedelenmeleri, kemikler kırıkları, açık yaralı yanıklar, varisler, kanser türleri ve ameliyat sonralarında tedavi maksadıyla aromaterapi uygulanmamalıdır.
Aromaterapi ve Psikolojik Etkileri
Aromatik maddeler, çok eski zamanlardan beri psikolojik etkileri için kullanılmıştır. Birçok kayıt, bu maddelerin gerek parfüm olarak, gerekse Mezopotamya, Mısır, Yunan ve Roma uygarlıklarına ait dini törenler ile tarih boyunca günümüze kadar gelmiş olan çeşitli kullanım alanlarına tanıklık etmektedir. Aromatik maddeler oldukça uzun süredir cinsel çekicilik ya da dini duyguların uyandırılması için kullanılsa da, psikoloji ve koku arasındaki ilişki üzerine çok az modern araştırma mevcuttur.
Açıktır ki evrimsel olarak bakıldığında, koku, duyularımız içerisinde en ilkel ancak en önemli olanıdır. Ceninde koklama sistemine ait hücreler beyin hücrelerinden daha önce gelişirler ve koku alma sinirleri vücutta yenilenmeye uğrayan tek sinir hücreleridir.
Bu ve bununla birlikte diğer birçok anatomik özelliği, bu duyunun ruhsal durum ile sıkıca bağlı olmasını sağlar. Koklama; beyinle dış dünya arasındaki en doğrudan bağlantıdır. İçgüdü, ruh hali, hafıza, duygular ve de hormonal sistem ile de yakından ilişkilidir.
Kokuların ruhsal durumumuzu etkilediği hepimiz tarafından bilinir.
Bazı kokular zevk verir, bazıları sadece birini etkilerken, diğerleri duyguların belli belirsiz gölgelerini çağrıştırır, bir kısmı bir anının canlanmasını sağlarken, bazı kokular refleks uyarısı nedeni ile korkunç olabilir ve hatta kusmaya yolaçabilir.
Cinsel açıdan çekici hoş kokulu kimyasalların-pheromene- hayvan yaşamında-insan da dahil- genellikle de bilinçaltı etkilerinin varlığının keşfi bilimsel tutuculara bile kokunun davranış ve duygularda güçlü bir etkisinin olduğunu gösterdi. Ancak, pheremone ile yapılan araştırmalar aromaterapiyi bilimsel olarak uygulamak isteyenlerin önüne önemli engellerden birini çıkardı.
Bu maddelere tepkiler evrensel değildir- bazılarını cinsel olarak uyarırken, bazıları üzerinde hiçbir etkisi olmayabileceği gibi, bazılarında cinsel isteği ve kuvveti azaltıcı olabilir, bazıları ise kokuyu hiç fark edemeyebilir.
İşte bitkisel yağların psikolojik ve duygusal açıdan kullanımının karmaşıklığı ve zorluğu burada yatmaktadır- aynı kokuya maruz kalan kişilerin koklama aygıtının fizyolojik yeterliliğinden bağımsız olarak, bireysel tepkiler hem bireyin farklı yaşam deneyimlerinin koku-duygu reflekslerine yansıması, hem de doğuştan sahip olunan farklı eğilimler nedeni ile farklılık gösterecektir.
Ancak, aromaterapist psikolojik tepkilerin, fizyolojik olanlar gibi genellikle birbirinden küçük nüanslarla -sadece bazı durumlarda kökten farklılıklarla- ayrılacağını bilir. Bu, pratikte bitkisel yağları tedavisinde kullanan terapistin belli bir rahatsızlık için belli bir tedavi yöntemini benimsemesi yerine, her bireyin özgün psikolojik ve fizyolojik farklılığının bilincinde olmasını gerektirir.
Belli ruhsal durumları etkileyen bitkisel yağlar için basit ve genel kurallar yoktur. Bu kişiye bağlı olarak farklı etkilerin gözlenebileceği gerçeğini öne çıkarmaktadır. Aşağıda verilen liste bu husustaki genellemelerden ibarettir.
Her ne kadar, bitkisel yağların fizyolojik etkilerinin belirlenmesi zor da olsa, fiziksel problemleri gidermede psikolojinin etkisi gözden kaçırılmamalıdır. Olumlu ya da olumsuz ruhsal durumların kişilere etkisi, bu yazının konusu olmamakla birlikte, diğer alternatif terapilerin aksine ruhsal durumun çok nadir olarak fiziksel bir sorunun tek kaynağı olduğunu düşünülmektedir. Yine de olumsuz ruhsal durumun iyileşmeyi yavaşlatabileceği, olumlu bir ruh halinin de iyileşmeye önemli faydaları olduğuna inanılmaktadır. Aromaterapist doğru kullanılan bitkisel yağların ruhsal etkilerini, bitkisel yağların masaj yolu ile sağlanan fiziksel etkileri ile birleştirerek güçlü bir tedavi oluşturabilir.
Bitkisel Yağların Psikolojik Etkileri
: Melekotu heyecan ve ruhsal stresi, akıl ve duygu dengesi hissi vererek teskin eder.Kaçılan problemler ile uğraşmaya motive eder.
: Canlılık hissi verir.
: Güçlendirici, uyarıcı bir yağ olan fesleğen konsantre olma zorluğu çekenler, dikkati kolayca dağılanlar, kararsızlık ve disipline olma zorluğu içinde olanlar için faydalıdır. Duygusal açıdan kırılgan olanlara güç verir ve düzenleyici olarak depresyon, endişe, histeri ve ruhsal yorgunluk tedavisinde kullanılır.
: Hafif bir uyuşturucu olan defnenin yatıştırıcı etkisi vardır.
: Asilbentin rahatlatıcı, iyileştirici ve yatıştırıcı bir etkisi vardır. En çok yalnızlık, üzüntü, endişe içinde olanlara faydalıdır. Endişelerden kurtulmaya yardımcı olur ve kendine güveni sağlar.
: Moral yükseltici ve sakinleştirici bir yağ olan bergamot, öfke ve hayalkırıklığını giderir, özellikle endişe ile oluşmuş depresyonda mükemmel sonuç verir.
: Uyarıcı bir yağ olan huş dinçlik verir ve ruhu canlandırır.
: Hayal kırıklıklarında dayanma gücü verir ve zihnin karar vermesini güçlendirir.Duygusal etkilere kayıtsız olan kişilerin daha sıcak bir ruh haline geçmelerini sağlar.
: Zihinsel ve duygusal durgunluğa faydalı bir yağdır. Zihni uyarır, düşüncelerden uzaklaştırır, durağan duyguları uyandırır, bedeni ve zihni dengeler.
: Kafur ruhu dengeleyerek, özellikle duygusal depresyonla birleşmiş gerilimi yatıştırır ve kayıtsızlıktan uzaklaştırır.
: Duygulara sıcaklık veren bir yağdır. Kendini kaybolmuş gibi hissedenlere yeni bir enerji hissi verir. Gerilim ve yorgunluktan uzaklaşma sağlar.
: Fiziksel etkisi gibi, havuç zihin için de berraklaştırıcıdır.
: Gerilimleri yatıştırır. Genellikle meditasyon aracı olarak kullanılır.
: Fiziksel ve ruhsal bir rahatlatıcı olan papatya, depresyon, korku, histeri ve gerilimi yatıştırır. Endişe içinde olanlar için yatıştırıcıdır. Tedirginlik, huzursuzluk,öfke ve sabısızlık durumlarında sükûnet verir.
: Zindeleştiren bir yağ olan tarçın, yorgunluk ve güçsüzlük durumlarında faydalıdır.
en:CITRONELLA : Ruhu canlandıran bir yağ olan citronella, depresyonda olanlar için faydalıdır.
en:CLARY TOHUMU : Zihin ve düşünce ile ilgili birçok rahatsızlıkta kullanılır. Normalden fazla aktif çalışan zihinlerde görülen zorlanma, aynı rüyaları görme, sinirsel zayıflık, karmaşık düşünce hissi, aşırı heyecan, panik ve klostrofobi durumları clary tohumuna hızla cevap verir. Kişilerin yaşamlarındaki problemlere daha geniş bir perspektiften bakmasına yardımcı olur, neşesizlik, depresyon ve kendine acıma eğilimi içinde bulunanların yüreklendirilmesinde yardımcı olur.
: Zihni uyarıcı bir yağ olan kişniş, duyguları canlandırır ve ruhu tazeler. Hafızaya yardımcıdır.
: Kimyon yağı zihinsel işlemleri uyarıcı, güçlü bir düzenleyicidir.
: Rahatlatıcı bir yağ olan selvi, depresyonun hem acı hem de öfke, tedirginlik, aşırı konuşma şeklinde ortaya çıkan diğer yönünü iyileştirir. Büyük ve ani değişikliklerde, kişinin değişimi kabul etmesinde büyük destektir.
: Dereotu, kriz anlarında veya şok sonrasında olduğu gibi kişinin olaylara yenik düştüğü durumlarda kullanılır.
: Kişiye konsantrasyon ve zihin açıklığı sağlar. Enerjilerin dengesiz olduğu durumlarda kullanılır.
: Sıkıntılı zamanlarda güç ve cesaret verir. Stresli zamanlarda tepki olarak yeme sonucu oluşan oburluk ve alkolizm için kullanılır.
en:FRANKINCENSE : Zihinsel ve duygusal etkileri için çok eski zamanlardan beri kullanılan Frankincense, karışıklık içindeki zihne tutarlılık ve düzen sağlar. Kendini güvende hissetmeme, kendini eleştirme, disiplin eksikliği, şüphecilik, takıntılı olma, yorgunluk ve cesaret eksikliği gibi durumların hepsi, bu yağın sakinleştirici ve aynı zamanda canlandırıcı etkisinden fayda sağlayabilirler.Frankincense, uzun süreli acı durumlarında ve bir şekilde geçmişe takılmış ya da orada kaybolmuş gibi görünen insanlarda faydalıdır. Korkuların her cinsi – hafif endişelerden panik ataklara kadar-bu yağ ile bir rahatlamaya dönüşür ve kâbus, klostrofobi ve bilinmeyen şeylerden korkma durumları bu uygulamaya mükemmel cevap verirler.
en:GALBANUM : Devamlı değişen modları olan insanların özlerine dönmelerini sağlar.
: Sardunya, manik depressif eğilimli kişilerde, zihni yeniden dengeler ve içe/ dışa dönüklüğün aşırı uçlarını törpüler,endişe ve depresyonu yatıştırır. Genellikle kişilik olarak çok katı olanlar sardunyanın etkilerinden yararlanabilirler.
: Kafa karışıklığı, kıskançlık ve hayalkırıklığı gibi olumsuz düşünce durumlarında ilaç olarak kullanılır. Greyfurt, bu durumları yok eder ve canlandırıcı karakteri ile kararsızlık, sürüncemede bırakma ve geçmiş için kaygılanma durumlarında fayda sağlar. Manik ve depressif arasında gidip gelen durumlarda yardımcıdır.
en:GUIACWOOD : Meditasyon için de kullanılan Guiacwood rahatlık ve ruhaniliğe teslim olma duygusu verir.
: Nüfuz eden bir yağ olan çördükotu, bulanık zihne berraklık getirir. Gömülmüş duyguları odaklayarak duygusal acıyı azaltır.
en:IMMORTELLE : Şok, korku ve fobilerde faydalıdır.
: Yatıştırıcı ve canlandırıcı bir yağ olan yasemin, kendini uzak ve kopuk hisseden kişileri dünyanın daha gerçekçi bir görüntüsüne yakınlaştırır. Depresyon, üzüntü tedavisi ile güven aşılama, kayıtsızlık ve tembellikten sıyrılmanın sağlanmasında kullanılan ana maddedir. Duyguların bir yay gibi gerilerek, katılık, duygusal ifade eksikliği ve kıskançlık gibi belirtiler gösterdiği gergin durumlarda faydalıdır. Yasemin, endişeyi yatıştırır ve gelecek olaylardan korkanlara soğukkanlılık verir, aynı zamanda afrodizyak olarak da kullanılır.
: Bedene olan etkisi gibi, ardıç zihin için de uyarıcı, berraklaştırıcı ve destekleyicidir. Zihnin gereksiz bilgilerden arındırılmasına yardımcı olurken, aynı zamanda endişe, depresyon, hafıza kaybı ve duygusal tükenmişlik durumlarında fayda sağlar.
: Lavanta düzenleyici bir ilaçtır. Bir moddan diğerine atlayan duyguları dengeler, endişe, panik ve histeriyi yatıştırırken depresyon ve halsizlik durumlarında kişiye canlılık sağlar. Uykusuzluk için genel olarak faydalıdır ve manik-depresyon tedavisinde kullanılabilir.
: Yanan bir kalbi ve zihni yatıştırır, tazeler. Düşüncelere berraklık sağlar.
en:LEMONGRASS : Enerji verici bir yağ olan lemongrass ruhu canlandırır, zihne ve duygulara hareket verir ve zihni daha güçlü konsantrasyonlara yöneltir. Dış dünyalarından bağımsız olarak can sıkıntısı çekenler için faydalıdır.
: Derin ruhsal travmaların seçimidir. Acının yalnızlığında kaybolanları rahatlatır, endişe,hiperaktivite, gerilim ve histeri durumlarında zihni yatıştırır ve uykusuzluk vakalarında iyileştirici bir uyku alınmasına yardımcı olur.
: Yatıştırıcı ve canlandırıcı bir yağ olan Melissa, duygusal blokların kişinin acı çekmesinde etken olduğu durumlarda faydalı bir ilaçtır. Şok, panik, histeri için kullanılır ve aşırı duyarlı kişileri yatıştırır. Acı içindeki kişiler bu yağ ile olumlu bir bakış açısı kazanabilirler.
: Güçlendirici ve yatıştırıcı olan Mürrüsafi duyguların kızışarak kişiyi güçsüzlük, kayıtsızlık ve dürtü eksikliğine sürüklediği durumlarda kullanılır.
en:NIAOULI : Niaouli zihni uyarır, duyguları yeniden canlandırır ve konsantrasyonu sağlar.
: Enerjisi durgunlaşmış kişiler için yararlıdır. Kasvetli düşüncelerden ve can sıkıntısından arındırır, Olumlu bir bakış açısı sağlar ve enerji verir. Portakal yağı psikolojik gerilim ve strese karşı korunma sağlar.
: Psikosomatik rahatsızlıkların tedavisinde faydalı olduğu düşünülmektedir.
en:PALMAROSA : Kişiye canlandırıcı bir tazelik verir. Yatıştırır ve düşüncelere berraklık verir.
: Maydanoz, idrar akışını arttırıcı etkisi yanı sıra, aşırı yüklü zihinleri temizleme özelliği mevcuttur.
en:PATCHOULI : Dengeleyici bir yağ olan patchouli, nesnellik sağlar, espritüelliği arttırır, kararsızlık durumundaki zihne berraklık verir ve zihni karışık olanların akıllarını başına toplamasını sağlar. Endişeli olanları yatıştırırır.
: Etkileyici ve uyarıcı bir yağ olan nane, zihni yabancı konulardan arındırır, öfkeden uzaklaştırır, zihinsel yorgunluk ve depresyon durumlarında enerji ve dinçlik verir. Kişinin sinirsel heyecan nedeni ile titrediği durumlarda faydalıdır, sinirsel güçsüzlükte güç sağlar. Nanenin etkileyici kokusu, şok ve histeri durumunda kişiyi yatıştırır.
en:PETIGRAIN : Yatıştırıcı ve rahatlatıcı bir yağ olan Petigrain, bazı etkileri ile Neroliye benzer. Panik ve öfkeyi yatıştırır, depresyonda olanlara cesaret verir, zihni canlandırır, duygusal karışıklığı azaltır.
: Çoğu baharat yağı gibi, kişinin kendini keyifsiz hissettiği durumlarda faydalıdır. Canlandırıcı ve uyarıcıdır. Yorgunluk ve bitkinlik durumlarında zihinsel enerjiyi arttırır.
: Yorgun zihni güçlendirir ve canlandırır.
: Özelliklere kadınlara faydalı olan güçlü bir ilaçtır. Geçmişte kaybolmuş, duygularına aşırı bağlı, kendilerinin çok farkında olanlar ya da aşırı derecede ben-merkezli olan kişiler için faydalıdır. Üzüntü ve pişmanlık durumlarında yatıştırıcıdır, ruha neşe verir, acıyı ve depresyonu, özellikle de bu bir doğum sonrası yaşanırsa, iyileştirir.
: Zihin ve duygulara berraklık verir, entelektüel yetileri biler ve birikmiş çöpleri temizler. Kendini hafıza zayıflığı ya da zihin karışıklığı şeklinde gösteren zihinsel fonksiyon kaybı durumunda kullanılır. Zihinsel berraklığın olmadığı ve kararsızlığın var olduğu durumlarda odaklanma sağlar ve bir tür koruma hissi verir. Histeri, tembellik, üzüntü ve “Pazartesi Sendromu”na biberiyenin canlandırıcı özellikleri ile yardımcı olunabilinir.
en:ROSEWOOD : Sinir sistemi üzerinde dengeleyici bir etkisi vardır. Bitkin,keyifsiz ve problemlerine fazlası ile boğulmuş olanları canlandırır.
: Sandal, birçok olumsuz duygusal durumla başa çıkabilir.Dinginlik veren bu yağ, saplantılar, gerginlik, gelecek olaylar ya da hata korkusu, emniyetsizlik, kendini eleştirme ve güven eksikliği ile kuşatılmış olanlar için bir nimettir.Üzüntü ve depresyonu yatıştırır, kedere yardımcı olur, zor şartlarda sebat sağlar. Bu yağda, geçmişteki olaylara gereğinden fazla bağlı olanlar, bağlayıcı ipleri kesmek için bir yol, içedönük kimseler ise rahatlama bulacaklar. Entelektüel çaba korkusu sandalın etkisi altında erir.
Sandal kokusu kendini emniyetsiz hissedenlere korunma hissi verir, tekrarlayan rüya problemi olanlara yardımcı olur. Cinsel iktidarsızlık ve frijidite durumlarındaki kullanımı ile ünlüdür ve içgüdüsel duyuların gelişmesine yardımcı olur.
: Depresyon için kullanılabilen mineçiçeği, rahatlatıcı ve canlandırıcıdır.
en:VETIVERT : Ruhun hem derin hem de yüzeysel düzeylerine etkileri olan vetivert, zihne denge hissi verir.Stres ve gerilim sonucu oluşan problemleri yatıştırırır, özellikle sınav, dişçi öncesinde yaşanan korku benzeri durumlarda faydalıdır. Derin psikolojik problemleri olanlar, özellikle de aşırı hassas ve duygusal yaşamında fazla açık olanlar, vetivert kullanımı ile rahatlayacaklardır.
en:YLANG YLANG : Ylan ylang suçluluk, düşmanlık, sabırsızlık, kıskançlık, inatçılık, ağzı sıkılık, şüphecilik ve öfke gibi elastik olmayan aktif olumsuz duyguları yatıştırır. Uzak ve soğuk hissedenler için faydalıdır, kendilerini aşırı eleştirenlere ve güvensiz olanlara kendine değer verme hissi sağlar ve kolay telaşlanan mizaçları yatıştırır. Endişe, depresyon, uykusuzluk ve şok durumlarında faydalı olduğu gibi, geleneksel olarak cinsel iktidarsızlık ve firijidite durumlarında afrodizyak olarak kullanılmaktadır.
Kaynakça
Dipnotlar
- ^ . 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Nisan 2011 Bu madde olmasi gerekenden az ic baglanti icermektedir veya hic icermemektedir Lutfen bu sayfadan ilgili maddelere ic baglanti vermeye calisin Aralik 2023 AromaterapiTarihi Yaklasik 6000 yillik bir gecmise sahip olan aromaterapinin ilk olarak mumya yapiminda eski Misir uygarligi tarafindan kullanildigi bilinmektedir Ayni caglarda eski Cin uygarligi tarafindan da aromaterapi yaglari ve bitkileri tanriya olan sukranin bir ifadesi olarak kullanilmaktaydi Aromaterapinin tedavi ve guzellik maksadiyla kullanimi ise ilk olarak eski Yunan medeniyetlerinde ortaya cikmistir Roma Imparatorlugu devrinde aromaterapi banyo sonrasi masaj teknikleriyle kullanim alani buldu Eski Romalilar aromaterapi yaglarini eski Arap ve Hint medeniyetlerinden getirtiyorlardi Gunumuzde kullanildigi sekliyle modern aromaterapinin babasi en Dr Rene Maurice Gattefosse dur Esasen bir koruyucu hekimlik sistemi olan Aromaterapi nin kullanim alani gunumuzde kaybolmaya yuz tutmus olmakla birlikte bitkisel yaglarin genis iyilestirici etkileri halen bilinmekte ve kabul edilmektedir Bitkilerin kabuk yaprak cicek meyve tohum sap kok gibi farkli yerlerinden cesitli yontemlerle elde edilen guzel kokulu yaglar ucucu ozellik tasirlar Bu sekilde atmosferde de buharlasmis olarak mevcutlardir Yaglar pek cok bitkiye verdikleri koku ile karakter katan kimyasal olusumlardir Bitkisel yaglar bitkilerin ozlerini olusturmakla birlikte adlarinda belirtilenin aksine her zaman yag icermek durumunda degillerdir Bitkilerdeki yaglarin canli hayatindaki yerleri cok iyi anlasilmis olmamakla birlikte hayvan hayati acisindan cekici itici olarak onemli olduklari kismen bitkinin kendi bagisiklik sistemini olusturduklar bilinmektedir Bitkisel yaglar yanici olup alkol ve sabun icinde erir ancak su icinde ancak 20 ye kadar eriyebilirler Aromatik kokularin yuzyillardir dogal bitkisel tedavi alaninda kullanilmakta olmasi dolayisiyla aromaterapinin bitki sifali ot uygulamalarinin bir bransi oldugu dusunulebilir Ancak sifali ot ile tedaviyi aromaterapiden ayiran temel farkliliklar vardir Aromaterapi kapsaminda kullanilan yaglar sifali bitki tedavisinde kullanilan bitkilerden kat kat fazla kuvvetlidirler Yaklasik olarak 1 ton gul yapragindan ancak 250 gr Gul yagi cikartilabilmektedir ancak buna ragmen pek cok aktif maddeyi de icermezler Bu nedenle aromaterapide kullanilan bitkisel yagin ayni bitkinin sifali ot tedavisinde kullanilanina gore farkli ozellikler tasimasi normaldir Aromaterapide kullanilan yaglar ayni bitkinin kurusundan 75 100 kat daha fazla kuvvetlidir Aromaterapinin baslica dayanagi gul yasemin ve lavanta bitkilerinden elde edilen yaglardan olusmaktadir Argumanlar ve etkinlik Aromaterapik uygulamalar hastaliga tek basina care bulmaktan ote vucut ve ruh sagligi icin genis kapsamli bir etkilesim uzerinden tedavi ongoren uygulamalardir Vucut ve ruh aromaterapide bir butun olarak ele alinir ve herhangi birinde meydana gelen bir rahatsizlik veya duzensizligin digeri uzerinde de olumsuz etkiler olusturacagi kabul edilir Organizmada dengeyi amaclayan aromaterapi vucut ve zihni uyarmak yoluyla kendi kendini desteklemesi ve iyilestirmesi esasina dayanir Bu kapsamda her hastanin kendine ozgu bir hastalik seyri ve dolayisiyla kendine ozel bir aromaterapik uygulamasi varolmaktadir Bu sekilde iki ayri kiside gorulen ayni hastaligin tedavisi birbirinden farkliliklar gosterebilmektedir Standart tedavi usulleri aromaterapi icin de varsayilmakla birlikte bu sekildeki uygulamalar hastaliga ait gostergeleri bastiracak ancak hastaligin ortaya cikmasini engelleyemeyecektir Aromaterapi hastaligin seyrine yonelik dogru yaglarin birlesimi ile olusan bir tedavi ongorse de bu tedavinin kapsami sadece ele alinan hastaligin tedavisine yonelik olmakla kisitlanmamakta ayni sekilde hastayi etkileyebilecek cevresel stres cevresel kirlilik diet spor vb faktorler de goz onunde bulundurulmaktadir Aromaterapi bilgi ve beceri ile uygulandiginda guvenilir ve zararsiz bir destekleyici tedavi seklidir Ancak bazi bitki turlerinin yaglarinin oldukca zehirli oldugu unutulmamalidir Ornegin bir cay kasigindan bile az miktarda okaliptus yaginin agiz yolula alinmasi muhtemel olume sebebiyet verecektir Zehirli olmayan olculerde bile aromaterapi esaslarina uygun olarak kullanilmayan bazi yaglar organizmaya zarar verebilir ABD nin Ohio devlet universitesinde Dr Janice Kiecolt Glaser ve ekibinin arastirmalari Aromaterapi nin etkisiz oldugunu gostermistir kaynak belirtilmeli Uygulama sekilleri Vucut ve Sac Bakimi Banyo Banyo suyunuzun icine 10 15 damla kadar yag damlatiniz Bitkisel yaglarin suda erimesi zor oldugundan iyice karistiriniz ve suda karismadan toplanan yaglarin cildinize direkt temasini onleyiniz Yaglarin goz ile temasini engelleyiniz Sabun Dogal Aromaterapi sabununu her gun kullanabilirsiniz Bunun disinda sivi sabun uygulamalari icin 100 gr sivi sabuna yaklasik 20 damla yag karistiriniz Kullanmadan once iyice calkalayiniz Vucut Masaj Yagi veya losyonu 30 gr tasiyici yaga zeytinyagi jojoba aycicegi yagi gibi 15 damla bitkisel yag lavanta papatya yasemin gibi karistirarak masaj seklinde uygulayiniz Koku Tasiyici yag ile karistirilmis bitkisel yaglari dirsek ici boyun diz gibi bolgelere birer damla uygulayarak parfum seklinde kullanabilrsiniz Sampuan 30 gr sampuan icine 12 damla bitkisel yag karistirarak sac diplerine masaj yaparak yikayiniz Sac Fircasi 3 damla bitkisel yagi sac fircaniza taraginiza surerek saclarinizi tarayiniz Yuz yag kremi 30 gr yag veya yuz kremine 8 damla bitkisel yag karistirarak kullanabilirsiniz Kompres Bir kase sicak su icine 5 damla bitkisel yag ilave ederek karistiriniz karisim icinde islattiginiz bezi sikarak vucudunuz uzerine sararak uygulayiniz Ev Cevre Temizligi Oda Araba Kokusu 50 gr temiz su icine 15 damla kadar bitkisel yag karistirarak sprey seklinde odaniz arabanizdaki kotu kokulari dogal yoldan giderebilirsiniz Tuvalet Kokusu Sifon suyuna 2 3 damla bitkisel yag karistirarak tuvalet kokusu olarak kullanabilirsiniz Aromaterapi Kaseleri Mum veya elektrikli aromaterapi kasesi icine damlattiginiz bitkisel yag buharlasarak bulundugu ortamdaki kotu kokulari giderecektir Aromaterapi Taslari Aromaterapi taslari uzerine damlatilan bitkisel yaglar odaniza hos koku verecektir Aromaterapi Mumlari Aromaterapi mumlari odaniza hafif ve hos bir koku verecektir Aromaterapi ve Uygulamasina Yonelik Guvenlik Esaslari Aromaterapi guvenli ve dogal bir destekleyici tedavi sekli olmakla birlikte kullanilan yaglarin organizma uzerindeki etkileri dolayisiyla ancak belirli kurallara uygun olarak uygulanmasi durumunda guveni olacaktir Aromaterapik yaglarin kalp ritmini arttirabilecegi tansiyonu yukseltip azaltabilecegi kadinlarda adet kanamasini arttirabilecegi dusuklere sebebiyet verebilecegi ve daha pek cok ozelligi goz onunde bulunduruldugunda aromaterapinin sadece bilincli bir sekilde kullanimi ongorulebilir Burada da aromaterapi konusunda ihtisas sahibi bir hekimin onerileri dogrultusunda kullanimi onem arz etmektedir Eger bitkisel yaglarin guzel kokularina kapilarak organizma uzerindeki olasi etkilerini goz ardi ederseniz o takdirde oldukca riskli bir durumla ve hatta hayati tehlike ile karsi karsiya oldugunuz konusunda dikkatinizi cekmek isteriz Genel anlamiyla asagidaki hususlar dikkate alinmalidir 1 Ozellikle hamilelik surecinde ve cocuklara karsi cok dikkatli kullanilmalidir 2 Bazi yaglar oldukca tahris edici olabildiginden cilde yonelik uygulamalarda dikkatli olunmalidir 3 Herhangi bir ilac kullanim suresince aromaterapik yag kullanilmamalidir Zira aromaterapik yaglar kullanilan ilacin etkilerini yok edici veya arttirici etki gosterebilirler 4 Bitkisel yaglar organizma acisindan zehirleyici olabilirler Oncelikle karaciger ve bobreklerle ilgili riskli durumlar ortaya cikabilir Zehirleyici ozellikleri dolayisiyla kullanim sureleri kullanim sekilleri ve dozajlari oldukca onemlidir 5 Astim ve benzeri rahatsizliklari olanlar tarafindan aromaterapi solunum yoluyla uygulanmamalidir 6 Bitkisel yaglar hicbir sekilde ve ne sebeple olursa olsun gozlere tatbik edilmemelidir 7 Aromaterapik bitkisel yaglar alerjik bunyelerde dikkatle uygulanmalidir 8 pek cok bitkisel yag ciltte gunese karsi hassasiyet durumu dogurabilir Bu durum ciltte gunes yaniklarina sebebiyet verecektir Bu tur yaglarin kullanimi sonrasinda asgari 12 saat gunese cikilmamalidir 9 Kafur karabiber okaliptus ve pek cok nane cesidi diger tedavilerin etkilerini yok edeceginden diger bir tedavi sekli surecinde aromaterapi den uzak durulmasi gereklidir 10 Aromaterapi sonrasi olusabilecek sersemlik hissi sonucunda arac is makinalari vb aletlerin kullanimi sakincalidir 11 Gereginden uzun sure uygulanan solunum yollu aromaterapik tedavi bas agrisi kusma ve bas donmesine yol acabilir 12 Pek cok migren cesidi icin gecerli olmak uzere migren ataklari sirasinda aromaterapik tedavi uygulanmasi durumu daha da kotulestirebilir 13 Yeni ve veya erken dogan premature bebeklere aromaterapi kesinlikle uygulanmamalidir 14 Bitkisel yaglar cocuklarin erisiminden uzak kilit altinda muhafaza edilmeli ve kesinlikle agiz yoluyla alinmamalidirlar 15 Evde muhafaza edilen aromaterapik yag siseleri etiketlenmeli damlalikli bir sise ve cocuklar tarafindan acilamayacak bir kapak ile emniyete alinmalidirlar 16 Aromaterapik yaglarin agiz yoluyla alinmasi durumunda en kisa surede tibbi mudahale gereklidir Mudahalede bulunan doktora hangi aromaterapik yagin alindiginin bildirilmesi faydali olacaktir 17 Aromaterapinin doktor kontrolu altinda kullaniminda bebekler yetiskinler ve yaslilar icin farkli dozlar gereklidir Bazi yaglar ise aromaterapi sirasinda kesinlikle kullanilmazlar 18 Bergamot greyfurt limon agackavunu portakal turunc ve melekotu gibi yaglar fotosensitiviteyi gunese karsi duyarlilik arttiracagindan guneste veya solaryum da kullanilmamalidir 19 Yuksek tansiyonu olan kisilerce biberiye kullanilmamalidir 20 Sara epilepsi rahatsizligi bulunan kisilerde rezene okaliptus ve kekik kullanilmamalidir 21 Diyabet rahatsizligi olan kisilerde okaliptus itir ve limon kullanilmamalidir 22 Karanfil feslegen yalanci mirha ardic biberiye tatli mercanguc ogulotu adacayi rezene anason servi yasemin hardal karaturp ingiliznanesi kekik ve melisa gibi yaglar hamilelik suresince kesinlikle kullanilmamalidir 23 Anason hintlimonu havuc tohumu tarcin karanfil kekik ve kafur gibi yaglar diger bir yag ile karistirilarak seyreltilmeden saf olarak kullanilmamalidir 24 Tarcin ve karanfil yuz bolgesinde kullanilmamalidir 25 Feslegen rezene hintlimonu biberiye limon verbena ve diger asitli yaglar hassas icltlerde kullanilmamalidir 26 Aromaterapik yaglar agiz yoluyla alinmamalidir 27 Atesli hastaliklar ve ates deri veya eklem iltihaplari bilinmeyen kasinti ve kizarikliklar odem ve sismeler bilinmeyen iltihapli durumlari yaralar Spor yaralanmalari ve burkulmalar kas yirtilmalari veya bagdokusu zedelenmeleri kemikler kiriklari acik yarali yaniklar varisler kanser turleri ve ameliyat sonralarinda tedavi maksadiyla aromaterapi uygulanmamalidir Aromaterapi ve Psikolojik Etkileri Aromatik maddeler cok eski zamanlardan beri psikolojik etkileri icin kullanilmistir Bircok kayit bu maddelerin gerek parfum olarak gerekse Mezopotamya Misir Yunan ve Roma uygarliklarina ait dini torenler ile tarih boyunca gunumuze kadar gelmis olan cesitli kullanim alanlarina taniklik etmektedir Aromatik maddeler oldukca uzun suredir cinsel cekicilik ya da dini duygularin uyandirilmasi icin kullanilsa da psikoloji ve koku arasindaki iliski uzerine cok az modern arastirma mevcuttur Aciktir ki evrimsel olarak bakildiginda koku duyularimiz icerisinde en ilkel ancak en onemli olanidir Ceninde koklama sistemine ait hucreler beyin hucrelerinden daha once gelisirler ve koku alma sinirleri vucutta yenilenmeye ugrayan tek sinir hucreleridir Bu ve bununla birlikte diger bircok anatomik ozelligi bu duyunun ruhsal durum ile sikica bagli olmasini saglar Koklama beyinle dis dunya arasindaki en dogrudan baglantidir Icgudu ruh hali hafiza duygular ve de hormonal sistem ile de yakindan iliskilidir Kokularin ruhsal durumumuzu etkiledigi hepimiz tarafindan bilinir Bazi kokular zevk verir bazilari sadece birini etkilerken digerleri duygularin belli belirsiz golgelerini cagristirir bir kismi bir aninin canlanmasini saglarken bazi kokular refleks uyarisi nedeni ile korkunc olabilir ve hatta kusmaya yolacabilir Cinsel acidan cekici hos kokulu kimyasallarin pheromene hayvan yasaminda insan da dahil genellikle de bilincalti etkilerinin varliginin kesfi bilimsel tutuculara bile kokunun davranis ve duygularda guclu bir etkisinin oldugunu gosterdi Ancak pheremone ile yapilan arastirmalar aromaterapiyi bilimsel olarak uygulamak isteyenlerin onune onemli engellerden birini cikardi Bu maddelere tepkiler evrensel degildir bazilarini cinsel olarak uyarirken bazilari uzerinde hicbir etkisi olmayabilecegi gibi bazilarinda cinsel istegi ve kuvveti azaltici olabilir bazilari ise kokuyu hic fark edemeyebilir Iste bitkisel yaglarin psikolojik ve duygusal acidan kullaniminin karmasikligi ve zorlugu burada yatmaktadir ayni kokuya maruz kalan kisilerin koklama aygitinin fizyolojik yeterliliginden bagimsiz olarak bireysel tepkiler hem bireyin farkli yasam deneyimlerinin koku duygu reflekslerine yansimasi hem de dogustan sahip olunan farkli egilimler nedeni ile farklilik gosterecektir Ancak aromaterapist psikolojik tepkilerin fizyolojik olanlar gibi genellikle birbirinden kucuk nuanslarla sadece bazi durumlarda kokten farkliliklarla ayrilacagini bilir Bu pratikte bitkisel yaglari tedavisinde kullanan terapistin belli bir rahatsizlik icin belli bir tedavi yontemini benimsemesi yerine her bireyin ozgun psikolojik ve fizyolojik farkliliginin bilincinde olmasini gerektirir Belli ruhsal durumlari etkileyen bitkisel yaglar icin basit ve genel kurallar yoktur Bu kisiye bagli olarak farkli etkilerin gozlenebilecegi gercegini one cikarmaktadir Asagida verilen liste bu husustaki genellemelerden ibarettir Her ne kadar bitkisel yaglarin fizyolojik etkilerinin belirlenmesi zor da olsa fiziksel problemleri gidermede psikolojinin etkisi gozden kacirilmamalidir Olumlu ya da olumsuz ruhsal durumlarin kisilere etkisi bu yazinin konusu olmamakla birlikte diger alternatif terapilerin aksine ruhsal durumun cok nadir olarak fiziksel bir sorunun tek kaynagi oldugunu dusunulmektedir Yine de olumsuz ruhsal durumun iyilesmeyi yavaslatabilecegi olumlu bir ruh halinin de iyilesmeye onemli faydalari olduguna inanilmaktadir Aromaterapist dogru kullanilan bitkisel yaglarin ruhsal etkilerini bitkisel yaglarin masaj yolu ile saglanan fiziksel etkileri ile birlestirerek guclu bir tedavi olusturabilir Bitkisel Yaglarin Psikolojik Etkileri Melekotu heyecan ve ruhsal stresi akil ve duygu dengesi hissi vererek teskin eder Kacilan problemler ile ugrasmaya motive eder Canlilik hissi verir Guclendirici uyarici bir yag olan feslegen konsantre olma zorlugu cekenler dikkati kolayca dagilanlar kararsizlik ve disipline olma zorlugu icinde olanlar icin faydalidir Duygusal acidan kirilgan olanlara guc verir ve duzenleyici olarak depresyon endise histeri ve ruhsal yorgunluk tedavisinde kullanilir Hafif bir uyusturucu olan defnenin yatistirici etkisi vardir Asilbentin rahatlatici iyilestirici ve yatistirici bir etkisi vardir En cok yalnizlik uzuntu endise icinde olanlara faydalidir Endiselerden kurtulmaya yardimci olur ve kendine guveni saglar Moral yukseltici ve sakinlestirici bir yag olan bergamot ofke ve hayalkirikligini giderir ozellikle endise ile olusmus depresyonda mukemmel sonuc verir Uyarici bir yag olan hus dinclik verir ve ruhu canlandirir Hayal kirikliklarinda dayanma gucu verir ve zihnin karar vermesini guclendirir Duygusal etkilere kayitsiz olan kisilerin daha sicak bir ruh haline gecmelerini saglar Zihinsel ve duygusal durgunluga faydali bir yagdir Zihni uyarir dusuncelerden uzaklastirir duragan duygulari uyandirir bedeni ve zihni dengeler Kafur ruhu dengeleyerek ozellikle duygusal depresyonla birlesmis gerilimi yatistirir ve kayitsizliktan uzaklastirir Duygulara sicaklik veren bir yagdir Kendini kaybolmus gibi hissedenlere yeni bir enerji hissi verir Gerilim ve yorgunluktan uzaklasma saglar Fiziksel etkisi gibi havuc zihin icin de berraklastiricidir Gerilimleri yatistirir Genellikle meditasyon araci olarak kullanilir Fiziksel ve ruhsal bir rahatlatici olan papatya depresyon korku histeri ve gerilimi yatistirir Endise icinde olanlar icin yatistiricidir Tedirginlik huzursuzluk ofke ve sabisizlik durumlarinda sukunet verir Zindelestiren bir yag olan tarcin yorgunluk ve gucsuzluk durumlarinda faydalidir en CITRONELLA Ruhu canlandiran bir yag olan citronella depresyonda olanlar icin faydalidir en CLARY TOHUMU Zihin ve dusunce ile ilgili bircok rahatsizlikta kullanilir Normalden fazla aktif calisan zihinlerde gorulen zorlanma ayni ruyalari gorme sinirsel zayiflik karmasik dusunce hissi asiri heyecan panik ve klostrofobi durumlari clary tohumuna hizla cevap verir Kisilerin yasamlarindaki problemlere daha genis bir perspektiften bakmasina yardimci olur nesesizlik depresyon ve kendine acima egilimi icinde bulunanlarin yureklendirilmesinde yardimci olur Zihni uyarici bir yag olan kisnis duygulari canlandirir ve ruhu tazeler Hafizaya yardimcidir Kimyon yagi zihinsel islemleri uyarici guclu bir duzenleyicidir Rahatlatici bir yag olan selvi depresyonun hem aci hem de ofke tedirginlik asiri konusma seklinde ortaya cikan diger yonunu iyilestirir Buyuk ve ani degisikliklerde kisinin degisimi kabul etmesinde buyuk destektir Dereotu kriz anlarinda veya sok sonrasinda oldugu gibi kisinin olaylara yenik dustugu durumlarda kullanilir Kisiye konsantrasyon ve zihin acikligi saglar Enerjilerin dengesiz oldugu durumlarda kullanilir Sikintili zamanlarda guc ve cesaret verir Stresli zamanlarda tepki olarak yeme sonucu olusan oburluk ve alkolizm icin kullanilir en FRANKINCENSE Zihinsel ve duygusal etkileri icin cok eski zamanlardan beri kullanilan Frankincense karisiklik icindeki zihne tutarlilik ve duzen saglar Kendini guvende hissetmeme kendini elestirme disiplin eksikligi suphecilik takintili olma yorgunluk ve cesaret eksikligi gibi durumlarin hepsi bu yagin sakinlestirici ve ayni zamanda canlandirici etkisinden fayda saglayabilirler Frankincense uzun sureli aci durumlarinda ve bir sekilde gecmise takilmis ya da orada kaybolmus gibi gorunen insanlarda faydalidir Korkularin her cinsi hafif endiselerden panik ataklara kadar bu yag ile bir rahatlamaya donusur ve kabus klostrofobi ve bilinmeyen seylerden korkma durumlari bu uygulamaya mukemmel cevap verirler en GALBANUM Devamli degisen modlari olan insanlarin ozlerine donmelerini saglar Sardunya manik depressif egilimli kisilerde zihni yeniden dengeler ve ice disa donuklugun asiri uclarini torpuler endise ve depresyonu yatistirir Genellikle kisilik olarak cok kati olanlar sardunyanin etkilerinden yararlanabilirler Kafa karisikligi kiskanclik ve hayalkirikligi gibi olumsuz dusunce durumlarinda ilac olarak kullanilir Greyfurt bu durumlari yok eder ve canlandirici karakteri ile kararsizlik suruncemede birakma ve gecmis icin kaygilanma durumlarinda fayda saglar Manik ve depressif arasinda gidip gelen durumlarda yardimcidir en GUIACWOOD Meditasyon icin de kullanilan Guiacwood rahatlik ve ruhanilige teslim olma duygusu verir Nufuz eden bir yag olan cordukotu bulanik zihne berraklik getirir Gomulmus duygulari odaklayarak duygusal aciyi azaltir en IMMORTELLE Sok korku ve fobilerde faydalidir Yatistirici ve canlandirici bir yag olan yasemin kendini uzak ve kopuk hisseden kisileri dunyanin daha gercekci bir goruntusune yakinlastirir Depresyon uzuntu tedavisi ile guven asilama kayitsizlik ve tembellikten siyrilmanin saglanmasinda kullanilan ana maddedir Duygularin bir yay gibi gerilerek katilik duygusal ifade eksikligi ve kiskanclik gibi belirtiler gosterdigi gergin durumlarda faydalidir Yasemin endiseyi yatistirir ve gelecek olaylardan korkanlara sogukkanlilik verir ayni zamanda afrodizyak olarak da kullanilir Bedene olan etkisi gibi ardic zihin icin de uyarici berraklastirici ve destekleyicidir Zihnin gereksiz bilgilerden arindirilmasina yardimci olurken ayni zamanda endise depresyon hafiza kaybi ve duygusal tukenmislik durumlarinda fayda saglar Lavanta duzenleyici bir ilactir Bir moddan digerine atlayan duygulari dengeler endise panik ve histeriyi yatistirirken depresyon ve halsizlik durumlarinda kisiye canlilik saglar Uykusuzluk icin genel olarak faydalidir ve manik depresyon tedavisinde kullanilabilir Yanan bir kalbi ve zihni yatistirir tazeler Dusuncelere berraklik saglar en LEMONGRASS Enerji verici bir yag olan lemongrass ruhu canlandirir zihne ve duygulara hareket verir ve zihni daha guclu konsantrasyonlara yoneltir Dis dunyalarindan bagimsiz olarak can sikintisi cekenler icin faydalidir Derin ruhsal travmalarin secimidir Acinin yalnizliginda kaybolanlari rahatlatir endise hiperaktivite gerilim ve histeri durumlarinda zihni yatistirir ve uykusuzluk vakalarinda iyilestirici bir uyku alinmasina yardimci olur Yatistirici ve canlandirici bir yag olan Melissa duygusal bloklarin kisinin aci cekmesinde etken oldugu durumlarda faydali bir ilactir Sok panik histeri icin kullanilir ve asiri duyarli kisileri yatistirir Aci icindeki kisiler bu yag ile olumlu bir bakis acisi kazanabilirler Guclendirici ve yatistirici olan Murrusafi duygularin kizisarak kisiyi gucsuzluk kayitsizlik ve durtu eksikligine surukledigi durumlarda kullanilir en NIAOULI Niaouli zihni uyarir duygulari yeniden canlandirir ve konsantrasyonu saglar Enerjisi durgunlasmis kisiler icin yararlidir Kasvetli dusuncelerden ve can sikintisindan arindirir Olumlu bir bakis acisi saglar ve enerji verir Portakal yagi psikolojik gerilim ve strese karsi korunma saglar Psikosomatik rahatsizliklarin tedavisinde faydali oldugu dusunulmektedir en PALMAROSA Kisiye canlandirici bir tazelik verir Yatistirir ve dusuncelere berraklik verir Maydanoz idrar akisini arttirici etkisi yani sira asiri yuklu zihinleri temizleme ozelligi mevcuttur en PATCHOULI Dengeleyici bir yag olan patchouli nesnellik saglar esprituelligi arttirir kararsizlik durumundaki zihne berraklik verir ve zihni karisik olanlarin akillarini basina toplamasini saglar Endiseli olanlari yatistiririr Etkileyici ve uyarici bir yag olan nane zihni yabanci konulardan arindirir ofkeden uzaklastirir zihinsel yorgunluk ve depresyon durumlarinda enerji ve dinclik verir Kisinin sinirsel heyecan nedeni ile titredigi durumlarda faydalidir sinirsel gucsuzlukte guc saglar Nanenin etkileyici kokusu sok ve histeri durumunda kisiyi yatistirir en PETIGRAIN Yatistirici ve rahatlatici bir yag olan Petigrain bazi etkileri ile Neroliye benzer Panik ve ofkeyi yatistirir depresyonda olanlara cesaret verir zihni canlandirir duygusal karisikligi azaltir Cogu baharat yagi gibi kisinin kendini keyifsiz hissettigi durumlarda faydalidir Canlandirici ve uyaricidir Yorgunluk ve bitkinlik durumlarinda zihinsel enerjiyi arttirir Yorgun zihni guclendirir ve canlandirir Ozelliklere kadinlara faydali olan guclu bir ilactir Gecmiste kaybolmus duygularina asiri bagli kendilerinin cok farkinda olanlar ya da asiri derecede ben merkezli olan kisiler icin faydalidir Uzuntu ve pismanlik durumlarinda yatistiricidir ruha nese verir aciyi ve depresyonu ozellikle de bu bir dogum sonrasi yasanirsa iyilestirir Zihin ve duygulara berraklik verir entelektuel yetileri biler ve birikmis copleri temizler Kendini hafiza zayifligi ya da zihin karisikligi seklinde gosteren zihinsel fonksiyon kaybi durumunda kullanilir Zihinsel berrakligin olmadigi ve kararsizligin var oldugu durumlarda odaklanma saglar ve bir tur koruma hissi verir Histeri tembellik uzuntu ve Pazartesi Sendromu na biberiyenin canlandirici ozellikleri ile yardimci olunabilinir en ROSEWOOD Sinir sistemi uzerinde dengeleyici bir etkisi vardir Bitkin keyifsiz ve problemlerine fazlasi ile bogulmus olanlari canlandirir Sandal bircok olumsuz duygusal durumla basa cikabilir Dinginlik veren bu yag saplantilar gerginlik gelecek olaylar ya da hata korkusu emniyetsizlik kendini elestirme ve guven eksikligi ile kusatilmis olanlar icin bir nimettir Uzuntu ve depresyonu yatistirir kedere yardimci olur zor sartlarda sebat saglar Bu yagda gecmisteki olaylara gereginden fazla bagli olanlar baglayici ipleri kesmek icin bir yol icedonuk kimseler ise rahatlama bulacaklar Entelektuel caba korkusu sandalin etkisi altinda erir Sandal kokusu kendini emniyetsiz hissedenlere korunma hissi verir tekrarlayan ruya problemi olanlara yardimci olur Cinsel iktidarsizlik ve frijidite durumlarindaki kullanimi ile unludur ve icgudusel duyularin gelismesine yardimci olur Depresyon icin kullanilabilen minecicegi rahatlatici ve canlandiricidir en VETIVERT Ruhun hem derin hem de yuzeysel duzeylerine etkileri olan vetivert zihne denge hissi verir Stres ve gerilim sonucu olusan problemleri yatistiririr ozellikle sinav disci oncesinde yasanan korku benzeri durumlarda faydalidir Derin psikolojik problemleri olanlar ozellikle de asiri hassas ve duygusal yasaminda fazla acik olanlar vetivert kullanimi ile rahatlayacaklardir en YLANG YLANG Ylan ylang sucluluk dusmanlik sabirsizlik kiskanclik inatcilik agzi sikilik suphecilik ve ofke gibi elastik olmayan aktif olumsuz duygulari yatistirir Uzak ve soguk hissedenler icin faydalidir kendilerini asiri elestirenlere ve guvensiz olanlara kendine deger verme hissi saglar ve kolay telaslanan mizaclari yatistirir Endise depresyon uykusuzluk ve sok durumlarinda faydali oldugu gibi geleneksel olarak cinsel iktidarsizlik ve firijidite durumlarinda afrodizyak olarak kullanilmaktadir KaynakcaDipnotlar 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ekim 2020