Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Arılı Deresi veya Yeşil Dere (Lazca: Pishala Deresi), Rize ilinin Fındıklı ilçesinde bulunan ve Karadenize akan bir nehirdir. Nehrin kaynağının denizden yüksekliği yaklaşık 2300 metredir ve nehrin uzunluğu yaklaşık 31.5 kilometredir. Nehrin yatak eğimi %73'tür. Dere yatağının çevresinde bulunan vadi, vatandaşların tepkileri nedeniyle Karadeniz Bölgesinde santrallerin yapılamadığı tek vadidir. Nehirde balık avcılığı tamamen yasaklanmıştır.
| Arılı Deresi | |
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Kaynak | Doğu Karadeniz Dağları |
| Kaynak rakımı | 2300 m |
| Ağız | 0 m |
| Uzunluk | 31.5 km |
2013-14 yıllarında yapılan ölçümlere göre, nehrin yıllık ortalama su sıcaklığı 9.68 °C, ortlama pH değeri ise 7.33'tür. Derenin suyu, fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre yüksek kaliteli su sınıfındadır.
Fauna
Nehirde yaşayan balık türleri sırayla Salmo coruhensis, Salmo rizeensis, Alburnoides fasciatus, Barbus escherichii, Squalius sp., Mugil cephalus, ve Ponticola rizensis'tir.
Paçva Deresi
Arılı Deresi'nin kollarından olan Paçva Deresi'ne yapılan ıslah çalışması tepki çekmiştir.
Arılı Vadisi protestoları
Arılı Vadisi'nde yapılması planlanan 24 ayrı HES projesine karşı 2007 yılından bu yana mücadele veren yöre halkının başvurusu üzerine Trabzon Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, 2011 yılında vadiyi 'doğal sit' alanı olarak belirledi. Bölgede yapımı planlanan Hidroelektrik Santral (HES) projesinin yapılması için doğal sit alanı özelliğinin kaldırılması gerekiyordu. Bölgede HES yapmak isteyen Zeki Enerji şirketi, bunun üzerine 2012 yılında, doğal sit alanı özelliğinin kaldırılması için Rize İdare Mahkemesi'ne dava açtı. Dava kapsamında vadide yer alan ve projenin yapılması planlanan Yaylacılar Köyü'nde bilirkişi keşfi yapıldı. Yöre kadınları, yolun üzerine oturarak mahkeme heyetinin yolunu kesti ve "Biz dereyi asla vermiyoruz." diye haykırdı. Bu süre zarfında hukuksal mücadele veren halk, bölgedeki HES projelerinin yapımını durdurdu. Yolu kesen kadınlardan biri, 'Dere bizim eşimiz, bizde onun eşiyiz. Dereyi kimseyle paylaşmayız. Dere bizim canımız, kanımız. Asla vermiyoruz. Beni öldüreceksiniz, dereye öyle gireceksiniz" dedi ve canını vermeye hazır olduğunu belirtti. Sonrasında mahkeme heyeti keşfin yapılacağı alana çıktı. Bunun üzerine köylülerde kamyonetlerle ve yaya olarak bölgeye doğru yürüyüşe geçti. Bölgeden yaşayan kadınlardan Melahat Alişan, Arılı Deresi'nin yanında doğup büyüdüğünü ve yaşadığını belirterek, "Bu dereyi kimseye vermiyoruz. Bir kaşık suya mı kaldılar? Bu su Allah'ın suyudur. Allah biz dünyaya gelmeden bize bu suyu verdi. Biz Atatürkçü, Müslüman halkız. Bizim bunlardan çektiğimiz nedir?" şeklinde bir soru sordu ve enerji şirketinin vadiden çekilmesini talep etti.
Keşif heyetinin mahkemeye sunduğu rapora göre, bölge, fauna, flora ve endemit türler açısından özel bir alandı ve bölgede arıcılık ve tarım faaliyetleri yapılıyordu. Bu gerekçelerle keşif heyeti, bölgenin doğal sit alanı özelliği taşıdığına vurgu yaptı. Mahkeme, yapılan bilirkişi incelemesinden sonra bölgenin doğal sit özelliği taşıdığını belirledi ve davayı reddetti. Fındıklı halkı, kararı horon ve türkülerle kutladı. HES şirketi temsilcilerinin önünü yere yatarak kestiği görüntülerinden dolayı yörede “Derelerin anası” olarak bilinen Melahat Alişan, bu konuda direniş gösterenlere teşekkür etti, sevincini kendisine uzatılan mahkeme kararını öperek gösterdi.
Fındıklı Dereleri Koruma Platformu üyeleri, Fındıklı'daki Dörtyol Kavşağı'nda toplanarak alınan mahkeme kararını duyuran bir basın açıklamasında bulundu. Fındıklı Dereleri Koruma Platformu üyesi Avni Ertaş, Fındıklı derelerinin sahipsiz olmadığını ve yıllardır bunu haykırdıklarını söyledi. Ertaş, "Rize İdare Mahkemesi, şirketin açtığı davada ret kararı ile bölgenin doğal sit alanı özelliğinin devamına karar verdi. 11 yıldır mücadele veriyoruz. 11 yıldır hukuk, bilim insanlarının ve yürekli insanların bizim yanımızda olduğunu biliyorduk ve hiç umudumuzu kesmemiştik. Bu ülkede halen hukuk, umut, Fındıklı halkı var. Mücadelemiz bir örnek. 11 yıl geçse de 25 yıl geçse de direnenler kazanıyor. Direndik ve kazandık." şeklinde bir açıklamada bulundu.
Fındıklı Dereleri Koruma Platformu Başkanı Hüseyin Acar ise "Binlerce kez farklı nedenlerle vadimize geldiler. Biz her defasında bunlara gereken cevabı verdik. Ama biri uslanmadı. Şirket geldi vadinin doğal sit alanı özelliğini kaldırmak istedi. Bizler vadimizi savunduk. Bugün mahkeme, Arılı Vadisi biyolojik çeşitliliği, endemik bitki türleri, yaban hayatı, şelaleleri, mağaraları, buzul ve doğal gölleri, arıcılık ve tarım faaliyetlerini göz önüne alarak doğal sit statüsünün devamına karar verdi. Mahkeme masraflarını da şirkete bıraktı. Şirket, Danıştay'a gitme cesareti bile bulamadı. Bizim haklı olduğumuz kanıtlandı." şeklinde konuştu.
2018 yılında, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Zeki Enerji şirketinin üretim lisansını da iptal etti.
2018 yılında heyet, bölgede ‘potansiyel doğal sit alanlarının ekolojik temelli bilimsel araştırma projesi’ kapsamında inceleme yapılacağını belirtti. Ancak bu inceleme ile vadinin ‘doğal sit’ özelliğinin kaldırılacağını ve hidroelektrik santral (HES) projelerinin önünün açılacağını iddia eden vatandaşlar, heyetin önünü Yaylacılar köyünde kesti. Konvoyu 4 farklı yerde durduran halk, heyet üyelerinin köye girişine izin vermedi ve “Bütün köyün canını alın, dereyi ancak ondan sonra alırsınız” diye bağırdı. Tartışmaların üzerine heyet, inceleme yapamadan vadiden ayrıldı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ (PDF). 4 Ocak 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2018.
- ^ "'Derelerin anası'". milliyet. 24 Ocak 2018. 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Eylül 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2022.
- ^ Esra Bayçelebi, Cüneyt Kaya, Davut Turan (2017). . dergipark.org.tr. 12 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2021.
- ^ . birgun.net. 24 Mayıs 2020. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ "Çevre katliamında yeni perde: 'Dere ıslahı' adı altında beton döktüler". yenicaggazetesi.com.tr. 24 Mayıs 2020. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ "Arılı Vadisi'nde sevindiren bir haber daha". hürriyet. 12 Ocak 2018. 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Eylül 2018.
- ^ "Arılı Vadisi'nde yola oturan kadınlar bilirkişi heyetinin yolunu kesti". hürriyet. 18 Temmuz 2017. 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Eylül 2018.
- ^ . sözcü. 4 Mart 2018. 9 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2018.
- ^ . evrensel.net. 11 Ocak 2018. 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2018.
- ^ "Arılı Vadisi'nde Sevindiren Bir Haber Daha". haberler.com. 12 Ocak 2018. 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Eylül 2018.
- ^ "Arılı Vadisi'nde 'Doğal Sit' İncelemesi İçin Gelen Heyetin Önü Kesildi, Gerginlik Yaşandı". haberler. 4 Mart 2018. 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Eylül 2018.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Arili Deresi veya Yesil Dere Lazca Pishala Deresi Rize ilinin Findikli ilcesinde bulunan ve Karadenize akan bir nehirdir Nehrin kaynaginin denizden yuksekligi yaklasik 2300 metredir ve nehrin uzunlugu yaklasik 31 5 kilometredir Nehrin yatak egimi 73 tur Dere yataginin cevresinde bulunan vadi vatandaslarin tepkileri nedeniyle Karadeniz Bolgesinde santrallerin yapilamadigi tek vadidir Nehirde balik avciligi tamamen yasaklanmistir Arili DeresiGenel bilgilerKaynak Dogu Karadeniz DaglariKaynak rakimi 2300 mAgiz 0 mUzunluk 31 5 km 2013 14 yillarinda yapilan olcumlere gore nehrin yillik ortalama su sicakligi 9 68 C ortlama pH degeri ise 7 33 tur Derenin suyu fiziksel ve kimyasal ozelliklerine gore yuksek kaliteli su sinifindadir FaunaNehirde yasayan balik turleri sirayla Salmo coruhensis Salmo rizeensis Alburnoides fasciatus Barbus escherichii Squalius sp Mugil cephalus ve Ponticola rizensis tir Pacva DeresiArili Deresi nin kollarindan olan Pacva Deresi ne yapilan islah calismasi tepki cekmistir Arili Vadisi protestolariArili Vadisi nde yapilmasi planlanan 24 ayri HES projesine karsi 2007 yilindan bu yana mucadele veren yore halkinin basvurusu uzerine Trabzon Kultur ve Tabiat Varliklarini Koruma Bolge Kurulu 2011 yilinda vadiyi dogal sit alani olarak belirledi Bolgede yapimi planlanan Hidroelektrik Santral HES projesinin yapilmasi icin dogal sit alani ozelliginin kaldirilmasi gerekiyordu Bolgede HES yapmak isteyen Zeki Enerji sirketi bunun uzerine 2012 yilinda dogal sit alani ozelliginin kaldirilmasi icin Rize Idare Mahkemesi ne dava acti Dava kapsaminda vadide yer alan ve projenin yapilmasi planlanan Yaylacilar Koyu nde bilirkisi kesfi yapildi Yore kadinlari yolun uzerine oturarak mahkeme heyetinin yolunu kesti ve Biz dereyi asla vermiyoruz diye haykirdi Bu sure zarfinda hukuksal mucadele veren halk bolgedeki HES projelerinin yapimini durdurdu Yolu kesen kadinlardan biri Dere bizim esimiz bizde onun esiyiz Dereyi kimseyle paylasmayiz Dere bizim canimiz kanimiz Asla vermiyoruz Beni oldureceksiniz dereye oyle gireceksiniz dedi ve canini vermeye hazir oldugunu belirtti Sonrasinda mahkeme heyeti kesfin yapilacagi alana cikti Bunun uzerine koylulerde kamyonetlerle ve yaya olarak bolgeye dogru yuruyuse gecti Bolgeden yasayan kadinlardan Melahat Alisan Arili Deresi nin yaninda dogup buyudugunu ve yasadigini belirterek Bu dereyi kimseye vermiyoruz Bir kasik suya mi kaldilar Bu su Allah in suyudur Allah biz dunyaya gelmeden bize bu suyu verdi Biz Ataturkcu Musluman halkiz Bizim bunlardan cektigimiz nedir seklinde bir soru sordu ve enerji sirketinin vadiden cekilmesini talep etti Kesif heyetinin mahkemeye sundugu rapora gore bolge fauna flora ve endemit turler acisindan ozel bir alandi ve bolgede aricilik ve tarim faaliyetleri yapiliyordu Bu gerekcelerle kesif heyeti bolgenin dogal sit alani ozelligi tasidigina vurgu yapti Mahkeme yapilan bilirkisi incelemesinden sonra bolgenin dogal sit ozelligi tasidigini belirledi ve davayi reddetti Findikli halki karari horon ve turkulerle kutladi HES sirketi temsilcilerinin onunu yere yatarak kestigi goruntulerinden dolayi yorede Derelerin anasi olarak bilinen Melahat Alisan bu konuda direnis gosterenlere tesekkur etti sevincini kendisine uzatilan mahkeme kararini operek gosterdi Findikli Dereleri Koruma Platformu uyeleri Findikli daki Dortyol Kavsagi nda toplanarak alinan mahkeme kararini duyuran bir basin aciklamasinda bulundu Findikli Dereleri Koruma Platformu uyesi Avni Ertas Findikli derelerinin sahipsiz olmadigini ve yillardir bunu haykirdiklarini soyledi Ertas Rize Idare Mahkemesi sirketin actigi davada ret karari ile bolgenin dogal sit alani ozelliginin devamina karar verdi 11 yildir mucadele veriyoruz 11 yildir hukuk bilim insanlarinin ve yurekli insanlarin bizim yanimizda oldugunu biliyorduk ve hic umudumuzu kesmemistik Bu ulkede halen hukuk umut Findikli halki var Mucadelemiz bir ornek 11 yil gecse de 25 yil gecse de direnenler kazaniyor Direndik ve kazandik seklinde bir aciklamada bulundu Findikli Dereleri Koruma Platformu Baskani Huseyin Acar ise Binlerce kez farkli nedenlerle vadimize geldiler Biz her defasinda bunlara gereken cevabi verdik Ama biri uslanmadi Sirket geldi vadinin dogal sit alani ozelligini kaldirmak istedi Bizler vadimizi savunduk Bugun mahkeme Arili Vadisi biyolojik cesitliligi endemik bitki turleri yaban hayati selaleleri magaralari buzul ve dogal golleri aricilik ve tarim faaliyetlerini goz onune alarak dogal sit statusunun devamina karar verdi Mahkeme masraflarini da sirkete birakti Sirket Danistay a gitme cesareti bile bulamadi Bizim hakli oldugumuz kanitlandi seklinde konustu 2018 yilinda Enerji Piyasasi Duzenleme Kurumu EPDK Zeki Enerji sirketinin uretim lisansini da iptal etti 2018 yilinda heyet bolgede potansiyel dogal sit alanlarinin ekolojik temelli bilimsel arastirma projesi kapsaminda inceleme yapilacagini belirtti Ancak bu inceleme ile vadinin dogal sit ozelliginin kaldirilacagini ve hidroelektrik santral HES projelerinin onunun acilacagini iddia eden vatandaslar heyetin onunu Yaylacilar koyunde kesti Konvoyu 4 farkli yerde durduran halk heyet uyelerinin koye girisine izin vermedi ve Butun koyun canini alin dereyi ancak ondan sonra alirsiniz diye bagirdi Tartismalarin uzerine heyet inceleme yapamadan vadiden ayrildi Ayrica bakinizRize deki akarsular listesi Caglayan DeresiKaynakca PDF 4 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 16 Eylul 2018 Derelerin anasi milliyet 24 Ocak 2018 16 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Eylul 2018 Arsivlenmis kopya 2 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2022 Esra Baycelebi Cuneyt Kaya Davut Turan 2017 dergipark org tr 12 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Agustos 2021 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link birgun net 24 Mayis 2020 6 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mayis 2020 Cevre katliaminda yeni perde Dere islahi adi altinda beton doktuler yenicaggazetesi com tr 24 Mayis 2020 6 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mayis 2020 Arili Vadisi nde sevindiren bir haber daha hurriyet 12 Ocak 2018 16 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Eylul 2018 Arili Vadisi nde yola oturan kadinlar bilirkisi heyetinin yolunu kesti hurriyet 18 Temmuz 2017 16 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Eylul 2018 sozcu 4 Mart 2018 9 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Eylul 2018 evrensel net 11 Ocak 2018 16 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Eylul 2018 Arili Vadisi nde Sevindiren Bir Haber Daha haberler com 12 Ocak 2018 16 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Eylul 2018 Arili Vadisi nde Dogal Sit Incelemesi Icin Gelen Heyetin Onu Kesildi Gerginlik Yasandi haberler 4 Mart 2018 16 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Eylul 2018