Ateni Sioni Kilisesi (Gürcüce: ატენის სიონი) 7. yüzyılın başlarında inşa edilmiş bir Gürcü Ortodoks Kilisesidir. Gori şehrinin 10 km güneyinde, tarihsel Ateni şehrinin de bulunduğu Tana Nehri vadisinde yer alır. Kiliseye adını veren "Sioni" kelimesi Kudüs'teki Zion Dağı'ndan gelir.
Ateni Sioni Kilisesi | |
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Ateni, Şida Kartli, Gürcistan |
Koordinatlar | 41°54′15″K 44°05′44″D / 41.90417°K 44.09556°D |
İnanç | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Mimari | |
Mimari tür | Kilise |
Tamamlanma | 7. yüzyıl |
Mimarisi
Sioni, dört nişli ve apsisli kiliselerin erken örneklerinden biridir. Dört apsisin arasında üç tane çeyrek niş vardır. Bu nişler merkez alana açıktır. Kilisenin haç şeklindeki içinin ölçüleri 24 x 19.22 metredir, kilisenin cepheleri yeşilimsi ve dikdörtgen şeklindeki oymalı gri taşlarla karşı karşıyadır. Kilisenin cephesi, zengin süslemeler ve figüratif kabartmalarla süslüdür. Kilise tarihlenmemiştir ama tasarımı Mesheti'deki Cvari Manastırı'na çok benzemektedir. Genel olarak Cvari kilisesinin daha eski bir örnek olduğu savunulur. Bu nedenle bazı sanat tarihçileri bu kilise tipine "Cvari tipi" kilise der. Güney cephesindeki yazıtta “Ben, bu kutsal kilisenin yapımcısı Todosak” olarak geçen Todosak, orijinal kilisenin Ermeni mimarı olarak kabul edilir. Todosak'ın 10. yüzyıldan sonra kiliseyi yenileyen kişi olması da bir başka ihtimaldir.
Yazıtlar
Kilisenin duvarları, Gürcü alfabesinin ilk versiyonlarından olan (Nushuri) veya "Nusha-Hutsuri"nin 835 yılından kalma bilinen ilk örneklerini içerir. Günümüzde kullanılan Gürcü alfabesi (Mhedrulinin) ilk örnekleri de yine Ateni Sioni kilisesinde bulunmuştur ve 980'li yıllarda yazıldığı düşünülmektedir. Kilise üzerindeki yazıtlardan biri, I. Aşot'un babası, ilk belgelenen Gürcü Bagratid asilzadesi ve Gürcistan'ın yeni kraliyet hattının ilk soylusu olan I. Adarnase'yi andırıyor.
Kilisenin yanında Orta Çağ'dan kalma müstahkem Ateni kasabasının (günümüzde Didi Ateni ve Patara Ateni köyleri) kalıntıları vardır.
Kaynakça
- ^ Patrick Donabedian & J.-M. Thierry, Armenian Art, New York 1989, p.67.
- ^ Wachtang Beridse, Die Baukunst des Mittelalters in Georgien, Berlin 1980, p.27.
- ^ Patrick Donabedian & J.-M. Thierry, Armenian Art, New York 1989, p.499.
- ^ Rapp, Stephen H. (1997), Imagining history at the crossroads: Persia, Byzantium, and the architects of the written Georgian past, p. 648. Armenian Research Center collection, University of Michigan.
- ^ Rapp, Stephen H. (2003), Studies In Medieval Georgian Historiography: Early Texts And Eurasian Contexts, p. 383. Peeters Bvba .
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Ateni Sioni Church ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ateni Sioni Kilisesi Gurcuce ატენის სიონი 7 yuzyilin baslarinda insa edilmis bir Gurcu Ortodoks Kilisesidir Gori sehrinin 10 km guneyinde tarihsel Ateni sehrinin de bulundugu Tana Nehri vadisinde yer alir Kiliseye adini veren Sioni kelimesi Kudus teki Zion Dagi ndan gelir Ateni Sioni Kilisesi Gurcuce ატენის სიონიAteni Sioni KilisesiTemel bilgilerKonumAteni Sida Kartli GurcistanKoordinatlar41 54 15 K 44 05 44 D 41 90417 K 44 09556 D 41 90417 44 09556InancGurcu Ortodoks KilisesiMimariMimari turKiliseTamamlanma7 yuzyilMimarisiSioni dort nisli ve apsisli kiliselerin erken orneklerinden biridir Dort apsisin arasinda uc tane ceyrek nis vardir Bu nisler merkez alana aciktir Kilisenin hac seklindeki icinin olculeri 24 x 19 22 metredir kilisenin cepheleri yesilimsi ve dikdortgen seklindeki oymali gri taslarla karsi karsiyadir Kilisenin cephesi zengin suslemeler ve figuratif kabartmalarla susludur Kilise tarihlenmemistir ama tasarimi Mesheti deki Cvari Manastiri na cok benzemektedir Genel olarak Cvari kilisesinin daha eski bir ornek oldugu savunulur Bu nedenle bazi sanat tarihcileri bu kilise tipine Cvari tipi kilise der Guney cephesindeki yazitta Ben bu kutsal kilisenin yapimcisi Todosak olarak gecen Todosak orijinal kilisenin Ermeni mimari olarak kabul edilir Todosak in 10 yuzyildan sonra kiliseyi yenileyen kisi olmasi da bir baska ihtimaldir Yazitlar Yunus un ruyasi Ateni deki bir duvar resmi Kilisenin duvarlari Gurcu alfabesinin ilk versiyonlarindan olan Nushuri veya Nusha Hutsuri nin 835 yilindan kalma bilinen ilk orneklerini icerir Gunumuzde kullanilan Gurcu alfabesi Mhedrulinin ilk ornekleri de yine Ateni Sioni kilisesinde bulunmustur ve 980 li yillarda yazildigi dusunulmektedir Kilise uzerindeki yazitlardan biri I Asot un babasi ilk belgelenen Gurcu Bagratid asilzadesi ve Gurcistan in yeni kraliyet hattinin ilk soylusu olan I Adarnase yi andiriyor Kilisenin yaninda Orta Cag dan kalma mustahkem Ateni kasabasinin gunumuzde Didi Ateni ve Patara Ateni koyleri kalintilari vardir Kaynakca Patrick Donabedian amp J M Thierry Armenian Art New York 1989 p 67 Wachtang Beridse Die Baukunst des Mittelalters in Georgien Berlin 1980 p 27 Patrick Donabedian amp J M Thierry Armenian Art New York 1989 p 499 Rapp Stephen H 1997 Imagining history at the crossroads Persia Byzantium and the architects of the written Georgian past p 648 Armenian Research Center collection University of Michigan Rapp Stephen H 2003 Studies In Medieval Georgian Historiography Early Texts And Eurasian Contexts p 383 Peeters Bvba 90 429 1318 5 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Ateni Sioni Church ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir