Ayaşlı ile Kiracıları Memduh Şevket Esendal’ın kitap olarak yayımladığı ilk romandır. Önce Vakit gazetesinde tefrika edilmiş; 1934'te kitap olarak yayımlanmıştır.
Yazar | Memduh Şevket Esendal |
---|---|
Tür | Roman |
Yayım | 1934 |
Türk edebiyatının en önemli yapıtlarından biri sayılır. Eser, 1942’de CHP Roman Yarışması’nda beşincilik ödülü almıştır. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında yaşanan toplumsal değişiklikleri yansıtan, yalın dille kaleme alınmış bir romandır.
Milli Eğitim Bakanlığının 100 Temel Eser listesinde yer alır.
Konu
Bir banka memuru, Cumhuriyet'in ilk yıllarının Ankara'sında dokuz odalı bir apartman dairesine taşınır. Bu daire, bir köy beyinin oğlu olan Ayaşlı İbrahim Bey tarafından devletten kiralanmıştır ve çeşitli sebeplerle Ankara’ya gelenlere oda oda kiralanır. Pansiyon olarak kabul edilebilecek bu mekanda çok sayıda insan bir arada yaşamaktadır. Anlatıcı rolünü üstlenen banka memuru, rastlantı sonucunda taşındığı bu mekanda birlikte yaşadığı kişileri ve tanık olduğu olayları anı biçiminde anlatır.
Anlatıcı, bu mekânda yaşayan kişileri yakından tanıdıkça ortama dedikoduculuk, çıkarcılık, bencillik, sorumsuzluk, paraya ve kumara düşkünlüğün hakim olduğunu görür ve rahatsızlık duyar. Dairedekilerin hemen hepsi pansiyonerlerden Turan Hanım'ın odasında kumar oynamak veya kumar oynayanları seyretmek için toplanmaya başar. Turan Hanım, İskender Bey ve İffet Hanım, kumarda baş rolü oynar, diğerleri onlara para kaptırır. Turan Hanım, dairenin merkezi haline gelirken İffet Hanım bir salon kadınına dönüşür. Turan işleri büyütüp ayrı bir evde kumarhane kurduğunda pansiyonda kumarhane işletme işini İffet üstlenir ancak daireye kumar için dışarıdan gelip gidenlerden biri ile ilişkiye girip zührevi bir hastalığa yakalanınca kumar işini yürütemez. Pansiyonun hizmetçisi Halide de gayri-meşru bir ilişkiden hamile kalmıştır ve çocuğunu doğurmaya karar vererek pansiyondan ayrılır. Pansiyonda yaşayanlar ölme, öldürülme, tutuklanma, boşanma gibi sebeplerle dört bir yana dağılırken Anlatıcı, pansiyonerlerden Hasan Bey’in Ayvalık’ta yaşayan kızı Selime ile mutlu ve saygın bir evlilik yapar, birlikte Adana'ya giderler. Ayaşlı, apartman katını devletten yeniden kiralamaktan vazgeçer; kocası tarafından terkedilen Faika Hanım ile ayrı bir eve taşınır. Ayaşlı, kısa bir süre sonra hayatını kaybettiğinde daha önce felç geçirerek ölen Hasan Bey'in yanındaki bir mezara defnedilir.
Karakterler
Romanda Anlatıcı dışında romana anlamsal katkıda bulunan 36 karakterin adı geçer. 18’i pansiyonda yaşayan, 18’i ise dışarıdan kimselerdir.
- Halide, pansiyonun hizmetçisi. Dürüst, samimi ama görgüsüz bir kişi.
- Ayaşlı İbrahim Bey, Kastamonulu yaşlı bir tüccar. Çalışkan, paraya düşkün, cahil, yer yer şefkatli yer yer acımasız biri.
- Fuat, İstanbullu genç bir şoför. Faika’nın kocası.
- Fuat’ın annesi, İstanbullu yaşlı ev kadını .Geçmişe özlem duyan, dedikoducu, kötü niyetli.
- Faika, Ankaralı genç bir ev kadını. Fuat’ın karısı, Ayaşlı’nın üvey kızı.
- Haki, bir devlet dairesinde memur. Ahlâki değerleri düşük biri.
- Turan, Hâki'nin kumarbaz eşi. Romanın anlatıcı ile de cinsel ilişkisi olur.
- Şefik Bey, İstanbullu yaşlı bir tercüman. Korkak, yalancı, sorumsuz, tembel bir kişilik.
- Hasan Bey, kendisini içkiye vermiş Trakyalı bir iş adamı. Anlatıcı’nın hemşehrisi. Duygusal, dürüst, yardımsever birisi.
- İskender, Rusya’da eğitim görmüş Hemşinli bir fabrikatör. Eğlenceye, kumara düşkün, hırslı, kibirli biri. Uyuşturucu satar, başı sık sık polisle derde girer.
- Abdülkerim, Buharalı bir tüccar. İş zekası gelişmiş ancak sorumsuz, duygusuz bir kişilik
- İffet, İstanbullu genç bir ev kadını. Abdülkerim’in karısı. Zayıf karakterli, sevgisiz, rahatına düşkün.
- Hüseyin Bey, Vanlı bir çiftçi. İnatçı, zeki, bilgili, çalışkan biri.
- Raife, Halide’den sonra pansiyonda hizmetçilik yapan yaşlı İstanbullu kadın. Kötü niyetli, dedikoducu, ikiyüzlü biri.
- Ziynet, İzmirli genç bir kadın. Pansiyonda hizmetçilik yapan üçüncü kadındır. Temiz, konuşkan, gözüaçık, akıllı biri.
- Doktor Fahri, Anlatıcının en yakın dostu, sırdaşı.
- Selime, Hasan Bey’in iyi eğitimli, kendisiyle barışık dul kızı.
- Rasim, Maliye’de çalışan genç, iyi eğitim görmüş, Halide’yi hamile bırakan genç.
- Makbule Hanım, Ayaşlı’nın randevu evi işleten karısı.
- Anlatıcı, yoksul bir çiftçi ailesinden gelme genç, aydın bankacı. Romanda adı verilmez.
Uyarlamalar
Eser, 1989’da TV dizisi olarak uyarlanmış ve yönetmen Tunca Yönder tarafından çekilmiştir. Dizi, TRT'de yayımlandı.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ayasli ile Kiracilari Memduh Sevket Esendal in kitap olarak yayimladigi ilk romandir Once Vakit gazetesinde tefrika edilmis 1934 te kitap olarak yayimlanmistir Ayasli ile KiracilariYazarMemduh Sevket EsendalTurRomanYayim1934 Turk edebiyatinin en onemli yapitlarindan biri sayilir Eser 1942 de CHP Roman Yarismasi nda besincilik odulu almistir Turkiye Cumhuriyeti nin ilk yillarinda yasanan toplumsal degisiklikleri yansitan yalin dille kaleme alinmis bir romandir Milli Egitim Bakanliginin 100 Temel Eser listesinde yer alir KonuBir banka memuru Cumhuriyet in ilk yillarinin Ankara sinda dokuz odali bir apartman dairesine tasinir Bu daire bir koy beyinin oglu olan Ayasli Ibrahim Bey tarafindan devletten kiralanmistir ve cesitli sebeplerle Ankara ya gelenlere oda oda kiralanir Pansiyon olarak kabul edilebilecek bu mekanda cok sayida insan bir arada yasamaktadir Anlatici rolunu ustlenen banka memuru rastlanti sonucunda tasindigi bu mekanda birlikte yasadigi kisileri ve tanik oldugu olaylari ani biciminde anlatir Anlatici bu mekanda yasayan kisileri yakindan tanidikca ortama dedikoduculuk cikarcilik bencillik sorumsuzluk paraya ve kumara duskunlugun hakim oldugunu gorur ve rahatsizlik duyar Dairedekilerin hemen hepsi pansiyonerlerden Turan Hanim in odasinda kumar oynamak veya kumar oynayanlari seyretmek icin toplanmaya basar Turan Hanim Iskender Bey ve Iffet Hanim kumarda bas rolu oynar digerleri onlara para kaptirir Turan Hanim dairenin merkezi haline gelirken Iffet Hanim bir salon kadinina donusur Turan isleri buyutup ayri bir evde kumarhane kurdugunda pansiyonda kumarhane isletme isini Iffet ustlenir ancak daireye kumar icin disaridan gelip gidenlerden biri ile iliskiye girip zuhrevi bir hastaliga yakalaninca kumar isini yurutemez Pansiyonun hizmetcisi Halide de gayri mesru bir iliskiden hamile kalmistir ve cocugunu dogurmaya karar vererek pansiyondan ayrilir Pansiyonda yasayanlar olme oldurulme tutuklanma bosanma gibi sebeplerle dort bir yana dagilirken Anlatici pansiyonerlerden Hasan Bey in Ayvalik ta yasayan kizi Selime ile mutlu ve saygin bir evlilik yapar birlikte Adana ya giderler Ayasli apartman katini devletten yeniden kiralamaktan vazgecer kocasi tarafindan terkedilen Faika Hanim ile ayri bir eve tasinir Ayasli kisa bir sure sonra hayatini kaybettiginde daha once felc gecirerek olen Hasan Bey in yanindaki bir mezara defnedilir KarakterlerRomanda Anlatici disinda romana anlamsal katkida bulunan 36 karakterin adi gecer 18 i pansiyonda yasayan 18 i ise disaridan kimselerdir Halide pansiyonun hizmetcisi Durust samimi ama gorgusuz bir kisi Ayasli Ibrahim Bey Kastamonulu yasli bir tuccar Caliskan paraya duskun cahil yer yer sefkatli yer yer acimasiz biri Fuat Istanbullu genc bir sofor Faika nin kocasi Fuat in annesi Istanbullu yasli ev kadini Gecmise ozlem duyan dedikoducu kotu niyetli Faika Ankarali genc bir ev kadini Fuat in karisi Ayasli nin uvey kizi Haki bir devlet dairesinde memur Ahlaki degerleri dusuk biri Turan Haki nin kumarbaz esi Romanin anlatici ile de cinsel iliskisi olur Sefik Bey Istanbullu yasli bir tercuman Korkak yalanci sorumsuz tembel bir kisilik Hasan Bey kendisini ickiye vermis Trakyali bir is adami Anlatici nin hemsehrisi Duygusal durust yardimsever birisi Iskender Rusya da egitim gormus Hemsinli bir fabrikator Eglenceye kumara duskun hirsli kibirli biri Uyusturucu satar basi sik sik polisle derde girer Abdulkerim Buharali bir tuccar Is zekasi gelismis ancak sorumsuz duygusuz bir kisilik Iffet Istanbullu genc bir ev kadini Abdulkerim in karisi Zayif karakterli sevgisiz rahatina duskun Huseyin Bey Vanli bir ciftci Inatci zeki bilgili caliskan biri Raife Halide den sonra pansiyonda hizmetcilik yapan yasli Istanbullu kadin Kotu niyetli dedikoducu ikiyuzlu biri Ziynet Izmirli genc bir kadin Pansiyonda hizmetcilik yapan ucuncu kadindir Temiz konuskan gozuacik akilli biri Doktor Fahri Anlaticinin en yakin dostu sirdasi Selime Hasan Bey in iyi egitimli kendisiyle barisik dul kizi Rasim Maliye de calisan genc iyi egitim gormus Halide yi hamile birakan genc Makbule Hanim Ayasli nin randevu evi isleten karisi Anlatici yoksul bir ciftci ailesinden gelme genc aydin bankaci Romanda adi verilmez UyarlamalarEser 1989 da TV dizisi olarak uyarlanmis ve yonetmen Tunca Yonder tarafindan cekilmistir Dizi TRT de yayimlandi Kaynakca a b Ayse Gozcu Ayasli ile Kiracilari nda Anlatici Sorunsali Bilkent Universitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitusu Yuksek Lisans Tezi Haziran 2004 PDF 25 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 29 Mart 2012