Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azerbaycan'ın Karabağ Ermenilerinin yeniden entegrasyon planı (Azerice: Azərbaycanın Qarabağ ermənilərinin reinteqrasiyası planı,Ermenice: Ադրբեջանի կողմից Ղարաբաղի հայերի վերաինտեգրման ծրագիրը), Dağlık Karabağ'da yaşayan etnik Ermenilerin yeniden entegrasyonu için Azerbaycan Cumhuriyeti hükûmeti tarafından oluşturulan bir plandır. Yeniden entegrasyon planı ilk defa 21 Eylül'de, çatışmaların sona ermesinin ardından ve Yevlah'ta yapılan müzakereler sırasında sunulmuştur. Plan 2 Ekim'de kamuoyuna duyurulmuştur.
| Azerbaycan'ın Karabağ Ermenilerinin yeniden entegrasyon planı | |
|---|---|
 | |
| Orijinal adı | Azərbaycanın Qarabağ ermənilərinin reinteqrasiyası planı |
| Tarih | 2 Ekim 2023 – |
| Konum | Dağlık Karabağ |
| Konu | Karabağ Ermenilerinin Azerbaycan toplumuna yeniden entegrasyon |
Plana göre, Karabağ halkının kendi kültürlerini koruma ve geliştirme hakkı, din özgürlüğü, kültürel ve dini eserlerin korunması güvence altına alınmakta ve Ermenice kullanma olanağı sağlanmaktadır. Plana göre, Dağlık Karabağ'ın yönetimi Azerbaycan cumhurbaşkanının özel heyetleri tarafından yürütülmelidir. Ermeniler ayrıca bu faaliyetlere katılabilirler.
İnsan Hakları İzleme Örgütü, Azerbaycan'ın bölgeye ve bölge halkına yönelik yeniden entegrasyon planının özellikle etnik azınlık hakları ve insan hakları gibi konularda kısa ve uzun vadeli nasıl saygı gösterileceğini belirlemesi, ayrıca bu taahhütlerin sürekli olarak uluslararası denetiminin kabul edilmesi ve bunun için bağımsız bir görev üstlenilmesi gerektiğini belirtmiştir.
Arka plan
Dağlık Karabağ bölgesindeki çatışmanın kökenleri derinlere uzanmaktadır ve uluslararası alanda Azerbaycan toprağı olarak tanınan bu bölgedeki nüfusun çoğunluğu Ermenilerden oluşmaktadır. Bölgedeki etnik şiddet, 1980'lerin sonlarına doğru tırmanmış ve bu, Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin (DKR) bağımsızlığını ilan etmesine yol açmıştır. Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından, bu çatışma topyekün bir savaşa dönüşmüştür. Birinci Karabağ Savaşı, 1994 yılında ateşkes anlaşmasıyla sona ermiştir. O zamandan beri bölge tamamen Ermenistan destekli DKR'nin kontrolü altındaydı ve DKR birimleri sadece kendi bağımsızlıklarını ilan ettikleri bölgeleri değil, aynı zamanda çevre bölgeleri de işgal etmişlerdir. Bu çatışmalar sonucunda ağırlıklı olarak Azerbaycanlıların yaşadığı bölgeler işgal edilmiş ve daha sonra bu bölgeler resmen DKR yetkilileri tarafından yönetimsel ve bölgesel olarak dahil edilmiştir. Savaşın sonucunda bu bölgelerde yaşayan nüfusun büyük bir kısmı evlerini terk etmek zorunda kalmıştır.
Ateşkes anlaşmasının imzalanması, AGİT Minsk Grubu'nun himayesinde anlaşmazlığın barışçıl bir şekilde çözülmesi için müzakerelerin başlamasına olanak sağlamıştı. Uluslararası arabuluculuk çabaları, özellikle Madrid ilkelerine dayalı barış planı da dahil olmak üzere başarısız olmuştu. Ateşkes anlaşması birçok kez ihlal edilmiş ve 2020 sonbaharında bölgede İkinci Karabağ Savaşı başlamıştır. Savaş, Kasım ayında ateşkes ilanıyla sona etmiş ve bu sonuç olarak Azerbaycan, çevresindeki yedi bölgeyi geri almış ve eski Dağlık Karabağ'ın belirli bir bölümünün kontrolünü yeniden ele geçirmişdi. Rus barış gücü, Dağlık Karabağ ile Ermenistan'ı birbirine bağlayan Laçın koridoruna konuşlandırılmıştı.
Aralık 2022'de, Rus barış güçlerinin eylemsizliği nedeniyle Azerbaycan, Laçın koridorunu kapatarak 19 Eylül 2023'te bölgeye askeri operasyon düzenledi. Bir gün sonra, resmi Bakü koşullarında bir ateşkes anlaşması yapıldı ve Dağlık Karabağ yönetimi teslim olma belgesini imzaladı. Dağlık Karabağ'daki Ermeni grupları, silah ve askeri teçhizatlarını teslim etmeye başladı ve Ermeni nüfusunun büyük bir kısmı Ermenistan'a tahliye edildi. Dağlık Karabağ'ın başkanı Samvel Şahramanyan, 1 Ocak 2024'ten itibaren Dağlık Karabağ'ın varlığının sona erdiğini belirten bir kararname imzaladı. DKR liderliği, bölge dışındakiler de dahil olmak üzere halka, bölgenin Azerbaycan'a yeniden entegrasyonunun şartlarını öğrenmelerini ve ardından ikametlerinde kalmak veya ayrılmak konusunda bağımsız bir karar vermelerini istedi. Ateşkes anlaşmasının hemen ardından, Azerbaycanlı yetkililerin temsilcileri, Karabağ'daki Ermeni temsilcileriyle yeniden bütünleşme konularında görüşmelere başladı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 29 Eylül'de Zengilan'da düzenlenen Ulusal Şehir Forumu'nda yaptığı konuşmada, Azerbaycan'ın Karabağ'daki Ermeni nüfusunun haklarını ve güvenliğini sağlayacağını açıkladı ve onlara şimdiden yeniden bütünleşme hedeflerini sunmuştur. Bu hedefler "dini, eğitimsel, kültürel, yerel yönetim haklarına ve diğer tüm haklara saygıyı içerir".
Yeniden entegrasyon planı
Müzakereler
21 Eylül'de Yevlah'ta Dağlık Karabağ Cumhuriyeti (DKR) ve Azerbaycan temsilcileri arasındaki görüşmeler tamamlandı. Azerbaycan delegasyonunu, Azerbaycan Cumhurbaşkanı'nın özel temsilci yardımcısı Beşir Hacıyev, "Karabağ'ın Ermeni sakinleri ile ilişkilerden sorumlu kişi" olarak atanan Ramin Memmedov ve özel birim çalışanı İlkin Sultanov, Ermeni tarafını ise DKR Güvenlik Konseyi sekreteri Sergey Martirosyan ve DPR Parlamentosu üyesi David Melkumyan temsil etti. Bu toplantıda, Azerbaycan Cumhurbaşkanı'nın temsilcisi, "Karabağ Ermenilerinin Yeniden Entegrasyon Planı"nı sundu. Bu plan, Azerbaycan Parlamentosu milletvekilleri tarafından uzun süre önce planlanmış ve Rus barış güçleri ile "Karabağ belediye yetkilileri" ile potansiyel işbirliğini içeriyordu.
25 Eylül'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı yönetimi, Azerbaycan yetkilileri ve "Karabağ'ın Ermeni nüfusu" temsilcilerinin Hocalı'da ikinci toplantısının başlayacağını duyurdu. Yönetim tarafından sağlanan bilgilere göre, toplantıda özellikle ortak sağlık ekipleri ve Bakü'deki Ermeni nüfusu ile Karabağ arasında ilişkilerin oluşturulması konuları ele alındı.
2 Ekim'de, Karabağ Ermenilerinin kitlesel göçünün fiilen sona ermesinden sadece bir gün sonra, Azerbaycan hükûmeti, Hankendi şehrinin idari merkezinde bölgenin yeniden entegrasyonuna ilişkin çalışma grubunun bir toplantısı düzenledi. Bunun hemen ardından Azerbaycan Cumhurbaşkanı yönetimi, ilk defa Karabağ Ermenilerine yönelik "yeniden entegrasyon planı"nın ana prensiplerini açıkladı.
Anahtar noktalar
Açıklanan plana göre yeniden entegrasyon, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Anayasası, yasaları ve uluslararası taahhütleri temel alınarak, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin toprak bütünlüğü ve egemenliği çerçevesinde gerçekleşecektir. Plana göre, herkesin güvenliği dahil olmak üzere, etnik köken, din ve dil farkı gözetilmeksizin herkesin hak ve özgürlüklerinin eşitliği sağlanacaktır. Yeniden entegrasyon planına göre, Karabağ sakinlerine kendi kültürlerini koruma ve geliştirme hakkı, din özgürlüğü, kültürel ve dini eserlerin korunması garanti altına alınmakta ve Ermeni dilini kullanma imkanı sağlanmaktadır.
Plana göre, Dağlık Karabağ'ın yönetimi Azerbaycan Cumhurbaşkanı'nın özel heyetleri tarafından yürütülecektir. Bu süreçte, Ermenilerin de dahil olabileceği bildirildi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı'nın basın servisine göre, bölgede seçilmiş belediyeler oluşturulacak ve yerel halkın Azerbaycan vatandaşlığı kazanma meselesi, Azerbaycan mevzuatına uygun olarak çözülecektir. Belgede belirtildiği gibi, Azerbaycan'ın iç işleri organları bölgede düzen ve güvenliğin sağlanmasından sorumlu olacaktır. Bu sürece Ermenilerin de katılabileceği ifade edilmektedir.
Planda da belirtildiği gibi, Dağlık Karabağ topraklarındaki ana para birimi Azerbaycan manatı olacak. Azerbaycanlı yetkililer, Karabağ'daki fiziki ve sosyal altyapının (eğitim, sağlık, enerji, gaz, su, yol, iletişim, ıslah) "belirli bir süre içinde" Azerbaycan için ortalama göstergeler seviyesine getirileceğini taahhüt etmişlerdir. Bölgede yaşayanlara vergi, gümrük ve diğer imtiyazlar verilecek, çiftçilere sübvansiyon verilecek ve arazi vergileri dışında her türlü vergiden muafiyet sağlanacaktır. Belgeye göre mülkiyet konuları Azerbaycan mevzuatına göre düzenlenecektir. Ayrıca, yeniden entegrasyon planına göre Dağlık Karabağ'ın tüm sakinleri, Azerbaycan'daki ücret ve sosyal yardım sistemine tabi olacaklardır.
Uygulama
23 Eylül'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı Yönetimi, Karabağ Ermenilerinin sosyal, insani, ekonomik ve altyapı sorunlarının çözümü için Azerbaycan'da bir çalışma grubunun kurulduğunu duyurdu. Bu kurul, ekonomi, çalışma ve nüfusun sosyal korunması, tarım, içişleri, sağlık, bilim ve eğitim bakanlıklarının temsilcileri ile "Azerenerji" OJSC, "Azerışık" OJSC, "Azerigaz" Üretim Birliği, Devlet Karayolları Ajansı ve diğer departmanları içermektedir. Bu grup, Ağdam, Füzuli ve Kelbecer rayonlarında yürüttüğü çalışmalar kapsamında, Azerbaycan Olağanüstü Haller Bakanlığı tarafından, ihtiyaç sahibi Ermeni vatandaşlara ilk yardım ve gıda desteği sağlamak amacıyla 1,000 kişilik çadır kampları oluşturmuştur.
24 Eylül'de Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı Yönetimi, Yevlah'ta yapılan toplantıda varılan anlaşmalara dayanarak Hankendi şehrinin Ermenistan'ın enerji sisteminden ayrılması ve Azerbaycan'ın enerji sistemine katılması konusunda bilgi yayınladı. 28 Eylül'de Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı, Dağlık Karabağ'daki Ermeni halkına yaşadıkları yerleri terk etmemeleri ve Azerbaycan toplumunun bir parçası olmaları çağrısında bulundu. Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı İdaresi'nin aldığı bilgilere göre, Azerbaycan yetkilileri, Dağlık Karabağ'da yaşayan Ermenilerin hukuki statülerini belirlemek amacıyla Azerbaycan topraklarında reintegration.gov.az portalı üzerinden kayıt sürecini başlattılar. Azerbaycan Nüfus Çalışma ve Sosyal Koruma Bakanlığı'na göre, 1 Ekim'de "birkaç" Ermeni bu hizmetten yararlandı.
3 Ekim'de Azerbaycan İçişleri Bakanlığı basın servisi, Azerbaycan polis teşkilatının Hankendi'de zaten kurulduğunu bildirdi. Bakanlık, polis memurlarının şehirde "kamu güvenliği kontrolü" yaptığını, kontrol noktalarında gözetimde bulunduğunu ve ayrıca trafikte devriye gezip "bu tür talepler alındığında ihtiyaç sahiplerine yardım sağlamak için" hizmet verdiğini belirtti. İçişleri Bakanlığı basın servisi ayrıca, devlet göçmenlik servisi çalışanlarının şehir polis binasında Azerbaycan vatandaşlarının kaydını yapmak ve daha sonra yerel halkın başvurularını almak için başlatılan faaliyetlerden bahsetmiştir. Göçmenlik Dairesi'nin basın servisine göre, 3 Ekim'e kadar Karabağ ekonomik rayonunun 7 sakini, Hankendi'deki Devlet Göçmenlik Dairesi'nin sabit şubesine vatandaşlık almak üzere kaydoldu. Yetkililere göre, bunlardan beşi göçmenlik bürosuna bizzat geldi, iki kişi ise hizmet çalışanlarının şehir bölgelerine yaptığı ziyaret sırasında Azerbaycan vatandaşlığı almak için kayıt yaptırdı.
Analizler
Azerbaycan yetkilileri, Karabağ Ermenilerinin yeniden entegrasyonuna ilişkin planın ayrıntılarını açıklamadan önce siyaset bilimci Lawrence Broers, asıl meselenin bu bölgeleri terk eden sakinlerin geri dönme hakkına sahip olup olmayacağı ve insanların bu hakkı kullanıp kullanamayacağı olduğunu belirtti. Broers, bu bağlamda güvenliğin Karabağ Ermenileri için en önemli konu olarak değerlendirildiğini ifade etti. Ayrıca Broers'e göre Azerbaycan'ın resmi pozisyonu, yani Karabağ Ermenilerinin haklarının Azerbaycan'ın diğer ulusal azınlıklarının haklarıyla aynı olacağı yaklaşımını yansıtmaktadır. Bu haklar, örneğin eğitimde ana dilin kullanılması, din özgürlüğü, muhtemelen anadilde çalışan medyanın yanı sıra yerel özyönetim organlarını seçme hakkını içermektedir.
Karabağ'ın "yeniden entegrasyonu" hakkında konuşan Siyasi Uzmanlar Grubu Başkanı Konstantin Kalaçyov, Azerbaycanlı yetkililerin dünya toplumunun desteğini kazanmak için her şeyi yapmaya çalışacaklarını ve bu amaçla "gösteri yerleşimleri" düzenleyeceklerini, her ülkeden gazetecilerin ziyaretlerine izin vereceklerini öne sürdü. Onun fikrine göre, Azerbaycanlı yetkililer, Azerbaycan'daki Ermenilerle ilgili olarak dünya genelinde olumlu bir hikâye yaratmaya çalışacaklardır.
Kaynakça
- ^ "Rəsmi Bakı Qarabağ erməniləri üçün reinteqrasiya planını açıqlayıb". 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2023.
- ^ . 5 Ekim 2023. 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ (4 Nisan 2016). (Rusça). . 11 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2016.
- ^ . Euronews. 5 Nisan 2016. 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2016.
- ^ (Rusça). . 4 Nisan 2016. 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2016.
- ^ Department Of State. The Office of Electronic Information, Bureau of Public Affairs. . 2001-2009.state.gov (İngilizce). 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2020.
- ^ . Human Rights Club (İngilizce). 19 Haziran 2019. 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2020.
- ^ . www.assembly.coe.int. 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2020.
- ^ . BBC News (İngilizce). 27 Eylül 2020. 22 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2020.
- ^ . BBC News (İngilizce). 6 Nisan 2016. 26 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ Contributor, Guest (10 Ağustos 2016). . The Armenian Weekly (İngilizce). 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ . Eurasia Review (İngilizce). 18 Eylül 2020. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020.
- ^ . 11 Eylül 2020. 3 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
- ^ . 22 Eylül 2023. 23 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023 – www.svoboda.org vasıtasıyla.
- ^ . BBC News Русская служба. 24 Eylül 2023. 24 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "«Безусловно, исторический день»". Коммерсантъ. 28 Eylül 2023.
- ^ . TACC. 30 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ Узел, Кавказский. . Кавказский Узел. 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ . Ведомости. 25 Eylül 2023. 4 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b Меджид, Фаик (23 Eylül 2023). . Кавказский Узел (Rusça). 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2023.
- ^ Узел, Кавказский. . Кавказский Узел. 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b . Ведомости. 3 Ekim 2023. 4 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b c d "Азербайджан обнародовал план по реинтеграции армян Карабаха". Коммерсантъ. 2 Ekim 2023. 10 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2023.
- ^ a b c d . Meduza. 3 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ . dw.com. 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ Баласян, Лусине (24 Eylül 2023). "Администрация Алиева: Степанакерт подключен к энергосистеме Азербайджана". Коммерсантъ (Rusça). Erişim tarihi: 25 Eylül 2023.
- ^ . TACC. 29 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ . TACC. 4 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ Узел, Кавказский. . Кавказский Узел. 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ Узел, Кавказский. . Кавказский Узел. 4 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ . Meduza. 4 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "Политолог о «реинтеграции» Карабаха: «Будут образцово-показательные деревни»". БИЗНЕС Online. 28 Eylül 2023. 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2023.
Dış bağlantılar
- Эрдни Кагалтынов (2 Ekim 2023). . (Rusça). 10 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- Роман Сулима (2 Ekim 2023). . Deutsche Welle (Rusça). 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- Нурлан Гасымов, Илья Лакстыгал (2 Ekim 2023). . (Rusça). 3 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Azerbaycan in Karabag Ermenilerinin yeniden entegrasyon plani Azerice Azerbaycanin Qarabag ermenilerinin reinteqrasiyasi plani Ermenice Ադրբեջանի կողմից Ղարաբաղի հայերի վերաինտեգրման ծրագիրը Daglik Karabag da yasayan etnik Ermenilerin yeniden entegrasyonu icin Azerbaycan Cumhuriyeti hukumeti tarafindan olusturulan bir plandir Yeniden entegrasyon plani ilk defa 21 Eylul de catismalarin sona ermesinin ardindan ve Yevlah ta yapilan muzakereler sirasinda sunulmustur Plan 2 Ekim de kamuoyuna duyurulmustur Daglik Karabag sorununun bir parcasiAzerbaycan in Karabag Ermenilerinin yeniden entegrasyon planiOrijinal adiAzerbaycanin Qarabag ermenilerinin reinteqrasiyasi planiTarih2 Ekim 2023 KonumDaglik KarabagKonuKarabag Ermenilerinin Azerbaycan toplumuna yeniden entegrasyon Plana gore Karabag halkinin kendi kulturlerini koruma ve gelistirme hakki din ozgurlugu kulturel ve dini eserlerin korunmasi guvence altina alinmakta ve Ermenice kullanma olanagi saglanmaktadir Plana gore Daglik Karabag in yonetimi Azerbaycan cumhurbaskaninin ozel heyetleri tarafindan yurutulmelidir Ermeniler ayrica bu faaliyetlere katilabilirler Insan Haklari Izleme Orgutu Azerbaycan in bolgeye ve bolge halkina yonelik yeniden entegrasyon planinin ozellikle etnik azinlik haklari ve insan haklari gibi konularda kisa ve uzun vadeli nasil saygi gosterilecegini belirlemesi ayrica bu taahhutlerin surekli olarak uluslararasi denetiminin kabul edilmesi ve bunun icin bagimsiz bir gorev ustlenilmesi gerektigini belirtmistir Arka planDaglik Karabag bolgesindeki catismanin kokenleri derinlere uzanmaktadir ve uluslararasi alanda Azerbaycan topragi olarak taninan bu bolgedeki nufusun cogunlugu Ermenilerden olusmaktadir Bolgedeki etnik siddet 1980 lerin sonlarina dogru tirmanmis ve bu Daglik Karabag Cumhuriyeti nin DKR bagimsizligini ilan etmesine yol acmistir Sovyetler Birligi nin dagilmasinin ardindan bu catisma topyekun bir savasa donusmustur Birinci Karabag Savasi 1994 yilinda ateskes anlasmasiyla sona ermistir O zamandan beri bolge tamamen Ermenistan destekli DKR nin kontrolu altindaydi ve DKR birimleri sadece kendi bagimsizliklarini ilan ettikleri bolgeleri degil ayni zamanda cevre bolgeleri de isgal etmislerdir Bu catismalar sonucunda agirlikli olarak Azerbaycanlilarin yasadigi bolgeler isgal edilmis ve daha sonra bu bolgeler resmen DKR yetkilileri tarafindan yonetimsel ve bolgesel olarak dahil edilmistir Savasin sonucunda bu bolgelerde yasayan nufusun buyuk bir kismi evlerini terk etmek zorunda kalmistir Ateskes anlasmasinin imzalanmasi AGIT Minsk Grubu nun himayesinde anlasmazligin bariscil bir sekilde cozulmesi icin muzakerelerin baslamasina olanak saglamisti Uluslararasi arabuluculuk cabalari ozellikle Madrid ilkelerine dayali baris plani da dahil olmak uzere basarisiz olmustu Ateskes anlasmasi bircok kez ihlal edilmis ve 2020 sonbaharinda bolgede Ikinci Karabag Savasi baslamistir Savas Kasim ayinda ateskes ilaniyla sona etmis ve bu sonuc olarak Azerbaycan cevresindeki yedi bolgeyi geri almis ve eski Daglik Karabag in belirli bir bolumunun kontrolunu yeniden ele gecirmisdi Rus baris gucu Daglik Karabag ile Ermenistan i birbirine baglayan Lacin koridoruna konuslandirilmisti Aralik 2022 de Rus baris guclerinin eylemsizligi nedeniyle Azerbaycan Lacin koridorunu kapatarak 19 Eylul 2023 te bolgeye askeri operasyon duzenledi Bir gun sonra resmi Baku kosullarinda bir ateskes anlasmasi yapildi ve Daglik Karabag yonetimi teslim olma belgesini imzaladi Daglik Karabag daki Ermeni gruplari silah ve askeri techizatlarini teslim etmeye basladi ve Ermeni nufusunun buyuk bir kismi Ermenistan a tahliye edildi Daglik Karabag in baskani Samvel Sahramanyan 1 Ocak 2024 ten itibaren Daglik Karabag in varliginin sona erdigini belirten bir kararname imzaladi DKR liderligi bolge disindakiler de dahil olmak uzere halka bolgenin Azerbaycan a yeniden entegrasyonunun sartlarini ogrenmelerini ve ardindan ikametlerinde kalmak veya ayrilmak konusunda bagimsiz bir karar vermelerini istedi Ateskes anlasmasinin hemen ardindan Azerbaycanli yetkililerin temsilcileri Karabag daki Ermeni temsilcileriyle yeniden butunlesme konularinda gorusmelere basladi Azerbaycan Cumhurbaskani Ilham Aliyev 29 Eylul de Zengilan da duzenlenen Ulusal Sehir Forumu nda yaptigi konusmada Azerbaycan in Karabag daki Ermeni nufusunun haklarini ve guvenligini saglayacagini acikladi ve onlara simdiden yeniden butunlesme hedeflerini sunmustur Bu hedefler dini egitimsel kulturel yerel yonetim haklarina ve diger tum haklara saygiyi icerir Yeniden entegrasyon planiMuzakereler Ramin Memmedov Karabag in Ermeni sakinleriyle muzakerelerden sorumludur 21 Eylul de Yevlah ta Daglik Karabag Cumhuriyeti DKR ve Azerbaycan temsilcileri arasindaki gorusmeler tamamlandi Azerbaycan delegasyonunu Azerbaycan Cumhurbaskani nin ozel temsilci yardimcisi Besir Haciyev Karabag in Ermeni sakinleri ile iliskilerden sorumlu kisi olarak atanan Ramin Memmedov ve ozel birim calisani Ilkin Sultanov Ermeni tarafini ise DKR Guvenlik Konseyi sekreteri Sergey Martirosyan ve DPR Parlamentosu uyesi David Melkumyan temsil etti Bu toplantida Azerbaycan Cumhurbaskani nin temsilcisi Karabag Ermenilerinin Yeniden Entegrasyon Plani ni sundu Bu plan Azerbaycan Parlamentosu milletvekilleri tarafindan uzun sure once planlanmis ve Rus baris gucleri ile Karabag belediye yetkilileri ile potansiyel isbirligini iceriyordu 25 Eylul de Azerbaycan Cumhurbaskani yonetimi Azerbaycan yetkilileri ve Karabag in Ermeni nufusu temsilcilerinin Hocali da ikinci toplantisinin baslayacagini duyurdu Yonetim tarafindan saglanan bilgilere gore toplantida ozellikle ortak saglik ekipleri ve Baku deki Ermeni nufusu ile Karabag arasinda iliskilerin olusturulmasi konulari ele alindi 2 Ekim de Karabag Ermenilerinin kitlesel gocunun fiilen sona ermesinden sadece bir gun sonra Azerbaycan hukumeti Hankendi sehrinin idari merkezinde bolgenin yeniden entegrasyonuna iliskin calisma grubunun bir toplantisi duzenledi Bunun hemen ardindan Azerbaycan Cumhurbaskani yonetimi ilk defa Karabag Ermenilerine yonelik yeniden entegrasyon plani nin ana prensiplerini acikladi Anahtar noktalar Aciklanan plana gore yeniden entegrasyon Azerbaycan Cumhuriyeti nin Anayasasi yasalari ve uluslararasi taahhutleri temel alinarak Azerbaycan Cumhuriyeti nin toprak butunlugu ve egemenligi cercevesinde gerceklesecektir Plana gore herkesin guvenligi dahil olmak uzere etnik koken din ve dil farki gozetilmeksizin herkesin hak ve ozgurluklerinin esitligi saglanacaktir Yeniden entegrasyon planina gore Karabag sakinlerine kendi kulturlerini koruma ve gelistirme hakki din ozgurlugu kulturel ve dini eserlerin korunmasi garanti altina alinmakta ve Ermeni dilini kullanma imkani saglanmaktadir Plana gore Daglik Karabag in yonetimi Azerbaycan Cumhurbaskani nin ozel heyetleri tarafindan yurutulecektir Bu surecte Ermenilerin de dahil olabilecegi bildirildi Azerbaycan Cumhurbaskani nin basin servisine gore bolgede secilmis belediyeler olusturulacak ve yerel halkin Azerbaycan vatandasligi kazanma meselesi Azerbaycan mevzuatina uygun olarak cozulecektir Belgede belirtildigi gibi Azerbaycan in ic isleri organlari bolgede duzen ve guvenligin saglanmasindan sorumlu olacaktir Bu surece Ermenilerin de katilabilecegi ifade edilmektedir Planda da belirtildigi gibi Daglik Karabag topraklarindaki ana para birimi Azerbaycan manati olacak Azerbaycanli yetkililer Karabag daki fiziki ve sosyal altyapinin egitim saglik enerji gaz su yol iletisim islah belirli bir sure icinde Azerbaycan icin ortalama gostergeler seviyesine getirilecegini taahhut etmislerdir Bolgede yasayanlara vergi gumruk ve diger imtiyazlar verilecek ciftcilere subvansiyon verilecek ve arazi vergileri disinda her turlu vergiden muafiyet saglanacaktir Belgeye gore mulkiyet konulari Azerbaycan mevzuatina gore duzenlenecektir Ayrica yeniden entegrasyon planina gore Daglik Karabag in tum sakinleri Azerbaycan daki ucret ve sosyal yardim sistemine tabi olacaklardir Uygulama 23 Eylul de Azerbaycan Cumhurbaskani Yonetimi Karabag Ermenilerinin sosyal insani ekonomik ve altyapi sorunlarinin cozumu icin Azerbaycan da bir calisma grubunun kuruldugunu duyurdu Bu kurul ekonomi calisma ve nufusun sosyal korunmasi tarim icisleri saglik bilim ve egitim bakanliklarinin temsilcileri ile Azerenerji OJSC Azerisik OJSC Azerigaz Uretim Birligi Devlet Karayollari Ajansi ve diger departmanlari icermektedir Bu grup Agdam Fuzuli ve Kelbecer rayonlarinda yuruttugu calismalar kapsaminda Azerbaycan Olaganustu Haller Bakanligi tarafindan ihtiyac sahibi Ermeni vatandaslara ilk yardim ve gida destegi saglamak amaciyla 1 000 kisilik cadir kamplari olusturmustur 24 Eylul de Azerbaycan Cumhurbaskanligi Yonetimi Yevlah ta yapilan toplantida varilan anlasmalara dayanarak Hankendi sehrinin Ermenistan in enerji sisteminden ayrilmasi ve Azerbaycan in enerji sistemine katilmasi konusunda bilgi yayinladi 28 Eylul de Azerbaycan Disisleri Bakanligi Daglik Karabag daki Ermeni halkina yasadiklari yerleri terk etmemeleri ve Azerbaycan toplumunun bir parcasi olmalari cagrisinda bulundu Azerbaycan Cumhurbaskanligi Idaresi nin aldigi bilgilere gore Azerbaycan yetkilileri Daglik Karabag da yasayan Ermenilerin hukuki statulerini belirlemek amaciyla Azerbaycan topraklarinda reintegration gov az portali uzerinden kayit surecini baslattilar Azerbaycan Nufus Calisma ve Sosyal Koruma Bakanligi na gore 1 Ekim de birkac Ermeni bu hizmetten yararlandi 3 Ekim de Azerbaycan Icisleri Bakanligi basin servisi Azerbaycan polis teskilatinin Hankendi de zaten kuruldugunu bildirdi Bakanlik polis memurlarinin sehirde kamu guvenligi kontrolu yaptigini kontrol noktalarinda gozetimde bulundugunu ve ayrica trafikte devriye gezip bu tur talepler alindiginda ihtiyac sahiplerine yardim saglamak icin hizmet verdigini belirtti Icisleri Bakanligi basin servisi ayrica devlet gocmenlik servisi calisanlarinin sehir polis binasinda Azerbaycan vatandaslarinin kaydini yapmak ve daha sonra yerel halkin basvurularini almak icin baslatilan faaliyetlerden bahsetmistir Gocmenlik Dairesi nin basin servisine gore 3 Ekim e kadar Karabag ekonomik rayonunun 7 sakini Hankendi deki Devlet Gocmenlik Dairesi nin sabit subesine vatandaslik almak uzere kaydoldu Yetkililere gore bunlardan besi gocmenlik burosuna bizzat geldi iki kisi ise hizmet calisanlarinin sehir bolgelerine yaptigi ziyaret sirasinda Azerbaycan vatandasligi almak icin kayit yaptirdi AnalizlerAzerbaycan yetkilileri Karabag Ermenilerinin yeniden entegrasyonuna iliskin planin ayrintilarini aciklamadan once siyaset bilimci Lawrence Broers asil meselenin bu bolgeleri terk eden sakinlerin geri donme hakkina sahip olup olmayacagi ve insanlarin bu hakki kullanip kullanamayacagi oldugunu belirtti Broers bu baglamda guvenligin Karabag Ermenileri icin en onemli konu olarak degerlendirildigini ifade etti Ayrica Broers e gore Azerbaycan in resmi pozisyonu yani Karabag Ermenilerinin haklarinin Azerbaycan in diger ulusal azinliklarinin haklariyla ayni olacagi yaklasimini yansitmaktadir Bu haklar ornegin egitimde ana dilin kullanilmasi din ozgurlugu muhtemelen anadilde calisan medyanin yani sira yerel ozyonetim organlarini secme hakkini icermektedir Karabag in yeniden entegrasyonu hakkinda konusan Siyasi Uzmanlar Grubu Baskani Konstantin Kalacyov Azerbaycanli yetkililerin dunya toplumunun destegini kazanmak icin her seyi yapmaya calisacaklarini ve bu amacla gosteri yerlesimleri duzenleyeceklerini her ulkeden gazetecilerin ziyaretlerine izin vereceklerini one surdu Onun fikrine gore Azerbaycanli yetkililer Azerbaycan daki Ermenilerle ilgili olarak dunya genelinde olumlu bir hikaye yaratmaya calisacaklardir Kaynakca Resmi Baki Qarabag ermenileri ucun reinteqrasiya planini aciqlayib 9 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2023 5 Ekim 2023 5 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2023 4 Nisan 2016 Rusca 11 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2016 Euronews 5 Nisan 2016 10 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2016 Rusca 4 Nisan 2016 10 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2016 Department Of State The Office of Electronic Information Bureau of Public Affairs 2001 2009 state gov Ingilizce 22 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Eylul 2020 Human Rights Club Ingilizce 19 Haziran 2019 28 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Eylul 2020 www assembly coe int 28 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Eylul 2020 BBC News Ingilizce 27 Eylul 2020 22 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Eylul 2020 BBC News Ingilizce 6 Nisan 2016 26 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ekim 2020 Contributor Guest 10 Agustos 2016 The Armenian Weekly Ingilizce 8 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ekim 2020 Eurasia Review Ingilizce 18 Eylul 2020 8 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2020 11 Eylul 2020 3 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2020 22 Eylul 2023 23 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2023 www svoboda org vasitasiyla BBC News Russkaya sluzhba 24 Eylul 2023 24 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2023 Bezuslovno istoricheskij den Kommersant 28 Eylul 2023 TACC 30 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2023 Uzel Kavkazskij Kavkazskij Uzel 5 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2023 Vedomosti 25 Eylul 2023 4 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2023 a b Medzhid Faik 23 Eylul 2023 Kavkazskij Uzel Rusca 5 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Eylul 2023 Uzel Kavkazskij Kavkazskij Uzel 5 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2023 a b Vedomosti 3 Ekim 2023 4 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2023 a b c d Azerbajdzhan obnarodoval plan po reintegracii armyan Karabaha Kommersant 2 Ekim 2023 10 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2023 a b c d Meduza 3 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2023 dw com 5 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2023 Balasyan Lusine 24 Eylul 2023 Administraciya Alieva Stepanakert podklyuchen k energosisteme Azerbajdzhana Kommersant Rusca Erisim tarihi 25 Eylul 2023 TACC 29 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2023 TACC 4 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2023 Uzel Kavkazskij Kavkazskij Uzel 5 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2023 Uzel Kavkazskij Kavkazskij Uzel 4 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2023 Meduza 4 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2023 Politolog o reintegracii Karabaha Budut obrazcovo pokazatelnye derevni BIZNES Online 28 Eylul 2023 5 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2023 Dis baglantilarErdni Kagaltynov 2 Ekim 2023 Rusca 10 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2023 Roman Sulima 2 Ekim 2023 Deutsche Welle Rusca 5 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2023 Nurlan Gasymov Ilya Lakstygal 2 Ekim 2023 Rusca 3 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2023