Arseniseuli Kilisesi (Gürcüce: არსენისეულის ეკლესია), tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı ve eski adı Othta Eklesia olan Tekkale köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. "Tekkale Dağ Manastırı" veya "Othta Yukarı Manastırı" olarak adlandırılan manastırın ana kilisesidir ve banisi Arsen Ninotzmindeli'den (არსენ ნინოწმინდელი) dolayı bu şekilde adlandırılmıştır.
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Tekkale, Yusufeli |
Koordinatlar | 40°48′51″K 41°27′26″D / 40.81417°K 41.45722°D |
İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Durum | Ayakta (terk edilmiş) |
Mimari | |
Mimari tür | Kilise |
Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
Tamamlanma | Orta Çağ |
Özellikler | |
Malzemeler | Kesme taş |
Tarihçe
Arseniseuli Kilisesi'nin bulunduğu Tao bölgesi, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan yerlerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 1549 yılında Gürcülerden ele geçirmiştir. Osmanlılar ele geçirdikten sonra Othta Manastırı ile "Dağ Manastırı"nın faaliyetleri de son bulmuştur. "Dağ Manastırı"nın ana kilisesi olan Arseniseuli Kilisesi, bu iki manastırının yapıları arasında, erken dönemde, 984 yılında inşa edilmiştir. Unutulmuş olan bu yapı 1990 yılında Bruno Baumgartner tarafından keşfedilmiştir. Kilise günümüze büyük ölçüde sağlam ulaşmıştır.
Mimari
Arseniseuli Kilisesi, Othta Eklesia Manastırı’nın 1,2 kilometre batısında, kayalık bir sırtta inşa edilmiştir. İki katlı ve dikdörtgen planlı (11 x 6,5 m) bir yapıdır. Altı katında kaba yontulmuş taşlar, üst katı ise düzgün kesme taşlar kullanılmıştır. Yapının alt katı mezar odasıdır. Hasar görmesine karşın günümüze sağlam ulaşmış olan kilisenin girişi, kuzeyde yer alır. İç duvarlarında fresklerin bazı kısımları ve Gürcüce yazılar günümüze ulaşmıştır. Apsisin iki yanında küçük ölçekli pastoforion hücreleri yer alır. Bu hücrelerin girişinin üstünde ikon nişleri vardır. Kuzey cephesinde Gürcü alfabesinin Asomtavruli harfleriyle Gürcüce yazıt bulunmaktadır. Ön cephedeki yazıt ise, Tao-Klarceti bölgesinde epigrafik anıtlar arasında en eski tarihli örnek olarak bilinmektedir.
Kaynakça
- ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 81. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 93, .
- ^ a b Osman Aytekin, Ortaçağ'dan Osmanlı Dönemi Sonuna Kadar Artvin'deki Mimarî Eserler, Ankara, 1999, s. 89.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Arseniseuli Kilisesi Gurcuce არსენისეულის ეკლესია tarihsel Tao bolgesinde gunumuzde Artvin ilinin Yusufeli ilcesine bagli ve eski adi Othta Eklesia olan Tekkale koyunde Orta Cag dan kalma Gurcu kilisesidir Tekkale Dag Manastiri veya Othta Yukari Manastiri olarak adlandirilan manastirin ana kilisesidir ve banisi Arsen Ninotzmindeli den არსენ ნინოწმინდელი dolayi bu sekilde adlandirilmistir Arseniseuli KilisesiTemel bilgilerKonumTekkale YusufeliKoordinatlar40 48 51 K 41 27 26 D 40 81417 K 41 45722 D 40 81417 41 45722InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumAyakta terk edilmis MimariMimari turKiliseMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanmaOrta CagOzelliklerMalzemelerKesme tasTarihceArseniseuli Kilisesi nin bulundugu Tao bolgesi Orta Cag da Gurcistan i olusturan yerlerden biriydi Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi 1549 yilinda Gurculerden ele gecirmistir Osmanlilar ele gecirdikten sonra Othta Manastiri ile Dag Manastiri nin faaliyetleri de son bulmustur Dag Manastiri nin ana kilisesi olan Arseniseuli Kilisesi bu iki manastirinin yapilari arasinda erken donemde 984 yilinda insa edilmistir Unutulmus olan bu yapi 1990 yilinda Bruno Baumgartner tarafindan kesfedilmistir Kilise gunumuze buyuk olcude saglam ulasmistir MimariArseniseuli Kilisesi Othta Eklesia Manastiri nin 1 2 kilometre batisinda kayalik bir sirtta insa edilmistir Iki katli ve dikdortgen planli 11 x 6 5 m bir yapidir Alti katinda kaba yontulmus taslar ust kati ise duzgun kesme taslar kullanilmistir Yapinin alt kati mezar odasidir Hasar gormesine karsin gunumuze saglam ulasmis olan kilisenin girisi kuzeyde yer alir Ic duvarlarinda fresklerin bazi kisimlari ve Gurcuce yazilar gunumuze ulasmistir Apsisin iki yaninda kucuk olcekli pastoforion hucreleri yer alir Bu hucrelerin girisinin ustunde ikon nisleri vardir Kuzey cephesinde Gurcu alfabesinin Asomtavruli harfleriyle Gurcuce yazit bulunmaktadir On cephedeki yazit ise Tao Klarceti bolgesinde epigrafik anitlar arasinda en eski tarihli ornek olarak bilinmektedir Kaynakca a b 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 81 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 a b c Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 93 ISBN 978 9941 478 17 8 a b Osman Aytekin Ortacag dan Osmanli Donemi Sonuna Kadar Artvin deki Mimari Eserler Ankara 1999 s 89